Dutu Megreli - Turkipedia

Dutu Megreli

Doğum	26 Ekim 1867 Sujuna, Kutaisi Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm	13 Mart 1938 (70 yaşında) Tiflis
Defin yeri	Didube Panteonu
Meslek	Yazar, şair, kamusal figür

Dutu Megreli (gerçek adı: Dimitri Thomas dze Khoshtaria; Gürcüce:დიმიტრი თომას ძე ხოშტარია; 26 Ekim 1867, Sujuna, Senaki - 13 Mart 1938, Tiflis, Gürcistan SSC), Gürcü yazar, şair ve halk figürü. Anastasia Eristavi-Khostaria ile evliydi.

Hayatı

Dimitri Hostaria, fakir bir köy papazı olan Toma Hotaria ve Maria'nın oğlu olarak doğdu. Babası kısa süre sonra öldü ve annesi, çocuğuna babalık yapması için Davit Abaşidze'nin yanına gitti. Sonrasında Niko Dadiani'ye sığındı. Bu dönemde Niko Dadiani, Dimitri'ye ana dilini ve yazı yazmayı sevdirdi.

Dimitri Hoshtaria, Kutaisi Gymnasium'undan mezun olduktan sonra Odessa Novorossiya Üniversitesi'nde hukuk eğitimi aldı. Üniversitede diğer Gürcü öğrencilerle birlikte maddi olarak kötü durumdaydı. 1893 yılında Odessa Üniversitesi'nden mezun oldu ve memleketine döndü. Gürcistan'da iş bulamayınca Kars Kazası, Erivan ve Gence valiliğinde vergi müfettişi ve İl Köy İşleri Konseyi üyesi olarak çalıştı.

Azerbaycan ve Ermenistan'da yoksul köylülerin koşullarını iyileştirerek çalışan nüfusun çıkarlarını hükûmet yetkililerine karşı korudu. 1900 ve 1902 yılları arasında bu gerekçeyle görevden alınmakla tehdit edildi .

1917 yılında kalıcı olarak Tiflis'e taşındı ve burada Transkafkasya Özel Komitesi'nde beşinci sınıf özel işler subayı olarak çalışmaya başladı. Sonrasında Gürcistan Kurucu Meclisi İşler Dairesi ve Tiflis Bölge Mahkemesi üyesi olarak görev yaptı. Bu dönemde Dutu Megreli'nin ailesi hâlâ ekonomik açıdan zor durumdaydı. 1919 yılında Tiflis Devlet Üniversitesi öğrencilerinin düzenlediği destek gecesine katıldı. 5 Eylül 1920'de Vasil Barnov'un öldürülüşünün 30. yıl dönümüne ilişkin bir raporu okudu. 15 Temmuz 1920'de aralarında Dutu Megreli'nin de bulunduğu çeşitli Gürcü yazarların katılımıyla bir akşam düzenlendi.

Yaşlı şair, Sovyet iktidarının gelişiyle Maliye Komiserliği'nde sırasıyla özel vergi konseyi üyesi ve kıdemli denetçi-öğretmen pozisyonunda çalıştı.

18 Mart 1938'de Tiflis'te ölen Megreli, Vaki mezarlığına defnedildi. 1968'de naaşı Didube Panteonuna transfer edildi.

Yazarlığı

Dutu Megreli lise yıllarında şiir yazmaya başladı. İlk şiiri 1888'de edebiyat ve sanat gazetesi Teatr'da yayımlandı; 1891 yılında "Shvili da Deda" adlı hikâyesi "Dutu Megreli" imzasıyla basıldı. Bu dönemde şiir ve kısa öykülerin yanı sıra teorik-edebi nitelikte mektuplar yazmaya ve gazetecilik yapmaya başladı. Dramatik şiirler ve oyunlar yazdı. 1892'de yazarın ilk kitabı "Hayatımızdan Resimler" yayınlandı ve 1893'te edebiyat eleştirmenleri ve okurlar tarafından sıcak bir şekilde karşılanan şiir koleksiyonu "Gözyaşları" yayımlandı.

