İçeriğe atla

Duran Kalkan

Kontrol Edilmiş
Duran Kalkan
Doğum1 Ocak 1954 (70 yaşında)
Güzelim, Tufanbeyli, Adana
MilliyetTürk
Diğer ad(lar)ıAbbas
MeslekYazar
Etkin yıllar1970'ler - günümüz
OrganizasyonPKK
KCK
Halkların Birleşik Devrim Hareketi (HBDH)
Ebeveyn(ler)Yusuf Kalkan
Safiye Kalkan

Duran Kalkan ya da kod adıyla Abbas (d. 1 Ocak 1954, Adana), PKK'nın yaşayan beş kurucusundan biri ve örgütün üst düzey yöneticilerinden olan Türk kökenli militan. Günümüzde KCK Yürütme Kurulu üyesidir.[1][2][3][4][5] Duran Kalkan, Erzurum'dan göç eden Türk kökenli [2][3][4][5] Yusuf-Safiye çiftinin çocukları olarak 1 Ocak 1954'te Adana'nın Tufanbeyli ilçesine bağlı Güzelim köyünde doğdu.[6]

PKK'ya katılımı

PKK'nın kurucularından olan Kalkan, uzun yıllar boyunca gerilla savaşı kapsamında çeşitli eğitsel askeri yöneticilik yaptı ve Serxwebûn dergisinde askeri yazılar yayımladı. 1986 yılında PKK'nın 3. Kongresi ertesinde bir tasfiye süreci yaşadı bir süre tutukluluk süresi yaşadı.[7] Sonraki süreçte özeleştiri vererek tekrar örgüte döndü ve örgüt yönetimi tarafından Avrupa'ya gönderildi.[8] 1980'lerin sonu ve 1990'ların başında Almanya'da örgütün finansal sorumlusu olarak görev yaptı.[9] Bu süre zarfında 1988 yılında Düsseldorf'ta tutukluluk süreci yaşadı. Daha sonra hakkında çıkartılan kapsamlı tutuklama kararının ardından 1993 yılında Irak'ın kuzeyine (günümüzde Kürdistan Bölgesel Yönetimi) geçti.[8][9] Burada Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu komutanlığı ve PKK'nın Yürütme Konseyi üyeliği yaptı. Ardından KCK Yürütme Kurulu üyesi oldu.

Günümüzde

Kalkan, Özgür Gündem gazetesinde "Adil Bayram" ismiyle zaman zaman yazılar yayımlamaktadır.[10] Bu yazılarında genelde Demokratik konfederalizm konusunu ele almaktadır.[11]

12 Mart 2016 tarihinde kuruluşunu ilan eden, Türkiye'de yasadışı faaliyet yürüten bazı komünist ve Marksist-Leninist örgütlerin ortak eylemlilik yaratmak amacıyla birleşerek oluşturulan Halkların Birleşik Devrim Hareketi'nin kuruluş ilan metni Duran Kalkan tarafından okunmuştur.[12]

"Terör örgütü üyesi" olarak aranması

Kalkan, 28 Ekim 2015'ten bu yana Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan "en çok aranan teröristler listesi"'nin kırmızı kategorisinde yer almaktadır. Listede, Duran Kalkan'ın 1954 Adana doğumlu olduğu ve PKK/KCK örgütüne üye olduğu bilgileri bulunmaktadır. Bakanlık, bu kategoride yer alan Kalkan için 10 milyon liraya kadar para ödülü verileceğini açıkladı.[13][14][15]

6 Kasım 2018'de Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı "Rewards for Justice" (Adalet için Ödül) programı kapsamında aralarında Duran Kalkan, Cemil Bayık ve Murat Karayılan'in da olduğu üç PKK yöneticisi hakkında bilgi veren kişi veya kişilere para ödülü verileceğini belirtti. ABD'nin Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Matthew Palmer yaptığı açıklamada Duran Kalkan hakkında kimlik ya da yer tespitini mümkün kılacak bilgiler paylaşılması karşılığında 3 milyon $ para ödülü verileceğini açıkladı.[16][17]

7 Nisan 2021'de 6415 sayılı "Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunun" 3. ve 4. maddeleri gereğince İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre 377 kişi ve 12 kuruluş ile birlikte Türkiye'deki mal varlığı donduruldu.[18]

