İçeriğe atla

EDVAC

EDVAC

EDVAC (Electronic Discrete Variable Automatic Computer) ilk elektronik bilgisayarlardan biridir. EDVAC'ı ENIAC'tan ayıran özellik, ondalık taban değil ikilik taban kullanmasıdır.

Projenin Kaynağı ve Planları

EDVAC için tasarımı neredeyse ENIAC'ın işletime hazır hale gelmesinden önce geliştirilmiştir. EDVAC'ın tasarımı, ENIAC'ın tasarımı sırasında ortaya çıkan problemlerin çoğunu çözmeye yöneliktir. ENIAC gibi EDVAC da Pennsylvania Üniversitesi tarafından Aberdeen Kanıtlama Merkezi'de (Aberdeen Proving Ground) Amerikan Askeri Balistik Araştırma Laboratuvarı (U.S. Army's Ballistics Research Laboratory) için yapılmıştır. ENIAC'ın tasarımcıları J.Presper Eckert ve John William Mauchly, John von Neumann ve diğer birkaç kişi tarafından bir araya getirilmiş ve yeni tasarım, von Neumann tarafından 1945'te EDVAC'ın üzerine yazılmış bir raporun ilk taslağı esas alınarak yapılmıştır.

Yeni bilgisayarın yapımı için olan sözleşme, 1946 Nisanında 100.000 dolarlık başlangıç bütçesiyle imzalanmıştır ve sözleşmede cihazın ismi Electronic Discrete Variable Automatic Computer (EDVAC) olarak geçmiştir. Yapımda esas sorun güvenilirliği ve maliyeti arasındaki dengeydi. EDVAC'ın son maliyeti, ENIAC'ınkine benzer olarak 500.000 doların civarında ilk maliyet tahmininin beş katıydı.

Teknik Tanım

İmal edilen bu bilgisayar, ikilik tabanda otomatik toplama, çıkarma, çarpma, programlanmış bölme işlemi ve bu işlemlerin otomatik olarak sağlamasını yapan, 1,000 adet 44-bit kelimelik belleğe(hafıza) (Daha sonra belleği 1024 kelimeye yani 5,5 kilobayta çıkarılmıştır) sahip bir cihazdı.

Donanım olarak bilgisayar aşağıdaki bileşenlerden oluşmaktaydı:

  • Okuyucu ve kaydedici bir manyetik teyp,
  • Osiloskoplu bir kontrol ünitesi,
  • Kontrol ünitesi ve bellekten komutları alan ve onları diğer ünitelere yönlendiren, bir gönderici,
  • Her defasında bir sayı çifti üzerinde aritmetik işlemleri yapan ve sonuçları aynı işlemi yapan başka bir ünite üzerinde kontrol ettikten sonra belleğe gönderen, bir hesaplama ünitesi,
  • Bir zamanlayıcı,
  • Her bir hat üzerinde sekiz kelime kapasiteli 64 civalı akustik gecikme hatlı, iki setten oluşan, bir çift bellek ünitesi,
  • Her biri tekbir kelimeyi tutan, üç geçici depo

EDVAC'ın toplama süresi 864µs ve çarpma süresi 2900µs'ydi. Bilgisayar yaklaşık 6000 vakum tüpü, 12000 diyota sahipti ve 56 kW'lık güç tüketimine sahipti. Cihaz, 45.5m²'lik taban alanına ve 7850 kg ağırlığa sahipti. İşletme personelinin tam kadrosu her 8 saatlik vardiya için 30 kişiydi.

Donanım ve İşletim

EDVAC 1949 Ağustosunda balistik araştırma laboratuvarına teslim edildi. Bir takım problemlerin farkına varılması ve çözülmesinden sonra bilgisayar, sınırlı bir içerikte de olsa 1951'de çalışmaya başladı. Cihazın tamamlanması Eckert ve Mauchly ile Pennsylvania Üniversitesi arasındaki patent hakları üzerindeki anlaşmazlıklar sebebiyle gecikti. Bu durum, Eckert ve Mauchly'nin Eckert-Mauchly Computer Corporation'ı kurmak için şirketten ayrılmaları ve kıdemli mühendislerinin çoğunu beraberlerinde alıp götürmeleriyle sonuçlandı.

1960'a kadar EDVAC sekiz saatlik hatasız çalışma ortalamasıyla günde 20 saatin üzerinde sürekli çalışıyordu. EDVAC'a, 1953'te I/O delikli kart, 1954'te üzerindekinden daha yavaş çalışan manyetik, tambur biçiminde ekstra bir bellek ve 1958'de nokta kaydıran bir aritmetik ünitesi dahil edilerek bir takım yükseltmeler yapıldı.

