İçeriğe atla

Duncan Haldane

Duncan Haldane
DoğumFrederick Duncan Michael Haldane
14 Eylül 1951 (73 yaşında)
Londra, İngiltere, Birleşik Krallık
Milliyetİngiliz
VatandaşlıkAmerika Birleşik Devletleri
EğitimCambridge Üniversitesi
ÖdüllerNobel Fizik Ödülü (2016)
Kariyeri
DalıYoğun madde fiziği
Çalıştığı kurumlarPrinceton Üniversitesi
Bell Labs
Doktora
danışmanı
Philip Warren Anderson

Duncan Haldane tam adı ile Frederick Duncan Michael Haldane (14 Eylül 1951, Londra), İngiliz fizikçi ve bilim insanı.

2016'da David J. Thouless ve John M. Kosterlitz ile birlikte, maddenin topolojik evre değişimleri ve maddenin topolojik evrelerinin kuramsal keşfine yaptıkları katkılar nedeniyle Nobel Vakfı tarafından 2016 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

İlk yıllar

Frederick Duncan Michael Haldane 14 Eylül 1951 tarihinde İngiltere'nin başkenti Londra'da doğdu.

Eğitimi ve kariyeri

Duncan Haldane Londra St. Paul Okulu'ndan mezun oldu. Lisans ve doktora eğitimini 1977 Nobel Fizik Ödülü sahibi Philip Warren Anderson'ın danışmanlığında Cambridge Üniversitesi'nde tamamladı.

Haldane 1977-1981 yılları arasında Fransa'nın Grenoble şehrindeki Laue-Langevin Enstitüsü'nde çalıştı. 1981'de Güney Kaliforniya Üniversitesi'nin Fizik Fakültesi'nde çalışmalarına devam etti.[1]

Aldığı ödüller

Nobel Fizik Ödülü

4 Ekim 2016'da İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından Duncan Haldane ile birlikte John M. Kosterlitz ve David J. Thouless'e, topolojik evre değişimlerin ve maddenin topolojik evrelerinin kuramsal keşfine yaptıkları katkılar nedeniyle 2016 Nobel Fizik Ödülü verilmesine karar verildi.[2][3]

Komite tarafından yapılan açıklamada "Bu yılın ödül sahipleri, maddenin farklı durumlara girebildiği, bilinmeyen bir dünyanın kapılarını açtılar. Bilim adamları, süperiletkenler, süper sıvılar ve incecik manyetik katmanlar gibi maddenin alışılmadık evre ya da durumlarını araştırmak için ileri matematiksel yöntemler kullandı. Öncü çalışmaları sayesinde maddenin yeni ve şimdiye kadar hiç bilinmeyen evreleri araştırma konusu oldu." ifadelerine yer verildi.[4]

10 Aralık 2016'da İsveç'in başkenti Stockholm'de düzenlenen ödül töreninde Haldane'e, sertifika ve altın madalya ile birlikte 2 milyon İsveç kronu para ödülü İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf tarafından tevcih edildi.[3]

Kaynakça

  1. ^ Anthony Bellano. "Princeton University Professor Wins Nobel Prize In Physics". Princeton Üniversitesi. 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2016. 
  2. ^ "Strange matter - Three British scientists win Nobel Prize for Physics". Euronews. 4 Ekim 2016. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016. 
  3. ^ a b "2016 Nobel Fizik Ödülü'nün sahipleri belli oldu". NTV.com.tr. 4 Ekim 2016. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2016. 
  4. ^ "About the Nobel Prize in Physics 2016". Nobelprize.org. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizik Ödülü</span>

Nobel Fizik Ödülü, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından her yıl Stokholm'de Alfred Nobel'in ölüm günü olan 10 Aralık'ta verilir. Bu ödül, Alfred Nobel'in 1895 yılında isteği ile başlatılan ve 1901 yılından beri devam eden 5 Nobel Ödülü'nden birisidir. Diğer kategoriler; Nobel Kimya Ödülü, Nobel Edebiyat Ödülü, Nobel Barış Ödülü, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'dür. İlk Nobel Fizik Ödülü, x-ışını keşfinden dolayı sunduğu üstün hizmetlerden dolayı Alman Wilhelm Conrad Röntgen'e verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizik Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Fizik Ödülü, Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, kendisinin ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Stockholm'de gerçekleştirilen Nobel Ödülleri töreninde, fiziğin çeşitli alanlarında faaliyet gösteren kişilere verilir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin belirlediği beş akademi üyesinin oluşturduğu bir komite tarafından seçilen kazanan kişiler, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Wilson</span>

Kenneth Geddes Wilson, Amerikalı teorik fizikçidir. 1982'de maddede ikinci mertebeden faz geçişleri konusunda, komşu moleküllere olan etkisini de hesaba katan bir teori geliştirdiği için Nobel Fizik Ödülüne layık görüldü. Diğer bir önemli çalışması da Kuvantum alan kuramında kullanılan renormalizasyon grupları tekniğini ve felsefesini geliştirmiş olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Saul Perlmutter</span> Nobel Fizik ödüllü profesör

Saul Perlmutter, Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda bir gökbilimci olup, UC Berkeley'de Fizik Bölümü profesörüdür. Brian Schmidt ve Adam Riess ile beraber 2011 Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır. Perlmutter, Amerikan Bilim ve Sanat akademisi'nin bir üyesidir ve 2003 yılında AAAS'ye seçilmiştir. Aynı zamanda Amerikan Millî Bilim Akademisi'nin fizik dalında üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Toshihide Maskawa</span>

