İçeriğe atla

Dzağig

Dzaghig logosu

Dzağig (Çiçek), 1886-1911 arasında İstanbul'da Ermenice ve Ermeni harfli Türkçe çıkan süreli yayındır.

Tarihi

İlk sayısı Bab-ı Ali Caddesi numara 20'de kain H. Hacyan editörlüğünde sekiz sayfa olarak neşredildi ve yıllık abonelik ücreti 100 kuruştu, taşra için bu ücret 110 kuruş olarak belirlenmişti. Sonraki sayılarında belirli bir istikrar görülmedi, yayın sıklığı, sayfa hacmi ve basıldığı matbaalar değişim gösterdi. Teotig Dib u Dar'da bu durumu “şekilden şekle giren bir gazete” şeklinde yorumladı.[1]

Yayında Ermeni topluluğundan birçok yazar ve şairin katkısı bulunmaktaydı ve bu isimlere ait hikâye ve araştırmalar yer almıştı. 1890'da aldığı yeni vaziyetle beraber kendini "milli, siyasi, edebi gazete olarak" olarak tanımlamıştı. Baskı yeri Nişan G. Berberyan Matbaası olurken sonrasında Mihran Papazyan Matbaası'na geçiş yapıldı ve Hovnan Palakaşyan yeni yazı işleri müdürü oldu. Bir süre Mihran Askanaz'ın editörlüğünde Dzağig Mangats (Çocuklara Çiçek) adıyla çıktı. 1895 sonrasında dergide fark edilir bir değişim oldu, yeni bir mekânda yeni bir yazı işleri müdürüyle yayına devam edildi. Arşag Çobanyan editörlüğündeki bu yıllarda dergi Nerses C. Aramyan Matbaası'nda basıldı. Hem baskı yeri hem de yazı işleri kadro ve adresi 1897'de de değişen dergide bu tarihte Hovnan Palakşyan tekrar editörlük görevine getirildi. 1898'de kısa süre bu adla başka bir dergi daha çıktı. 1904 senesinde Nışan Babigyan Kitabevi'nin haftalık edebi, ilmi, siyasi ve sanatsal dergisi olarak yayınlandı.[1]

Kadınlara ve Çocuklara Özgü Dzağig

Dzağik 1905'te yayın içeriği ve çevresinde önemli bir değişim içine girdi. Bu tarihte Kadınlara ve Çocuklara Özgü Dzağig adını taşıyan resimli haftalık bir dergi olarak varlığını sürdürdü ve basımı Sakayan Matbaası'nda yapıldı. Bu dönüşümün editörü ise Hayganuş Mark idi.[1] Mark Feminizm bilincini dergiye yansıttı ve derginin sadece kadınlar için çıkmasını istiyordu.[2] Bu maksatla da derginin editörlüğünü iki yıl üstlendi. Yeterince kadın yazar bulunamayışı nedeniyle kadın imzasıyla yazmak isteyen erkek yazarlar da yer verdi.[3]

Heranuş Arşagyan'ın edebi eserleri ölümünden sonra dergide yayımlandı.[4]

Dergi Ermeni topluluğu için bir mahfil niteliğini kazandı. Zakarya Mildanoğlu'nun aktarımıyla Ardaşes Harutyunyan, Rupen Vorperyan, Garabed Vosgyan, Avedis Aharonyan, Merujan Barsamyan, Aram Andonyan Alpaslan, K. Beşgötüryan, Sibil, Hrant Asadur, Levon Kirişçiyan, Rupen Zartaryan, Dr. Vahan Ardzruni, M. Uğurluyan, Yenovk Armen, Nazaret Dağavaryan, Ağeksantr Panosyan, Zabel Esayan, Vahan Malezyan, Vahan Tekeyan, Çifte Saraf, Arşag Alboyacıyan, Kirkor Zohrab, D. Çırakyan, Hayganuş Mark, L. Paşalyan, Dikran Yeseyan, D. Yelkenciyan, M. Şamdancıyan, Prof. Apraham Der Hagopyan ve Elbis Gesaratsyan gibi isimler dergi çevresinin öne çıkan kişileri oldu.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Mildanoğlu, Zakarya (24 Eylül 2016). "'Şekilden şekle giren' ve handan hana göçen bir Dzağig". Agos. 25 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2021. 
  2. ^ "Ermeni Feminist Öncü: Hayganuş Mark". Bianet. 9 Nisan 2003. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2021. 
  3. ^ "Hayganuş Mark (Markar)". İKM. 28 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2021. 
  4. ^ Stepanian, Karnig (1973). Կենսագրական բառարան. Dictionary of Biographies (Ermenice). Erivan: Soviet Writers. s. 157. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kirkor Zohrab</span>

Kirkor Zohrab Efendi, Osmanlı Ermenisi yazar, akademisyen, siyasetçi ve avukat. Ermeni Kırımı'nın başlangıcında Osmanlı hükûmeti tarafından İstanbul'da tutuklandı ve yargılanmak üzere Diyarbakır'da bir askeri mahkemeye gönderildi. Yolculuk esnasında 15-20 Temmuz 1915'te Urfa yakınlarındaki Karaköprü'de Çerkez Ahmet, Halil ve Nazım'ın başını çektiği bir grup eşkıya tarafından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Krikor Ağaton</span> Ermeni asıllı Osmanlı bürokrat ve siyasetçi (1823-1868)

Krikor Ağaton Efendi, Osmanlı Ermenisi eğitimci, ziraatçi, bürokrat, yazar ve siyasetçi. Yurtdışında aldığı eğitim, ailesinin çiftçilik faaliyetleri ve yaptığı ilmi çalışmalarla Osmanlı İmparatorluğunda tarımın gelişmesinde önemli bir rol oynadı. Ağaton Efendi görev yaptığı kurumlarda önemli hizmetlerde bulunarak bazı ilkleri de gerçekleştirdi. İmparatorluğun ilk ziraat mektebinde tercümanlık ve hocalık yaptı. İlk milli serginin tertip komisyonunda yer aldı ve bugünkü Sayıştay'ın temelini teşkil eden Divan-ı Muhasebat kurumunun ilk memurlarından birisi oldu. Sultan Abdülaziz döneminde Umûr-ı Nâfia Nazırlığı 'na getirilen ilk Hristiyan ve Ermeni kökenli kişi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Hrant Asadur</span>

Hrant Asadur, Osmanlı Ermenisi tarihçi ve hukukçudur.

