Fince (
Bulgarca, Hint-Avrupa dilleri ailesinden, Güney Slav dillerine bağlı dil. Bulgaristan'ın resmi dilidir.
Akadca, Doğu Sami dillerine ait Antik Mezopotamya'da, özellikle Asur ve Babil imparatorluklarında kullanılmış ölü dil. Dil, kayda geçmiş ilk Sami dili olup, aslen soysal açıdan akraba olmadığı Sümerce için kullanılmış çivi yazısı ile yazılmıştır. Akadca ismini Akad İmparatorluğu'nun başkenti Akad şehrinden almıştır. Bir izole dil olan Sümerce ve Akadcanın birbirleri üzerindeki karşılıklı etkileşimleri, bu iki dilin bir dil birliği içerisinde sınıflandırılmasına yol açmıştır.
İzlandaca, Cermen dillerinden biri ve İzlanda'nın resmî dilidir. İzlandacaya en yakın diller, Faroe Adaları'nda konuşulan Faroe dili ile Sognamål gibi Batı Norveç lehçeleridir. İzlanda, anakaraya uzak bir ada devleti olmasından dolayı, diğer ülkelerle arasında kayda değer oranda kültür alışverişi gerçekleşmemiş, bunun sonucunda dile çok az yabancı sözcük girmiştir. İzlanda'nın konumu Amerika'ya daha yakın olmasına rağmen, İzlandaca bir İskandinav dilidir.
Fiil veya eylem, varlıkların yaptığı işi, hareketi, oluşu çeşitli ekler alarak şahıs ve zamana bağlı olarak anlatan kelimedir.
Yüklem; cümlede özne tarafından gerçekleştirilen eylemi, oluşu, hareketi veya bir olguyu ya da yargıyı bildiren sözcük veya sözcük grubu. Özne ile birlikte cümlenin ana öğelerinden biridir. Yüklemler fiil veya isim soylu olabilir:
- Öğretmen sınav kâğıtlarını dağıttı.
- Kapıyı çalan postacıymış.
Abhazca, Kuzeybatı Kafkas dillerinden biridir. Esas olarak Abhazya, Türkiye’de, Suriye, Almanya, Hollanda, Rusya ve Acaristan 'da konuşulur. Abhazya Cumhuriyeti’nin Rusça ile birlikte resmi dilidir. Abhazca, Abhazya’da yaklaşık 150 bin kişi tarafından konuşulur.
Koşaç, isnat edatı veya haber edatı, isim cümlelerinde özne ile yüklemi birleştiren; yükleme güçlü ihtimal, olumluluk, olumsuzluk, süreklilik veya kesinlik kavramları veren -dir eki ile değil kelimesi. Bazı kaynaklarda tüm ek-fiiller koşaç olarak anılır. Koşaçlar isim cümlelerinde özneyi yükleme bağlayan ve yüklemde cümlenin bitiş hâlini oluşturan dilbilgisel ögelerdir.
Mari (Çirmiş) dili Ural Altay Dil Ailesinin Ural Koluna bağlı Fin/Ugor dilleri ana grubundandır ve 600.000 kişi tarafından konuşulur. Çirmiş dili; Rusya'ya bağlı Mari El Cumhuriyeti başta olmak üzere Rusya'da Tataristan, Udmurtya ve Perm bölgelerinde konuşulur. Etnik Çirmişler, çoğunlukla Ural Dağları'nın doğusunda Vyatka Nehri çevresinde yaşamaktadır.
Ek-fiil, ek-eylem veya cevher fiil, Türkçede isimlerin sonuna eklenerek onları yüklem haline getiren bir ektir. Bu ek Eski Türkçe "ér- : olgunlaşmak, yetişmek, tamam olmak" fiilinden evrilip zaman içinde "i-mek" haline gelmiş ve zamanla kökünün de erimesiyle bugün sadece “şu veya bu durumda bulunmak” manalarını cümleye katan (i)-di, (i)-miş, (i)-se ve (i)-dir halleri kalmıştır. Diğer dillerden muadil olarak İngilizce "to be",Latince "esse" fiilleri örnek verilebilir.
Kök, dil bilgisinde bir sözcüğün ön ve son ekleri çıkarıldıktan sonra kalan anlamlı kısmıdır. Bir sözcüğün kökü isim ya da eylem olabilir. İsimler varlıkları fiiller de hareketleri karşılayan sözcüklerdir. İsimlerin anlamlı halleri kök olarak kullanılabilirken, eylem kökleri mastar eklerinden uygun olanıyla kullanılır. Dil bilgisinde eylemlerden sonra gelen mastar ekleri - (kısa çizgi) ile gösterilir.
