İçeriğe atla

Eşber Yağmurdereli

Eşber Yağmurdereli (d. 1945), Türk yazar, senarist, şair, öykü yazarı, aktivist.

Yaşamı

1945 yılında Erzurum - Tortum'da dünyaya geldi. 1955 yılında bir havuz kazasında görme yetisini yitirdi. 1958 yılında lise öğrencisiyken körler okuluna gitti. Öğrenim görürken arkadaşlarıyla "Aydınlığa Doğru" adında bir dergi çıkardı. 1963'te üniversite seçme sınavlarını üçüncülükle kazanarak Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girdi.[1] 12 Mart darbesiyle üniversiteden uzaklaştırıldı. Daha sonra Hukuk Fakültesini bitiren Yağmurdereli, 1972'de Samsun'da avukatlığa başladı. Hüseyin Cevahir, Arkadaş Zekai Özger, Ahmet İnan, Haluk Şahin, Metin Güven, Gursen Topses ve Gün Zileli gibi arkadaşlarıyla Yeni Eylem adında bir dergi çıkardı. 1986 yılında bir yarışmada "Pek Firaklı Bir Dağ Masalı" adlı öyküsüyle ilk ödülünü kazandı.[2]

13 Mart 1978'de THKP-C'nin Acilciler grubu kurucusu ve lideri olduğu iddiasıyla tutuklandı. Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) "Anayasal düzeni silah zoruyla değiştirme" fiilini düzenleyen 146. maddesinin 1. fıkrası uyarınca Samsun Ağır Ceza Mahkemesi'nce müebbet hapis cezasına çarptırıldı. 1 Ağustos 1991'de "şartlı tahliye" yasasıyla ceza evinden çıktı. "Barış için 1 Milyon imza kampanyası"nın sözcülüğünü yaptı.

Yağmurdereli, 8 Eylül 1991'de İnsan Hakları Derneği (İHD) mitingindeki konuşması nedeniyle 10 ay hapis cezasına mahkûm oldu. Karar Yargıtay'da onanınca, daha önce, "şartlı tahliye" edildiği için 10 aylık hapis cezası daha önceki cezasının geri kalanıyla birleştirildi ve 1997 yılında 22,5 yıl hapis için tekrar ceza evine konuldu. Kamuoyunda oluşan büyük tepki sonucunda, 9 Kasım 1997'de, ceza infazı 1 yıl süreyle ertelenerek serbest bırakıldı. Karar, 16 Aralık'ta geri çekilince, sanatçı 1 Haziran 1998'de yeniden tutuklandı ve 18 Ocak 2001'de serbest bırakıldı.[1]

Ödülleri

  • İnsan hakları mücadelesinin en önde gelen isimlerinden Yağmurdereli'nin 13 buçuk yıllık cezaevi günlerinde yazdığı "Akrep" oyunu Ankara Sanat Tiyatrosu'nda sahneledi.
  • Akrep, Yağmurdereli'ye iki de ödül getirdi: 1998'de Sanat Kurumundan "bütün zamanların en iyi yazılmış oyunlarından", 1999'da İsmet Kuntay En İyi Oyun Yazarı ödülleri.
  • 1985'te Nelson Mandela'nın aldığı, Fransa'nın Bordeaux kentindeki İnsan Hakları Enstitüsü ile Avrupalı Avukatlar Derneği'nin verdiği Ludovic Trarieux ödülü 2000'de Yağmurdereli'nin oldu.
  • Pek çok ödül sahibi Yağmurdereli, 8 Temmuz 2001 Görme Engelliler Satranç Turnuvası'nda da beşinci oldu.
  • Akrep; Altan Erkekli ve Fikret Kuşkan tarafından bir albüm olarak yayınlandı.

Kaynakça

  1. ^ a b "Bianet". 24 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2014. 
  2. ^ "Turkishculture web sitesi". 17 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orhan Kemal</span> Türk romancı ve oyun yazarı

Mehmet Raşit Öğütçü, yazar olarak Orhan Kemal, aydınlık gerçekçi Türk roman ve oyun yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Balbay</span> Türk gazeteci, yazar ve politikacı

Mustafa Ali Balbay, Türk gazeteci, siyasetçi ve yazar.

