İçeriğe atla

Eğitimsel liderlik

Eğitim liderliği, ortak eğitim amaçlarına ulaşmak için öğretmenlerin, öğrencilerin ve ebeveynlerin; yetenek ve enerjilerini kaydetme ve yönlendirme sürecidir. Bu terim genellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde Okul liderliği ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Birleşik Krallık'ta ise eğitim yönetiminin yerini almıştır.[1]

Hakkında

Okul liderliği terimi, 20. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmıştır. Öğrenci başarılarının daha yüksek düzeye ulaşması için; okulların gelişmesi ve bazı konularda değişiklikler yapılması yönünde, okullara talepler iletilmiştir. Bu talep ve beklentiler sonrası okul/eğitim liderliği terimi ortaya çıkmıştır.

Yönetim ve idare, kontrol ve denetim uygulaması yoluyla istikrarı ifade eden terimlerdir. Liderlik kavramı ise, dinamizm ve profesyonel faaliyet niteliği taşıdığı için tercih edilmiştir. Müdür veya okul müdürünün genellikle okul lideri olduğu düşünülür. Ancak okul liderliği, resmi bir liderlik ekibinin üyeleri ve okulun amaçlarına katkıda bulunan diğer kişileri de içerebilmektedir.

"Eğitim liderliği" terimi, okullar haricindeki programları tanımlamak için de kullanılmaktadır. Topluluk kolejlerinde, özel kolejlerde, topluluk temelli programlarda ve üniversitelerde liderler, aynı zamanda eğitim lideri niteliği taşımaktadırlar.

Literatür, araştırma ve politika

Eğitim liderliği, genel olarak disiplinler arası literatürden yararlanmaktadır. Ancak ideal olarak pedagoji, epistemoloji ve gelişim psikolojisine odaklanmasıyla, kendini farklı kılmaktadır. Güncel uygulamalarda ise, siyaset bilimi ve ticaretten de faydalanmaktadır. Aşağıdakiler gibi çok sayıda eğitim liderliği teorisi ve bakış açısı sunulmuş ve incelenmiştir:

  • Öğretim liderliği
  • Dağıtılmış liderlik
  • Dönüşümcü liderlik
  • Sosyal adalet liderliği
  • Öğretmen liderliği

Araştırmacılar, farklı uygulamaların ve eylemlerin öğrenci başarısını, öğretmen iş tatminini veya okul gelişimiyle ilgili diğer unsurları nasıl etkilediğini araştırmıştır. Ayrıca araştırmacılar, müdür hazırlık programlarının yöntem ve kalitesini araştırmaya da devam etmektedir.

Bazı ülkelerde, okul liderlerinin eğitimi ve gelişimi için politikalar ve bütçeler de dahil olmak üzere, okul liderliği konusunda açık politikalar bulunmaktadır.

Bir araştırmada; öğretim tesislerinin kalitesi, akademik personel ve okul yönetim kadrosu gibi faktörlerin, öğrencilerin okullardaki performansını dolaylı olarak etkileyen ana dış faktörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu nedenle okul müdürlerinin liderliği; öğrencilerin akademik performansı üzerinde dolaylı bir etkiye sahip olan, yönetimin kalitesinin ve öğretim kadrosunun bağlılığının sağlanmasında, önemli bir rol oynamaktadır.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ Karanxha (6 Ağustos 2013). "Gizli Müfredat: Eğitim Liderliği Hazırlığında Aday Çeşitliliği". Journal of Research on Leadership Education. 9 (1): 36-43. doi:10.1177/1942775113498374. 
  2. ^ Chong (2014). "Sabah, Malezya'da okul müdürünün liderlik algısının öğretmenlerin iş tatmini üzerindeki etkisi: Beaufort'ta bir vaka çalışması". Korean Social Science Journal. 42 (1): 1-12. doi:10.1007/s40483-014-0020-7. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 

