İçeriğe atla

Dresden

Dresden
Dresden bayrağı
Bayrak
Dresden arması
Arma
Almanya üzerinde Dresden
Dresden
Dresden
ÜlkeAlmanya Almanya
EyaletSaksonya
İlçeDresden
Lupphurdum1 Ocak 116
İdare
 • Belediye başkanıDirk Hilbert (FDP)
Yüzölçümü
 • Toplam328,8 km²
Rakım113 m
Nüfus
 (2019)[1]
 • Toplam556.780
 • Yoğunluk1,700/km²
 • Kent
790,400
 • Metropol
1,343,305
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
Posta kodu
66001-66133
Alan kodları0681, 06893, 06897, 06898, 06805
Resmî site
www.dresden.de

Dresden (Yukarı Sorbça: Drježdźany), Almanya'nın Saksonya eyaletinin merkezi olan şehir.

Elbe Nehri'nin kenarında kurulan Dresden'e "Elbe'nin Floransa'sı" da denir. Dresden çok sayıda sanat eseri koleksiyonları barındırır. Bugüne dek ayakta kalmış olan sayısız muhteşem barok yapı, Güçlü August döneminin şanını ve ihtişamını taşımaktadır. Dresden eski Doğu Almanya toprakları içinde yer alır.

Avrupa'nın en güzel su saraylarından biri olan Moritzburg, Dresden'den yalnızca 10 km uzaklıkta kuzey yöndedir. Sarayın parkında yürüyüş yapabilir. Tırmanış ve doğa yürüyüşü tutkunları, Dresden'in yaklaşık 30 km güneyinde başlayan Sächsische Schweiz bölgesinin kumtaşı kayalarına ve dağ geçitlerine hayrandırlar.

Tarihçe

Dresden önce balıkçıların ve köylülerin barındığı bir köy idi. Şehir hakkında ilk belgesel kaynak 1206'da "Burg Thorn" adlı Orta Çağ başlarından kalan bir kalenin yıkılması hakkındaki bazı mahkeme protokol anlaşmalarıdır ve bu belgelerde İslav adıyla "Drežďany" olarak anılmıştır. Şehir olma beratı bulunmamakla beraber 1216 tarihli bir resmi belgede ismi şehir olarak anılmaktadır. "Meissen Kontu" Dietrich Dresden'i geçici bir ikametgâh olarak kabul etmiştir. 1270'ten itibaren Dresden Meisen Kontluğunun başkenti olmuştur. Yaklaşık 1319'dan itibaren bu kontluk ve merkezi Dresden Wettin hanedanı idaresine geçmiştir. 1485'te Saksonya Düklüğü başkenti ve 1547'den itibaren Saksonya Elektörü'nün başkenti olmuştur. 1549'da Saksonya Elektörü "Moritz" Elbe Nehri'nin iki yakasında bulunan Dresden yerleşkeleri birleştirmiş ve bu yeni idare merkezine şehir olma beratı vermiştir.

Saksonya Krallığı Savaş Bakanlığı binasından Dresden'in Altstadt ve Elbe Nehri üzerindeki Augustus Köprüsü'nün görünümü: sol tarafında Bruhl'un terası (Bruhlsche Terrasse), Frauenkırche, köprünün karşısında Krallık Sarayı (Residenzschloss Dresden) ve Katolik Katedrali (Höfkirche), sağ tarafında Zwinger sarayı ve Semper Öper'in ucu görülmektedir. (Fotokrom, 1890-1900 yılları arasında)

Çok zayiat ve zarar veren bir Katolik-Protestant çatışması olan Otuz Yıl Savaşı (1618-1648) sırasında diğer birçok Alman şehri aksine kuşatma, talan ve yıkım tehlikelerini atlattı ama bu savaşla çok bağlantılı genel iktisadi buhran, büyük fakirlik ve veba gibi diğer salgınlar dolayısıyla hiç gelişemedi. Otuz Yıl Savaşı'ndan sonra Dresden'in gelişmesi çok değişen ve düzensiz olmuştur. Barış dönemlerinde şehirde çok güzel ve çok ihtişamlı binalar, sokaklar ve parklar kurulmuştur. Fakat Saksonya Elektörlüğü Avrupa'da zaman zaman çıkan bütün savaşlara katıldığı için şehir bu harp zamanlarında büyük zayiat ve hasar görmüştür.

1745 yılında Prusya'nın Silezya'yı ele geçirmesini sağlayan barış antlaşması, Saksonya'yı Avusturya ve Prusya arasında gelişmeye zorladı. Şehir 18. yüzyılda Zwinger Sarayının barok kısımları, Japon Sarayı ve Höfkirshe ile bezenmiştir. Saksonya Elektörü Güçlü I. Auguste şehrini "Kuzeyin Floransası yapmak hedefiyle başkent Dresden'e İtalya ve Avusturya'nın en iyi tanınmış mimarlar, besteciler ve müzisyenlerini davet etmiştir. Elektörler Dresden'de Avrupa'nın en geniş kapsamlı ve en değerli güzel sanatlar eserlerini 1560'ta I. August tarafından kurulan Dresden Milli Koleksiyonlarda toplamayı başarmışlardır. Avrupa da ilk porselen üretimi 1710'da Dresden'de geliştirilmiştir.

