Pilav; pirinç, bulgur gibi taneli bitkilerin veya şehriye, kuskus gibi makarna türlerinin suda pişirilmesiyle yapılan bir yemektir.
Bitlis, Bitlis ilinin merkezi olan şehirdir. Merkez ilçeye bağlı üç bucak vardır. Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Bitlis'i, güneyden Siirt, batıdan Muş, kuzeyden Ağrı illeri ve doğudan Van Gölü çevreler. Bitlis, Kaleleri ve İslam eserleriyle önemli bir ildir. Bitlis merkez ilçe Sosyo-ekonomik gelişmişlik indeksinde Türkiye genelinde 359, il genelinde 1. sıradadır.
Seyahatname veya Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Evliya Çelebi tarafından 17. yüzyılda yazılmış olan gezi yazısı kitabıdır. On ciltten oluşur. Seyâhatnâme ilk olarak 1848’de Kahire Bulak Matbaasında Müntehâbât-ı Evliya Çelebi adıyla yayımlanmıştır. İkdam Gazetesi sahibi Ahmed Cevdet Bey ile Necib Asım Bey, Pertev Paşa Kütüphanesindeki nüshayı esas alarak 1896 senesinde İstanbul’da basmaya başlamışlardır. 1902 senesine kadar ancak ilk altı cildi yayımlanabilmiştir. Yedinci ve sekizinci ciltleri 1928’de Türk Tarih Encümeni, dokuz ve onuncu ciltleri ise 1935-1938 yılları arasında yeni harflerle Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekâleti tarafından yayımlanmıştır. Seyahatname’nin 1814 yılında Hammer tarafından keşfedilmesinden sonra birçok yabancı bilim insanı Çelebi hakkında araştırmalar yapmış eseri birçok dile çevrilmiş ve yayımlanmıştır. Orhan Şaik Gökyay, Seyahatname'nin birinci cildini Latin alfabesine çevirmiş ve böylece eser daha çok kişi tarafından incelenmeye başlanmıştır.
Aşure, tahıllar, meyveler, kuru meyveler ve kuruyemişlerden oluşan bir karışımdan yapılan bir tatlıdır.
Azerbaycan mutfağı Azerbaycan'ın ulusal mutfağıdır. Avrupa ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Azerbaycan mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir.
Tutmaç, Tutmaç çorbası, Bacaklı aş(Bacaklı çorba), Sakala sarkan, Sakala çarpan ya da Erişte çorbası, Lâkişe, Lâkiçe, Lahse, Tokmaçlı aş Türk mutfağına özgü çorba ya da aş. Kullanılan malzemeler erişte, maydanoz, ıspanak, dereotu, taze soğan ve bazen kişniş, kuru nohut, börülce, mercimek, soğan, un, nane, sarımsak, yağ, tuz ve karabiberdir. İran'da da benzer bir yemek "aş reşte" adıyla yapılır. Bacaklı çorba adı ile geleneksel Tokat mutfağında yapılır. Kazan Tatarları tokmaçlı aş olarak bu çorbayı hazırlamaktadırlar. Tutmaç aşı da denir.
Ekmek dolması, Fodula veya nân-ı harcî, Osmanlı mutfağında olan bir çeşit dolmadır. Ege yöresi lezzetlerinden olan ekmek dolmasının ekmeği, diğer ekmek türlerinden farklı olarak, daha yumuşak bir hamurdan hazırlanır. Hamurun yumuşak olması için ise, içine şerbet eklenir.
Levzine, malzemeleri çekilmiş badem, bal, su, tane badem olan Osmanlı mutfağında olan bir badem unu helvası veya badem ezmesidir. Lûz (لوز), Arapça badem demektir.Lâmiî Çelebi’nin Ferhâd ile Şîrîn Mesnevîsinde adı geçen tatlılardan biridir. Levzine helvasına Osmanlı Sürnameleri’nde adından sıkça bahsedilir. 1539 yılında Kanuni’nin şehzadelerinin Edirne Sarayı’ndaki ziyafet yemeğinde rastlanır. Levzine helvası lokmalık baklava dilimi şeklinde kesilir. Her bir dilimin üzerine yağsız bir tavada kavrulmuş iç badem saplanır.Erbil mutfağında yapılan tatlılardan biridir.
Özbek pilavı, bir çeşit pirinç pilavıdır. Afganistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan’da yapılır. Pirince et ile birlikte çeşitli baharatlar, sebzeler, meyveler veya yemişlerin eklenmesi ile yapılır. Türkiye'de Afyonkarahisar mutfağında yapılmaktadır.
Acem pilavı, bir çeşit pirinç pilavıdır. Koyun eti veya dana eti ile hazırlanır. Çam fıstığı, üzüm, tarçın, karanfil ve kakule eklenerek hazırlanır.
Köse pilavı, bir çeşit pirinç pilavıdır. Evliya Çelebi Nahçıvan (şehir) yöresini ziyaretinde bu pilavdan bahseder.
Tarak pilavı, bir çeşit pirinç pilavıdır. Deniz tarağı ile hazırlanır. Malzemeleri pirinç, deniz tarağı içi, tereyağı, soğan, tuz, su, zeytinyağıdır. Gelibolu mutfağında yapılmaktadır.
Muza'fer pilav (Osmanlıca:مزعفر), bir çeşit pirinç pilavıdır. Safran ve tavuk ile hazırlanır. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır. Seyahatnâme nde adı geçer. Bitlis Hanı'nın verdiği ziyafetteki pilav çeşitlerinde adı geçmektedir.
Hoşik pilavı, bir çeşit bulgur pilavıdır. Malzemeleri yarma(döğme), sarı yağ, su ve tuzdur. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır. Seyahatnâme nde adı geçer. Bitlis Hanı'nın verdiği ziyafetteki pilav çeşitlerinde adı geçmektedir. Ağrı mutfağında yapılmaktadır.
Kükü pilav, bir çeşit bulgur pilavıdır. Malzemeleri bulgur, yumurta, sarı yağ, su ve tuzdur. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır. Seyahatnâme nde adı geçer. Bitlis Hanı'nın verdiği ziyafetteki pilav çeşitlerinde adı geçmektedir. Azerbaycan'da kükü pilavı uzun pirinç ile yapılmaktadır.
Ciğer sarma bir çeşit dolmadır. Malzemeleri kuzu karaciğeri, kuzu iç gömleği, pirinç, taze nane veya kuru nane, taze soğan veya kuru soğan, dolmalık fıstık, kuş üzümü, yumurta, eritilmiş tereyağ, karabiber ve tuzdur. Edirne mutfağında yapılmaktadır.
Samsa tatlısı (Yunanca:Σαμουσάδες) bir çeşit şerbetli tatlıdır. Muska biçiminde bir tatlıdır.
Kapak böreği börek çeşididir. Aksaray ilinin Güzelyurt ilçesinde yapılmaktadır. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır.
Ekşili pilav, bir çeşit bulgur pilavıdır. Kastamonu mutfağında yapılmaktadır. Iğdır mutfağında yapılan ekşili pilav pirinç pilavıdır. İsmi aynı olsa da farklı bir pilavdır.
Kavurmalı pilav , bir çeşit pirinç pilavıdır. Selçuklu mutfağında yapılan bir pilav çeşididir. Muhammed Ömür Akkor'un 1236 Selçuklu Mutfağı: Dergâhtan Saraya Bir Aşk Hikâyesi adlı kitabında tarifi verilmiştir. Kars mutfağında yapılan bir pilav çeşididir.Karaman'da sünnet düğünlerinde kavurmalı pilav verilmektedir.
