İçeriğe atla

EL/M-2075 Phalcon

EL/M-2075 Phalcon IAI (İngilizceIsraeli Aerospace Industries) ve Elta Electronic Industries, İsrail tarafından geliştirilmiş bir Havadan Erken Uyarı ve Kontrol((İngilizce Airborne Early Warning and Control (AEW&C))) radar sistemidir. Öncelikli amacı hava üstünlüğü sağlamak amaçlı istihbarat edinmek ve izleme görevidir. Amerikan Bilimadamları Federasyonu 'na göre Phalcon dünyadaki en gelişmiş AEW&C sistemlerinden biridir.[1]

Sistem halihazırda İsrail, Hindistan ve Şili tarafından kullanılmaktadır. Bunun dışında Singapur'da sipariş etmiş bulunmaktadır.

Tasarım ve özellikler

IAF Gulfstream G500 Eitam'ın bir önceki versiyonu

EL/M-2075 katı-hal (İngilizce solid-state) teknolojisi kullanan bir açı-tanımlamalı dizi ((İngilizce conformal array))) radar sistemidir. Boeing 707 veya diğer hava platformlarında kullanılabilecek şekilde tasarlanmıştır. Phalcon komple bir AEW&C sistemi olarak, havadan erken uyarı, hava ve yer hedeflerinin taktiksel izlenmesi ve istihbarat toplama amçalıdır. Bu bilgileri sağlamak için gerekli komuta ve kontrol kabiliyetleri ile de donatılmıştır. Sistem altı adet Fazlı Dizi ((İngilizce Phased Array))) radar paneli ihtiva eder. Bunlar, gövdenin her iki tarafında ikişer adet, burun konisinde bir adet ve kuyruk altında bir adet olacak şekilde yerleştirilmiştir. Her bir panel 768 adet sıvı soğutmalı katı-hal alıcı ve gönderici elemanından oluşur. Her birinin farklı açı ve genlik ağırlıklı değerleri vardır. Bu elemanların her biri ayrı modüller tarafından sürülür ve her bir sekiz modül bir almaç/göndermeç grubuna bağlıdır. Bu sekizlik bloklar 16'lık gruplar halinde önalmaç/göndermeç ünitesi denen birime bağlıdır ve merkezi bir altı-yollu denetleyici tarafından zaman bazında farklı dizilerin önalmaç/göndermeç ünitelerine anahtarlama yapılır.

Şili Boeing 707 uygulamasında olduğu gibi, arka karenaj 12 × 2 m boyutlarındadır ve hava platformunun esnemesinden ötürü oluşacak hassasiyet kaybını kaybını önlemek için hareketli yataklar üzerine monte edilmiştir.

Toplamı 360° olacak şekilde her dizi belirlenmiş bir istikamet açısı dilimini tarar. Tarama istikamet açısı ve irtifada elektronik olarak yapılır. Radar modları arasında yüksek darbe sıklığında Arama ve Tam İzleme, Ararken İzleme, havada duran ya da düşük hızda seyreden helikopterler için rotor pali yansımalarını kullanan düşük taramalı bir belirleme modu ve düşük darbe sıklığındaki Gemi Belirleme Modu sayılabilir.[2]

Phalcon, bazı AEW&C uçaklarının kullandığı döner radar anteni kubbesi yerine "Aktif Elektronik Taramalı Dizi Radarı"((İngilizce Active Electronically Scanned Array (AESA))) kullanır. Bu tip radarlar dizi halinde yerleştirilmiş alıcı/gönderici modüllerinden sinyal huzmesi sırayla uygulanarak dönen bir radar kubbesine benzer işlev görürler. AESA radarları çok kısa sürede, hatta anlık tarama hızlarına sahip olduklarından Radar İkaz Alıcısı((İngilizce Radar Warning Receiver (RWR))) sistemleri tarafından tespit edilmeleri zordur. Radar, uçağın gövdesine ya da sırt tarafında küçük bir radar kubbesi içine yarleştirilebilir. Her iki posizyon da radara 360° kapsama alanı sağlar. Fazlı Dizi Radarı 'nda hedeflerin pozisyonlarının operatör ekranında güncellenme sıklığı 2-4 saniyedir. Bu süre döner anten kubbeli radarlarda 20-40 saniye civarındadır.[3]