EDVAC, 1961'de BRLESC ile değiştirilinceye kadar çalıştı. Ömrü boyunca kendi süresi için güvenilirliğini ve üretkenliğini kanıtladı.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar</span> çok sayıda aritmetiksel veya mantıksal işlemlerden oluşan bir işi, önceden verilmiş bir programa göre yapıp sonuçlandıran elektronik araç

Bilgisayar, aritmetik veya mantıksal işlem dizilerini (berim) otomatik olarak yürütmek üzere programlanabilen dijital bir elektronik makinedir. Çağdaş bilgisayarlar, programlar olarak bilinen genel işlem kümelerini gerçekleştirebilir. Bu programlar, bilgisayarların çeşitli görevleri gerçekleştirmesini sağlar. Ayrıca bir bilgisayar sisteminin tam verimle çalışabilmesi için donanım, işletim sistemi ve çevresel cihazlara sahip olması gerekmektedir. Bu terim aynı zamanda bir bilgisayar ağı veya bilgisayar kümesi gibi birbirine bağlı ve birlikte çalışan bir grup bilgisayar anlamına da gelebilir.

Komut kümesi mimarisi, CPU'nun yazılım tarafından nasıl kontrol edileceğini tanımlayan bilgisayar soyut modelinin bir parçasıdır. ISA, işlemcinin ne yapabileceğini ve bunu nasıl yapacağını belirterek donanım ve yazılım arasında bir arayüz gibi davranır.

MIPS, Microprocessor without Interlocked Pipeline Stages, MIPS teknolojileri adlı firma tarafından 1985 yılında geliştirilmiş indirgenmiş komut kümesi türü bir mikroişlemci mimarisidir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Babbage</span> İngiliz matematikçi, filozof ve mucit (1791-1871)

Charles Babbage, İngiliz matematikçi, analitik filozof, makine mühendisi ve programlanabilir bilgisayar fikrini ortaya atan (proto-)bilgisayar bilimcisi mucit.

<span class="mw-page-title-main">Mikrodenetleyici</span>

Mikrodenetleyici bir VLSI entegre devre çipinde küçük bir bilgisayar'dır. Mikrodenetleyici, bellek ve programlanabilir giriş/çıkış çevre birimleri ile birlikte bir veya daha fazla CPU kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Merkezî işlem birimi</span> bir bilgisayar programının talimatlarını, talimatlar tarafından belirtilen temel aritmetik, mantıksal, kontrol ve giriş/çıkış (G/Ç) işlemlerini gerçekleştirerek yürüten ve diğer bileşenleri koordine eden bir bilgisayar içindeki elektro

Merkezî işlem birimi, dijital bilgisayarların veri işleyen ve yazılım komutlarını gerçekleştiren bölümüdür. Çalıştırılmakta olan yazılımın içinde bulunan komutları işler. Mikroişlemciler ise tek bir yonga içine yerleştirilmiş bir merkezî işlem birimidir. 1970'lerin ortasından itibaren gelişen mikroişlemciler ve bunların kullanımı, günümüzde MİB teriminin genel olarak mikroişlemciler yerine de kullanılması sonucunu doğurmuştur.

Bellek bilgisayarı oluşturan 3 ana bileşenden biridir.. İşlemcinin çalıştırdığı programı, lar ve programa ait bilgiler bellek üzerinde saklanır. Bellek geçici bir depolama alanıdır. Bellek üzerindeki bilgiler güç kesildiği anda kaybolurlar. Bu nedenle bilgisayarlarda programları daha uzun süreli ve kalıcı olarak saklamak için farklı birimler mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Aritmetik mantık birimi</span>

Aritmetik mantık birimi (AMB) aritmetik ve mantık işlemlerini gerçekleştiren bir dijital devredir. AMB en basit işlemi gerçekleştiren mikro denetleyiciden, en karmaşık mikroişlemciye sahip bir bilgisayara kadar tüm işlemcilerin yapıtaşıdır. Modern bilgisayarların içinde bulunan mikroişlemcilerin ve ekran kartlarının içinde çok karışık ve güçlü AMB'ler bulunmaktadır. AMB kavramına ilk olarak 1945 yılında matematikçi John von Neumann EDVAC adlı yeni bir bilgisayar üzerine bulgularını anlatan raporunda değinmiştir.

<span class="mw-page-title-main">ENIAC</span> elektrikle çalışan ve elektronik veri işleme kapasitesine sahip ilk bilgisayar

ENIAC, elektrikle çalışan ve elektronik veri işleme kapasitesine sahip ilk bilgisayar. II. Dünya Savaşı esnasında Amerikalı bilim insanları tarafından inşa edilen ENIAC ilk çıkan bilgisayardı. ENIAC, yaklaşık 167 m² bir alana sığıyordu ve ağırlığı 30 tondu.

<span class="mw-page-title-main">Assembly</span> uygulanan işlemlerle programlama dilinin birbirine çok yakın olduğu düşük seviye programlama dilleri

Assembly dili, bir işlemcinin komut kümesi üzerine tanımlanmış alt seviye bir dildir. Assembly dili kolay hatırlanabilir semboller tanımlar ve böylece işlemcinin makina koduna karşılık gelen sayı dizilerinin bilinmesine gerek kalmaz. Assembly dili, platformdan bağımsız yüksek seviyeli programlama dillerinin aksine, işlemci mimarisine bağımlıdır. Tipik uygulamaları; cihaz sürücüleri, alt seviyeli dahili (embedded) ve gerçek zamanlı sistemlerdir. Bır assembly programı assembler kullanılarak makine koduna çevrilir.

