İçeriğe atla

Dryosaurus

Dryosaurus
Yaşadığı dönem aralığı: 155-145 myö
Kimmericiyen-Kretase 
Dryosaurus (soldaki) ve Ceratosaurus (sağdaki)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Klad:Dinosauria
Takım:†Ornithischia
Alt takım:†Ornithopoda
Familya:†Dryosauridae
Cins:†Dryosaurus
Marsh, 1894
Tip tür
†Dryosaurus altus
Marsh, 1894
Türler
  • D. canaliculatus Galton, 1975
  • D. altus Marsh, 1894
  • D. lettowvorbecki Pompeckj, 1920
Dryosaurus lettowvorbecki iskeleti,
Berlin, Almanya,
Berlin Doğal Tarih Müzesi
Dryosaurus maketi,
Jurassic Park
Dryosaurus maketi,
Jurassic Park

Dryosaurus, meşe yaprağına benzeyen belli belirsiz dişleri nedeniyle meşe kertenkelesi (Yunanca: δρυο/dryo 'meşe' ve Yunanca: σαυρος/sauros 'kertenkele' kelmlerinin kombinasyonu) adını alan 155-145 milyon yıl önce Jura Devri'nde Afrika ve Kuzey Amerika bölgelerinde yaşadığı düşünülen otobur dinozordur.[1]İngiltere ve Wight Adası bulgu merkezli, 1975'te bulunan Valdosaurus canaliculatus ve 1920'de tanımlanan Dysalotosaurus lettowvorbecki başta Dryosaurus altus'un Dryosaurus türünde sınıflandırılmıştır.[2] Sonradan ayrı cinsler olarak adlandırılmışlardır.[3][4][5][6][7]

Hakkında

Dryosaurus, tipik Dryosauriden fiziksel özelliklerini taşımaktadır. Uzun güçlü bacaklara, uzun bir boyuna ve uzun kalın bir kuyruğa sahiptir.[8] Kısa ön uzuvları, kolları; beşer parmaklıdır. Arka uzuvları, bacakları; kuş ayaklarına benzer küçük pençelidir. Bacak yapısı hızlı bir koşucu olduğu görüşünü ortaya koymaktadır. Baş-kuyruk arası yaklaşık 2,5 ile 4 metre arasında boya sahip olduğu düşünülmüştür.[9] Bu zarif dinozorun yaklaşık olarak 60–75 kg arasında olma ihtimali yüksektir.[10] Muhtemelen etçil dinozorlara karşı koşarak savunma oluşturmaktaydı. Koşarken uzun kuyruğu dengesini sağlamasında etkili olmuş olabilir. Ayrıca sürüler halinde yaşadıkları ön görüsü de mevcuttur.[8] Dinozor, burnu önünde bitkileri kırpmak için uygun küçük bir gaga ve çiğnemesini sağlayan iyi gelişmiş "yanak" dişlerine sahiptir. Dryosaurus türlerinin Batı Amerika Birleşik Devletleri ve Tanzanya (Doğu Afrika)'da da fosilleri bulunmuştur.[2] Jura döneminin ikinci yarısında bu iki bölge arasında bir kara bağlantısı olduğuna dair önemli kanıtlar bulunmaktadır.[1]