Platformlar

Sistem, içlerinde Boeing 707, Boeing 767, Boeing 747, Airbus serisi uçaklar, Gulfstream G550 ve İlyuşin İl-76 'nın da bulunduğu farklı tipte hava platformlarına monte edilebilir. Şili ile 1989 yılında imzalanan bir anlaşma kapsamında ilk Phalcon sistemi eskiden LanChile havayollarına ait olan bir Boeing 707' ye monte edilmiştir. Uçak ilk uçuşunu 1993 yılında yapmış, Mayıs 1994'te Şili Hava Kuvvetlerine teslim edilmiş ve Condor olarak adlandırılmıştır.

Görev Tarihçesi

İsrail Hava Kuvvetleri, Phalcon sisteminin yeni taşıyıcı platformu olmak üzere 3 adet Gulfstream G550 uçağı satın almıştır.[4] Sistem, Eitam olarak adlandırılmıştır. Gulfstream 'in gövdesine, içine radar dizilerinin yerleştirildiği, kompozit malzemeden yapılmış çıkıntılı radar kubbeleri eklenmesi gibi kapsamlı değişiklikler yapılmıştır. 2007 yılında 4 adet benzer G550-Phalcon uçağı Singapur Cumhuriyet Hava Kuvvetleri tarafından eskiyen E-2 Hawkeye 'lerinin yerini almak üzere sipariş edilmiştir. 4 uçağın tamamının 2010 yılında hizmete girmesi beklenmektedir.[5]

Çin'in 2000 yılındaki Phalcon sistemi siparişi ABD' nin baskılarıyla reddedilmiştir.

Hindistan'a satış

Mart 2004'te İsrail ve Hindistan 1.1 milyar Amerikan Doları tutarında bir anlaşma imzaladılar. Bu anlaşmaya göre IAI Hindistan Hava Kuvvetlerine üç adet Phalcon AEW&C radar sistemi teslim etmekle yükümlüdür.[6] Hindistan ayrıca Rus İlyuşin firmasıyla bu radar sistemlerinin yerleştirilmesi için üç adet Il-76 A-50 kargo uçağı alımı için 500 milyon Amerikan Doları tutarında bir sözleşme daha imzalamıştır.

Kasım 2007'de Hint savunma yetkilileri Rus Il-76 platformlarının teslimatındaki gecikmeden ötürü radarın hizmete girişinin 2009-2010 yıllarına ertelendiğini açıkladılar.[7] Haziran 2008'de medyada Hindistan ve İsrail'in ilave üç uçak için anlaşma imzaladığı söylentileri ortaya atılmıştır.

Hindistan ilk AWACS uçağını 25 Mayıs 2009'da teslim aldı. Uçak İsrail'den 8 saat süren bir yolculuk sonunda Gujarat'ta Jamnagar AFB hava üssüne iniş yapmıştır.[8]

Kullanıcılar

  •  İsrail - Üç adet yeni nesil EL/M 2085 çift bantlı radarı ("Eitam") Gulfstream G550 platformları üzerinde hizmettedir. Boeing 707 platformlarına takılı eski model sistemler de halen hizmet vermektedir.
  •  Şili - Boeing 707 platformu üzerinde 1 adet hizmette.
  •  Hindistan - Il-76 platformu üzerinde 1 adet hizmette, 2 adet teslimat aşamasında.[9]
  •  Singapur - Gulfstream G550 platformu üzerinde 4 adet sipariş edilmiştir. Her biri yaklaşık olarak 375 milyon Amerikan Doları maliyetindedir.[][10]

