İçeriğe atla

Dyer Lum

Dyer Lum
Doğum1839
Northampton, Massachusetts
Ölüm6 Nisan 1893 (53-54 yaşlarında)
Boston, Massachusetts
MilliyetAmerikalı
MeslekAktivist, şair

Dyer Lum, 19. yüzyıl Amerikalı anarşist aktivist ve şair. Önde gelen anarko-sendikalist ve 1880'lerin önemli sol kanat entelektüellerinden olan Lum anarka-feminist Voltairine de Cleyre’nin hayat arkadaşı ve akıl hocası olarak tanınır. Lum önemli anarşist metinlere imza atan ve Mother Earth, Twentieth Century, Liberty (Benjamin Tucker’ın bireyci anarşist dergisi), The Alarm ve The Open Court gibi yayınlara katkıda bulunan üretken bir yazardır. Albert Parsons’ın tutuklanmasını takiben The Alarm'ın yayınını 1892-1893 döneminde devam ettirdi. Geleneksel olarak "zarif, teorik anarşist" olarak resmedilen Lum, günümüzde ise 1886 Haymarket olayına karışmasınında etkisiyle, Paul Avrich tarafından “ şiddete susamış ve hayatını fedaya hazır uzlaşmaz isyancı” olarak tanımlanmıştır.

Makaleler (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Friedrich August von Hayek</span> Avusturyalı ve İngiliz ekonomist (1899-1992)

Friedrich August von Hayek, Avusturya ekolüne bağlı ekonomist ve siyaset bilimcidir. Serbest piyasa ekonomisini 20. yüzyıl ortasında yükselen sosyalist dalgaya karşı savunmasıyla tanındı. Hukuk ve epistemolojiye önemli katkılar yaptı. 1974'te Nobel Ekonomi Ödülü'nü düşünsel rakibi Gunnar Myrdal ile paylaştı.

Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Reddedilen bu otoritelere patriyarki ve kapitalizm de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Emma Goldman</span> Anarşist yazar ve siyasal eylemci

Emma Goldman, anarşist yazar ve siyasal eylemcidir. 20. yüzyılın ilk yarısında ABD ve Avrupa'da anarşist siyasi felsefenin yayılmasında ve gelişmesinde büyük bir rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nestor Mahno</span> Ukraynalı anarşist devrimci

Nestor Mahno, Ekim Devrimi'nde Bolşevik çizgiyi kabul etmeyen Ukraynalı anarko-komünist devrimci.

Bireyci anarşizm, farklı geleneklerden oluşan bireyci anarşizm bireysel bilincin ve bireysel çıkarın, herhangi bir kolektif organ ya da kamu otoritesi tarafından engellenmemesi gerektiğine inanır.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-kapitalizm</span> ekonomik teori ve politik felsefe

Anarko kapitalizm özel mülkiyet hakkına, iktidar müdahalesinin reddine ve temel toplumsal etkileşim mekanizması olarak rekabete dayalı serbest piyasanın savunusuna dayanan siyasal düşüncedir. Anarko-kapitalizm, özel mülkiyeti şu şartlarda meşru görür: bir emek ürünü ise, ticaret etkinliğinin bir sonucu ise veya hediye olarak elde edilmiş ise. Ekole göre, anarko kapitalist toplumda; serbest piyasa işleyişini, toplumsal kurumları, yasa uygulamalarını, güvenliği ve altyapıyı, devlet yerine kâr amaçlı rekabete dayalı şirketlerin, yardım derneklerinin veya gönüllülüğe dayanan birliklerin düzenlemesi öngörülür.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil anarşizm</span> sanayi devriminden dolayı tarımın önemsizleştiği toplumda tarımı önemli kılan anarşist sistem.

Yeşil Anarşizm, özellikle doğa ile insan arasındaki ilişki üzerine odaklanan anarşist ekol. Bu hareketin temel sorunu, endüstri öncesi toplumu, hatta bazen tarım öncesi toplumu yeniden canlandırmaktır. İnsanları doğal yaşama yabancılaştıran teknoloji ve ilerleme düşüncesiyle ifade edilen endüstri toplumu, bu ekolün eleştirilerinde önemli yer tutar. Felsefesinde Ludditelerin politik eylemlerinin ve Jean-Jacques Rousseau’nun yazılarının etkileri görülür. Fakat bunlardan daha fazla, primitivizm ortaya çıktığında, Frankfurt Okulu’nun Marksistleri Theodor W. Adorno ve Herbert Marcuse’ün düşünceleri ile Marshall Sahlins, Richard Lee, Lewis Mumford Jean Baudrillard ve Gary Snyder gibi antropologların düşünceleri ekolün şekillenmesinde önemli yer tutmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Özgürlük</span> kısıtlama olmaksızın eylem veya hareket olasılığını belirten konsept

Özgürlük, hürriyet ya da erkinlik, birinin engellenmeden ya da sınırlandırılmadan istediğini seçebilmesi, yapabilmesi ve hareket edebilmesi durumudur. Felsefede, determinizm karşıtı özgür irade fikrini içerir. Politikada özgürlük, hükûmet baskısından bağımsızlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Buenaventura Durruti</span> İspanya İç Savaşında öldürülen İspanyol anarşist

Buenaventura Durruti Dumange, devrimci ve sendikalist İspanyol anarşist.