Örgütteki yeri

Cengiz Çandar, Ruşen Çakır gibi bazı yazar ve yorumculara göre; PKK'nın kurucu kadrosundan olan Duran Kalkan’ın Türk kimliği, PKK'nın kuruluşunda yer alan fakat sonradan hayatlarını kaybeden Haki Karer ve Kemal Pir'in de sosyalist görüşlü Türk üniversite öğrencileri örneğinde olduğu gibi, PKK’nın kuruluş sürecinde sol ideolojinin etnik milliyetçilikten çok daha fazla rol oynadığının göstergesidir. Bu nedenle Kalkan'ın hâlen sol söylemlerden vazgeçmediğine vurgu yapılır.[3][19]

Aksiyon dergisinde 2007 yılında yer alan "PKK’nin Derin Troykası" başlıklı yazıda, Duran Kalkan'ın örgüt içerisinde "Aşırı sol ilkelerin savunucu lideri" olarak görüldüğü ifade edilmiştir.[20][not 1] Nitekim Kalkan açıklamalarında ve konuşmalarında Marksist-Leninist referansları ve söylemleri hâlen kullanmaktadır. Örneğin 2015 yılında Marksist-Leninist felsefenin temel taşlarından biri olan "Öncü parti" kavramı üzerine; "Dikkat edilirse, öncü parti ve işçi-emekçi örgütlülüğü reddedilmemektedir. Tersine öncü parti anlayışında paradigmasal değişim yaşanmakta ve bu temelde öncü parti dahil işçi ve emekçilerin örgütlülüğünün çok daha geliştirilmesi ve güçlendirilmesi gerektiği görüşü esas alınmaktadır." yorumunda bulunmuş ve KCK'nın bu esaslara bağlı olduğunu deklare etmiştir.[21] Bununla birlikte sol söylemlerden biri olan "işçi ve emekçiler" üzerine söylemlerini hâlen kullanmaktadır.[21]

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

  1. ^ Yazının ilgili kısmı şu şekildedir; "‘PKK’nın derin troykası’ olarak tanımlanan teröristlerin en çarpıcı özelliği radikal solu benimsemeleri, Alevi ve ateist olmaları. İlginç olan ise her ismin ayrı bir fraksiyonu temsil etmesi. Radikal solcuların liderliğini Duran Kalkan yapıyor. Ateist Alevilerinkini de Mustafa Karasu ile Ali Haydar Kaytan. Bu isimler İslamiyet’e ve dindar yöneticilere karşılar. PKK’nın savaştan yana bir çizgi izlemesini, örgütün belirlenmiş zamanlarda eylem yapmasını istiyorlar."

Kaynakça

  1. ^ Michael M. Gunter. Historical Dictionary of the Kurds, Volume 8 of Historical Dictionaries of People and Cultures. Scarecrow Press, 2011, s. 60.
  2. ^ a b PKK yi Kimler Kurdu ? 13 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "Duran Kalkan 1954 Tufanbeyli Adana nüfusuna kayıtlıdır. Türk kökenlidir." 17 Nisan 2012, Erişim tarihi: 14 Haziran 2016.
  3. ^ a b c Cengiz Çandar, Dağdan İniş: PKK Nasıl Silah Bırakır? Kürt Sorunumum Şiddetten Arıldırılması 10 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "PKK’nin kurucu kadrosundan olan Duran Kalkan’ın Türk kimliği...", TESEV Yayınları, 2011, ISBN 978-605-5832-90-2
  4. ^ a b Barzani'nin partisinden PKK'lı Kalkan'a yönelik ağır ifadeler 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "Duran Kalkan'ın Türk kökenli olması ima edilerek şunlar söylendi ...", CNN Türk, 14 Nisan 2015, Erişim tarihi: 14 Haziran 2016.
  5. ^ a b Kaya, Ramazan. Seküler ve Komünalist PKK'yi Hatırlamak 13 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "Önemli bir ayrıntı da Haki Karer (Ordu), Kemal Pir (Gümüşhane) ve Duran Kalkan’ın (Adana) Türk kökenli kurucular olmasıydı.", Birikim, 8 Nisan 2013, Erişim tarihi: 14 Haziran 2016.
  6. ^ "Hazine ve Maliye Bakanlığından: Malvarlığının Dondurulması Kararı" (PDF). Resmî Gazete. 7 Nisan 2021. s. 12. 6 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021. 
  7. ^ Michael Radu. Dangerous Neighborhood, 2003, s. 146
  8. ^ a b Nejdet Buldan. PKK'de Kadın Olmak, Doz Basım-Yayın, İstanbul, 2004, s. 90, ISBN 9756876433
  9. ^ a b Eccarius-Kelly. The Militant Kurds: A Dual Strategy for Freedom 8 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ABC-CLIO, 2011, Erişim tarihi: 14 Haziran 2016.
  10. ^ Duran Kalkan'dan HDP yönetimine 'pasiflik' eleştirisi 9 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 22 Haziran 2015, Erişim tarihi: 14 Haziran 2016.
  11. ^ "KCK'dan HDP'ye sitem: O maddenin bildirgedeki yeri biraz şaşkınlık yarattı". T24. t24.com.tr. 28 Nisan 2015. 22 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2017. 
  12. ^ Declaration of the Founding of the Revolutionary United People’s Movement, (İngilizce), 16 Mart 2016, Erişim tarihi: 14 Haziran 2016.
  13. ^ "En çok aranan teröristler/Kırmızı Liste". Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. 28 Ekim 2015. 9 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2016. 
  14. ^ "Terör listesinde 'renk' dönemi". NTV.com.tr. Anadolu Ajansı. 19 Eylül 2015. 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2016. 
  15. ^ "Ödül Miktarında Değişiklik". Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021. 
  16. ^ "Information that brings to justice… "Duran Kalkan"". Rewards for Justice. 8 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2018. 
  17. ^ Mercan, Ahmet Furkan (6 Kasım 2018). "ABD'den PKK elebaşları hakkında bilgi verene ödül". Anadolu Ajansı. 7 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2018. 
  18. ^ "Türkiye'de mal varlığı dondurulan isimler arasında kimler var?". Euronews. 7 Nisan 2021. 7 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021. 
  19. ^ Çakır, R.. Türkiye'nin Kürt Sorunu, 2004, Metis Yayınları.
  20. ^ Haşim Söylemez, PKK’nin Derin Troykası, Aksiyon, 678, 3-9 Aralık 2007.
  21. ^ a b KCK'dan HDP'ye sitem: O maddenin bildirgedeki yeri biraz şaşkınlık yarattı 20 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., T24, 28 Nisan 2015, Erişim tarihi: 15 Haziran 2016.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">PKK</span> Kürt milliyetçisi ayrılıkçı silahlı örgüt

