İçeriğe atla

Dura Europos Kilise Evi

Domus Ecclesiae. Kilisenin konumu
Kilisenin planı. Sağ üst tarafta Vaftizhane.

Dura Europos Kilise Evi, günümüze arkeolojik olarak buluntuları ulaşan bilinen en eski kilisedir. Milattan sonra 232/233 yıllarına tarihlenen kilise evi, Fırat nehri kıyısındaki Dura Europos şehrinde bulunmuştur. Suriye'nin doğusunda bulunan bu antik şehir bir zamanlar Roma eyaleti olan Syria Coele'nin bir parçasıydı.

Yapı

Kilisenin kalıntılarının batı duvarı yeni restore edilmiş haliyle 2005 yılında çekilmiş fotoğrafı

İçinde kilise bulunan evin yaklaşık 200 yıllık bir süre ile normal bir ev olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Şehrin surlarına çok yakın bir konumda bulunan evi şehir surlarından bir cadde ayırmaktadır. Evin merkezinde etrafında çeşitli odalar bulunan bir peristil bulunmaktadır. Eve giriş kuzeyden mümkündür, daha sonra bir antreye gelinir. Antreden peristile geçiş bir tribelon aracılığıyla sağlanır. Ele geçen bir yazıttan anlaşıldığı üzere 232/233 yılları arasında bir kiliseye restore edilen ev, muhtemelen 241 yılında kuzeybatı yönündeki odasının vaftizhaneye çevrilmesi ile yeni bir fonksiyon kazandı. Vaftizhanenin bulunduğu oda zengin süslemeler ile günümüze ulaşmayı başarmıştır. Bu süslemelerin 256 yılındaki şehrin fethi sırasında evin toprak altında kalması sonucu günümüze ulaşması mümkün olmuştur. Vaftizhane kısmen de olsa Yale Üniversitesine götürülmüş ve orada sergilenmektedir.

Resimler

İyi çoban, Adem ve Havva

Batı duvarında bulunan vaftiz havuzunun üzerindeki nişte sol tarafta iyi çoban bir koyunu taşır biçimde tasvir edilmiştir. 40 cm uzunluğundaki bu figürün önünde bir koyun sürüsü de görülmektedir. Tam olarak kaç koyun tasvir edildiğini tespit etmek resimlerin kötü durumlarından dolayı mümkün değildir. Ayrıca Adem ve Havva figürleri de bu kompozisyon içerisinde görülebilmektedirler. Resmin çok kötü durumda bulunduğu ve parçalarından yeniden yapıldığının altı çizilmelidir.[1]

Bir felçlinin iyileştirilmesi

Kuzey duvarının üst kesiminin sol tarafında 3 figür bulunmaktadır. Ortada ve diğerlerinin üzerinde tasvir edilmiş figürün İsa olduğu düşünülmektedir, onun sağ tarafında yatağında yatmakta olan bir figür tasvir edilmiştir. Sol tarafta ise sırtına yüklediği yatağı ile yürüyen bir başka figür görülmektedir. Biliminsanları burada tasvir edilen sahnenin bir felçlinin iyileştirilmesi (Markos İncili 2, 1-12) konulu sahne olduğu konusunda hemfikirdir.[2]

Vaftizhanedeki tasvirler: İsa ve Petrus su üzerinde.

Bir felçlinin iyileştirilmesi sahnesinin sağ tarafında su üzerinde yürüyen İsa ve Petrus'u gösteren başka bir sahne bulunmaktadır. Bu sahnenin Markos İncili 6, 45-61 ve Matta İncili 14, 22-34 te konu edilen, İsa'nın su üzerinde yürüdüğü hikâye olduğu kabul edilmektedir. Duvarın hasar görmesinden dolayı bu sahne kısmen günümüze ulaşabilmiştir. Yine de sahnenin arka planında teknede İsa ve Petrus'u izleyen havarilerden 5 tanesini görebilmek mümkündür.[3]

Vaftizhanedeki bir başka tasvir.