<span class="mw-page-title-main">Voltairine de Cleyre</span>

Voltairine de Cleyre, Amerikalı anarşist. Emma Goldman'ın sözleriyle "Amerika'nın yetiştirdiği en yetenekli ve keskin zekalı anarşist." Erken ölümünün, bugün diğerleri gibi tanınan bir anarşist olmasını engellediği kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Volin</span> Rus yazar (1882-1945)

Vsevolod Mihailoviç Eyhenbaum ilerleyen yıllarda Volin (Волин) ismiyle tanınan Rus anarşist.

<span class="mw-page-title-main">Anselmo Lorenzo</span> İspanyol anarşist

Anselmo Lorenzo, “İspanyol anarşistlerin büyükbabası” kabul edilen ilk İspanyol anarşistlerdendir.

Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.

Bireycilik, bireyin özgürlüğüne büyük ağırlık veren ve genellikle kendine yeterli, kendi kendini yönlendiren, görece özgür bireyi ya da benliği vurgulayan siyaset ve toplum felsefesidir.

<span class="mw-page-title-main">Benjamin Tucker</span> Amerikalı gazeteci (1854 – 1939)

Benjamin Ricketson Tucker, 19. yüzyıl Amerikalı bireyci anarşist ve Liberty dergisinin yayımcısı.

Kara Muhafızlar, Şubat Devriminden sonra ve diğer sol grupların son Bolşevik baskısından önce kurulan silahlı işçiler grubu idi. Anarşistlerin temel grev gücü bunlardı. Bunlar 1917 yazında Maria Nikiforova tarafından Ukrayna'da kuruldu ve Ocak 1918'de Moskova'ya, Fabrika ve Bitki Komiteleri ve Moskova Anarşist Gruplar Hücreleri Federasyonu tarafından sanayi işletmelerindeki anarşistlerin kontrolü altında genişletildi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de anarşizm</span>

Türkiye’de anarşizm, 12 Eylül 1980 darbesinin ardından, özellikle de 1986 yılında Kara dergisinin yayınlanmaya başlamasıyla görünürlük kazanan, radikal bir sol harekettir. Öncesinde Türkiye siyaset sahnesinde anarşist hareketin bir gelenek ihtiva ettiği söylenemese de, Türkiye’de bir anarşist geleneğin oluşumuna dair “yüzyıllık gecikme”ye rağmen, Anadolu topraklarında anarşizmin tarihsel köklerine dair izlere rastlamak da mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Awkwafina</span> Amerikalı oyuncu ve rapçidir

Nora Lum ya da sahne adıyla Awkwafina Amerikalı oyuncu ve rapçidir

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı'nın tarihyazımı</span>

1915 ve 1917 yılları arasında en az 800.000 Ermeni'nin öldürüldüğü Ermeni Kırımı'nın tarihyazımı I. Dünya Savaşı'nın sonundan beri değişikliklere uğradı. Türkiye'nin dışındaki tarihçilerin çoğu Kırım'ın meydana geldiğini ve olayların bir soykırım olduğunu savunmaktadır, ancak bununla birlikte Kırım'ın sebepleri ve motivleri gibi bazı önemli hususların yorumlanmasında büyük farklılıklar vardır.

Karşılıklılık, anarşist bir düşünce okulu ve işçilerin üretim araçları üzerindeki kontrolünü, bireysel zanaatkarlardan ve işçi kooperatiflerinden oluşan bir piyasa ekonomisini ve işgal ve kullanım mülkiyet haklarını savunan anti-kapitalist piyasa[1] sosyalist[2] ekonomik teorisidir. Karşılıklılıkçılar, emek değer teorisi ve emek mülkiyet teorisinin savunucuları olarak, emeğin sömürülmesine dayandığını düşündükleri her türlü ekonomik rant, kâr ve nominal olmayan çıkara karşı çıkarlar. Karşılıklılıkçılar, sermaye birikimi veya toprak mülkiyetinin yoğunlaşması olmadan bir ekonomi inşa etmeye çalışırlar. Ayrıca, federal bir toplum yaratma amacıyla karşılıklı bankalar tarafından karşılıklı kredi verilmesi yoluyla desteklenebileceğini öne sürdükleri işçilerin özyönetiminin kurulmasını teşvik ederler.