Morfolojisi

Bu dinozora ait yetişkin ve çocuk yaşlarda iki farklı örnek Carnagie Ocağı'nda bulunmuştur. Yetişkin kafatası dünyada bulunmuş en sağlam örnektir. Genelde doğa ve yer şekillerinin etkisiyle kemikler ezilme ve kırılma göstererek 3-D yapıyı bozarken bu iki örnek bir tür çamurla doğal olarak dolgulanmıştır.[1] Carnagie Doğa Tarihi Müzesi'ndeki bu fosiller en doğal yapıya sahiptirler. Vücutlarına ait pek çok parçanın tamamlanmasına rağmen sadece kafa tasları sergilenmektedir. CM 3392 serisi holotip sirkülerdeki parçalar Earl Douglass ve saha ekibi tarafından 1910 yılında Utah, Morrison Oluşum bölgesi Kuzey Amerika'dan toplanmıştır.[11][12]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b c [1] 5 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Carnegie Müzesi,DinoGuide: Dryosaurus Altus-19.03.2012(İngilizce)
  2. ^ a b [2][] Peter M. Galton,Dryosaurus, a hypsilophodontid dinosaur from the upper jurassic of north America and Africa postcranial skeleton-19.03.2012(İngilizce)
  3. ^ [3] 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dryosaurus lettowvorbecki
  4. ^ [4] 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dryosaurus canaliculatus
  5. ^ Tom R. Hübner and Oliver W. M. Rauhut (2010). "A juvenile skull of Dysalotosaurus lettowvorbecki (Ornithischia: Iguanodontia), and implications for cranial ontogeny, phylogeny, and taxonomy in ornithopod dinosaurs". Zoological Journal of the Linnean Society. 160 (2). ss. 366-396. doi:10.1111/j.1096-3642.2010.00620.x. 
  6. ^ McDonald AT, Kirkland JI, DeBlieux DD, Madsen SK, Cavin J; ve diğerleri. (2010). Farke, Andrew Allen (Ed.). "New Basal Iguanodonts from the Cedar Mountain Formation of Utah and the Evolution of Thumb-Spiked Dinosaurs". PLoS ONE. 5 (11). ss. e14075. doi:10.1371/journal.pone.0014075. 29 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2012. 
  7. ^ Galton, P.M., 1977. "The Upper Jurassic dinosaur Dryosaurus and a Laurasia-Gondwana connection in the Upper Jurassic", sayı 268(5617):syf 230-232
  8. ^ a b [5] 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dino.kart
  9. ^ [6] 1 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Memphis Archaeological and Geological Societ,2003, Mini Profil -19.03.2012(İngilizce)
  10. ^ [7] 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bob Strauss , About.com - Erişim: 19.03.2012(İngilizce)
  11. ^ [8] 22 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. miketaylor.org.uk- 19.03.2012(İngilizce)
  12. ^ [9] 23 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ulus. Doğa Parkı ABDDryosaurus Altus- 19.03.2012(İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Brachiosaurus</i> dev sauropod

Brakiyozor ya da Brachiosaurus, Brachiosauridae ailesinden soyu tükenmiş bir sauropod dinozor cinsidir. Bu hayvanlar Geç Jura'da, yaklaşık 157,3 ile 145,0 milyon yıl önce yaşadı. Bilinen en büyük dinozorlardan biridir.

<i>Archaeopteryx</i> kuş benzeri dinozor cinsi

Archaeopteryx, kuşumsu bir teropod dinozor, uçamayan tüylü dinozorlar ve çağdaş kuşlar arası geçişi simgeleyen en ünlü avialan cinsi. Cins, uzun süre geleneksel olarak kuşlar sınıfında (Aves) sınıflandırıldı; ancak daha güncel çalışmalarda, Avialae kladındaki en ilkel üyelerden biri –ya da deinonychosaur– olarak kabul edilir. 19. yüzyıl sonu ve 21. yüzyıl başı arası dönemde Archaeopteryx, paleontologlar ve popüler kitaplarca bilinen en eski kuş olarak kabul görmekteydi. İlerleyen süreçte Anchiornis, Xiaotingia ve Aurornis gibi daha yaşlı potansiyel avialanlar tanımlandı.

<i>Stegosaurus</i> Jura döneminde yaşamış kuş kalçalı dinozor

Stegosaurus, Stegosauridae familyasından Geç Jura döneminde Kuzey Amerika ve Avrupa'da yaşamış, bir kuş kalçalı dinozordur. Sırt levhaları ve kuyruk dikenleriyle ünlüdür.

<i>Diplodocus</i> sauropod dinozor cinsi

Diplodocus, fosilleri ilk kez 1877'de SW Williston tarafından keşfedilen diplodocid sauropod dinozordur. 1878'de Othniel Charles Marsh tarafından konulan cins adı, Eski Yunanca "çift" (diplos) ve "kiriş" (dokos) sözcüklerinden türetilen bir Yeni Latince terimdir ve kuyruğun alt tarafındaki tanımlandığı zaman için benzersiz olan çift kirişli kemiklere gönderme yapar.