Muadil Sistemler

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009. 
  2. ^ Janes Avionics http://www.janes.com/extracts/extract/jav/jav_0468.html
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009. 
  4. ^ "Israel to receive the first of three Eitam AEW aircraft". RF Design Magazine. 13 Şubat 2008. 15 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2008. 
  5. ^ Flight International: Singapore confirms new AEW purchase 5 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009. 
  9. ^ "Beriev Press Release". 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009. 
  10. ^ https://www.strategypage.com/htmw/htecm/20070426.aspx 22 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Singapore to get new AWACS

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">General Dynamics F-16 Fighting Falcon</span> Amerikan Üretimi Tek Motorlu 4.Nesil Savaş Jeti

F-16 Fighting Falcon, çok amaçlı, tek jet motorlu, 4. nesil savaş uçağı. General Dynamics şirketi tarafından, ABD Hava Kuvvetleri için geliştirilmiştir. Hafif avcı uçağı olarak tasarlanmış olmasına rağmen birçok başka amaç için de kullanılmakta olan avcı uçağıdır. Geniş kullanım alanı ve yüksek manevra kabiliyeti sayesinde birçok ülkeye ihraç edilmiştir. Faal olarak çeşitli ülkeler tarafından kullanılmaktadır. II. Dünya Savaşı sonrası üretilen uçaklar içinde, MiG-21'den (10,000+) ve F-4 Phantom-II'den (5.195) sonra en çok üretilen 3'üncü savaş uçağıdır. Temmuz 2016 itibarıyla 4.573 adet üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas F-15 Eagle</span> ABD yapımı dördüncü nesil savaş uçağı

F-15 Eagle her türlü hava şartlarında görev yapabilen, yüksek manevra yetenekli ve hava muharebelerinde üstünlük sağlamak üzere tasarlanmış bir avcı uçağı ve hava üstünlük uçağı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed Martin F-22 Raptor</span> ABD yapımı beşinci kuşak savaş uçağı

Lockheed Martin F-22 Raptor, Lockheed Martin kuruluşu tarafından, hava üstünlüğü odaklı, düşük radar izi ile yüksek görünmezlik sağlamaya yönelik üretilen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAF) için geliştirilmiş tek koltuklu, çift motorlu, her türlü hava koşuluna uygun taktik savaş uçağıdır. USAF'ın Gelişmiş Taktik Avcı programının bir sonucu olarak, uçak bir hava üstünlüğü savaşçısı olarak tasarlanmış, ancak aynı zamanda kara saldırısı, elektronik harp ve sinyal istihbarat yeteneklerine de sahiptir. Ana yüklenici Lockheed Martin, F-22'nin gövde ve silah sistemlerinin çoğunu üretip son montajı gerçekleştirirken, Boeing kanatları, arka gövdeyi, aviyonik entegrasyonunu ve eğitim sistemlerini sağlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne (USAF) bağlı F-22 uçakları, Birleşik Devletler Küresel Saldırı Görev Gücü'nün (US-GSTF) önemli bileşenlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 737</span> Yolcu Uçağı

Boeing 737 kısa ve orta mesafe menzilli, tek koridorlu, dar gövdeli ve düşük fiyatlı, jet motorlu havayolu uçağıdır. Boeing'in diğer modelleri 707 ve 727'den türetilerek tasarlanmış olan Boeing 737'nin toplam dokuz versiyonu üretilmiştir. Boeing 737 Max üretiminin başlamasından sonra Boeing 737NG olarak adlandırılan -600,700,800 ve 900 versiyonunun üretimi 18 Aralık 2019 tarihinde son 737NG'nin KLM Havayollarına teslim edilmesiyle sonlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">IAI Harpy</span> kamikaze insansız hava aracı

IAI Harpy, İsrail Havacılık Endüstrisi IAI tarafından Türk yetkililere danışılarak özel ihtiyaçlara cevap verebilmek adına etkili bir şekilde üretilmiş bir insansız bir hava aracı (İHA) dır. Harpy radar sistemlerini yok etmek için tasarlanmıştır. Yüksek patlayıcı özellikte savaş başlığı taşımaktadır. Harpy Türkiye envanterine 100 adet teslimat yapılmıştır. Güney Kore, Hindistan, İsrail ve Çin tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 737 AEW&C</span> havadan ihbar ve kontrol uçağı