<span class="mw-page-title-main">Manyetik bant</span> veri depolama ortamı

Manyetik bant, ilk olarak 1928 yılında Almanya'da geliştirilmiş bir analog veri depolama ortamıdır. Bu süre zarfında, bant formülünde, ambalajlamada ve veri yoğunluğunda pek çok ilerleme gerçekleştirilmiştir.

NUMA, Düzensiz Bellek Erişimi veya Düzensiz Bellek MimarisiNon-Uniform Memory Access veya Non-Uniform Memory Architecture” (NUMA) çok işlemcililerde bellek erişim zamanının belleğin işlemci üzerindeki yerine bağlı olduğu bir bilgisayar belleği tasarımıdır. NUMA altında bir işlemci kendi yerel belleğine yerel olmayan bellekten daha hızlı bir şekilde ulaşır, diğer bir ifadeyle, bir başka işlemcinin yerel belleğinden veya işlemciler arasında paylaşılan bellekten daha hızlı erişir.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar mimarisi</span>

Bilgisayar mimarisi, en küçüğe ve en başarılıya ulaşmayı hedeflerken aynı zamanda maliyeti de göz önünde bulundurduğu için sanat ve bilimin ortak buluştuğu nokta olarak da tanımlanır. Bilgisayar Mimarisi, bilgisayar parçalarının iç yapıları ve aralarındaki haberleşme bağlantıları ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Neumann mimarisi</span>

Von Neumann mimarisi veri ve komutları tek bir yığıncak (depolama) biriminde bulunduran bilgisayar tasarı örneğidir. Paralel mimariler dışında Turing makinesi'nin ilkelerini uygulayan her bilgisayarı tanımlamak için kullanılır. Merkezi işlem biriminin bağımsızlığı dolaylı olup, "saklı yazılım bilgisayarı" ile eşanlamlı olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar donanımı tarihi</span> Bilgisayarın işlemcisi ve işletim sisteminin bir bütün olarak geçmişi

Bilgisayarın tarihçesi, bilgiyi hesaplamak, düzenlemek ve değiştirmek için kullanılan yazılım ve donanımların tarihsel gelişiminden bahsetmektedir. Bilgisayar, en basit bakış açısıyla bir matematiksel işlemci, yani bir hesap aracıdır ve veri işler.

Mantık devrelerinde taşma, devrenin sağladığı bit alanının işlem sonucunda ortaya çıkan verinin elde bulunan saklama alanına sığmaması durumunda olur.

<span class="mw-page-title-main">John Vincent Atanasoff</span>

John Vincent Atanasoff, Bulgar kökenli, Amerikalı bilgisayar öncüsüdür. 1973 yılında Honeywell Inc. v. Sperry Rand patent davasında mahkeme kararıyla, daha sonra Atanasoff-Berry bilgisayarı olarak adlandırılan, programlanamayan bir makine olan ilk otomatik, elektronik, dijital bilgisayarın mucidi olarak tescil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">BCD kodu</span>

BCD kodu, bilgisayar ve elektronik sistemlerinde onluk tabandaki (decimal) sayıların ikilik tabana (binary) dönüştürülmesi için kullanılan sayısal kodlama metodudur. Bu dönüştürme işlemi yapılırken öncelikle sayının her bir basamağı tek tek ikilik tabana çevrilir ve ardından her basamağın karşılık geldiği binary değerler sırasıyla birleştirilerek sayının BCD Kodu ile gösterimi elde edilir.

<span class="mw-page-title-main">Gömülü sistem</span> Belli bir fonksiyonu yapmaya yönelik bilgisayar sistemi

Gömülü sistem, bilgisayarın kendisini kontrol eden cihaz tarafından içerildiği özel amaçlı bir sistemdir. Genel maksatlı, örneğin kişisel bilgisayar gibi bir bilgisayardan farklı olarak, gömülü bir sistem kendisi için önceden özel olarak tanımlanmış görevleri yerine getirir. Sistem belirli bir amaca yönelik olduğu için tasarım mühendisleri ürünün boyutunu ve maliyetini azaltarak sistemi uygunlaştırabilirler. Gömülü sistemler genellikle büyük miktarlarda üretildiği için maliyetin düşürülmesinden elde edilecek kazanç, milyonlarca ürünün katları olarak elde edilebilir.

Programlama bilgisayarda, bir altyordam bir birim olarak paketlenmiş belirli bir görevi yerine getiren bir dizi program talimatıdır. Bu birim daha sonra söz konusu görevin yapılması gereken her yerde programlarda kullanılabilir.