<i>Struthiomimus</i> soyu tükenmiş teropod dinozor cinsi

Struthiomimus, Geç Kretase döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış ornithomimid ailesinden bir dinozor cinsi. Ornithomimidler, dişsiz bir gagaya sahip, uzun bacaklı ve iki ayaklı canlılardı, özetle devekuşu benzeri dinozorlardı. Tip türü, Struthiomimus altus, Dinozor Eyalet Parkı'nda bulunan yaygın küçük dinozorlardan biridir; ilgili fosil alanında sayılarının fazlalığı bu hayvanların saf etoburlardan ziyade otobur veya hepçil olduklarını düşündürür.

<i>Dromaeosaurus</i> soyu tükenmiş teropod dinozor cinsi

Dromaeosaurus, Geç Kretase devri'nde batı Amerika'da ve Kanada'da yaşamış, paravian Theropod dinozor cinsidir.

<i>Plateosaurus</i>

Plateosaurus, geç Triayas dönemimde yaklaşık 214 ile 204 milyon yıl önce şimdiki Avrupa kıtasında yaşamış olan bir plateosaurid dinozor cinsidir. Plateosaurus, sauropodomorph dinozorların atası olarak "prosauropod" olarak da isimlendirilir. 2011 yılına kadar iki türü keşfedildi; P. engelhardti ve P. gracilis. Geçmişte başka türlerde keşfedilmesine rağmen plateosaurid dinozorların tür taksonomisinde geniş bir görüş birliği olmadığından kabul edilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Megapnosaurus</span>

Megapnosaurus ,Coelophysidae familyasından bir theropod dinozor cinsi.Daha önce Syntarsus olarak adlandırlımış olan Megapnosaurus Jura Devrinde 200-195 milyon yıl önce Kuzey Amerika kıtasında yaşamıştır.

Bu, Kuzey Amerika Kıtasında fosilleri ve kalıntıları bulunmuş dinozorların listesidir. Kuzey Amerika'da çok çeşitli dinozorların yaşadığını gösteren zengin dinozor fosil kayıtları mevcuttur. Bu en fazla çeşitliliğin bu kıtada olduğu anlamına gelmemektedir.

<i>Atlantosaurus</i>

Atlantosaurus, sauropod dinozorlar içinde yer alan şüpheli bir cinstir. Tiptürü, Arthur Lakes tarafından ABD'nin Colorado eyaletindeki Morrison Formasyonu'nda bulundu ve Yale Üniversitesi Paleontoloji bölümünde bir profesör olan Othniel Charles Marsh tarafından 1877'de "Titanosaurus" montanus olarak tanımlandı. Ancak Othniel Charles Marsh, Titanosaurus isminin daha önce başka bir sauropod dinozor cinsini tanımlamak için kullanıldığını fark edince bu ismi Atlantosaurus montanus olarak değiştirdi. Bulunan iskelet kalıntıları devasa büyüklükte ve omurgalarında hava keselerinin olmasıyla diğerlerinden ayırt edici derecede farklılık gösteriyordu. Ancak keşfedildikleri ilk günden bu yana bu tür özelliklerin sauropod dinozorlar arasında aslında çok yaygın olduğu ve Atlantosaurus ile akrabaları arasında iki omurga karşılaştırılmasının ayırt edilemeyecek kadar benzeşebileceği de fark edildi. Atlantosaurus montanusun ayrı bir tür olup olmadığı belirsiz olduğu için bu tür "nomen dubium" olarak değerlendirilmektedir. Bazı araştırmacılar onu Apatosaurus ajaxın bir sinonimi olarak da değerlendirir.

<i>Coelophysis</i> bazal teropod

Coelophysis, bundan yaklaşık 216 ila 196 milyon yıl önce yaşanan Triyas devrinin ikinci yarısında, günümüz Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısı ve ayrıca Güney Afrika ve Zimbabve'de yaşamış, Coelophysidae ailesinden bir bazal teropod dinozor cinsidir.