Ayrıca bakınız

  • Carter, GR & Cunningham, WG(1997) Amerikan okul müfettişi: Baskı çağında liderlik. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
  • Waters, JT & Marzano, RJ (2006) Çalışan okul bölgesi liderliği. Denver, CO: Eğitim ve Öğrenim için Orta Kıta Araştırması.
  • Razik, TA & Swanson, AD (2010). Eğitim Liderliği ve Yönetiminin Temel Kavramları (3. baskı.). New York: Allyn ve Bacon.
  • Lewis, D. & Kanji, N. (2009). Sivil toplum kuruluşları ve geliştirme: Londra ve New York: Routledge, Taylor ve Francis Group.
  • Osterman (12 Ağustos 2013). "Eğitim liderliğinde EdD programlarında eylem araştırması". Liderlik Eğitimi Araştırmaları Dergisi. 9 (1): 85-105. doi:10.1177/1942775113498378. 
  • DeMatthews (Mart 2014). "Ayrıştırma Sistemlerinin Yapısızlaştırılması: Bir Kent Okulunda Liderlik Zorlukları". Eğitim Liderliğinde Vakalar Dergisi. 17 (1): 16-26. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 
  • Moore Johnson (Eylül 2007). "Liderliğin Önündeki Engelleri Aşmak". Eğitimsel liderlik. 65 (1): 8-13. 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 
  • Karanxha (6 Ağustos 2013). "Gizli Müfredat: Eğitim Liderliği Hazırlığında Aday Çeşitliliği". Liderlik Eğitimi Araştırmaları Dergisi. 9 (1): 34-58. doi:10.1177/1942775113498374. 
  • Fullan (Nisan 1998). "21. Yüzyıl İçin Liderlik: Bağımlılık Bağlarını Kırmak" (PDF). Eğitimsel liderlik. 55 (7): 1-4. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Boğaziçi Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

Boğaziçi Üniversitesi (BOÜN), İstanbul'da yer alan bir devlet üniversitesi.

<span class="mw-page-title-main">Millî Eğitim Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanunu, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kalkınma plan ve programları doğrultusunda millî eğitim hizmetlerini yürütmekle sorumlu olan bakanlık.

Koç Üniversitesi, 1993 yılında İstanbul'da eğitime başlamış olan bir vakıf üniversitesidir. Faaliyetlerine 400 öğretim üyesi ve yaklaşık 6900 öğrenciyle devam etmektedir. Üniversite; İnsani Bilimler ve Edebiyat, İktisadi ve İdari Bilimler, Fen, Mühendislik, Hukuk, Tıp ve Hemşirelik Fakülteleri'nde 22 lisans, 32 yüksek lisans ve 26 doktora programı ile eğitim vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kara Harp Okulu</span> Türk Kara Kuvvetlerine muvazzaf subay yetiştiren lisans seviyesinde eğitim veren askerî okul, harbiye

Kara Harp Okulu (KHO) ya da geleneksel adıyla Harbiye; Ankara'da bulunan ve Türk Kara Kuvvetlerinin muvazzaf subay kaynağı olan, lisans seviyesinde eğitim veren askerî okuldur.

<span class="mw-page-title-main">Üniversite</span>

Üniversite, yükseköğretim kurumu ya da bilimtay en üst seviyede eğitim verilen, araştırma yapılan ve bilgi üretilen kurumlardır. Araştırma alanları çoğunlukla çeşitli disiplinlere ayrılan üniversiteler genellikle yüksek okul, lisans ve lisansüstü okullarından oluşurlar. Araştırma görevlileri ya da akademisyenler, yaptıkları özgün çalışmalar dolayısıyla doçent, profesör gibi çeşitli unvanlarla ödüllendirilirler. Çeşitli akademik disiplinlerde akademik dereceler verir. Üniversiteler genellikle farklı okullarda veya öğrenim fakültelerinde hem lisans eğitimi hem de lisansüstü eğitim sunar.

