İçeriğe atla

Duhovşçina Muharebesi

Duhovşçina Muharebesi
II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi

19. Ordu komutanı I. Konev ve askeri muhabirler, 1941
Tarih17 Ağustos - 8 Eylül 1941
Bölge
Smolensk
Sonuç Alman zaferi
Taraflar
 Sovyetler Birliği Almanya
Komutanlar ve liderler
Sovyetler Birliği Semyon Timoşenko
Sovyetler Birliği İvan Konev		Nazi Almanyası Adolf Strauß
Nazi Almanyası Hermann Hoth
Güçler
16. Ordu, 19. Ordu, 20. Ordu, 30. Ordu

Duhovşçina Taarruzu (Rusça: Духовщинская операция), Sovyet Kızıl Ordu kuvvetlerinin II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Barbarossa Harekâtı sırasında geliştirdikleri ilk geniş çaplı karşı taarruzlardan biridir. Yelnya Muharebesi ile aynı günlerde uygulamaya konulan taarruz, Smolensk'in kuzeyinde yer alan Duhovşçina yerleşimine yönelmişti. Muharebe Sovyet kaynaklarında Duhovşçina Taarruz Harekâtı olarak geçmektedir.

Harekât öncesi

General Heinz Guderian'ın 2. Panzer Grubu, 10, 11 Temmuz 1941 tarihlerinde Dinyeper'i geçerek 16 Temmuz 1941 tarihinde Smolensk'i ele geçirmiş, ardından ileri hareketine devam ederek 18 Temmuz 1941 tarihinde Yelnya'yı almıştı. Gerek Smolensk, gerekse Yelnya muharebeleri sırasında Kızıl Ordu birlikleri General Guderian kuvvetlerine özellikle güney kanattan yoğun karşı taarruzlara girişmişlerdi. General Guderian 1 Ağustos 1941 tarihinde Roslavl'a yönelen taarruzunu başlatmış ve kenti aynı gün ele geçirmişti.

Smolensk, Yelnya ve Roslavl, General Guderian'ın 2. Panzer Grubu'nun operatif hedefleri idi. Esas olarak Moskova yönünde yapılacak olan ileri hareket için bir sıçrama tahtası olarak yararlanılacaktı. Alman kuvvetlerinin Roslavl Taarruzu ile açılan çatışmalar 8 Ağustos 1941 tarihine kadar devam etti. Bu tarihte General Guderian kuvvetleri, harekâtın başında kendilerine verilmiş olan operatif planın nokta hedeflerini ele geçirmişlerdi.

Ancak Stavka da, Moskova'ya tehlikeli biçimde yakın bulduğu bu çıkıntıdan endişelidir. Alman kuvvetlerinin Smolensk Taarruzuyla başlayan muharebeler, Sovyet kuvvetlerinin bir dizi karşı taarruz ve savunma operasyonlarıyla devam etti. Bu operasyonlar, Smolensk Savunması'nın dışında bir savunma ve beş karşı taarruz operasyonudur. Duhovşçina Taarruzu da bu karşı taarruz operasyonlarından biridir.

Sovyet planları

Ağustos ayının ikinci yarısında Stavka, Batı Cephesi ve İhtiyat Cephesi'ne, Smolensk'in 57 km. kuzeybatısındaki Duhovşçina'ya ve Yelnya çıkıntısı yönünde büyük çaplı iki taarruz başlatmaları için emir verdi.[1] Bu taarruzların birleşik etkisi görünüşte Alman Merkez Ordular Grubu'nun hareketli kuvvetlerini (3. Panzer Grubu ve özellikle de 2. Panzer Grubu) bulundukları yerde sıkıştırmak, daha güneydeki ve kuzeydeki tehlikeli olabilecek operasyonlardan alıkoymaktı. Ancak bu taarruzların çapı, çok büyük kayıplara katlanılmış olması ve emir belgeleri arşivinin ortaya koydukları, doğu yönündeki herhangi bir Alman taarrzunun önlenmesine yönelik bir girişim olduğunu ortaya koymaktadır. Gerçekte harekâtlar, Merkez Ordular Grubu'na ciddi ölçüde hasar vermiştir.[2]

