İçeriğe atla

Dulaglutit

Dulaglutit
Klinik verisi
Uygulama
yolu		Subkütan
Tanımlayıcılar
CAS Numarası
DrugBank

Dulaglutit, (Trulicity markası altında satılmaktadır.[1]) diyet ve egzersiz ile birlikte tip 2 diyabet hastalığının tedavisinde kullanılan bir ilaçtır.[2][3] ABD'de majör olumsuz kardiyovasküler durumları azaltması için kardiyovasküler hastalığı veya çoklu kardiyovaskülar risk faktörüne sahip tip 2 diyabet hastası yetişkinlerde kullanılmasına onay verilmiştir.[4] Haftada bir kullanılması gereken bir enjeksiyondur.

En sık görülen yan etkileri mide bulantısı, ishal, kusma, karın ağrısı ve iştah kaybıdır.[1]

İnsan IgG4'ün bir Fc parçasına kovalent olarak bağlı GLP-1(7-37)'den oluşan glukagon benzeri bir peptit-1 reseptör agonistidir (GLP-1 agonisti). GLP-1, kandaki glikoz seviyeisnin normalleşmesinde (glisemi) rol oynayan bir hormondur. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) dulaglutitin ABD'deki kullanımını Ekim 2014'te onaylaşmıştır.[1][5] Avrupa Birliği'nde kullanımı ise Kasım 2014'te onaylanmıştır.[6] 2020 yılında 7 milyondan fazla reçeteyle ABD'de en sık reçete edilen 96. ilaç olmuştur.[7][8]

Tıbbi Kullanımlar

Bu bileşik, glisemik kontrolü iyileştirmek için diyet ve egzersize ek olarak tip 2 diyabet hastası yetişkinler için endikedir. Dulaglutit, tip 1 diyabet hastaları veya diyabetik ketoasidozlu hastaların tedavisinde endike değildir, çünkü bu problemler adacık hücrelerinin insülin üretememesinin sonucudur ve dulaglutitin etkilerinden biri, işleyen adacık hücresini daha fazla insülin üretmeye teşvik etmektir. Dulaglutit tek başına kullanılabildiği gibi metformin, sülfonilüreler, tiazolidindionlar ve yemeklerle birlikte alınan insülin gibi diğer tip 2 diyabet ilaçlarıyle kombinasyon halinde kullanılabilir.

İlacın 3. faz kilinik deneme programı, ilacın 0.75 mg ve 1.5 mg dozlarının kullanılması sonucu hemoglobin A1c'de yaklaşık %1 azalma ve ortalama yaklaşık olarak 5 kilogram kilo kaybı göstermiştir. 20202de onaylanan ve daha yüksek dozlar olan 3.0 mg ve 4.5 dozları hemoglobin A1c'de %1.5'a yakın azalma ve biraz daha fazla kilo kaybı göstermiştir.[5]

2017'de gerçekleştirilen bir meta analiz, GLP-1 agonistleri veya DPP-4 inhibitörleri ile tedavinin tip 2 diyabet hastalarında tüm nedenlere bağlı ölümleri arttırdığı önerisini desteklememiştir.[9]

Yan Etkileri

En yaygın yan etkileri arasında dispepsi, iştah azalması, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ishal gibi gastrointestinal rahatsızlıklar yer alır.[10] Bazı hastalarda akut pankreatit (bazen sırta yayılan ve kusmanın eşlik ettiği kalıcı şiddetli karın ağrısı), hipoglisemi ve böbrek yetmezliği (bazen hemodiyaliz gerektirebilir) gibi ciddi advers reaksiyonlar görülebilir. Bu ilacın sülfonilüreler veya insülin ile birlikte kullanılması durumunda hipoglisemi riski artar.[11][12] İlacın kullanımıyla ilişkili potansiyel bir medüller tiroid kanseri riski de bulunmaktadır.[13]

Kontrendikasyonlar

Bileşik, aktif bileşene veya ürünün bileşenlerinden herhangi birine karşı aşırı duyarlılığı olan kişilerde kontrendikedir.

