Drepana Deniz Muharebesi

Drepana Deniz Muharebesi, MÖ 249 yılında Birinci Pön Savaşı'nın bir parçası olarak Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe, Sicilya'nın batısında bugünkü Trapani yakınlarında yapılmıştır.

Roma Cumhuriyeti'nin Mylae Deniz Muharebesi, Ecnomus Burnu Deniz Muharebesi gibi deniz zaferleri bir güven duygusu yaratmıştı. Roma, bu güven duygusuyla Himilco tarafından yönetilen ve Kartaca'nın önemli bir direnek noktası olan Lilybaeum üzerine doğrudan bir saldırıya geçme kararı aldı. Kent o yılki Roma Konsülleri Publius Claudius Pulcher ve Lucius Junius Paullus komutasındaki bir filo tarafından kuşatıldı. Ancak, Roma Donanması artık daha deneyimli olmasına karşın Kartacalılar halen açık deniz manevralarında belirgin bir üstünlüğe sahiptiler. Hamilcar'ın oğlu Hannibal komutasındaki bir savaş gemisi müfrezesi, kuşatmayı güpegündüz yarmayı başardı ve Lilybaeum garnizonuna ikmal malzemesi sağladı. Gece ise Hannibal, kullanışsız süvari atlarını gemilere alarak Drapana'ya doğru yelken açmak için kent limanından ayrıldı. Hannibal, Roma Donanması olup biteni anlayana kadar ablukanın dışına çıkabilmiştir.

Hannibal'in bu girişiminin başarısı öylesine parlaktı ki Kartacalılar bu işlemi birkaç kez yinelediler. Bu ikmal sağlama başarıları Roma Donanması için ablukada büyük bir başarısızlıktı, sonuç itibarıyla kuşatmanın tüm amacını boşa çıkarıyordu, ablukaya alınan kentin dışarıyla bağlantısı kesilememişti ve halen ikmal edilebiliyordu. Derhal etkili olabilecek önlemler alınmalıydı.

Kısa bir süre sonra Rodos'lu Hannibal adında cesur bir denizci, Roma Donanması'nın ablukasına karşın Kartaca Senatosuna ve bölgedeki Kartaca amirali Adherbal'e, Lilybaeum'da durum hakkında bilgi iletmeye başladı.

Konsül Pulcher, Kartaca savaş gemilerinin toplandığı Drepana limanına sürpriz bir saldırı başlatmaya karar verdi. Roma Filosu gece ay ışığı altında Lilybaem'dan kuzeye yelken açtı. Kartaca devriye gemileri Roma gemilerini tespit edemedi. Ancak Roma gemileri de sınırlı görüş mesafesi yüzünden savaş düzeninde kalmayı başaramadılar. