İçeriğe atla

Eşitlik ve Demokrasi Partisi

Eşitlik ve Demokrasi Partisi
KısaltmaEDP
Genel başkanFerdan Ergut
Slogan(lar)Herkese Eşitlik, Her Yerde Demokrasi...
Kuruluş tarihi14 Mart 2010
Kapanış tarihi25 Kasım 2012
BölünmeCumhuriyet Halk Partisi
(2010)
Sosyal Demokrat Parti
(2011)
ÖnceliSosyaldemokrat Halk Partisi
Özgürlük ve Dayanışma Partisi
ArdılıYeşiller ve Sol Gelecek Partisi
İdeolojiSol liberteryenizm
Sosyal liberalizm
Siyasi pozisyonSol
Resmî renklerYanık Sarı ve Mor
İnternet sitesi

Eşitlik ve Demokrasi Partisi (EDP), soldan birçok siyasal hareketin solda yeni parti arayışları içerisinde bir araya gelmesi sonucu 13 Mart 2010'da kurulmuştur. Yüksek Seçim Kurulu tarafından 12 Haziran 2011 Seçimleri'ne girebilmeye hak kazanmış 27 partiden biriydi.[1]

Partinin kuruluşu özellikle ÖDP'den ayrılan Özgürlükçü Sol Hareket kanadın, SHP'nin ve ABF'nin yönetim kanadı ile yaptığı görüşmeler sonucunda gerçekleşmiştir. Partinin yönetim kurullarında olmalarına rağmen zamanla örgütsel anlamda aradıklarını bulamayan ABF ve SHP bileşenlerinden özellikle 12 Eylül 2010 anayasa değişikliği Referandumu ve 12 Haziran 2011 Seçimleri dönemlerinde ayrılmalar olmuştur.

İlk ayrılmalar, Kemal Kılıçdaroğlu'nun CHP Genel Başkanı olması ardından ve daha sonraki 12 Eylül 2010 Referandumu sürecinde Parti Meclisinin aldığı "AKP Zihniyetine Hayır, Referandumda Evet" kararı sonrası gerçekleşmiştir.

EDP, Mart 2011'de partinin en yetkili ve en geniş katılımlı organı Danışma Meclisini toplayarak, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu ile seçimlere katılma kararı almıştır. Bu yüzden kendi başına seçime katılmamış ve YSK'ya aday listesi vermemiştir.[2]

Bu karar da partiden SHP ve ABF bileşenlerinden MYK'da istifalara neden olmuştur. Bu istifalarla birlikte Ziya Halis de partinin büyümesini yeterince sağlayamadığı gerekçesiyle Genel Başkanlık görevinden istifa etmiştir.

12 Haziran 2011 Genel Seçimleri arefesinde parti yoğun olarak ÖDP'den ayrılan Özgürlükçü Sol Hareket ve partinin organlarında da görev almış bağımsız kişilerle yoluna devam etmiştir. ABF'den ve SHP'den yönetim seviyesinde verilen istifalar sonucu partide daha önce sıkça dile getirilen bileşen kavramının sonlandığı bir döneme girilmiştir.

EDP, 25 Kasım 2012 tarihinde Yeşiller Partisi ile birleşmiş; Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi partisi kurulmuştur.

Parti tarihi

Kuruluş öncesi

  • 24 Mayıs 2002'de kurulmuş olan Sosyaldemokrat Halk Partisi, 7 Haziran 2009'da yaptığı 2. Olağanüstü Kurultayı'nda, Hüseyin Ergün'ü genel başkan seçip, “Çağdaş Solda Büyük Buluşma”nın sağlanması için partilerinin her türlü fedakarlığı yapacağını karar altına aldı.
  • Alevi Bektaşi Federasyonu da daha önce 12 Nisan 2009'da yaptığı solda yeni bir partiye ihtiyaç olduğu yönünde açıklaması sonrası 25 Temmuz 2009’dan itibaren 'Nasıl Bir Türkiye İstiyoruz' Çalışma Grubu'nu oluşturarak çeşitli çevrelerle fikir alışverişine girmişti.[3]
  • Daha önce Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nde bulunan Özgürlükçü Sol Platform etrafında örgütlü partililer; Kürt sorunu, solda yenilenme gibi konularda partiyle ayrı düştükleri için 17 Haziran 2009’da Ufuk Uras’la birlikte Özgürlükçü Sol Hareket adıyla istifa ettiler.