Fakat Dresden zaman zaman savaşan ordular tarafından ve diğer afetlerle büyük hasara maruz bırakılmıştır. Bunlar arasında 1491 yangını, Yedi Yıl Savaşı (1756-1763) sırasında 1760'ta Prusyalılarca top tutulması, 1813'te I. Napolyon'un altıncı koalisyona karşı yaptığı Almanya kampanyasında Dresden Muharebesi, 1815´te Dresden'in şehir surları harabeye döndürülmesi 1849´da anayasa getirilmesi için ihtilal sayılabilir.

Dresden 1806 ile 1918 döneminde (1870'ten itibaren birleştirilmiş Almanya İmparatorluğu'nun bir eyaleti olarak) Saksonya Krallığı başkentliği yapmıştır. Şehrin 19. yüzyılda çok gelişmiş ve nüfusu 1849´da 95.000 iken 1900'da 396.000 olmuştur.

Dresden bombardımanı

İkinci Dünya Savaşı sırasında, Ağustos 1944'te Dresden'e ilk hava saldırıları gerçekleştirildi ve bunun ardından şehirde hava saldırılarına karşı hazırlıklar yapıldı. Fakat Dresden'in Britanya Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) ve ABD Ordusu Hava Kuvvetleri (USAAF) tarafından 13-15 Şubat 1945 tarihleri arasında kesintisiz dört gece bombalanması sonucu büyük bir yıkım oldu. Sadece 13-14 Şubat 1945 gecesi, 773 adet RAF Lancaster bombardıman uçağı şehrin merkezindeki demiryolu istasyonlarını hedef alarak 1.181,6 ton (yangın bombası da denilen) fosfor bombası ve 1.477,7 ton patlayıcı gücü yüksek bomba attı. Dresden şehrinin iç kısmı büyük ölçüde yıkıldı. Geçmişte bazı yayınlar (birçok tarihi revizyonist ve aşırı sağcı yayın tarafından devamla) yaklaşık 350.000 kişinin öldüğü şeklinde yanlış bilgi veriyordu. Uluslararası Kızıl Haç'ın 1941-1946 Ortak Yardım Raporu da (Report of the Joint Relief 1941–1946) mağdur sayısını 275.000 olarak yanlış gösteriyordu. Fakat önde gelen 13 Alman tarihçiden oluşan Dresden Tarihçiler Komisyonu beş yıllık bir araştırma ardından 2010 yılında yayımlanan resmi bir raporda kayıpların 22.500 ile 25.000 arasında olduğu sonucuna vardı.[2][3][4][5][6][7]

Bu operasyon Müttefikler tarafından askeri ve endüstriyel bir hedefin meşru bir şekilde bombalanması olarak tanımlandı.[8] Fakat bazı araştırmacılar Şubat saldırılarının orantısız olduğunu savundu. Hava saldırısına karşı Naziler tarafından yetersiz önlemleri alınması sonucunda çoğunlukla kadın ve çocuklar öldü.[9]

Coğrafi konum

Dresden, etrafındaki varoşlar ve kasabalarla büyük bir şehirleşmiş bölge oluşturur. Bunun başlıca nedeni, şehrin orta Avrupa'nın önemli bir ulaşım kavşağı ve ekonomik merkezi olmasındandır. Şehir Almanya'nın ekonomik konum bakımdan en dinamik merkezidir. Dresden metropoliten bölgesi Saksonya eyaletinde bulunan diğer şehirleşmiş Chemnitz-Zwickau metropoliten bölgesi ve Leipzig-Halle metropoliten merkezi ile birlikte bir dinamik ekonomi üçgeni oluştururlar.


Kardeş şehirler

Dresden şehrinin şu resmî kardeş şehir anlaşmaları vardır:

Resimler

Dresden şehrinin akşam panoramik görüntüsü.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021. 
  2. ^ "1945: Thousands of bombs destroy Dresden". BBC News. 14 Şubat 1945. 11 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009. 
  3. ^ (RAF Bomber Command 60th Anniversary – Campaign Diary February 1945 7 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  4. ^ "Historikerkommission" (Almanca).  12 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ Erklärung der Dresdner Historikerkommission 4 Şubat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2008-10-01.
  6. ^ Keine Belege für mehr als 25'000 Tote in Dresden 1945 Meldung zum Abschlussbericht der Historikerkommission auf NZZ Online vom 17. März 2010.
  7. ^ "Up to 25,000 died in Dresden's WWII bombing". BBC. 18 Mart 2010. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2024. 
  8. ^ "Historical Analysis of the 14–15 February 1945 Bombings of Dresden". Air Force Historical Studies Office. 17 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.  including a list of all bombings on the railway network (especially towards Bohemia).
  9. ^ Addison, Paul and Crang, Jeremy A. (eds.). Firestorm: The Bombing of Dresden. Pimlico, 2006. 1-84413-928-X. Chapter 9 p.194

