İçeriğe atla

Eşitsiz anlaşma

Çin'in Britanya, Almanya, Rusya, Fransa ve Japonya tarafından bölünmesini gösteren Fransız siyasi karikatürü ("En Chine. Le gâteau des Rois et... des Empereurs"; Türkçe: "Çin'de. Kralların ve...İmparatorların pastası"; 1898).

Eşitsiz anlaşma (Çince (basitleştirilmiş): 不平等条约; Çince (geleneksel): 不平等條約; pinyin: bù-píngděng tiáoyuē; Japonca Kanji: 不平等条約; Kana: ふびょうどうじょうやく; Romaji: fu byōdō jōyaku; Korece Hangul: 불평등 조약; Hanja: 不平等條約, bul-pyeong-deung jo-yak) Çin'de; 19. yüzyıl ile 20. yüzyılın başında Batılı güçler tarafından askeri yenilgiyle uğradıktan sonra ya da bu güçler tarafından askerî eylem tehdidi yapıldığı durumlarda Çin'deki Çing Hanedanı ve Japonya'daki Tokugawa şogunluğu tarafından imzalanan anlaşma dizisine verilen isim. Bu terim aynı zamanda, aynı dönem boyunca Meiji Restorasyonu sonrası Japon İmparatorluğu'nun Kore'deki Joseon Krallığı'na karşı uyguladığı anlaşmalar için kullanılır.

Kuomintang ve Çin Komünist Partisi; 1920'lerde milliyetçilik ve anti emperyalizmle başlayarak, yaklaşık 1839 ile 1949 yılları arasında Çinlilerin egemenlik kaybıyla tecrübelerini somutlaştırmak için bu kavramları kullandı. "Eşitsiz anlaşma" ifadesi, Çin'in "aşağılanma yüzyılı" kavramıyla ve daha spesifik olarak antlaşma limanlarının zorla açtırılması, Çin'de yaşayan yabancılara Avrupa dış dokunulmazlığının uygulanması ve tarife özerkliğinin kaybı ile bağdaşlaştırıldı.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong</span> Çinin özel idari bölgesi

Hong Kong (Çince: 香港, Kantonca telaffuzu:

<span class="mw-page-title-main">Çing Hanedanı</span> Doğu Asyada kurulan Çinin son imparatorluk hanedanı

Çing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin'de hüküm sürmüş hanedandır. Kurucusu, Çin'in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır; bu nedenle Mançu Hanedanı olarak da adlandırılır. Çin'in son imparatorluk hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nanking Antlaşması</span> 29 Ağustos 1842 tarihinde imzalanarak Birleşik Krallık ile Çing Hanedanı arasında I. Afyon Savaşını bitiren anlaşma

Nanking Antlaşması, 29 Ağustos 1842 tarihinde Birleşik Krallık ile Çing Hanedanı arasında I. Afyon Savaşı'nı bitiren anlaşmadır. Anlaşma 1813 Mumbai'da imal edilmiş HMS Cornwallis adında bir İngiliz savaş gemisinde imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Afyon Savaşı</span> 1856-1860 yılları arasında Büyük Britanya-Fransa ve Çin arasında geçen savaş

II. Afyon Savaşı veya Arrow Savaşı, 1856 – 1860'ta Çin ile Birleşik Krallık ve Fransa İmparatorluğu arasında gerçekleştirilen savaş.

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong pasaportu</span>

Hong Kong Özel İdari Bölgesi pasaportu Çin vatandaşı olan Hong Kong'un daimi sakinlerine verilir. Hong Kong Özel İdari Bölgesi Temel Kanunu uyarınca, 1 Temmuz 1997 tarihinde egemenliğe geçişten bu yana Çin Halk Cumhuriyeti Merkezi Halk hükûmetinin yetkisi altında pasaport Hong Kong Hükûmeti Göçmenlik Departmanı tarafından verilmektedir. Hong Kong'un resmi dilleri Çince ve İngilizce olduğu için pasaport, Çince ve İngilizce olarak iki dilde basılmıştır. Pasaport genellikle 10 yıllık bir süre için geçerlidir. 16 yaşın altındaki çocuklar için pasaport 5 yıl için geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin sineması</span>

Çin sineması, Hong Kong sineması ve Tayvan sinemasıyla birlikte Çince sinemanın üç ayrı tarihi unsurlarından birini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti-Sovyetler Birliği ilişkileri</span>

Sovyetler Birliği-Çin Cumhuriyeti ilişkileri, Sovyetler Birliği ile Çin Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Aigun Antlaşması</span> Rus İmparatorluğu ile Çinin Mançu hükümdarları Çing Hanedanı arasında gerçekleşen 1858 tarihli Eşitsiz anlaşmadır

Aigun Antlaşması 1858 yılında Rus İmparatorluğu ile Çin'in Mançu hükümdarları Çing Hanedanı arasında gerçekleşen Uzak Doğu Rusyası ile günümüzde Kuzeydoğu Çin olarak bilinen Mançurya arasındaki günümüz sınırının büyük kısmının oluşturulduğu Eşitsiz anlaşmadır. Stanovoy Dağları ile Amur Nehri arasındaki toprakların Çing İmparatorluğu'ndan Rus İmparatorluğu'na devri ile 1689 tarihli Nerçinsk Antlaşması'nı tersine çevirmiş. Rusya, Çin'den 600,000 kilometrekare (231,66 sq mi) üzerinde toprak almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong üzerindeki egemenliğin devri</span> 1 Temmuz 1997de Hong Kongun Birleşik Krallıktan Çine devredilmesi