Kendisinde veya ailesinde medüller tiroid kanseri (MTC) olan veya çoklu endoktrin neoplazi tip 2'den etkilenmiş olan kişiler, bu kanserlerin riskini arttırabileceğinden dulaglutit kullanmamalıdır.[1][14]

Çalışma yöntemi

Dulaglutit, glukagon benzeri peptit-1 reseptörlerine bağlaranak, mide boşalmasını yavaşlatır ve pankreas Beta hücreleri tarafından insülin salınımını arttırır. Ayrıca bu bileşik, pankreasın alfa hücrelerini inhibe ederek yüksek glukagon salgılanmasını azaltır. Bu yüzden glukagon seviyeleri düzensiz bir şekilde yükselen diyabetik hastaların tedavisinde kullanılmaktadır. GLP-1 normalde bir yemeğin ardından yanıt olarak gastrointestinal mukozanın L hücreleri tarafından salgılanmaktadır.[15]

Tarihçesi

Dulaglutidin güvenliği ve etkinliği, tip 2 diyabet hastalığı bulunan 3342 deneğin dulaglutit aldığı altı klinik çalışmada değerlendirildi. Dulaglutit alan deneklerin, HbA1c (kan şekeri kontrolünün bir ölçüsüdür) seviyelerinde düşüşler gözlendiği gibi kan şekeri kontrolünde de iyileşme gözlenmiştir.[1]

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), dulaglutidi Risk Değerlendirme ve Azaltma Stratejisi (REMS) ile onayladı ve Trulicity'nin üretim onayını Eli Lilly and Company şirketine verdi.[1] REMS, doktorları pankreatit riski ve ilaca bağlı potansiyel medüller tiroid kanseri riskinden haberdar etmek için Eli Lilly'nin atacağı bir dizi adımdan oluşmaktadır.[13]

2020'de FDA, AWARD-11 çalışmasında ortaya çıkan ve daha iyi glikoz düşürme ve kilo yararları olduğunu belirten sonuçlara dayanarak ilacın 3.0 mg ve 4.5 mg olmak üzere iki yüksek dozunu da onaylamıştır.[16]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "FDA approves Trulicity to treat type 2 diabetes". web.archive.org. 20 Nisan 2016. 20 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022. 
  2. ^ "Longer Acting GLP-1 Agonists and Improved CV Outcomes". Medscape (İngilizce). 12 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022. 
  3. ^ Lilly's Once-Weekly Dulaglutide Shows Non-Inferiority to Liraglutide in Head-to-Head Phase III Trial for Type 2 Diabetes 5 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Basın Açıklaması)
  4. ^ "Trulicity® (dulaglutide) is the first and only type 2 diabetes medicine approved to reduce cardiovascular events in adults with and without established cardiovascular disease". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2022. 
  5. ^ a b "Drug Approval Package: Brand Name (Generic Name) NDA #". www.accessdata.fda.gov. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022. 
  6. ^ ""Trulicity EPAR"". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2022. 
  7. ^ ""The Top 300 of 2020"". 12 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2022. 
  8. ^ "Dulaglutide - Drug Usage Statistics, ClinCalc DrugStats Database". clincalc.com. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022. 
  9. ^ Liu J, Li L, Deng K, et al.
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". care.diabetesjournals.org. 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2022. 
  11. ^ Amblee, A. (2014). "Dulaglutide for the treatment of type 2 diabetes". Drugs of Today (İngilizce). 50 (4): 277. doi:10.1358/dot.2014.50.4.2132740. ISSN 1699-3993. 12 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2022. 
  12. ^ Monami, Matteo; Dicembrini, Ilaria; Nardini, Camilla; Fiordelli, Irene; Mannucci, Edoardo (Şubat 2014). "Glucagon-like peptide-1 receptor agonists and pancreatitis: A meta-analysis of randomized clinical trials". Diabetes Research and Clinical Practice (İngilizce). 103 (2): 269-275. doi:10.1016/j.diabres.2014.01.010. 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2022. 
  13. ^ a b "RISK EVALUATION AND MITIGATION STRATEGY (REMS)"
  14. ^ Samson, Susan L.; Garber, Alan (Nisan 2013). "GLP-1R agonist therapy for diabetes: benefits and potential risks". Current Opinion in Endocrinology, Diabetes & Obesity (İngilizce). 20 (2): 87-97. doi:10.1097/MED.0b013e32835edb32. ISSN 1752-296X. 
  15. ^ Nadkarni, Prashant; Chepurny, Oleg G.; Holz, George G. (2014). "Regulation of glucose homeostasis by GLP-1". Progress in Molecular Biology and Translational Science. 121: 23-65. doi:10.1016/B978-0-12-800101-1.00002-8. ISSN 1878-0814. PMC 4159612 $2. PMID 24373234. 12 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2022. 
  16. ^ Frias, Juan P.; Bonora, Enzo; Nevarez Ruiz, Luis; Li, Ying G.; Yu, Zhuoxin; Milicevic, Zvonko; Malik, Raleigh; Bethel, M. Angelyn; Cox, David A. (1 Mart 2021). "Efficacy and Safety of Dulaglutide 3.0 mg and 4.5 mg Versus Dulaglutide 1.5 mg in Metformin-Treated Patients With Type 2 Diabetes in a Randomized Controlled Trial (AWARD-11)". Diabetes Care (İngilizce). 44 (3): 765-773. doi:10.2337/dc20-1473. ISSN 0149-5992. PMC 7896253 $2. PMID 33397768. 12 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rosiglitazon</span>