PKK veya tam adı ile Partiya Karkerên Kurdistanê, Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Irak'ın kuzeyi, Suriye'nin kuzeydoğusu ve İran'ın kuzeybatısını kapsayan bölgede öz yönetim kurmayı amaçlayan ve bu amaçla söz konusu topraklara sahip olabilmek için askerî hedeflere, köy korucularına ve sivillere karşı saldırılar düzenleyen yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt. Abdullah Öcalan yakalandıktan sonra; KADEK ve Kongra-Gel isimlerini de kullanmıştır. 1978 yılında, Lice'nin Fis köyünde Abdullah Öcalan ve kendisini destekleyen 21 kişi tarafından kurulan PKK'nın ideolojisi, 2005 yılına kadar Marksizm-Leninizm, ardından demokratik konfederalizm üzerine kurulu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Emek Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Emek Partisi, 25 Kasım 1996 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren Marksist-Leninist bir siyasi parti. Parti, işçi sınıfının (proletarya) iktidarıyla kurulacak proletarya diktatörlüğünü ve halk demokrasisini savunmaktadır. TBMM'de 2 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Seyit Aslan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Komünist Parti</span> HBDHye dahil olan, silahlı komünist örgüt

Marksist Leninist Komünist Parti, 10 Eylül 1994'te kurulan ve silahlı mücadele yürüten yasa dışı komünist partidir. Parti, içinde eylem yapmakta ve örgütlenmekte olduğu sistemlerin ağır baskıları ve yasaklamaları neticesinde kendisini yasa dışı olarak tanımlamakta ve bu çerçevede eylemlerini yürütmektedir. Örgüt, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yayınladığı "Türkiye'de hâlen faaliyetlerine devam eden başlıca terör örgütleri" listesinde "Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP)" adı altında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist</span> 1972de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı Maocu komünist parti

Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (TKP/ML), 24 Nisan 1972'de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı komünist parti. Partinin siyasi düşünceleri doğrultusunda askeri kolu Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) ve gençlik örgütü Türkiye Marksist-Leninist Gençlik Birliği'dir (TMLGB).

<span class="mw-page-title-main">HPG (örgüt)</span> PKK’nin askerî gücü

HPG tam adı ile Halk Savunma Güçleri, PKK'nın amacı ve stratejisi doğrultusunda Türkiye'de sivillere, polis karakollarına ve askerî hedeflere karşı intihar saldırıları, silahlı ve bombalı saldırılar düzenleyen PKK'nın askerî kanadı. Çeşitli kaynaklarda örgütün savaş stratejisi olarak gerilla savaşı yöntemlerini kullandığı iddia edilmiştir.