Popüler şiiri "Ben Biraz Gürcüyüm" (1901) ve kısa öyküsü "Kinakhina", İakob Gogebaşvili'nin Gürcüceyi öğretme kitabı "Ana Dil"de yayımlandı. 1919'da "Prometheus" adlı şiiri yayımlandı. 26 Mayıs 1919'da Ivane Gomarteli'ye ithaf edilen "Kahraman Amiran Özgürleştirildi" adlı şiiri yayınlandı.

Eserlerinde insanların yaratıcılığına, yakınlığına, manevi birliğine önem verir. Dutu Megreli'nin eserleri, sanatın doğasını ve amacını doğru anlatması açısından önemlidir. Gürcü edebiyat araştırmalarında dekadantizme karşı kampanya yürüten ilk kişilerden biriydi. Eserlerinde gerçekçi yaratıcılığın doğasını açıklamaya çalıştı. Yazar, o dönemin sanatında biçimcilik ve natüralizmi iki uç nokta olarak eleştirerek, realizm ilkesini savundu.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Boris Leonidoviç Pasternak, Rus şair, oyun yazarı, romancı, çevirmen.

Gürcüler veya Kartveliler, günümüzde büyük bölümü Gürcistan’da yaşamakta olan Kafkasya halkı. Gürcüler ayrıca Azerbaycan, İran, Rusya, Türkiye, ABD ve Avrupa’nın bazı ülkelerine de dağılmıştır. Tarihsel antropoloji açısından Gürcüler; Svanlar, Lazlar ve Megreller ile aynı kökenden gelen bir Kartveli halkı olarak kabul edilir. Halkın büyük çoğunluğu bir Kartveli dili olan Gürcüce konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Megreller</span> etnik grup

Megreller, Gürcistan'da Karadeniz'e kıyısı olan Megrelya'nın yerli halkı. Önemli bir Megrel nüfusu da başkent Tiflis’te ve Abhazya’da yerleşiktir. 1990’ların başında, Gürcü-Abhaz savaşı sırasında, ayrılıkçı yönetim tarafından Abhazya’dan göç ettirilen halkın yaklaşık 180.000-200.000 kadarı Megrel'di. Göç edenlerden önemli bir kısmı geri dönebilmiştir. En yakın akrabaları Lazlar olup birlikte Zanlar adıyla ele alınır ve Zan dilinin birbirine yakın iki kolunu konuşurlar.

Fahrettin Çiloğlu, Türkiye'ye göç etmiş Gürcü bir aileden gelen yazardır. İki dilde yazan yazar, Gürcüce yazar adı olarak önce ფარნა ჭილაძე, sonra ფარნა-ბექა ჩილაშვილი ve bazı Türkçe çevirilerde Parna-Beka Çiladze ile Parna-Beka Çilaşvili adlarını kullanmıştır. Tanrı'nın Sıcak Eli adı öykü kitabında Parna-Beka Çiladze adını kullanmıştır.

Galaktion Tabidze, yirminci yüzyılın önde gelen Gürcü şair. Eserleri kendisinden sonra gelen tüm Gürcü şairleri derinden etkilemiştir. Galaktion Tabidze, Stalin'in 1930'lardaki Büyük Temizlik olarak bilinen kıyımı sırasında hayatta kalmakla birlikte, Sovyet yöneticilerinin ağır baskısı altında depresyon ve alkolizme sürüklenmiş, sonunda Tiflis’te tedavi gördüğü psikiyatri hastanesinde intihar etmiştir.

İlia Çavçavadze, Gürcü edebiyatı ve siyasal yaşamının 19. yüzyılda en önde gelen adıdır. Gürcü ulusal düşüncesinin mimarı olarak, ülkenin 19. yüzyılın ikinci yarısında Rus boyunduruğundan kurtuluş hareketinde önemli rol oynamıştır. Akaki Tsereteli ile birlikte yeni Gürcü edebiyatının ve yeni edebiyat dilinin yaratıcısıdır.

Dimitri Bakradze, Gürcü tarihçi, arkeolog ve etnograf. Petersburg Bilimler Akademisi üyesiydi. Gürcistan ve Kafkasya üzerine tarih, arkeoloji ve etnografya çalışmalarıyla tanınır.

Dadiani hanedanı Batı Gürcistan'daki Megrelya Prensliğini yöneten, soylu, dük ve prenslerden oluşan Gürcü hanedanıdır.