Özgürlükçü Sol Hareket’in çağrısı üzerine SHP, DSİP ve Alevi Bektaşi Konfederasyonu yöneticileri ile kimi sendikacılar ve aydınlar 4 Temmuz’da toplanarak, yeni sol parti girişimini tartıştı.[4]

Kuruluş

Yoğunlukla bu üç kesimin (SHP, Yeni Sol-ÖSH, ABF-Nasıl Bir Türkiye İstiyoruz) yürüttükleri görüşmeler neticesinde 12 Mart 2010 günü çok sayıda bireysel katılımla birlikte kuruldu. Kuruluş, parti kuruluşunu hızlandırmak amacı ile SHP'nin 3. Olağanüstü Kurultayı'nda kurumsal kimliğin devralınması ve SHP'nin isminin, programının ve tüzüğünün yenilenmesi ile gerçekleşmiş oldu.

Parti bileşenlerinin vardıkları mutabakat sonucu 1991 seçimlerinde SHP'den Sivas milletvekilliğine seçilmiş; 1995 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Devlet Bakanlığı yapmış olan Ziya Halis genel başkanlığı üstlendi.

Ayrılmalar

22-23 Mayıs 2010 tarihlerinde gerçekleşen kurultay sonucu Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanlığına Kemal Kılıçdaroğlu'nun getirilmesi ile birlikte Başta İstanbul ve Ankara olmak üzere yüzlerce Eşitlik ve Demokrasi Partisi üyesi partiden istifa ederek Cumhuriyet Halk Partisi'ne katıldı. Bu süreçte partinin SHP ve ABF kökenli kadrolarının bir çoğu da yönetim görevlerinden veya partiden ayrıldı, bir kısmı ise EDP de kaldı.

Yine 12 Eylül 2010 Referandumu sürecinde Parti Meclisinin aldığı "AKP Zihniyetine Hayır, Referandumda Evet" kararı sonrası MYK'dan ayrılmalar oldu.

Mart 2011'de partinin en yetkili ve en geniş katılımlı organı Danışma Meclisini toplayarak, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloğu ile seçimlere katılma kararı aldı. Bu yüzden kendi başına seçime katılmadı ve YSK'ya aday listesi vermedi. Bu karar da partiden SHP ve ABF bileşenlerinden istifalara neden oldu.

EDP'den ayrılan SHP kadrolarının bir kısmı daha sonra 16 Nisan 2011'de Hüseyin Ergün'ün genel başkanlığında Sosyal Demokrat Parti'yi kurdu.

Partinin kurucu genel başkanı Ziya Halis 14 Mart 2011 tarihinde yaptığı açıklamada "EDP Genel Başkanlığı görevinden partinin arzu ettiğim gelişimini ve büyümesini yeterince sağlayamadığım için istifa ediyorum" diyerek genel başkanlıktan ayrıldı.

Ayrılmalar sonrası

Ziya Halis'in istifasından sonra Parti Meclisi aldığı kararla partiye bağımsız olarak katılan Doç. Dr Ferdan Ergut'u genel başkan olarak seçti. Bu dönemde tabanda zaten varlıkları çok fazla hissedilmeyen ABF ve SHP kesimlerinden MYK'da da yaşanan istifalar sonucu MYK oldukça yenilendi. Parti politikalarında kalkınmacı sosyal demokrasi anlayışından uzaklaşılmış ve parti işleyişi daha yatay bir hale geldi.