Duhovşçina Taarruz Harekâtı'nın esas taarruzuna, Sovyet Batı Cephesi'nden (kuzeyden güney doğru yerleşimleriyle) 16. Ordu, 19. Ordu, 20. Ordu ve 30. Ordu katılmıştı. Bu kuvvetler, Smolensk'in kuzeyindeki Duhovşçina yönündeki taarruz edeceklerdir. En kuzeyde 22. Ordu ve 29. Ordu, Belyi ve Velizh yönünde taarruz ederek esas taarruzu destekleyeceklerdi. Batı Cephesi'nin operatif amaçları Alman kuvvetleri ile Smolensk'in bağlantısını kesmek ve kenti geri almaktı.

Operasyon boyunca Sovyet kuvvetleri zaman zaman yeni kuvvetlerle takviye edildi. Operasyonun hemen öncesinde 19. Ordu, 7. Mekanize Kolordu ile takviye edilmiştir. Ağustos ortalarında 19. Ordu'ya verilen takviyeler, birer piyade, süvari ve tank tümeninden, iki topçu alayından ve iki Katyuşa bataryasından oluşmaktaydı. Ayrıca Ordu, 43. Karma Hava Tümeni tarafından desteklenmektedir. Ancak bu takviyelere karşın bu görev için yeterli bir kuvvet değildir.

Harekât

Duhovşçina Taarruz Harekâtı'nın ilk evresi 17 Ağustos 1941'de başlatıldı. Başlangıçta 19. Ordu taarruzu hızlı gelişti ve Alman siperlerinde 10 km.lik bir girme sağlayarak Vope Nehrine yaklaştı. Alman 9. Ordu'suna bağlı piyade tümenlerinin sertleşen direnci, Sovyet ilerlemesini daha derin girme yapamadan durdurdu.

Bu arada 3. Panzer Grubu'nun 57. Piyade Kolordusu'na bağlı 19. Panzer Tümeni ile 20. Panzer Tümeni, iki piyade tümeni desteğinde bir karşı taarruz hazırlığı içindeydi. Karşı taarruz, Sovyet 22. Ordu'su ve 29. Ordu'su üzerine, Velikiye Luki'yi geri almak üzere planlanmıştır. Bu taarruz 22 Ağustos'ta başladı ve kısa sürede Sovyet savunmasını yardı, Velikiye Luki'yi çevrelemeye başladı. Alman kuvvetlerinin ileri hareketiyle Sovyet 22. Ordu'sunun büyük bir kısmını 25 Ağustos'te Velikiye Luki'de tecrit edildi. Bu ordunun kalan unsurları ile 29. Ordu, 57. Panzer Kolordusu ve desteğindeki piyade kolordusu tarafından 29 Ağustos'ta Batı Divina Nehri gerisinde sıkıştırıldı. Velikiye Luki'deki Sovyet kuvvetlerince (en önemlisi 22. Ordu ve yeni teşkil edilmiş olan 30. Ordu) girişilen ısrarlı karşı taarruzlara rağmen çıkış sağlanamadı ve bu kuvvetler Eylül ayı başlarına büyük ölçüde imha edildi. Kuzeydeki durumun kötüleşmesine karşın 16. Ordu, 19. Ordu ve 20. Ordu, 28 - 29 Ağustos'ta Duhovşçina - Iartsevo hattı üzerinden yeniden bir taarruz başattılar. Bu son derece kanlı geçen çatışmalar dokuz gün boyunca devam eti. Mareşal Şapoşnikov, sonunda 8 Eylül'de Batı Cephesi'ne savunmaya çekilme emri verdi.[2]