Boeing 737 AEW&C MESA bir havadan ihbar ve kontrol (AEW&C) uçağıdır. Boeing AEW&C sistemi yüksek performanslı, brüt ağırlığı arttırılmış 737-700 ile Northrop Grumman'ın MESA olarak adlandırılan çok maksatlı elektronik taramalı, dost-düşman ayrımı yapabilen radarını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-30</span> Rusya yapımı çift motorlu askeri hava aracı

Suhoy Su-30, Rusya merkezli Suhoy tarafından geliştirilen çift motorlu, iki koltuklu süper manevra kabiliyetine sahip bir savaş uçağıdır. Her türlü hava koşulunda, havadan havaya ve havadan yüzeye, derin hava üstünlüğü görevleri için üretilmiş çok amaçlı bir süpersonik savaş uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">KJ-2000</span>

KJ-2000 Çin tarafından, modifiye edilmiş bir İlyuşin İl-76 hava platformu üzerine yerli tasarım elektronik ve radar sistemleri yüklenerek geliştirilmiş bir Havadan Erken Uyarı ve Kontrol( ) uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Beriev A-50</span> 4 Motorlu Havadan Erken Uyarı ve Kontrol Uçağı

Beriev A-50 Shmel İlyuşin İl-76 hava platformu tabanlı bir Rus Havadan Erken Uyarı ve Kontrol uçağıdır. Tupolev Tu-126 'Moss' un yerini almak üzere geliştirilen A-50 ilk uçuşunu 1978 yılında gerçekleştirdi. 1984 yılında Rusya Hava Kuvvetlerinde hizmete girdi. 1992 itibarıyla yaklaşık 40 adet üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Northrop Grumman E-2 Hawkeye</span> Amerikan yapımı savaş uçağı

Grumman E-2 Hawkeye Amerika Birleşik Devletleri yapımı, tüm hava koşullarında kullanılabilen, kargo uçağı tabanlı bir Havadan Erken Uyarı ve Kontrol( ) platformudur. Çift torboprop motorlu uçak 1950'lerde E-1 Tracer 'in yerine geçmek üzere Amerikan Deniz Kuvvetleri için geliştirilmiştir. İlk uçuşunu 2007 yılında yapan E-2D modeline kadar uçak kademeli olarak yenilenmiştir. Diğer ülkeler tarafından da küçük miktarlarda kullanılan uçağın en büyük yabancı kullanıcısı Japonya 'dır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing E-3 Sentry</span>

Boeing E-3 Sentry Amerika Birleşik Devletleri üretimi bir Havadan Erken Uyarı ve Kontrol uçağıdır. ABD, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan ve NATO hava savunma kuvvetlerinde her türlü hava şartında gözetleme, komuta, kontrol ve iletişim görevlerinde kullanılmaktadır. Toplam 68 adet üretildikten sonra 1992 yılında üretimi sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gulfstream IV</span> iş jeti

Gulfstream IV, Gulfstream Aerospace tarafından ABD'nin Georgia eyaleti Savannah şehrinde üretilen bir iş jetidir. 1983 yılında üzerinde çalışmalara başlandı. İlk uçuşunu 19 Eylül 1985'te yaptı. Golfstream IV'ün üretimi 2003 yılında durdurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Kuvvetleri</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin hava gücü

Türk Hava Kuvvetleri, Türkiye'yi havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 3. kuvvettir. Türk Hava Kuvvetleri, barışta hava sahasını korumak ve gözetlemek, savaşta ise kara ve deniz kuvvetlerine destek olmak amacıyla kurulmuştur. Türk Hava Kuvvetleri'nin karargâhı Ankara'da bulunmaktadır. 2024 sayımlarına göre envanterinde 537 uçak ve 78 helikopter ile birlikte çok sayıda insansız hava aracı bulundurmaktadır. Avrupa ülkeleri arasında en kalabalık insansız hava aracı filosuna sahiptir. Göktürk-1 ve Göktürk-2 isimli uydular da hava kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır. Göktürk-3 ise geliştirme aşamasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Northrop Grumman E-8 Joint STARS</span>