Nurettin Demirtaş, Zaza kökenli Türk siyasetçi ve PKK üyesi. 2007-2008 yılları arasında Demokratik Toplum Partisi eş genel başkanı olarak görev aldı. Hâlen PKK'nın "eğitim komitesi üyesi" olarak örgüt kadrosunda yer almaktadır. Demirtaş, Halkların Demokratik Partisi'nin eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş'ın ağabeyidir. 2018 yılından beri Türkiye İçişleri Bakanlığı'nın “en çok aranan teröristler” listesinde yer alan Nurettin Demirtaş, örgütün yayın organlarında PKK yanlısı birçok yazı kaleme aldı.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Demirtaş</span> kürt siyasetçi ve avukat

Selahattin Demirtaş, Türk avukat, siyasetçi ve yazardır. 22 Haziran 2014'te seçildiği Halkların Demokratik Partisi eş genel başkanlığı görevini 11 Şubat 2018'e kadar yürütmüştür. 4 Kasım 2016'dan beri Edirne F Tipi Cezaevi'nde tutukludur.

<i>Özgür Gündem</i> Türkçe ve Kürtçe yayımlanmış gazete

Özgür Gündem, Türkiye'de günlük olarak yayınlanmış, Türkçe ve Kürtçe dillerinde faaliyet göstermiş bir gazete.

<span class="mw-page-title-main">Murat Karayılan</span> PKK Yürütme Konseyi Üyesi ve HPG Komutanı

Murat Karayılan ya da kod adıyla Cemal, PKK kurucularından KCK Yürütme Konseyi üyesi. PKK'nın silahlı kanadı olan Halk Savunma Güçleri'nin (HPG) liderliğini yapmıştır.

Cemil Bayık veya kod adı ile Cuma, PKK'nın yaşayan beş kurucusundan biridir. Murat Karayılan ve Bahoz Erdal'la birlikte PKK'nın yönetim kurulunu oluşturmaktadır. Ayrıca 12 kişilik KCK yürütme konseyinin bir üyesidir.

Ali Haydar Kaytan veya kod adıyla Fuat, PKK kurucu kadrosunda yer alan KCK Yürütme Konseyi üyesiydi.

Mustafa Karasu, PKK'nın üst düzey yöneticilerinden biri olan Türk kökenli militan. Avareş (Karasu) ve Hüseyin Ali kod adlarını kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Remzi Kartal</span>

Remzi Kartal, Kürt asıllı Türk eski siyasetçi ve PKK/KCK yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">Halkların Demokratik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Halkların Demokratik Partisi, 15 Ekim 2012 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "HDP" şeklindedir. Simgesi gövde bölümü iki adet elden oluşan ağaç tasviridir. Eş genel başkanları Cahit Kırkkazak ve Sultan Özcan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Çözüm Süreci</span>

Çözüm süreci, açılım süreci, demokratik açılım veya Kürt açılımı, uzun yıllardır süren Türkiye-PKK çatışmasını çözmeye yönelik olarak Adalet ve Kalkınma Partisi Hükûmeti tarafından başlatılan sürecin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ezilenlerin Sosyalist Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Ezilenlerin Sosyalist Partisi, Türkiye'de faaliyet gösteren, 29 Ocak 2010 tarihinde kurulmuş Marksist-Leninist bir siyasi partidir. Ezilenlerin Sosyalist Partisi, kendisini işçilerin, kadınların, gençlerin, kır ve kent emekçilerinin, aydın ve sanatçıların, yoksulların, engellilerin, siyasi, ekonomik ve toplumsal bakımdan ezilenlerin devrimci kitle partisi olarak tanımlamaktadır.

Öncü parti ya da öncücülük, klasik Marksizm'de yer alan sınıf mücadelesi teorisine, Lenin tarafından "Proletarya Partisi" kapsamında yaptığı katkıyı ifade eden terim. Bu kavram Lenin tarafından Ne Yapmalı? adlı eserinde detaylı olarak açıklanır. Sovyet Anayasası 6. maddesi bu teoriye göre hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kamuran Yüksek</span> Türk eski siyasetçi

Kamuran Yüksek Kürt siyasetçi ve Demokratik Bölgeler Partisi eski eş genel başkanı.

Halkların Birleşik Devrim Hareketi (HBDH), 12 Mart 2016'da Türkiye'de yasa dışı, silahlı faaliyetler yürütmek üzere kurulan komünist ve Marksist-Leninist silahlı militan örgütler yapısıdır.

Hülya Oran kod adı ile Bese Hozat, PKK'nın en üst düzey liderlerinden biri ve KCK Yürütme Konseyi'nin Cemil Bayık ile birlikte eş başkanı.