Rosiglitazon, insüline karşı duyarlılığı artırarak anti-hiperglisemik etki gösteren tiyazolidindion sınıfından bir antidiyabetik ilaç. İlaçlarda, rosiglitazon maleat şeklinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Hipoglisemi</span>

Hipoglisemi, kan şekerinin olması gerektiğinden daha düşük olması durumudur.

<span class="mw-page-title-main">Diyabet</span> Kandaki glikoz seviyesinin aşırı artmasından kaynaklanan metabolik bozukluk

Diabet ya da Diabetes mellitus, sıklıkla yalnızca diabet ya da diyabet veya halk arasında şeker hastalığı olarak adlandırılan, genellikle kalıtımsal ve çevresel etkenlerin birleşimi ile oluşan ve kandaki glukoz seviyesinin aşırı derecede yükselmesiyle (hiperglisemi) sonuçlanan metabolik bir bozukluktur. Vücutta kan şekerinin düzenlenmesi pek çok sayıda kimyasal madde ve hormonun karmaşık etkileşimi sonucunda sağlanır. Şeker metabolizmasının düzenlenmesinde rol oynayan hormonlardan en önemlisi pankreasın beta hücrelerinden salgılanan insülin hormonudur. Diyabetes Mellitus ya insülin salgılanmasındaki yetersizlik ya da insülinin etkisindeki veya insülin cevabındaki bir bozukluk sonucunda ortaya çıkan yüksek kan şekerinin yol açtığı birkaç grup hastalığı tanımlamak için kullanılan ortak bir terimdir.

Hemoglobin A1c bir şekere kimyasal olarak bağlanmış bir hemoglobin (Hb) formudur. Glukoz, galaktoz ve fruktoz dahil olmak üzere çoğu monosakkarit, kan dolaşımında bulunduğunda kendiliğinden hemoglobin ile bağlanır. Ancak glukozun bunu yapma olasılığı galaktoz ve fruktoza göre daha düşüktür, bu da glukozun insanlarda neden birincil metabolik yakıt olarak kullanıldığını açıklayabilir.

Sülfonilüre türevleri tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan oral antidiyabetik ilaç sınıflarından biri. Temel etkilerini pankreasın beta hücrelerinden insülin salgılanmasını artırarak gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">Tip 2 diyabet</span> metabolik bozukluk

Tip 2 diabetes mellitus önceki adıyla insüline bağımlı olmayan diyabet (NIDDM) veya erişkin dönemde ortaya çıkan diyabet –, insülin direnci ve buna bağlı insülin eksikliği bağlamında yüksek kan şekeri ile karakterize edilen bir metabolik bozukluktur. Bu, pankreastaki adacık hücrelerinin yok oluşundan kaynaklanan kesin bir insülin eksikliği bulunan tip 1 diyabetin tam tersine bir durumdur. Klasik semptomlar arasında aşırı susama, sık idrara çıkma ve sürekli açlık bulunmaktadır. Diyabet vakalarının %90’ı tip 2 diyabetten oluşurken tip 1 diyabet ile gestasyonel diyabet, geri kalan %10’unu oluşturur. Genetik olarak obeziteye yatkın olan insanlarda tip 2 diyabetin ana sebebinin obezite olduğu düşünülmektedir.