Toshihide Maskawa ö. 23 Temmuz 2021, Kyoto, Japonya 2008'de CP ihlali üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen, "atomaltı fizikte doğada en az 3 kuark ailesinin varlığını öngören spontane kırık simetrinin kökeninin keşfi" ile Nobel Fizik Ödülü nün dörtte biriyle ödüllendirilen Japon Kuramsal fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Roy Glauber</span> Amerikalı teorik fizikçi (1925 – 2018)

Roy Jay Glauber, Amerikalı kuramsal fizikçi. Kendisi Harvard Üniversitesi'nde fizik profesörü ve Arizona Üniversitesi optik bilimleri öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Fizik dalında 2005 Nobel Ödülü kazanmış bu ödülü John L. Hall ve Theodor W. Hansch ile birlikte paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Abrikosov</span> Rus-Amerikalı teorik fizikçi (1928 – 2017)

Aleksey Alekseyeviç Abrikosov, Moskova doğumlu Rus Teorik fizikçidir. 2003 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bertram Brockhouse</span> Kanadalı Fizikçi

Bertram Neville Brockhouse, Kanadalı fizikçi. "Nötron spektroskopisinin" özellikle de "Yoğun madde çalışmalarında kullanılan nötron saçılımı tekniklerinin" geliştirilmesine öncü nitelikte katkıları için için 1994 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Robert Laughlin</span> Amerikalı fizikçi

Betts Robert Laughlin, Amerikalı fizikçi ve akademisyendir. Columbia Üniversitesi ve Princeton Üniversitesi'nden Daniel Tsui ve Horst Störmer ile birlikte, "kesirli yük taşıyan uyarılmalar içeren yeni bir kuantum akışkanı biçiminin keşfinden dolayı" 1998 Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">François Englert</span>

François, Baron Englert, Nobel Ödüllü bir kuramsal fizikçidir. Kuramsal fizik araştırma grubunun bir üyesi olduğu Université libre de Bruxelles'de fahri profesörlük görevini sürdürmektedir. Englert ayrıca Kaliforniya'daki Chapman Üniversitesi'nin Kuantum Çalışmaları Enstitüsünün de bir üyesidir. 2010'da J.J. Sakurai Kuramsal Fizik Ödülü, 2004'te Wolf Fizik Ödülü, ve 1997'de Avrupa Fizik Topluluğu Yüksek Enerji ve Parçacık Fiziği ödülü gibi birçok ödül kazanmıştır. İstatiksel fizik alanında katkıları bulunmaktadır. François Englert'e 2013'te Higgs Mekanizması'nın keşfi nedeniyle Peter Higgs ile birlikte Nobel Fizik Ödülü verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">David Thouless</span> İngiliz fizikçi (1934 – 2019)

David J. Thouless tam adı ile David James Thouless, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Michael Kosterlitz</span> İngiliz fizikçi

John M. Kosterlitz tam adı ile John Michael Kosterlitz, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Bengt Holmström</span>

Bengt Holmström tam adı ile Bengt Robert Holmström Finlandiyalı ekonomist.

<span class="mw-page-title-main">Oliver Hart</span> İngiliz ekonomist

Oliver Hart tam adı ile Oliver Simon D'Arcy Hart, İngiliz asıllı Amerikalı ekonomist.

<span class="mw-page-title-main">Didier Queloz</span>

Didier Patrick Queloz, İsviçreli astronom ve akademisyendir. Cambridge Üniversitesi ve Cenevre Üniversitesi'nin akademik kadrolarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jim Peebles</span> Kanadalı-Amerikalı astrofizikçi, astronom, akademisyen

Phillip James Edwin Peebles, Kanadalı-Amerikalı astrofizikçi, astronom, teorik kozmolog ve akademisyendir. Günümüzde, Princeton Üniversitesi'nin akademik kadrosunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Genzel</span> Alman gökbilimci

Reinhard Genzel Max-Planck-Institut für extraterrestrische Physik'de yönetici, LMU'da profesör ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley' de emeritus profesör olan bir Alman astrofizikçi. Andrea Ghez ve Roger Penrose ile paylaştığı " galaksimizin merkezinde süper kütleli kompakt bir nesnenin keşfi için" 2020 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Komitesi</span>

Nobel Komitesi Nobel Ödülü sahiplerinin seçiminde yer alan çalışmaların çoğundan sorumlu bir çalışma organıdır. Her Nobel Ödülü için bir tane olmak üzere beş Nobel Komitesi vardır.

Klaus Ferdinand Hasselmann, Alman okyanus bilimci, iklim modelleyici ve akademisyendir. Hamburg Üniversitesi akademik kadrosunda yer alan Hasselmann, Max Planck Meteoroloji Enstitüsünün eski yöneticisidir. "Atomik ölçekten gezegensel ölçeğe kadar fiziksel sistemlerdeki dalgalanmalar ve düzensizliğin etkileşimini keşfinden dolayı" 2021 Nobel Fizik Ödülü'nü Giorgio Parisi ile birlikte almış ve Syukuro Manabe ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Giorgio Parisi</span> İtalyan fizikçi

Giorgio Parisi, İtalyan teorik fizikçi ve akademisyendir. Kuantum alan teorisi, istatistiksel mekanik ve karmaşık sistemler üzerine çalışmalar yürütür. "Atomik ölçekten gezegensel ölçeğe kadar fiziksel sistemlerdeki dalgalanmalar ve düzensizliğin etkileşimini keşfinden dolayı" 2021 Nobel Fizik Ödülü'nü Klaus Hasselmann ile birlikte almış ve Syukuro Manabe ile paylaşmıştır.