Mariam Hutsurauli veya edebi takma adıyla Sanata, Gürcü bir şair ve yazardır.

Nikoloz "Niko" Dadiani veya Nikolay Davidoviç Dadian-Mingrelsky, Megrelya'nın son Prensidir. 1853'ten 1867'ye Megrelya Prensliği yapmıştır. Gürcistan'ın soylu Dadiani Hanedanı'ndan olan babası Davit Dadiani'nin ölümüyle tahta geçmiş ama asla devlet işlerinde kendi başına karar vermemiştir. Saltanatı sırasında ülkeyi fiilen annesi Prenses Ekaterina yönetmiştir. 1857'de Megrelya geçici bir Rus yönetimi altına girmiştir. 1867'de Dadiani resmi olarak tahttan feragat etmiş ve Megrelya doğrudan Rus İmparatorluğu'na dahil olmuştur. Dadiani, daha çok Saint Petersburg'ta yaşamıştır. İmparatorluk Rus Ordusu'nda bir subay olan Dadiani, 93 Harbi'nde büyük general seçilmiş ve bu rütbeyle emekli olmuştur.

Grigol Dadiani Megrelya'da prenslik yapmış Dadiani hanedanının bir üyesiydi. Megrelya Prensi V. Levan Dadiani'nin oğlu olan Grigol, yeğeni I. Niko Dadiani'nin küçüklüğünde Megrelya'nın naip konseyi üyesiydi. Rus İmparatorluğu'nda subay olarak görev yapan Grigol, Rus-Türk, Kırım ve Kafkasya savaşlarında yer almış ve tümgeneral rütbesi ile emekli olmuştur. Aynı zamanda bir edebiyat tutkunu olan Dadiani, Kolhideli mahlasıyla Romantizm akımından şiirler yazmıştır.

Zakaria Çiçinadze kendi kendini yetiştirmiş Gürcü edebiyat eleştirmeni, kitapsever, tarihçi ve kitap yayıncısıdır.

İoseb Bartlomes Megrelidze, Gürcü edebiyat eleştirmeni ve filologdur.

İlia Abuladze Gürcü tarihçi, filolog ve halk figürüdür.

<span class="mw-page-title-main">Pavle İngorokva</span>

Pavle İngorokva Gürcü tarihçi, filolog ve hayırseverdir.

Akaki Çanturia, Gürcü bilim insanı, arkeolog ve etnograftır. 1904-1920 yılları arasında İngiltere'de eğitim gördü. 1920'de memleketi Megrelya'ya döndü ve Zugdidi'deki Dadiani Sarayı'nı müze haline getirdi.

Sergi Makalatia, Gürcü etnograf.

Makar Hubua, Gürcistan-İran ilişkileri ve Megrelce üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Gürcü-İranlı araştırmacıdır.

Konstantine Gamsahurdia Gürcü yazar ve halk figürü. Almanya'da eğitim gören Gamsahurdia, Batı Avrupa'da yaygın olan edebi akımları Gürcü edebiyatıyla harmanlayarak eserler vermiştir. Sovyet yönetimine karşıt olmakla birlikte, Stalin dönemi infazlarından sağ kurtulan birkaç Gürcü yazardan biriydi. Beyazdeniz adasına sürgün edilen ve birçok kez tutuklanan Gamsahurdia'nun eserleri, psikolojik içgörüye sahip karakter tasvirleriyle dikkat çekmektedir. Gamsahurdia'nın yazılarının bir diğer özelliği de, klasisizm duygusu yaratmak için arkaik bir dili taklit etmesidir. Bu akım, Gamsahurdia'nın Gürcüceye kattığı yeni bir inceliktir.

Gürcistan kültürü, ülkenin uzun tarihi ile beraber gelişmiş, Gürcü dili ve alfabesi üzerine dayanan güçlü bir edebiyat geleneği ve eşsiz bir ulusal kültür barındırmaktadır. Bu özelliği güçlü bir ulusal kimlik sağlayarak tarih boyunca tekrarlanan yabancı işgali ve asimilasyon çabalarına rağmen Gürcü kimliğinin korunmasına yardımcı olmuştur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.