Metabolik cerrahi, metabolik bir hastalığın cerrahi yöntemler ile tedavisi edilmesini amaçlayan bir cerrahi türüdür. Bu bağlamda hematolojik hastalıklar nedeniyle yapılan dalak ameliyatları da esasen sistemik bir hastalığın ameliyat ile tedavi edilmesi nedeniyle Metabolik Cerrahi çatısı altında ele alınabilir. Klinik uygulamalarda sıklıkla kullanıldığı şekliyle Metabolik Cerrahi ise ”diyabet ve diğer metabolik hastalıkların tedavisini amaçlayan, mide ve barsağa yönelik girişimlerin yapıldığı cerrahi dal” olarak tanımlanır. 2007 yılında çok sayıda tıbbi disiplinin temsilcilerinin katılımıyla Roma’da yapılan uluslararası “Diyabet Cerrahisi Zirvesi”, ilk kez tip 2 diyabetin tedavisi için uygun hastalarda metabolik cerrahiyi önermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Liraglutid</span>

Liraglutid (NN2211), insanlarda “incretinler” adı verilen ve genel olarak kandaki glukoz seviyesini düşüren metabolik hormonlar ailesinin bir üyesi olan Glukagon Benzeri Peptit-1 (GLP-1) ile aynı reseptöre bağlanarak daha uzun süreli etki sağlayan bir GLP-1 analoğudur. Liraglutid tıpkı insan GLP-1 hormonunun yaptığı gibi endojen insülin salgılanmasını arttırır. Liraglutid Novo Nordisk Firması tarafından geliştirilmiş ve öncelikle Tip-2 diyabetin tedavisi için Victoza ticari ismi ile pazarlanan enjekte edilebilir bir ilaçtır. 2015 yılında Novo Nordisk firması bu etken maddenin farklı bir dozaj formunu, Amerika ve Avrupa’da Saxenda ticari ismi ile obez olan ya da aşırı kilolu olup, bu aşırı kilolara bağlı olarak en azından bir komplikasyon yaşayan hastaların tedavisi için pazarlamaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kan şekeri seviyesi</span>

Kan şekeri seviyesi, kan şekeri konsantrasyonu veya kan glukoz seviyesi, insanların ve hayvanların kanında bulunan glukoz miktarıdır. Glukoz basit bir şekerdir ve her zaman 70 kilogram ağırlığında bir insanın kanında yaklaşık 4 gram glukoz bulunur. Vücut, metabolik homeostazın bir parçası olarak, başta karaciğer ve pankreas ve bunların yanında ekstrahepatik dokular ve birkaç hormonun rol oynadığı, çok duyarlı homeostatik bir mekanizma ile kan glukoz seviyelerini sıkı bir şekilde düzenler. Glukoz, iskelet kası ve karaciğer hücrelerinde glikojen formunda depolanır. Aç kalan bireylerde, kan glukozu karaciğer ve iskelet kasındaki glikojen depoları harcanarak sabit seviyede tutulur.

<span class="mw-page-title-main">İnsülin (ilaç)</span> enjekte edilebilir ilaç olarak kullanılan biyosentetik insülin

İnsülin, yüksek kan şekerini tedavi etmek için ilaç olarak kullanılan protein yapıda bir hormonudur. İnsülininin kullanıldığı durumlar, tip 1 diabetes mellitus, tip 2 diabetes mellitus, gestasyonel diyabet ve diyabetik ketoasidoz ve hiperosmolar hiperglisemik durum gibi diyabet komplikasyonlarını içerir. Ayrıca yüksek kan potasyum düzeylerini tedavi etmek için glukoz ile birlikte kullanılır. İnsülin, tipik olarak deri altına enjeksiyon yoluyla uygulanır, ancak bazı formları damar yoluyla veya kas içine enjeksiyon yoluyla da kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Gestasyonel diyabet</span>

Gestasyonel diyabet, normalde diyabeti olmayan bir kadının gebeliği sırasında yüksek kan şekeri seviyelerini geliştirdiği bir durumdur. Gestasyonel diyabet genellikle az sayıda semptomla sonuçlanır; ancak bununla birlikte preeklampsi, depresyon ve sezaryen doğum yapma gerekliliği riskini de artırır. Yetersiz tedavi edilen gestasyonel diyabetli annelerden doğan bebekler, doğumdan sonra yüksek kilolu olma, kan şekerlerinin düşük olmasına ve fazla sarılığa sahip olma riski altındadırlar. Bu durum tedavi edilmezse, ölü doğum riski ile sonuçlanabilir. Bu durumda doğan çocuklarda uzun vadede, fazla kilolu olma ve tip 2 diyabet geliştirme riski daha yüksektir.

<span class="mw-page-title-main">Erişkinlerde latent otoimmün diyabet</span>

Erişkinlerde latent otoimmün diyabet ('LADA), yetişkinlikte ortaya çıkan, genellikle çocuklarda tanı konulan tip 1 diyabetten daha yavaş bir başlangıç seyrinde olan bir tip 1 diabetes mellitus tipidir. LADA'lı yetişkinler başlangıçta yaşlarına göre özellikle de güçlü bir aile öyküsü veya obezite gibi tip 2 diyabet için risk faktörleri varsa tip 2 diyabete sahip olarak yanlış teşhis edilebilirler.