Sıfat-fiil, ortaç veya partisip; bir fiilin cümlede sıfat görevinde kullanılan hâli. Türkçedeki üç fiilimsi grubundan biridir. Fiillerin sonuna sıfat-fiil ekleri olan -en, -esi, -mez, -ar, -di(k), -di(ği), -ecek ve -miş getirilerek oluşturulur ve kısaca anası mezar dikecekmiş şeklinde formülize edilir. Sıfat-fiiller kendinden sonraki kelimelerle birlikte sıfat tamlaması oluşturur.
- Bastığın yerleri "toprak" diyerek geçme, tanı!
- Gelecek yıl işe başlayacak.
- Haşladıktan sonra, suyu iyice süzülmüş sebzeleri kâseye boşaltıyoruz.
- Okuldan sonra koşar adım yanıma geldi.
- Polisler olası kazaları önlemek için kontrolü sağlıyorlardı.
- Salonda hep bildik yüzler vardı.
Present perfect, İngilizce dilbilgisindeki zaman yapılarından biri. Standart olumlu bir cümle sırasıyla özne, yardımcı fiil (has/have) ve fiilin üçüncü hâlinden meydana gelir. Çoğunlukla geçmişte tamamlanmış deneyimler veya geçmişte bir noktada başlamış ve günümüzde de devam eden eylem ve durumlar için kullanılır.
Past participle, İngilizce dilbilgisinde fiillerin üçüncü hâli. Perfect zaman yapılarının, edilgen yapıların ve bazen de sıfatların kurulmasında kullanılır. Düzenli fiillerde fiilin ikinci hâli ile aynıdır ve fiil sonuna "-ed" eki eklenerek oluşturulur:
- I have visited my parents today.
- I was warned by the warden.
- limited seating (adjective)
Past simple veya simple past, İngilizcedeki zaman yapılarından biri. Türkçeye sıklıkla basit geçmiş zaman olarak çevrilir ve bilinen (-di'li) geçmiş zamana benzer. Başlıca olarak herhangi bir durum veya eylemin geçmişte meydana geldiğini belirtmekte kullanılır.
Past perfect, İngilizce dilbilgisindeki zaman yapılarından biri. Geçmişte gerçekleşmiş bir olay veya durum referans alınarak, ondan daha önceki bir olay veya durumdan bahsederken kullanılır. Standart olumlu bir cümle özne, "had" yardımcı fiili ve fiilin üçüncü hâlinden oluşur:
Past perfect continuous veya past perfect progressive, İngilizce dilbilgisinde süreklilik bildiren zaman yapılarından biri. Standart olumlu bir cümle özne, "had" yardımcı fiili ve "be" fiilinin üçüncü hâli (been) ve ana fiilin present participle (-ing) hâlinden oluşur. Geçmişte gerçekleşmiş bir olay veya durum referans alınarak, o ana kadar gerçekleşmiş olan başka bir olay veya durumdan bahsederken kullanılır.
- I realised I had been working too hard so I decided to have a holiday.
- By the time Jane arrived we had been waiting for three hours.
Future perfect, İngilizcedeki zaman yapılarından biri. Eylemin veya durumun gelecekteki bir anda tamamlanmış olacağını bildirir. Standart olumlu bir cümle özne, "will" modal verb'ü ve fiilin üçüncü hâlinden oluşur:
subject + will + past participle
- By this time next week, I will have worked on this project for twenty days.
Präteritum veya -özellikle eski kaynaklarda- imperfekt, Almanca dilbilgisindeki geçmiş zaman yapılarından biri. İngilizcedeki simple past yapısına benzerlik gösterir. Özellikle geçmişteki olaylar anlatılırken kullanılır ve kullanım sıklığı bölgeden bölgeye farklılık gösterir. Geçmişte perfekt ve imperfekt yapılar arasında bariz bir farklılık varken günümüzde perfekt yapılar daha sık kullanılmaya başlanmıştır.
Bu madde İspanyolcadaki kipleri ve düzenli ve bazı yaygın düzensiz fiil çekimlerini örneklerle birlikte bulundurur. Düzensiz fiiller hakkında daha fazla bilgi için İspanyolcada düzensiz fiiller maddesine bakınız.