İçeriğe atla

Eğri Palanka

Eğri Palanka
Kasaba
Eğri Palanka
Крива Паланка
Eğri Palanka’nın genel görünümü
Eğri Palanka bayrağı
Bayrak
Eğri Palanka arması
Arma
Makedonya üzerinde Eğri Palanka
Eğri Palanka
Eğri Palanka
Eğri Palanka’nın Kuzey Makedonya'daki konumu
Ülke Kuzey Makedonya
BölgeKuzeydoğu
BelediyeEğri Palanka
Kale1634
KurucuBayram Paşa
İdare
 • Belediye başkanıArsenčo Aleksovski
Yüzölçümü
 • Toplam480.81 km²
Rakım600-630 m
Nüfus
(2002)[1]
 • Toplam20.820
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu(+389) 031
Plaka koduKP

Eğri Palanka (Makedonca: Крива Паланка, Kriva Palanka) Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında bir kasaba ve belediye merkezidir. Kasaba, tarihte ve çağdaş bazı evraklarda Eğri Dere olarak da yer alır. Eğri Dere (اكرى دره) adı aynı zamanda kasabanın Osmanlı Türkleri tarafından kurulduğunda aldığı ilk, en eski adıdır.[2]

Yer Adı

Kasaba 1634 yılında Osmanlı İmparatorluğu zamanında Bayram Paşa tarafından Egri Dere (اكرى دره) adıyla kurulmuştur. Bu yer adı kasabanın içinde günümüzde de akan dere ile ilgilidir.[2] Günümüze yakın bir dönemde yer adının Egri Dereden Egri Palankaya dönüştüğü anlaşılmaktadır. Son ad bazı Osmanlı evraklarında Egri Palanga (اكرى پلنغه) olarak da kayıtlıdır.[3]

1900 yılına ait Avusturya-Macaristan İmparatorluğu yapımı ayrıntılı Avrupa haritasında kasaba Egri Palanka olarak kaydedilmiştir.[4] Bugün için kasabanın Türkçedeki adı aynı şekilde Eğri Palanka'dır. Makedonca'da, Osmanlı dönemi sonrasında yer adı tercüme yöntemi ile (eğri > kriva) değiştirilerek Kriva Palanka hâlini almıştır.

Coğrafya

Eğri Palanka, Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda, Sırbistan ve Bulgaristan sınırlarına yakın bir alanda yer alır. Kasaba Bulgaristan kara hudut kapısı (Devebayır) karayolu üzerindedir. Kuzey Makedonya idari dağılımında Kuzeydoğu Bölgesi içindedir.

Tarih

Eğri Palanka ve ortasından geçen dere

Osmanlı İmparatorluğu Dönemi

Eğri Palanka bölgesi 14. yüzyılda, bölgedeki birçok yerle beraber Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. Bu dönemde Eğri Palanka kasabası yoktur. Kasaba 1634 yılında Osmanlı İmparatorluğu paşalarından Bayram Paşa tarafından, eğri büğrü akan bir derenin yanında kale, hisar görevi görmesi amacıyla kurulmuştur. Kurulduğunda Egri Dere (اكرى دره) adını almıştır.[2]

1661 yılında Türk gezgin Evliya Çelebi, meşhur Seyahatname'sinde Eğri Palanka'dan söz etmiştir. Seyahatname'de kasaba 800 haneden ibaret olarak kaydedilmiştir.[2] Eğri Palanka, Balkan Savaşları (1912-1913) sonrasında Osmanlı İmparatorluğu idaresinde çıkmıştır.

Yugoslavya Krallığı Dönemi

Eğri Palanka, 1912-1915 arası Sırp idaresinde, 1915-1918 yılları arasında Bulgar idaresinde olmuştur. 1918 yılı ile beraber, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğine girmiştir. 1918 sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemenlik sürmüştür.

Yugoslavya Dönemi

1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Eğri Palanka ve çevresi, bu kez de sosyalist Yugoslavya idaresine girmiştir.

Makedonya Cumhuriyeti Dönemi

1991 yılında Makedonya'nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Eğri Palanka, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde bugününe gelmiştir.

