Eşref Üren
 Eşref Üren'in portresi | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Doğum | 1897 Nişantaşı, İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 1984 Ankara, Türkiye |
| Ebeveyni | Serhafiye Fehim Paşa (Babası)[1] |
| Resim sanatı, yazar kariyeri | |
| Alanı | Resim sanatı, yazar |
| Etkilendikleri | İzlenimcilik |
| Ödüller | |
| |
Eşref Üren (d. 1897, Nişantaşı - ö. 1984, Ankara), Türk ressam ve yazar.[2]
Hayatı
Eşref Üren 1897 de Nişantaşı İstanbul doğdu. İlk ve orta öğrenimini İstanbul ve Bursa'da tamamladı. Bir süre Galatasaray Lisesi'ne devam etti. Ailesinin Bursa'ya taşınmasıyla Galatasaray Lisesi'ni bırakarak Bursa Tarım Okulu'na kaydoldu. I. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla Yedek Teğmen olarak askere alındı. Bir yıl sonra terhis oldu. Bursa'ya döndü.[2]
Ressam olmaya Bursa'da İbrahim Çallı'nın Yeşil Türbe peyzajını yaptığı bir anda karar verdi. Bu anı Şöyle aktarır: "Birinci Umumi Harb"ten Mülazim-i Sani (Yedek Teğmen) olarak terhis edildim. Bursa'ya annemin yanına geldim. O günlerde edebiyata heves etmiştim. Bir şeyler yazmıyordum ama, üç dört edebiyat dergisi okuyordum. Akşam üzeri de canım sıkılınca bir gezinti yeri vardı Bursa'da oraya gidip hava alıyordum. Bir gün yine gittim baktım bir kalabalık var. Bir adam oturmuş resim yapıyor. Yırtık çorapları papucundan çıkmış. İyice yaklaştım. Yeşil Türbe'ye doğru oturmuş peyzaj çalışıyordu. Resme baktım Yeşil Türbe'den daha güzeldi. Orada ressam olmaya karar verdim. Sabaha kadar sağımdan soluma dönüp durdum. Sabah kalktım anneme:
-Ben İstanbul'a gidiyorum. Dedim.
-Ne yapacaksın? Dedi.
-Sanayi-i Nefise'ye gideceğim. Dedim.[2][3]
Sanayi-i Nefise'ye "Yaşı Büyük" diye alınmayan Eşref Üren, 1919'dan 1922'ye kadar "Misafir Öğrenci"" olarak devam etti. Okulda Hikmet Onat ve İbrahim Çallı'nın öğrencisi oldu ise de, okuldaki eğitimi "Tekdüze" bularak, ayrıldı. Feyhaman Duran, İbrahim Çallı ve Muazzez Bey'den özel resim dersleri aldı. 1925 yılında yeniden Sanayi-i Nefise'ye dönerek asil öğrenci olarak kaydoldu. Atölye hocası İbrahim Çallı'nın "Olmuyor Eşref olmuyor" sözleri O'nu her ne kadar üzdü ise de, daha çok çalışması gerektiği yönünde de hırslandırdı. Daha sonraları aynı hocası "Eşref'in şu peyzajı Mozart kadar duygulu" sözleri ile "Onure" ettiği anlar da oldu.[2]
1928'de kendisini geliştirmek üzere Paris'e gitti. André Lhote Atölyesi'nde çalıştı. Paris Modern Sanat Müzesi'nde İzlenimci ve Sembolist'lerin yapıtlarını inceleme ve gözleme olanağı buldu.[2]
1929 yılında yurda döndü. 1930-1938 yılları arasında Erzurum ve Sivas Öğretmen Okullarında resim öğretmeni olarak çalıştı. 1938'de eşi ile birlikte tekrar gittiği Paris'ten dönüşünde Ankara Atatürk Lisesi'ne atandı.[2]
D Grubu'nun Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'ndeki sergisine katıldı ve gruba üye olup, grupla ilgili yazılar yazdı. Halkevleri'nin düzenlediği "Yurt Gezileri"'ne katıldı. 1940 yılında Yozgat'a 1943'te ise Ağrı'ya gitti. Yurt Gezileri'nde yaptığı eserleri ile sergilere katıldı.[2]
1955 yılında devlet memurluğundan emekli oldu ama, 1956'dan 1968 yılına kadar TED Ankara Koleji'nde ve Ankara Atatürk Lisesinde resim öğretmenliğini sürdüren Eşref Üren, aynı zamanda 1932 yılında Milliyet Gazetesi'inde başladığı yazılarını dönemin çeşitli yayın organlarında 1984 yılına devam ettirdi.[2]
Eşref Üren İzlenimci olduğu ile ilgili yorumlara; "Benimle izlenimciler arasındaki bağ;yalnızca uyum, yani renklerin birbirlerini kabul etmesi ve uyuşması yönündedir. Kısaca yakınlık varsayılır. Fakat bu beni bir "İzlenimci" yapmak için yeterli değildir. Havada perspektif ve güneş ile işiğin ele alınışı beni başka bir yere koyar ve beni bana yaklaştırır"sözleri ile açıklık getirir.[3]
Eşref Üren 1984 yılında ardında yüzlerce eser bırakarak yaşama gözlerini yumdu.
Ödülleri
- 1942 4. Devlet Resim Heykel Sergisi Üçüncülük Ödülü
- 1945 7. Devlet Resim Heykel Sergisi İkincilik Ödülü
- 1964 25. Devlet Resim Heykel Sergisi Birincilik Ödülü
Kaynakça
- ^ Çuluk, Sinan (Mayıs 2019), Fehim Paşa: Ailesinin Gözü Önünde Katledildi, #Tarih Dergisi, 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Aralık 2023
- ^ a b c d e f g h "Eşref Üren". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü. 16 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2016.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2008.
Dış bağlantılar
- Sezgin, Dinçer; “İnatlarla Doğan Bir Eşref Üren”, Artist, Sayi: 14, Online:[1] 9 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Artnet.com websitesinde Eşref Üren'in sanat eserleri müzayedeleri ile satılmış resim eserleri. Online:[2] 16 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ural, Murat (1997) Eşref Üren "Fırçam hala kurumadı", (Sergi Katalogu)1-24 Nisan 1997, Ankara Türkiye İş Bankası Sanat Galerisi, Milli Reasurans Sanat Galerisi. İstanbul: Milli Reasurans, ISBN 9757235237
- Rehberim.net" websitesindeki sanat forumunda Eşref Üren. Online: [www.rehberim.net/forum/sanat-425/72309-esref-uren-1897-1984-a.html]
- Bakimliyiz.com websitesinde "Eşref Üren" maddesi. Online:[www.bakimliyiz.com/unlu-ressamlar-ve-resimleri/74762-esref-uren-resimleri.html]
- Pinterest.co.uk websitesinde "Eşref Üren" maddesindeki seçilmiş sanat resimleri [3] 16 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. *Turkishpaintings.com websitesinde Eşref Üren'in biyografisi ve seçilmiş sanat resimleri. Online: [4] 16 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