Ferdan Ergut daha sonra yapılan ilk olağan kongrede de tek aday olarak parti genel başkanlığına seçilmiş ve parti kapanana kadar bu görevi sürdürdü. Ayrıca bu kongrede Yeşiller Partisi ile birleşilmesi yönünde görüşmeler yapılması kararı alındı.

2012 yılı içinde ÖDP'de tekrar istifalar olmuş ve istifa edenlerden bir kısmı EDP'ye ve BDP'ye katılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçimine katılabilecek siyasi partiler ile ilgili Yüksek Seçim Kurulu'nun 2011/144 sayılı kararı" (PDF). 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011. 
  2. ^ "12 Haziran 2011 tarihinde yapılacak olan XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde süresinde aday listesi veren siyasi partiler ile seçime katılmama kararı alan siyasi partiler hakkında Yüksek Seçim Kurulu'nun 2011/341 sayılı kararı" (PDF). 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011. 
  3. ^ "ABF Bulten". 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2012. 
  4. ^ "Radikal". 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erdal İnönü</span> Türk fizikçi ve siyasetçi (1926–2007)

Erdal İnönü, Türk fizikçi, akademisyen ve siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün küçük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Sol Parti (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Sol Parti, Türkiye'de faaliyet gösteren sosyalist siyasi parti. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "SOL Parti" şeklindedir. Özgürlük ve Dayanışma Partisinin (ÖDP) 22 Aralık 2019 tarihinde Ankara'da düzenlenen 8. Olağanüstü Kongresi'nde partinin isminin Sol Parti olarak değiştirilmesine dair alınan tüzük değişikliği kararıyla kurulmuştur. Genel başkanı Önder İşleyen'dir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Sol Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti

Demokratik Sol Parti, 14 Kasım 1985 tarihinde Bülent Ecevit liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "DSP" şeklindedir. Simgesi ak güvercindir. TBMM'de 1 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Önder Aksakal'dır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz Baykal</span> Türk siyasetçi (1938–2023)

Deniz Baykal, Türk avukat, siyaset bilimci, akademisyen ve siyasetçidir. Cumhuriyet Halk Partisinin 4. genel başkanıdır. 1995-1996 yılları arasında başbakan yardımcılığı görevini yürüttü. Birçok hükûmette yer alan Baykal, kısa aralıklar dışında 1992-2010 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisinin genel başkanlığını yaptı. 2002-2010 yılları arasında CHP'yi ana muhalefet partisi olarak yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İşçi Partisi (1961)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1961–1971, 1975-1981)

Türkiye İşçi Partisi (TİP), 1961 yılında Türkiye'de kurulan siyasi parti. 1946 sonrası çok partili dönemde TBMM'ye milletvekili seçtirebilen ilk sosyalist parti olmuştur. 12 Mart 1971 Muhtırası ve 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında kapatılmış, 1988 yılında TKP ile birleşerek TBKP kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Emek Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1990–1993)

Halkın Emek Partisi (HEP), 1990-93 arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Doğru Yol Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2007)

Doğru Yol Partisi, Demokrat Parti (DP) ve Adalet Partisi (AP)'nin siyasi mirasçısı olduğu kabul edilen eski siyasal parti. 1983 yılında, 12 Eylül Darbesi'nde kapatılan Adalet Partisi'nin devamı olarak kurulan DYP, 2007 yılında adının değiştirilmesiyle Demokrat Parti adı altında yeniden yapılanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyaldemokrat Halkçı Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti (1985–1995)