Nüfus

2002 sayımlarına göre Eğri Palanka Belediyesi'nin toplam nüfusu 20.820 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Makedonlar 19.998; Romanlar 668 ve diğerleri 154.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b 2002 nüfus sayımı sonuçları 22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
  2. ^ a b c d Историја 4 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Eğri Palanka Belediyesi resmî internet sitesi (Makedonca)
  3. ^ Binbaşı M.Nasrullah; Kolağası M.Rüşdi; Mülazım M.Eşref, Osmanlı Atlası - XX. Yüzyıl Başları, (Haz.: Yaşar Baş, Rahmi Tekin), Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2003, s. 28-40.
  4. ^ Franzisco-Josephinischen Landesaufnahme, Generalkarte von Mitteleuropa 1:200.000, Österreich-Ungarn, ab 1887 20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kumanova</span>

Kumanova, Kuzey Makedonya'nın Sırbistan sınırına yakın bulunan bir şehir ve belediye merkezidir. Şehir, Üsküp ve Manastır şehirleri ile birlikte ülkenin üç büyük şehrinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Probiştip</span>

Probiştip, Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda bulunan kasaba ve belediye merkezidir. Probiştip'te akümülatör fabrikası, Türk firmalarının yatırımlarından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vinitsa</span> Kuzey Makedonyanın doğusunda bir köy

Vinitsa Kuzey Makedonya'nın doğusunda yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Kasabada tarihî bir Roma kalesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Negotin, Kuzey Makedonya</span>

Negotin Kuzey Makedonya'nın orta kesiminde yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Makedonya'nın en iyi şarap ve rakıları Negotin'de imal edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonski Brod</span>

Makedonski Brod, Kuzey Makedonya'nın orta batısında kasaba ve belediye merkezidir. Makedonski Brod, ülkenin en küçük ve gelişmemiş yerleşim yerlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Demir Kapı</span>

Demir Kapı Kuzey Makedonya'nın güneydoğusunda yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kratova</span>

Kratova, eskiden Karatova, Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda kasaba ve belediye merkezidir. Şehirde Osmanlı döneminden kalma köprüler bulunmaktadır. Şehrin tarihî dokusunu korumak amacıyla Kuzey Makedonya hükûmetinin, Avrupa Birliği nezdinde çalışmaları mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Ustrumca</span>

Ustrumca veya Usturumca (Makedonca: Струмица Strumica okunuş: Strumitsa}

<span class="mw-page-title-main">Radoviş</span>

Radoviş Kuzey Makedonya’nın güneydoğusunda yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonska Kamenitsa</span> Kasaba ve belediye merkezi

Makedonska Kamenitsa Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kavadar</span>

Kavadar, Kuzey Makedonya'nın orta kesiminde, şarabıyla ünlü kasabalarından biridir. Ülkenin Tikveş bölgesinde bulunur. Doğu Avrupa'da şarap ihtiyacının büyük bir kısmı burada üretilir.

<span class="mw-page-title-main">Koçana</span>

Koçana, Kuzey Makedonya'nın doğu kesiminde bir kasaba ve belediye merkezi. Kuzey Makedonya'da bulunduğu coğrafyada, genel Kuzey Makedonya kara yolu ağı içinde konumlanan bir yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gevgeli</span>

Gevgili veya Gevgelü, Kuzey Makedonya'nın Yunanistan sınırında bulunan kasabalarından biridir. Selanik'e 70 km, Üsküp'e 165 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bogdantsi</span>

Bogdanci Kuzey Makedonya'nın Gevgelija ile beraber, Yunanistan sınırına yakın bulunan kasabalarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Delçevo</span> Kuzey Makedonya Kasabası

Delčevo Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırına yakın bir kasaba ve belediye merkezidir. Şu anki ismini Osmanlı İmparatorluğu devri sonlarında yaşamış devrimcilerden biri olan Goce Delčev'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırçova</span>

Kırçova Kuzey Makedonya'nın batı kesiminde bir kasaba ve belediye merkezi. Kırçova, Makedonya’nın batı kesimindeki ana kara yolu hattı üzerinde yer alır. Bu ulaşım güzergâhı üzerindeki büyük yerleşim yerleri kuzeyden güneye doğru Üsküp-Kalkandelen-Gostivar-Kırçova-Ohri şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Kruşevo</span> kasaba

Kruşevo veya Kırşova Kuzey Makedonya'nın orta batısında kasaba ve belediye merkezidir. Kruşevo'nun tarihten beri süregelen karışık etnik yapısı ve bu yapıya ait çeşitli kültür zenginliği vardır. Kasaba için Türkçe literatürde Kruşova/Kuruşova imlaları da kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pehçevo</span>

Pehçevo, Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında bulunan kasaba ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'e, Bulgaristan'ın başkenti Sofya'dan daha uzak bir konumda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kiliseli</span>

Kiliseli Kuzey Makedonya'nın orta kesiminde yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya'da en çok kilise bulunan yerleşim yerlerinden biri olarak belirtilir. İştip'in kuzeyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Konçe</span>

Konçe Kuzey Makedonya'nın güneydoğusunda bir köy ve belediye merkezidir.