<span class="mw-page-title-main">Öğretmen</span> başkalarının bilgi, yeterlilik veya değerler edinmesine yardım eden kişi

Öğretmen veya eğitmen, eğitim kurumlarında önceden belirlenmiş hedefler doğrultusunda öğretim etkinliklerini planlı ve programlı bir biçimde düzenleyerek yürüten uzman eğitmendir. Anaokulu, okul, üniversite, akademi ve başka yerlerde görev yapar. Öğrencilerin öğretim uygulaması yoluyla bilgi, yeterlilik veya erdem kazanmalarına yardımcı olur.

<span class="mw-page-title-main">Karabük Üniversitesi</span> Karabükte kurulu devlet üniversitesi

Karabük Üniversitesi ya da kısaca KBÜ, 2007 yılında kurulmuş bir devlet üniversitesidir. Bulunduğu il olan Karabük'ün ismini taşımaktadır. 2014-2015 Eğitim-Öğretim döneminden itibaren bünyesindeki 14 fakülte, 7 meslek yüksek okulu, 4 yüksek okul ve 4 enstitü ile akademik etkinliklerini sürdürmektedir. Rektörlüğünü Fatih Kırışık, Rektör Yardımcılıklarını Hasan Solmaz, Elif Çepni ve İsmail Rakıp Karaş yapmaktadır. 2022-2023 eğitim öğretim yılı verilerine göre, Türkiye'de Anadolu Üniversitesi'nden sonra en fazla yabancı uyruklu öğrencinin bulunduğu ikinci üniversitedir. Yabancı öğrenci uyruklu öğrenci oranının ise en fazla olduğu üniversitedir. Üniversitedeki 12.000 civarı yabancı uyruklu öğrencinin yarısı Afrika kökenlidir.

Anadolu Öğretmen Liseleri, Türkiye'de öğretmenlik mesleğini sevdirmek ve öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumları için öğrenci kaynağı oluşturmak üzere 1989-2014 arasında hizmet vermiş dört yıllık ortaöğrenim kurumlarını adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi</span>

Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi, 1985'te Beykoz, İstanbul'da kurulan Anadolu imam hatip lisesidir. Kuruluştaki adı Beykoz Anadolu İmam Hatip Lisesi iken, 1990 yılında Kartal'daki yeni binasına taşınarak şu anki adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Final Eğitim Kurumları</span> Türkiyede özel eğitim veren bir kurum

Final Eğitim Kurumları, ilk olarak Elâzığ'da dershane olarak kurulmuş olup; günümüzde Final Yayıncılık (fdd), Final Okulları ve Final Kültür Sanat Yayınları olarak Türkiye'nin çeşitli illerinde eğitim alanında hizmet vermektedir. Final Grubu çalışmalarına 1980 yılında Anadolu'nun bir şehri olan Elâzığ'da dört sınıf ve altı öğretmenle başladı. Kısa bir sürede gelişen çalışmalarıyla adını tüm ülkede duyurdu. İlk iller arası şubesini Malatya'da açtı. 1985 yılında çıktığı günden itibaren Türkiye'nin en yüksek tirajlı üniversite hazırlık dergisi olan “final” yayına girdi. Lise ve üniversiteye giriş sınavları ve okul müfredatı bir arada olmak üzere eğitim veren Final Eğitim Kurumları bugün, Türkiye'de temel lise, temel ortaokul ve kurs, KKTC ve Azerbaycan'da ise dershane olarak eğitim-öğretim yapmaktadır. Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Taşel'dir.

Türkiye'de eğitim sistemi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununa dayanan; Milli Eğitim Bakanlığı ve bünyesindeki kamu tüzel üst sistemlerce yönetilen bir sistemdir. Amaç: Okullarda okuyan Türk vatandaşlarının sistemin ilkeleri doğrultusunda bir vatandaş olabilmesini sağlamaktır. Türkiye Cumhuriyeti'nde kadın ve erkek her vatandaş için 12 yıllık eğitim mecburidir. Bu eğitim sisteminde eğitimini tamamlayan her öğrenciye "Ortaöğretim Diploması" verilir.