Kaynakça

  1. ^ "/ Battle of Smolensk / SOVIET OFFENSIVE OPERATION IN DUHOVSHINA-YARTSEVO DIRECTION - Offensive operation in area Duhovshina (August 17-September 8)". 9 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2010. 
  2. ^ a b "- The Dukhovshchina Offensive Operation". 8 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Barbarossa Harekâtı</span> Nazi Almanyasının 1941de Sovyetler Birliğini işgal harekâtı

Barbarossa Harekâtı, Alman Silahlı Kuvvetleri'nin 22 Haziran 1941 günü başlayan Sovyetler Birliği'nin işgali harekâtına Alman kaynaklarında verilmiş olan kapalı addır. Aynı zamanda II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ni açan harekâttır. Tarihin en geniş çaplı askerî harekâtı olarak nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Muharebesi</span> Nazi Ordularının Moskova üzerine başlattıkları genel taaruzlar

Moskova Muharebesi veya Moskova Meydan Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, 1941 yılında Alman ordularının, bir duraklamanın ardından Moskova yönünde yeniden başlattıkları genel taarruzlarıdır. Moskova Muharebesi bazı tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı'nın dönüm noktalarından biri olarak kabul edilmektedir. Sovyet savunması, Hitler'in Barbarossa Operasyonu'nun önemli stratejik hedeflerinden biri olan Moskova'nın ele geçirilmesini engelleyerek savaşın uzamasına ve Barbarossa harekâtının başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lvov-Sandomierz Taarruzu</span>

Lvov-Sandomierz Taarruzu ya da Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı Temmuz ayı ortalarında başladığı ve Alman kuvvetlerini Ukrayna'dan ve Doğu Polonya'dan atmayı amaçlayan genel taarruzudur. Bir aydan uzun bir süre devam eden Sovyet taarruzları, belirlenen hedeflerine ulaşmıştır. Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, üç taarruz harekâtından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rumyantsev Harekâtı</span>

Rumyantsev Harekâtı, Belgorod - Harkiv Stratejik Taarruz Harekâtı’nın kapalı adıdır. Harekât, Kızıl Ordu tarafından 3 Ağustos 1943 ve 23 Ağustos 1943 tarihleri arasında Wehrmacht'ın 4. Panzer Ordusu ve Kempf Ordu Müfrezesi’ne karşı yapıldı. Harekât, Voronej ve Step Cepheleri tarafından Kursk çıkıntısının güneyinde, Belgorod ve Harkov civarında ve derinliğinde icra edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suvorov Harekâtı</span>

İkinci Smolensk Muharebesi, 7 Ağustos – 2 Ekim 1943 tarihleri arasında Kızıl Ordu tarafından icra edilen bir stratejik taarruz harekâtıdır. Harekât, Rusya’nın batısında, 1943 yılı yaz – sonbahar seferinin bir parçasını oluşturmaktadır. Aşağı Dinyeper Taarruzu ile birbirine yakın tarihlerde başlanıldı ve taarruz iki ay sürdü. General Yeremenko’nun komutası altında Kalinin Cephesi ile Sokolovski komutasındaki Batı Cephesi tarafından yürütüldü. Harekâtın hedefi, Alman kuvvetlerini Smolensk ve Bryansk bölgesinden çıkarmaktı. Smolensk, 1941 yılındaki I. Smolensk Muharebesi’nden beri Alman işgalindeydi.

Şyaulyay Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1. Baltık Cephesi kuvvetlerince girişilmiş bir taarruzdur ve genellikler Bagration Harekâtı olarak bilinir. Taarruz, Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın üçüncü evresinde girişilen bir harekâttır ve ana taktik hedefi Şyaulyay kenti olarak, Alman kuvvetlerinin Litvanya'dan çıkarılmasını amaçlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vistül-Oder Taarruzu</span> II. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzu

Vistül-Oder Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzudur. Taarruz Harekâtı 12 Ocak - 2 Şubat 1945 tarihleri arasında icra edilmiştir. Bu taarruzla Sovyet kuvvetleri, Doğu Polonya'da Vistül Nehri üzerindeki taarruz çıkış hatlarından Alman toprakları içlerine kadar ilerlediler. Ulaştıkları hat, Alman başkenti Berlin'e 70 km. mesafede olan Oder Nehri kıyılarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Pomeranya Taarruzu</span>

Doğu Pomeranya Taarruzu ya da Doğu Pomeranya Stratejik Taarruz Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu'nun Pomeranya ve Batı Prusya'daki Wehmacht kuvvetlerine karşı giriştiği ve 10 Şubat - 4 Nisan 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiş bir genel taarruz harekâtıdır. Harekât, Sovyet kaynaklarında birbirini izleyen alt operasyonlar olarak değerlendirilmektedir.

Konitz-Köslin Taarruz Harekâtı 10 Şubat - 6 Mart 1945
Danzig Taarruz Harekâtı 7 - 31 Mart 1945
Arnswalde-Kolberg Taarruz Harekâtı 1 - 18 Mart 1945
Altdamm Taarruz Harekâtı 18 Mart - 4 Nisan 1945

Gün Dönümü Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesinde gerçekleşen son Alman tank taarruz harekâtıdır. Harekât, bazı kaynaklarda "Stargard Tank Muharebesi" olarak geçmektedir. Alman plânlamasında geniş kapsamlı bir taarruz olarak ele alınmıştı, fakat uygulamada daha dar kapsamlı olarak hayata geçirildi. Alman saldırısı Kızıl Ordu tarafından püskürtüldü. Fakat yine de Sovyet Yüksek Komutanlığı'nı (STAVKA), Berlin Harekâtı'nı ertelemeye yöneltmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bialistok-Minsk Muharebesi</span> Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında Barbarossa Harekâtı sırasında yapılan muharebe

Bialistok-Minsk Muharebesi Alman Merkez Ordular Grubu'nun, Barbarossa Harekâtı'nın açılış evresinde, Sovyet sınırından ileri hareket sırasında icra ettiği bir operasyondur. Operasyon, 22 - 29 Haziran 1941 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Alman harekâtının bu kesimdeki operatif hedefi, Kızıl Ordu kuvvetlerinin Minsk civarında kuşatılmasıydı. Alman kuvvetleri, bölgedeki Kızıl Ordu birliklerini kuşatmayı başardı. Fakat bir hafta boyunca giriştikleri taarruzlar püskürtüldü. Bu durum Alman Üst Komutanlığı'nda, ileri harekâtın momentini yitireceği endişesi yaratmıştır. Ancak tüm Sovyet karşı taarruzları ve yarma girişimleri başarısız oldu ve bozguna uğrayan bu birliklerden çok sayıda esir alındı. Bundan sonraki günlerde Alman ileri hareketi öylesine hızlı gelişti ki birçok Alman, Sovyetler Birliği'nin daha şimdiden yenilgiye uğratılmış olduğuna inanmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Raseiniai Muharebesi</span>

Raseiniai Muharebesi, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Litvanya sınırının 75 km. kuzeybatısındaki Kaunas civarında 23 - 27 Haziran 1941 tarihleri arasında gerçekleşmiş olan bir tank muharebesidir. Muharebe, General Erich Hoepner komutasındaki 4. Panzer Grubu karşısında General Kurkin komutasındaki 3. Motorize Kolordu ve General Şestapolov komutasındaki 12. Mekanize Kolordu arasında gerçekleşmiştir. Bu iki Sovyet mekanize kolordusu, Sovyet Kuzeybatı Cephesi Komutanı General Fiodor Kuznetsov'un, Wehrmacht kuvvetlerinin Neman Nehri geçişlerini engellemekle görevlendirdiği kuvvetlerdir. Muharebenin sonucunda Sovyet kolorduları hemen hemen tümüyle imha edildiler. Aynı zamanda Sovyet Kuzeybatı Cephesi'nin tüm zırhlı kuvvetleri de imha edilmiş oldu. Alman kuvvetlerinin önünde Daugava Nehri yönündeki hat açılmış oldu. Sovyet resmi tarihinde 22 - 27 Haziran arası tarihlerde, cephenin kuzey kesimindeki savaşlar, Baltık Stratejik Savunma Harekâtı'nın bir bölümü olan Sınır Savunma Savaşları olarak geçmektedir. Raseiniai Muharebesi de bu savaşlar çerçevesinde gerçekleşen en geniş kapsamlı muharebelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Smolensk Muharebesi (1941)</span> 2. Dünya Savaşında bir muharebe