Haluk Kırcı, 8 Ekim 1978 günü Bahçelievler katliamında yedi Türkiye İşçi Partisi üyesi genci öldürmekten hüküm giyen, ilki 1988'de olmak üzere aralıklarla birkaç sefer cezaevine konulup toplamda 16 sene hapiste tutulduktan sonra nihayetinde 4 Şubat 2014 tarihinde tahliye edilen kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Zana</span> Kürt siyasetçi

Leyla Zana, Kürt asıllı Türk siyasetçi. Zana 1991-94 yılları arasında Diyarbakır ve 2011-18 yılları arasında ise Ağrı milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde yer aldı.

Mehmet Fikri Karadağ Türk asker. Kuvvayi Milliye Derneği'nin kurucusu. 1991-1996 yılları arasında Elazığ'da görev yaptı. 8. Kolordu Hareket Başkanı görevinde de bulundu. 30 Ağustos 2003 tarihinde emekli oldu. Vatansever Kuvvetler Güç Birliği Hareketi'nden ayrılarak 2005 yılında Kuvvayi Milliye Derneği'ni kurdu. 2007 seçimlerinde İstanbul 1. bölgeden bağımsız milletvekili adayı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Türkali</span> Türk yazar, senarist

Abdülkadir Pirhasan, Türk roman ve senaryo yazarı, şairdir.

Aysel Tuğluk, Zaza kökenli Türk siyasetçidir. 2007-2009 ve 2011-2015 yılları arasında yaklaşık 6,5 yıl boyunca TBMM'de milletvekili olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Emrah Serbes</span> Türk yazar ve senarist

Emrah Serbes, Türk yazar ve senarist.

<i>Nokta</i> (dergi) eski Türkçe haber dergisi

Nokta, yayın hayatına 1 Nisan 1982 tarihinde başlayan, Ercan Arıklı tarafından kurulan bir haber ve magazin dergisiydi. Ercan Arıklı'dan sonra değişik kişilerce satın alınan dergi, 20 Nisan 2007 yılında derginin son sahibi Ayhan Durgun'un kararıyla kapatılmıştır. 8 yıl aradan sonra, 18 Mayıs 2015 tarihinde derginin yeni sahibi Ramazan Köse'nin kararıyla yeniden açılmıştır. Dergi, 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrasında çıkartılan olağanüstü hâl yasası kapsamında nihai olarak kapatılmıştır.

Sarp Kuray, Dev-Genç kurucularından.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Hoth</span> Nazi subayı

Hermann Hoth, Almanya'nın subayı ve Nazi Almanyası döneminde panzer birliklerinin önde gelen komutanlarından biri.

<span class="mw-page-title-main">Hampig Sasunyan</span>

Hampig Sasunyan veya Harry M. Sassounian, Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan'ı 28 Ocak 1982 tarihinde öldüren Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları üyesi suikastçı. Saldırı sonucunda ABD polisi tarafından tutuklandı ve 1984'te Kaliforniya mahkemesi tarafından "milliyetine göre kasten adam öldürme" suçundan müebbet hapis cezasına mahkûm edildi.

<span class="mw-page-title-main">Lothar Rendulic</span>

Dr. Lothar Rendulic, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu vatandaşıydı. II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'na hizmet eden Hırvat asıllı Avusturya ordusu subayıydı.

Kemal Arıkan suikastı, 28 Ocak 1982 tarihinde Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan'ın Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları üyesi Hampig Sasunyan ve Krikor Saliba tarafından uğradığı suikast sonucu öldürülmesi.

Ahmet Pek,, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Aydın Engin</span> Türk yazar

Aydın Engin, Türk gazeteci, oyun yazarı, senarist ve politikacıdır.

Halis Bayancuk ya da bilinen takma adıyla Ebu Hanzala, Zaza asıllı Türk İslâmî köktendinci.

Melchizedek Devleti, 1990'larda ve 2000'lerin başında tek taraflı olarak ilan edilmiş, uluslararası olarak tanınmayan bir mikro ulustur.

John Stanley Joseph Wojtowicz – 2 Ocak 2006), hikâyesi 1975 yapımı Köpeklerin Günü filmine ilham veren Amerikalı bir banka soyguncusuydu.

<span class="mw-page-title-main">O. J. Simpson</span>

Orenthal James Simpson, eski Amerikan futbolu oyuncusu, aktör ve yayıncı. Başta Buffalo Bills olmak üzere 11 sezon Ulusal Futbol Ligi'nde (NFL) oynadı ve tüm zamanların en büyük geri koşularından biri olarak kabul edildi. Bununla birlikte, Simpson'ın profesyonel başarısı, eski karısı Nicole Brown ve arkadaşı Ron Goldman'ın öldürülmesi nedeniyle yargılanması ve tartışmalı beraat kararıyla gölgelendi.