Toros Üniversitesi, 2009 yılında Mersin'de Mersin Eğitim Vakfı tarafından kurulmuş olan bir Vakıf Üniversitesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Kültür Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

İstanbul Kültür Üniversitesi, 9 Temmuz 1997'de Bakırköy, İstanbul'da kurulan vakıf üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de öğretmenlik</span>

"1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'nun 43. Maddesine göre, öğretmenlik, devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir."

<span class="mw-page-title-main">İpek Üniversitesi</span>

İpek Üniversitesi, Koza İpek Eğitim Sağlık Hizmet Yardım Vakfı tarafından 2011 yılında Ankara'da kurulmuş bir vakıf üniversitesiydi. Üniversitenin kurulmasına ilişkin karar 03. 03. 2011 tarih ve 27863 sayılı resmî gazetede yayınlanmıştır. Türkiye'nin ilk ve tek sanat ve sosyal bilimler üniversitesi olma özelliğini taşımaktaydı. 2013-2014 akademik yılında ilk öğrencilerini almıştı. Kurucu rektörü Prof. Dr. Ali Fuat Bilkan'dı. Kampüsü, Turan Güneş Bulvarı 648. Cadde, 651. Sokak No: 4, 06550 Oran, Çankaya/Ankara adresinde bulunmaktaydı. Bilkan, üniversiteyi "Özel sektörün şimdiye kadar sosyal bilimler alanına yaptığı en büyük yatırım" şeklinde tanımlamaktadır. Üniversitenin disiplinler arası çalışmalarla yabancı dillere ağırlık verirdi ve senaryo yazarlığı, moda tasarım, animasyon gibi programları vardı. 23 Temmuz 2016 tarihinde, Olağanüstü Hal (OHAL) Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'yle üniversite kapatılmıştır.

2012 okul öncesi eğitim programı, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Türkiye genelinde tüm bağımsız ana okulları ve ana sınıflarında uygulamaya başlanan eğitim programı. Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı tarafından uygulamaya konulan, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve UNICEF'in teknik destek sağladığı program Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da eğitim</span> Azerbaycanın eğitim sistemi

Azerbaycan'da eğitim, Azerbaycan Cumhuriyeti Bilim ve Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenmektedir.

Weatherhead İşletme Okulu, Cleveland, Ohio'da bulunan Case Western Reserve Üniversitesi'nin özel bir işletme okuludur.

Eğitim yönetimi; bir grubun, bir eğitim sistemini yürütmek için yapıları denetlemek, planlamak, strateji oluşturmak ve uygulamak için, insan ve malzeme kaynaklarını birleştirdiği eğitim sisteminin yönetimini ifade etmektedir. Eğitim; bilgi, beceri, değer, inanç, alışkanlık ve tutumların, öğrenme deneyimleriyle bireylere kazandırılması durumudur. Eğitim sistemi; bakanlıklar, sendikalar, yasal kurullar, kurumlar ve okullar gibi eğitim kurumlarındaki profesyonellerden oluşan büyük bir sistemdir. Eğitim sistemi, zenginleştirmek ve geliştirmek için birlikte çalışan siyasi başkanlar, müdürler, öğretim personeli, öğretim dışı personel, idari personel ve diğer eğitim profesyonellerinden oluşur. Eğitim sisteminin tüm seviyelerinde ise yönetim gerekmektedir. Yönetim; bir kurumun planlanması, organize edilmesi, uygulanması, gözden geçirilmesi, değerlendirilmesi ve bütünleştirilmesi konularını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilkokullar</span>

İlkokul, Amerika Birleşik Devletleri'nde 5-11 yaşları arasındaki ve anaokulu öncesi ile orta öğretim arasındaki çocuklar için ilköğretimin ana dağıtım noktası olan bir ilkokuldur.