Dipnotlar

  1. ^ Kraeling: The Christian building, 50-57
  2. ^ Kraeling: The Christian building, 57-61
  3. ^ Kraeling: The Christian building, 61-65

Literatür

  • Arne Effenberger: Frühchristliche Kunst und Kultur, Leipzig 1986, S. 87–89 ISBN 3733800109
  • Carl H. Kraeling with a contribution by C. Bradford Welles: The excavations at Dura-Europos: conducted by Yale University and the French Academy of Letters, Final Report 8 Part 2, The Christian building, New Haven: Dura-Europos Publications, Locust Valley, New York, 1967
  • Ulrich Mell, Christliche Hauskirche und Neues Testament. Die Ikonologie des Baptisteriums von Dura Europos und das Diatessaron Tatians, NTOA 77, Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 2010. ISBN 978-3-525-53394-9
  • Annabel Jane Wharton: Refiguring the post classical city: Dura Europos, Jerash, Jerusalem and Ravenna, Cambridge 1995.

İnternet

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ikinci kısmı

Yeni Ahit veya Yeni Antlaşma, Kitab-ı Mukaddes'in Eski Ahit'in ardından gelen ve Grekçe kaleme alınmış olan ikinci kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Hristiyanlarca kutsal kabul edilen 27 kitapçıktan oluşan bir kitap bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Pavlus</span> Erken Hristiyan din adamı ve misyoner (MS y. 5–65)

Pavlus veya Tarsuslu Saul, İsa'nın vaazlarını ve öğretilerini 1. yüzyıl dünyasında pagan inanışındaki Roma dünyasına öğreten bir Hristiyan elçi. Hristiyan olmadan önce tutuculuklarıyla tanınan Ferisilerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Petrus</span> İsanın 12 havarisinden biri ve geleneğe göre 1. Katolik Kilisesi papası (MÖ 1-MS 65)

Simun Petrus, İsa'nın on iki havarisinden biridir. İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Kariye Camii</span> İstanbulda camiye çevrilen bir Rum Ortodoks kilisesi

Kariye Camii veya eskiden Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Edirnekapı semtinde camiye çevrilmiş bir Rum Ortodoks kilisesi ve müze.

<span class="mw-page-title-main">Matta İncili</span> Yeni Ahitin ilk bölümü

Matta İncili, Kutsal Kitap'ın dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin ilk kitabıdır. Bu incilin Matta adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Markos İncili</span> Yeni Ahitin ikinci bölümü

Markos İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin ikinci kitabıdır. Bu incilin Markos adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir. Markos'un bölümleri ve konuları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Luka İncili</span> Yeni Ahitin üçüncü bölümü

Luka İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin üçüncü kitabıdır. Bu incilin genellikle Luka adlı havari tarafından yazıldığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Yuhanna İncili</span> Yeni Ahitin dördüncü bölümü

Yuhanna İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin dört kanonik incillerden sonuncusudur. Bu incilin Yuhanna adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir.

Beato Angelico ya da Fra Angelico, asıl adı Giovanni da Fiesole, erken rönesans dönemi İtalyan ressam.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Saray Mozaikleri Müzesi</span> müze

Büyük Saray Mozaikleri Müzesi, İstanbul'da Sultanahmet Meydanı'nındaki Arasta çarşısında yer alan mozaik müzesidir. Müze binası, üzerine Sultanahmet Camii Çarşısı'nın yapıldığı Büyük Saray'ın, tabanı mozaiklerle kaplanmış olan peristil bölümünün kalıntıları üzerine inşa edilmiştir. Peristilin diğer bölümlerine ait mozaikler de bulundukları yerden müze binasına getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Marko Manastırı</span> Makedonyada bir manastır.

Marko Manastırı, Kuzey Makedonya'da, Üsküp'ün güneybatısında, şehre yaklaşık 18 km uzaklıktaki Markova Sušica köyünde bulunan manastırdır. Manastırın inşasına Sırp Kral Vukašin önderliğinde 1345 yılında başlanmış olsa da, içindeki freskler dönemde yaşanan Osmanlı akınları ve iç karışıklıklar nedeniyle oğlu Prens Marko tarafından yaklaşık 30 yıl sonra tamamlanabilmiştir. Manastırın Katholikon'u Aziz Dimitrios kilisesidir ve bu kilise manastır kompleksinin merkezini oluştur.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Georgij Kilisesi (Staro Nagoričane)</span> Makedonyada bir Orta Çağ kilisesi.