Sosyaldemokrat Halkçı Parti, 12 Eylül Darbesi'nden sonra Türkiye Cumhuriyeti'nde, kapatılan Cumhuriyet Halk Partisi'nin oylarını bünyesinde toparlamak maksadıyla kurulmuş olan siyasi partidir. Kısaltması "SHP" şeklindedir. Aynı kulvarda kurulmuş olan Halkçı Parti ve Sosyal Demokrasi Partisi'nin arasında yaptığı protokol ile kurulmuştur. Halkçı Parti, 2 Kasım 1985 tarihli kurultayında adını ve logosunu Sosyaldemokrat Halkçı Parti olarak değiştirmiş, 3 Kasım 1985 tarihinde Sosyal Demokrasi Partisi'nin kendini feshedip SHP'ye katılmasıyla parti son halini almıştır. Partinin amblemi zeytin dallarıyla çevrelenmiş Altı Ok olarak benimsenmişti. Sosyaldemokrat Halkçı Parti 18 Şubat 1995'te Cumhuriyet Halk Partisi ile birleşmiş, böylece hukuki varlığı sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Demokrasi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2002–2015)

Sosyalist Demokrasi Partisi 2002 yılında çoğunluğunu ÖDP'den ayrılanların kurduğu bir partidir.

<span class="mw-page-title-main">Ortanın solu</span> CHPnin merkez solda konumlanmasını ve sosyal demokratlaşmasını ifade eden tabir

Ortanın solu, CHP'nin politik yelpazede merkez solda konumlandırılmasını ve CHP'nin sosyal demokratlaşma dönemini ifade eder. En başta "ortanın solu" söylemi, İsmet İnönü'nün Kemalizm'i siyasi yelpazede merkez sola koymasıyla başlamış, sonrasında Bülent Ecevit ile beraber Kemalizm ile sosyal demokrasinin kaynaşmasıyla devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1995 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 20. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1995 Türkiye genel seçimleri, 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan ve TBMM 20. dönem üyelerinin belirlendiği seçimdir. 79 ilde, 83 seçim çevresinde %10'luk ülke barajlı D'Hondt sistemi uygulanarak yapılan seçimlerde 29.189.146 seçmen toplam 138.608 sandıkta oy kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Halkçı Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–1985)

Halkçı Parti (HP), 12 Eylül Darbesi'nden sonra kurulmuş merkez sol bir Türk siyasal partisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Sosyaldemokrat Halk Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2002–2010)

Sosyaldemokrat Halk Partisi (SHP), 24 Mayıs 2002'de Murat Karayalçın tarafından kuruldu. Parti, sol kulvarda bulunan partilerin ihtiyaca cevap vermediği savını taşıyordu.

Mehmet Ufuk Uras, Türk siyasetçi ve akademisyen.

Mehmet Ercan Karakaş, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">1989 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

1989 Türkiye yerel seçimleri, 26 Mart 1989 günü yapılmıştır. Toplam 7 siyasi partinin katıldığı seçimlerde, il Genel Meclisi seçimleri baz alındığında % 28.7 oy alan Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) birinci parti olmuştur. 1984 yerel seçimleriyle karşılaştırıldığında oyları yaklaşık 20 puan gerileyen iktidardaki Anavatan Partisi (ANAP), SHP ve Doğru Yol Partisi'nin (DYP) ardından üçüncü oldu.

Ziya Halis, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">2011 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 24. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2011 Türkiye genel seçimleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. Dönem üyelerinin seçilmesi için 12 Haziran 2011'de yapılan genel seçimlerdir. 34 yıldan sonra Türkiye'nin "erken" yapılmayan ilk genel seçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal Demokrasi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–1985)

Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP), 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1983'te siyasi faaliyetler serbest bırakılınca, kapatılan Cumhuriyet Halk Partisi'nin tabanını sahiplenmek için kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi, resmî kısaltmasıyla DEM Parti, veya eskiden bilinen adıyla Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi ; 25 Kasım 2012 tarihinde Eşitlik ve Demokrasi Partisi ile Yeşiller Partisi'nin birleşmesiyle kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Eş genel başkanları Tülay Hatimoğulları ve Tuncer Bakırhan'dır. TBMM'de 57 milletvekili ile temsil edilmektedir. Parti, kendini "sol özgürlükçü" fikirleri ağırlıkla benimseyen bir siyasi parti olarak tanımlamaktadır. Simgesi ağaç, güneş ve insan biçiminden oluşmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.