Hong Kong üzerindeki egemenlik, 30 Haziran 1997 tarihinde Birleşik Krallık'tan Çin'e devredildi. Bu olay, Hong Kong'daki Britanya yönetiminin sonunu işaretlemesinin yanı sıra yaygın olarak Britanya İmparatorluğu'nun sonu olarak sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong Bölgesinin Genişletilmesine İlişkin Anlaşma</span>

Hong Kong Bölgesinin Genişletilmesine İlişkin Anlaşma, 1898 yılında Çing Hanedanı ile Britanya İmparatorluğu arasında Britanya Hong Kongu'nun Yeni Bölgeler'i kapsayacak şekilde genişletilmesini sağlayan 99 yıllık süreli toprak kira sözleşmesi. Anlaşma'nın özgün metni, Tayvan'daki Ulusal Saray Müzesi'nde muhafaza edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hong Kongu</span> 1941 ile 1945 yılları arası Japon işgali altında olduğu dönem haricinde Hong Kongun 1841 ile 1997 yılları arası Britanya Kraliyet egemenliği altında olduğu dönem

Britanya Hong Kongu, 1941 ile 1945 yılları arası Japon işgali altında olduğu dönem haricinde Hong Kong'un 1841 ile 1997 yılları arası Britanya Kraliyet egemenliği altında olduğu dönem. Kraliyet kolonisi olarak kurulup, sonradan 1981 yılında Britanya Denizaşırı Toprağı olarak ilan edildi. Hong Kong Adası, Birinci Afyon Savaşı (1839-42) sonrasında Çin'deki Çing Hanedanı tarafından Britanya'ya devredildi. Kowloon Yarımadası da İkinci Afyon Savaşı (1856-60) sonrasında Britanya'nın Hong Kong kolonisine eklendi. Son olarak, 99 yıllık bir kira sözleşmesi altında Yeni Bölgeler de Britanya'ya verildi. Hong Kong Adası ile Kowloon Yarımadası'nın kalıcı olarak Britanya'ya ait olmasına rağmen Hong Kong topraklarının %90'dan fazlasını oluşturan Yeni Bölgeler, Hong Kong ekonomisi için o kadar çok önemliydi ki Britanya, kira sözleşmesinin sona ermesiyle Hong Kong üzerindeki egemenliği tümüyle Çin'e devretmeye karar verdi. Bu devir süreci, bazı kaynaklarca Britanya İmparatorluğu'nun sonunu işaretler. Hong Kong bugün dahi koloni döneminin etkisini sürdüren özelliklere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeybatı Çin</span>

Kuzeybatı Çin, Çin Halk Cumhuriyeti'nin coğrafi bölgelerinden biridir. Sincan ve Ningksia özerk bölgelerini ve Şensi, Kansu ve Çinghay eyaletlerini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Şanghay Uluslararası İmtiyaz Bölgesi</span>

Şanghay Uluslararası İmtiyaz Bölgesi, Çin Şanghay şehrinde, varlığı 1863 ila 1941 yılları arasında süren bir imtiyaz bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong tarihi</span>

Hong Kong tarihi Hong Kong’un keşfinden başlayıp günümüze kadar gelen tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Pekin Sözleşmesi</span>

Pekin Sözleşmesi veya Birinci Pekin Sözleşmesi, 1860 yılında Çing Hanedanı ile Büyük Britanya, Fransa ve Rus İmparatorluğu arasında imzalanan üç farklı antlaşmadan oluşan bir sözleşmedir. Sözleşme, Çin'de eşitsiz anlaşmalar arasında kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Çekya-Çin ilişkileri</span>

Çek Cumhuriyeti-Çin ilişkileri, Çekya ile Çin arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Çek Cumhuriyeti'nin Pekin'de büyükelçiliği ve Çengdu, Hong Kong ve Şanghay şehirlerinde başkonsoloslukları var; Çin'inse Prag'da bir büyükelçiliği var.

Hong Kong-Türkiye ilişkileri, Hong Kong ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Hong Kong'da bir başkonsolosluğu vardır. Başkonsolosluk 1974 yılında Londra Büyükelçiliğine bağlı olarak açılmış, 1979'da ekonomik sebeplerden ötürü kapanmış, 1991 yılında tekrar faaliyete geçmiştir. Hong Kong'un 1 Temmuz 1997 tarihinde, İngiltere'den Çin Halk Cumhuriyeti'ne devrinden bu yana Başkonsolosluk Pekin Büyükelçiliğine bağlıdır.

Makao-Türkiye ilişkileri, Makao ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Makao'da bir diplomatik misyonu olmamakla birlikte, Türkiye'nin Hong Kong başkonsolosluğu üzerinden Makao ile ilgili işlemleri gerçekleştirmektedir.

Bogue Antlaşması, Çin ile Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı arasında, önceki Nanking Antlaşması'nı tamamlamak için Ekim 1843'te imzalanan bir antlaşmaydı. Anlaşmanın kilit hükümleri, İngiltere'ye sınır ötesi ve en çok tercih edilen ulus statüsü verdi.

<span class="mw-page-title-main">Makao üzerindeki egemenliğin devri</span>

Makao üzerindeki egemenlik, 20 Aralık 1999 tarihinde Portekiz'den Çin Halk Cumhuriyeti'ne devredildi.