Northrop Grumman E-8, Amerika Birleşik Devletleri üretimi bir Müşterek gözetim hedef saldırı radar sistemi uçağıdır. Uçağın ana görevleri yer üstündeki araçların ve bazı hava taşıtlarının izlenmesi, görüntülenmesi ve konum bilgilerinin savaş veya barış zamanında bölge komutanlarına aktarılmasıdır. Uçak sadece Amerika Birleşik Devletleri Ordusunda de görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aktif Faz Dizinli Radar</span>

Aktif Elektronik Taramalı Dizi Radarı, , birçok küçük katı-hal alıcı/verici modülü (TRM) ile verici ve alıcı işlevi gören bir faz dizinli radar türüdür. Bu radarlar, antenin önünden yapıcı girişim oluşturacak şekilde üzerlerindeki her bir modülden ayrı radyo dalgaları yayarak ışınlarını yöneltirler. Gelişmiş aktif elektronik taramalı dizi radarları, Elektronik Taramalı Pasif Dizinlere (PESA) kıyasla dalgaları daha geniş frekans aralığında yayabilmelerini sağlar ve dolayısıyla arka plan gürültüsü üzerinden tespit edilmelerini zorlaştırır. Bu sayede gemi ve hava araçları güçlü radar sinyalleri yaysalar dahi daha gizli kalabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Havadan erken ihbar ve kontrol</span>

Havadan erken uyarı ve kontrol, uçak, gemi ve diğer araçları uzun mesafelerde saptamak ve savaş alanında hava hareketinde komuta ve kontrol etmek için tasarlanmış bir havadan radar gözlem sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing F/A-18E/F Super Hornet</span> Savaş jeti

Boeing F/A-18E veya F/A-18F Super Hornet, McDonnell Douglas F/A-18 Hornet'i temel alan çift motorlu, taşıyıcı özellikli, çok amaçlı savaş uçağı varyantlarıdır. F/A-18E tek kişilik ve F/A-18F tandem koltuk çeşitleri, F/A-18C ve D Hornet'in daha büyük ve daha gelişmiş türevleridir.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney JT3D</span>

Pratt & Whitney JT3D, Pratt & Whitney JT3C turbojetten türetilen erken dönem turbofan uçak motoru. İlk olarak 1958'de çalıştırıldı ve 1959'da bir B-45 Tornado test uçağında ilk deneme uçuşu gerçekleştirildi. 1959 ile 1985 yılları arasında 8.000'den fazla JT3D üretildi. Bugün hala hizmette olan JT3D motorlarının çoğu askeri uçaklarda kullanılmaktadır ve USAF tarafından belirlenmiş TF33 ile kodu tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">SW Business Aviation</span>

Silk Way Business Aviation, Bakü, Azerbaycan merkezli ve ayrıca tüm Azerbaycan havalimanlarında temsil edilen bir havayolu ve taşıma şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing EA-18G Growler</span> elektronik savaş uçağı

Boeing EA-18G Growler, iki kişilik Boeing F/A-18F Süper Hornet'in özel bir versiyonu olan Amerikan uçak gemisi tabanlı elektronik savaş uçağıdır. EA-18G, Birleşik Devletler Donanması ile hizmet veren Northrop Grumman EA-6B Prowler'ın yerini aldı. Growler'ın elektronik savaş kabiliyeti öncelikle Northrop Grumman tarafından sağlanmaktadır. EA-18G, 2007'de üretime başladı ve 2009'un sonlarında ABD Donanması ile operasyonel hizmete girdi. Ayrıca Avustralya, 2017'de Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri ile hizmete giren on iki EA-18G satın aldı.