<span class="mw-page-title-main">Hagop Baronyan</span>

Hagop Baronyan, Osmanlı gazeteci, oyun ve mizah yazarı.

Kulis, Agop Ayvaz tarafından 1946-1996 yılları arasında hiç kesintiye uğramadan İstanbul'da yayımlanmış Ermenice tiyatro dergisi.

<span class="mw-page-title-main">Ardaşes Harutyunyan</span> Şair

Ardaşes Harutyunyan, Osmanlı Ermenisi şair, çevirmen, edebiyat eleştirmeni, öğretmen ve yazar..

<span class="mw-page-title-main">Rupen Zartaryan</span>

Rupen Zartaryan Osmanlı Ermenisi yazar, eğitimci ve siyasi aktivist. 1915 Ermeni Kırımı sırasında öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Taniel Varujan</span>

Taniel Varujan veya Çubukkâryan Osmanlı Ermenisi yazar ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Dağavaryan Nazret Efendi</span>

Dagavaryan Nazret Efendi veya Nazaret Çadırcıyan Uzman doktor, tarihçi, Osmanlı meclisi Sivas Mebusu, merkezi ABD'de bulunan Ermeni Hayırseverler Genel Birliği kurucularından. Sivas'ın seçkin Ermeni ailelerinden Çadırcıyan ailesine mensuptu. 7 yaşında İstanbul'a geldi ve eğitimine Surp Pırgiç Okulunda başladı. Dağavaryan tıp, din ve tarihi üzerine bilimsel çalışmalar bir yazarıdır. 20. Yüzyıl başlarında Dzağig yayın çevresi içindeydi. Ermeni Kırımı sırasında, tutuklanıp öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Zabel Yesayan</span>

Zabel Yesayan, Ermeni romancı, şair ve öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Levon Kirişçiyan</span>

Levon Larendz Kirişçiyan, Osmanlı Ermeni yazar, çevirmen, öğretmen ve gazeteci.

Hayganuş Mark, Türkiye Ermenisi feminist yazar ve dergi editörüdür. Osmanlı kadın hareketinin en uzun soluklu kadın dergisi Hay Gin'in editörlüğünü yaptı.

Ermeni edebiyatı, Ermenice olarak üretilmiş sözlü veya yazılı eserleri kapsar.

<i>Servet-i Fünûn</i> 1891-1944 arasında yayımlanan edebi dergi

Servet-i Fünûn, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'de 1891-1944 yılları arasında yayımlanan sanat ve edebiyat dergisidir. Edebiyât-ı Cedîde topluluğunun yayın organı olan dergi Türk basın tarihinin en uzun süreli ve en etkili dergileri arasındadır. Basım tekniği ve içeriğiyle ön plana çıkan dergi, Türk edebiyatına birçok yeni isim kazandırdı ve Edebiyât-ı Cedîde sonrasında Fecr-i Âtî ve Millî Edebiyat hareketi ile Yedi Meşaleciler topluluğunun yayın organı işlevini 25 Mayıs 1944 tarihine kadar sürdürdü.

Kadın, 1908-1909 yılları arasında Selanik'te yayımlanan ilk kadın dergisidir. Kadınların eğitim durumu, toplumsal yaşamdaki görünürlük ve örgütlenmeleri derginin gündeme aldığı başlıca konulardı. İlk sayısı 13 Teşrin-i Evvel 1324 tarihinde yayımlandı, ilk 30 sayının sahib-i imtiyazı Mustafa İbrahim'di ve müdürü Aka Gündüz'dü. Asır Matbaası'nda neşredilen dergi haftalık olarak pazartesi günleri çıkmaktaydı. Yayın sürecinde kopukluklar olunca bir özür metni yayımlanarak durum açıklanırdı.

Elbis Gesaratsyan Osmanlı Dönemi basınının ilk Ermeni asıllı kadın gazetecisi olarak kabul edilen yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Heranuş Arşagyan</span> Türk yazar 1887-1905)

Heranuş (Narkiz) Arşagyan, Osmanlı Ermenisi şair.

Hay Gin, önce Osmanlı İmparatorluğu, ardından ise Türkiye'de yayımlanan eski bir kadın dergisidir. 1919'da, Hayganuş Mark'ın editörlüğünde yayın hayatına başlayan dergi, on beş günde bir yayımlanmaktaydı. Osmanlı İmparatorluğu'nun en uzun yayın hayatına sahip kadın dergisi olurken 1933'te faaliyetlerini sonlandırdı. Feminizm, kadın hareketi ve kadınların faaliyetlerine yer vermekte ve asıl olarak Ermeni kadınlara seslenmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Vahan Şahinyan</span> Osmanlı Ermenisi tiyatro oyuncusu, tenor ve rejisör

Vahan Şahinyan Osmanlı Ermenisi tiyatro oyuncusu, tenor, rejisör ve operet sanatçısı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.