Prediyabet, diyabet teşhisi için gerekli olan tüm semptomların bulunmadığı ancak kan şekerinin anormal derecede yüksek olduğu diyabetes mellitusun ön safhasıdır. Bu aşamaya genellikle "gri alan" denir. Bir hastalık değildir; Amerikan Diyabet Derneği'ne göre; "Prediyabet kendi başına klinik bir durum olarak görülmemeli, daha çok diyabet ve kardiyovasküler hastalık (KVH) için bir risk faktörü olarak görülmelidir". Prediyabet obezite, yüksek trigliserit ve/veya düşük HDL kolesterol şeklindeki dislipidemi ve hipertansiyon ile ilişkilidir. Bu nedenle metabolik bir diyatezi veya sendromdur ve genellikle belirti (semptom) vermez ve verdiği tek semptom yüksek kan şekeridir.

<span class="mw-page-title-main">Tip 1 diyabet</span> Hastalık

Tip 1 diabetes mellitus, pankreas tarafından ya çok az ya da hiç insülin üretilmeyen bir diyabet şeklidir. Tedavi edilmemesi vücutta yüksek kan şekeri seviyesine neden olur. Klasik belirtiler sık idrara çıkma, susuzluğun artması, açlığın artması ve kilo kaybıdır. Ek belirtiler arasında bulanık görme, yorgun hissetme ve yara iyileşmesinin bozulması olabilir. Belirtiler tipik olarak çok kısa bir süre içinde gelişir.

<span class="mw-page-title-main">Semaglutid</span>

Semaglutid, Danimarkalı bir şirket olan Novo Nordisk tarafından Tip 2 diyabet tedavisi için geliştirilen bir ilaçtır. Ozempic adıyla pazarlanmaktadır. Bir glukagon benzeri peptid-1 reseptör agonisti olarak, insülin üretimini artırarak kan şekeri seviyesini düşürür. 2012 yılında, Novo Nordisk'teki bir araştırma ekibi tarafından liraglutid'in daha uzun süre etkili bir alternatifi olarak keşfedilmiştir. 2015 yılında klinik denemelere başlanmış ve 2016'da Faz 3 çalışmaları tamamlanmıştır.

Insulin degludec (INN/USAN) Novo Nordisk tarafından Tresiba markası adı altında geliştirilen, son derece etkili bir bazal insülin benzeridir. Diyabetli kişilerin kan şekeri seviyesini kontrol etmeye yardımcı olmak için günde bir kez subkutan enjeksiyonla uygulanır. 42 saate kadar süren etki süresi vardır, bu, hızlı ve kısa etkili bolus insülinlerin aksine, baz insülin seviyesini sağlayan bir insülindir.

<span class="mw-page-title-main">İnkretin</span> kan glikozu düzeylerinde azalmayı uyaran metabolik bir hormon grubu

İnkretinler, kan glikozu düzeylerinde azalmayı uyaran metabolik bir hormon grubudur. İnkretinler yemekten sonra salgılanır ve Langerhans adacıklarının pankreasın beta hücrelerinden insülinin salgılanmasını kan şekerine bağımlı bir mekanizma ile arttırır.

<span class="mw-page-title-main">Amilin</span>

Amilin veya adacık amiloid polipeptidi (IAPP), 37 kalıntılı peptit hormonudur. Pankreasın β hücrelerinden yaklaşık 100:1 (insülin:amilin) oranında insülin ile eşgüdümlü olarak salgılanmaktadır. Amilin, mide boşalmasını yavaşlatarak ve tokluğu artırarak glisemik düzenlemede rol oynamaktadır, böylelikle yemek sonrasında kan şekeri düzeylerindeki ani artışları önlemektedir.

Eksenatid, tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Diyet, egzersiz ve potansiyel olarak diğer antidiyabetik ilaçlarla birlikte kullanılır. Metformin ve sülfonilürelerden sonra bir tedavi seçeneğidir. Günün ilk ve son öğününden bir saat önce deri altına enjeksiyon yoluyla verilir. Haftada bir enjeksiyon versiyonu da mevcuttur.

Mounjaro markasıyla satılan Tirzepatide, tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan antidiyabetik bir ilaçtır. Tirzepatid deri altı enjeksiyon yoluyla uygulanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.