Smolensk Muharebesi, Alman Merkez Ordular Grubu emrindeki, General Heinz Guderian komutasındaki 2. Panzer Grubu ile General Hermann Hoth'un 3. Panzer Grubu'nun Sovyet kuvvetlerine karşı II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde giriştiği başarılı bir kuşatma operasyonudur. Alman birliklerinin kuşatmaya aldığı Sovyet birlikleri dört Sovyet Cephesine bağlı bazı kuvvetlerdir. Bu muharebe içinde yer alan Sovyet kuvvetleri, Mareşal Semyon Timoşenko'nun Batı Cephesi, General Georgi Jukov'un Sovyet İhtiyat Cephesi, General Fyodor Kuznetsov'un Merkez Cephesi ve General Andrey Yeryomenko'nun Bryansk Cephesi kuvvetleridir. Harekâtın devamında Sovyet 16. Ordu'su, 19. Ordu'su ve 20. Ordu'su Smolensk'in hemen güneyinde kuşatıldı. Ancak 19. Ordu'nun büyük bir kısmı kuşatmadan sıyrılmayı başarmıştır. Sovyet askerlerinin büyük bir bölümünün çemberden kurtulması nedeniyle Hitler, Sovyetler Birliği'ni yenilgiye uğratmanın esas yönetimi olarak yürütülen kuşatma harekâtını durdurmuştur. Bunun yerine Sovyetler Birliği'ne ekonomik yönden ağır bir darbe vurmayı daha uygun bulmuştur.

Yelnya Muharebesi, Barbarossa Harekâtı'nın başlarında Alman kuvvetlerinin Yelnya kenti ve çevresine yönelik taarruzlarıyla kentin ele geçirilmesi ve ardından Kızıl Ordu'nun icra ettiği bir karşı taarruz harekâtıdır. Karşı taarruz harekâtı, Stavka tarafından Smolensk Muharebesi sırasında uygulamaya konulmuştur ve ve Sovyet kaynaklarında Yelnya Taarruz Harekâtı olarak geçmektedir.

19. Ordu, Sovyetler Birliği'nin Kızıl Ordu'na bağlı bir kara ordusudur. II. Dünya Savaşı'nın hemen öncesinde 1941 yılı Haziran ayında teşkil edilmiş, 1945 ya da 1947 yılında lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Toropets-Holm Taarruzu</span>

Toropets-Holm Taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun, 9 Ocak - 6 Şubat 1942 tarihleri arasında İlmen Gölü güneyinde yürüttüğü askeri bir harekâttır. Harekât, Holm Cebi'nin oluşmasında, Alman 2. Ordu'sunun Demyansk Cebi'nde kuşatılmasında ve Alman 189. Piyade Tugayı'nın Andreapol yakınlarında imha edilmesinde etkili olmuştur.

Velikiye Luki Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda Sovyet Kalinin Cephesi kuvvetlerinin, Sovyet 1942 - 1943 Kış Seferi sırasında, Alman 3. Panzer Ordusu'na karşı, Velikiye Luki'yi geri almayı amaçlayan bir harekâttır. Operasyonun ayrıca Rjev-Syçevka Stratejik Taarruzu Harekâtı'nın kuzey kıskacını oluşturması da düşünülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">22. Ordu (Sovyetler Birliği)</span>

22. Ordu İkinci Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun bir sahra ordusuydu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.