<i>Eosinopteryx</i> kuş benzeri tüylü teropod

Eosinopteryx, Çin'in geç Jura döneminde bilinen, soyu tükenmiş bir theropod dinozor cinsidir. Tek bir tür içerir: Eosinopteryx brevipenna.

<span class="mw-page-title-main">Sauropoda</span>

Sauropoda, Saurischia kladından bir dinozor grubudur. Kladın şimdiye kadar bulunan en büyük üyesi 37 metre uzunluğundadır. Bu hayvanların çok uzun boyunları, uzun kuyrukları, gövdeleri ile kıyaslandığında küçük kafaları ve kalın sütun gibi bacakları vardı. Bazı türlerinin ulaştığı muazzam boyutları ile tanınırlar ve bu grubun üyeleri içinde karada yaşamış en büyük canlılar bulunur. Tanınmış cinsler içinde Brachiosaurus, Diplodocus ve Apatosaurus sayılabilir. Sauropoda ilk olarak Trias Dönemi'nin sonlarında ortaya çıktılar ve bu dönemde Plateosauridae familyasından hayvanlara benziyorlardı. Kretase'nin sonuna kadar yaygın olarak yaşadılar. Antarktika dahil olmak üzere tüm kıtalarda fosil buluntularına rastlanır.

Elephantopoides, Jura Devrinden kaldığı bilinen saropodlar tarafından bırakılan ayak izlerinin iknocinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Coelurosauria</span> dinozor kladı

Coelurosauria, Carnosauria'dan kuşlarla daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren bir kladdır.

<i>Iguanodontia</i> kuş kalçalı dinozor grubu

Iguanodontia veya Iguanodontlar, Geç Jura ile Kretase döneminde, Amerika ve Avrasya'da yaşamış kuş ayaklı (ornithopod) dinozor grubu.

<i>Saurophaganax</i> Jura devrinde yaşamış teropod dinozor cinsi

Saurophaganax, Amerika Birleşik Devletleri'nde Oklahoma eyaletinde Geç Jura yaşlı Morrison Formasyonundan büyük bir allosaurid dinozor cinsidir. Bazı paleontologlar, onun daha genç bir Allosaurus türü olduğunu düşünmektedir. Saurophaganax, sırt omuru dikenlerinin tabanındaki yanal tabakalanma ve kuyruk omurlarının ön yüzündeki kemiksi yay ile karakterize edilmiş çok büyük bir Morrison Allosaurid'idir. S. maximus'un uzunluğunun 10,5 m ila 13 m kadar geldiği, ve ağırlığının 3 ton ila 4,5 ton geldiği tahmin edilmektedir. 2020 yılında yapılan bir çalışmada, minimum ortalama ağırlığı 2,6 ton ve maksimum ortalama ağırlığı 4,7 ton olmak üzere genel ortalama olarak 3,5-3,8 ton ağırlık değerleri ortaya konmuştur.

<i>Erliansaurus</i>

Erliansaurus, Geç Kretase döneminin Senomaniyen aşamasında Asya'da, şimdiki İç Moğolistan, İren Dabasu Oluşumu'nda yaşamış bir terizinozor teropod dinozor cinsidir.

<i>Agilisaurus</i>

Agilisaurus, günümüz Doğu Asya'sının Orta Jura Dönemi'nden bir ornithischian dinozor cinsidir. Yaklaşık 1,2-1,7 m uzunluğunda, 0.6 m yüksekliğinde ve 40 kg ağırlığındadır.

Camelotia, günümüz İngiltere'sinin Geç Triyas veya Erken Jura döneminden gelen bir sauropodomorf dinozor cinsidir. Paleontologlar, hangi aileye ait olabileceği konusunda bölünmüş durumdalar; geçmişte, Camelotia genellikle prosauropodlara atanmıştır, ancak bu ilkin dinozor grubu sürekli bir değişim içindedir. Cins artık ilk gerçek dev otçul dinozorları içeren Melanorosauridae ailesinin bir üyesi olarak düşünülüyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.