Ayrıca bakınız

  • Saksonya eyaleti

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hamburg</span>

Hamburg, resmî adıyla Hür Hansa Şehri Hamburg, Almanya'nın ikinci büyük şehri olup kendi başına ayrı bir eyaleti oluşturur. Aynı zamanda Avrupa Birliği'ndeki en büyük 6. metropoldür. Almanya'nın Dünya'ya açılan kapısı da denilen bu şehir, Almanya'nın en büyük limanına da sahiptir. Rotterdam'dan sonra Avrupa'nın en büyük ikinci limanı olup Dünya'da da 9. sıradadır.

<span class="mw-page-title-main">Münih</span> Almanyada Bavyera eyaletinin başkenti

Münih, Berlin ve Hamburg'dan sonra Almanya'nın en büyük üçüncü şehridir. Bavyera eyaletinin en büyük şehri ve başkentidir. Avrupa Birliği'nin onikinci en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Dresden Bombardımanı</span>

Dresden Bombardımanı, Almanya'nın Dresden şehrinin 13 Şubat ile 15 Şubat 1945 arasında ABD Ordusu Hava Kuvvetleri (USAAF) ve Britanya Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) tarafından bombalanması II. Dünya Savaşı'nın tartışmalı olaylardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Milwaukee</span>

Milwaukee, Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük 22. ve Wisconsin eyaletinin en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Lahey</span> Hollandada bir şehir

Lahey, Hollanda'da Güney Hollanda eyaletinde Hollanda Krallığı devletinin efektif başkenti ve içinde bulunduğu eyaletin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Leipzig</span> Saksonyada büyükşehir (Almanya)

Leipzig, Almanya'nın Saksonya eyaletine bağlı 590.000 nüfusu aşkın büyük iki şehirden biridir. Leipzig Kuzey Alman Ovası'nın güney ucunda bulunmaktadır ve "Weisse Elster", "Pleisse" ve "Parthe" nehirlerinin kavşağında konumlanmıştır. Orta Saksonya eyaletinde aşağı Saksonya sınırında Halle şehri ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Chemnitz</span>

Chemnitz [ˈkɛmnɪts], Almanya'nın Saksonya eyaletine bağlı bir şehir. Eyaletin üçüncü en büyük şehridir. Herhangi bir hükûmet kesimi ya da bir bölgenin parçası olmayan bağımsız bir şehirdir. Chemnitz Teknik Üniversitesi 10.000 civarında öğrenciye sahiptir ve bilimsel yaşamın merkezidir. 10 Mayıs 1953'ten 21 Haziran 1990'a kadar şehrin resmî adı Karl-Marx-Stadt idi.

<span class="mw-page-title-main">Torgau</span>

Torgau, Almanya'nın doğu kesimindeki Saksonya eyaletinde (Land) bir kasaba. Leipzig'in kuzeydoğusunda, Elbe Irmağı kıyısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Magdeburg</span>

Magdeburg, Almanya'nın kuzeydoğusunda, Saksonya-Anhalt eyaletinde bulunan ikinci en kalabalık şehirdir ve aynı zamanda bu eyaletin başşehridir. Orta Çağ'ın sonlarına doğru hızla büyüyerek Avrupa'nın en büyük merkezlerinden biri haline gelen şehir, Elbe Nehri'nin kenarında konumlanmıştır. Günümüzde Magdeburg, eyaletin en önemli ulaşım, kültür, bilim, sanat, ticaret ve eğlence merkezidir ve 1035'ten beri Almanya'nın en eski fuar kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Nürnberg</span> Bavyerada büyük şehir (Almanya)

Nürnberg, Almanya'nın Bavyera eyaletine bağlı şehir. Bu eyaletin en büyük ikinci şehridir ve endüstri başkenti kabul edilir. Şehir, uluslararası olarak Nuremberg adıyla bilinmektedir. Nüfusunun %4,5'ini Türkler oluşturur. Nürnberg, Kuzey Bavyera'da yer alır ve Almanya'nın meşhur Frankonya (Franken) Bölgesi olarak da bilinir. Fürth ve Erlangen, Nürnberg'in 100.000 ve üzeri nüfuslu komşu şehirleridir.