Aziz Georgij Kilisesi, Kuzey Makedonya'ndeki Kumanova'nın Staro Nagoričane köyünde bulunan bir Makedon Ortodoks kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Giorgi Kilisesi (Kurbinovo)</span>

Aziz Giorgi Kilisesi Makedonya'da Kurbinovo mercinde Prespa Gölü kenarında, Baba Dağı'nın eteklerinde bulunan bir Bizans kilisesidir. Kazıların gösterdiğine göre kilise 12. yüzyılda bir yerleşim alanı içinde bulunmaktaydı. Ancak bu yerleşim 18. yüzyılda terkedilmiş, halk günümüzde Kurbinovo olarak bilinen, kiliseden yaklaşık 2 km uzaklıkta bulunan köye yerleşmiştir. Kilise 303 yılında Nikomedia'da öldürülen Yorgi'ye adanmıştır. 19. yüzyılda çeşitli restorasyonlar geçiren kiliseye 20. yüzyılın başlarında ahşap bir tavan ve sundurma eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Aziz Apollinare Bazilikası</span> Geç antik çağda bir bazilika

Yeni Aziz Apollinare Bazilikası (Sant’Apollinare Nuovo), 35 metre uzunluğunda ve 21 metre genişliğinde, Teoderik tarafından 500lü yıllarda inşa ettirilen bir geç antik çağ bazilikasıdır. Yapıyı ilginç kılan özelliklerinden birisi Konstantinopolis'ten getirilen Prokonnesos mermeri yapımı olan sütunları ve yapı içerisindeki eşşiz mozaiklerdir.

<span class="mw-page-title-main">1. Petrus</span> Yeni Ahitin kitapçıklarından birisi

Birinci Petrus Mektubu ya da Petrus'un Birinci Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece 1. Petrus olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup Petrus'un tüm Hristiyan cemaatlere yazdığı bir mektuptur. Bunun için katolik mektup olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Muratori Kanonu</span> Yeni Ahit kitaplarının listelendiği antik bir metin

Muratori Kanonu Yeni Ahit'e ait olan kitapların en eski bir Hristiyan listesidir. Bu kodeksin başlangıç ve son sayfaları kaybolduğu için Muratori Fragmanı adı altında da tanınır. Muhtemelen 8. yüzyılda Latince yazılmış olan bu rehber, adını keşfeden arşivci Lodovico Antonio Muratori'den almıştır. Fragman bugün Milano'daki Ambrosiana Kütüphanesinde saklanır.

<span class="mw-page-title-main">Meryem’in Ölümü (Kariye Camii)</span>

Günümüzde Kariye Camii olarak kullanılanı Azize Kurtarıcı Hora Manastır ana ibadet binası (naos) kapısının üzerinde bulunan mozaik tekniğinde yapılmış koimesis sahnesidir.

<span class="mw-page-title-main">Son Akşam Yemeği (Rosselli)</span>

Son Akşam Yemeği, İtalyan Rönesans ressamları Cosimo Rosselli ve Biagio d'Antonio tarafından yapılmış bir fresktir. 1481-1482 yılları arasında yapılmış olup Roma'daki Sistine Şapeli'nde bulunmaktadır.

<i>Christian Rosenkreutzun Kimyasal Düğünü</i>

Christian Rosenkreutz'un Kimyevi Düğünü 1616 yılında Strazburg'da basılmış Almanca bir kitaptır. İsimsiz olarak hazırlanan kitabın yazarının Johann Valentin Andreae olduğu düşünülmektedir. Kimyevi Düğün genellikle gizemli "Gül Haç Kardeşliği "nin orijinal manifestolarından üçüncüsü olarak tanımlanır, ancak üslup ve konu bakımından Fama Fraternitatis ve Confessio Fraternitatis'ten belirgin bir şekilde farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karşı Kilise</span>

Karşı Kilise veya diğer adıyla Aziz Yahya Kilisesi; Nevşehir'in Gülşehir ilçesinde bulunan tarihi bir kilisedir.