Sakson İsviçre Ulusal Parkı Almanya'nın Saksonya eyaletinde, eyaletin başkenti Dresden'e oldukça yakın bir millî parktır. 93.5 km²lik (36.1 mi²) bir alan kaplayan park, Elbe Kumtaşı Dağları'nın kalbi konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Reich Savunması</span> Luftwaffenin Alman işgal bölgelerini savunma girişimi

Reich Savunması, II. Dünya Savaşı sırasında Luftwaffe'nin Müttefik hava güçlerine karşı Almanya'yı ve Alman işgali altındaki toprakları savunmak için yaptığı hava savaşlarına Almanların verdiği isimdir. Buradaki asıl amaç Müttefikler'in Alman askeri ve sivil endüstri tesislerine ve kentlerine yaptığı saldırıları engelleyerek bu yapıların yıkılmasını, tesislerde çalışan işçilerin ölmesini ve dolayısıyla Alman ordusunun ihtiyaç duyduğu askeri araç, mühimmat ve malzemelerinin üretiminin sekteye uğramasını önlemektir. Bu amaç için yerde binlerce uçak, düzinelerce asker ve çeşitli hava savunma sistemleri kullanılmış, gece ve gündüz süren hava muharebelerinde bu akınlar durdurulmaya çalışılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Batı Cephesi, Almanya'nın işgal ettiği Belçika, Hollanda ve Fransa'da Müttefikler ile geçen savaşlar dizisine verilen addır. Cephe iki evreden oluşur. Birinci evre 1940'ta Fransa Seferi ile Fransa'nın Almanlar tarafından işgal edilişi, ikinci evre ise 1944'te Normandiya Çıkarması ile daha çok ABD, Birleşik Krallık ve Kanada'dan oluşan Müttefik Birleşik Ordusu'nun Fransa'yı Almanlardan geri alması ve Almanya'yı işgal etmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arlington, Teksas</span>

Arlington, ABD'nin Teksas eyaletinde bir şehir. "Tarrant Kontluğu"'nda bulunur ve Birleşik Devletler'de kontluk merkezi olmayan en büyük şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Augustus Köprüsü</span>

Augustus Köprüsü, Almanya'nın Saksonya eyaletinin merkezi Dresden'de bulunan ve Elbe Nehri'nin üzerinde şehrin Altstadt ile Neustadt 'i birbirlerine bağlayan köprülerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Oldenburg</span> Aşağı Saksonyada büyükşehir (Almanya)

Oldenburg, Almanya'nın Aşağı Saksonya eyaletine bağlı ilçeleri olmayan bir bağımsız şehirdir. 1810-1814'te eski "Oldenburg Dükalığı" Fransız işgali altında iken "Le Vieux-Bourg" olarak adlandırıldığı için Fransızlar tarafından bu isimle bilinmektedir. Şehir Runte Neheri ve Haaren Nehri üzerinde kuzeybatı Almanya'da deniz kıyısında konumlanmıştır. Doğusunda Bremen şehri ve eyaleti ve batısında Hollanda ve Groningen şehri bulunmaktadır. Şehrin nüfusu 162.481 kişi olup böylece Aşağı Saksonya'nın 4. büyük şehri olmaktadır. Şehir eski bir bağımsız düklük merkezi idi ve bundan dolayı birçok eski hükûmet binaları şehirde bulunmaktadır. Oldenburg bir üniversite şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Cheyenne, Wyoming</span>

Cheyenne ABD'nin Wyoming eyaletinin başkenti ve eyaletin en yüksek nüfuslu şehridir. Cheyenne aynı zamanda Laramie County'nin de yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Meißen</span>

Meißen, Almanya'nın doğusundaki Saksonya eyaletinde yer alan bir şehirdir. Elbe Nehri kıyısında, eyalet başkenti olan Dresden'in kuzeybatısında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Sierra Vista, Arizona</span> Arizona, ABDde bir şehir

Sierra Vista, Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaletinde bulunan ve Cochise Kontluğu'nda yer alan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Colditz Kalesi</span>

Colditz Kalesi Leipzig, Dresden ve Chemnitz şehirlerinin yanında bulunan, Almanya'nın Saksonya eyaletinin Colditz kentindeki bir Rönesans kalesidir. Kale, Hartha ve Grimma şehirlerinin arasında yer alan ve Elbe Nehrinin bir kolu olan Zwickauer Mulde nehrinin üzerindeki mahmuzda konumlanmıştır. 1523'te, kale parkı Avrupa'nın en büyük yönetim merkezlerinden birine dönüştürüldüğünde, Almanya'daki ilk vahşi yaşam parkına sahipti. Kale,Oflag IV-C bölgesi olarak uluslararası alanda ün kazanmıştır. Oflag IV-C, II. Dünya Savaşı sırasında diğer kamplardan defalarca kaçan "ıslah olmaz" müttefik subaylarının tutulduğu bir harp esiri kampıydı.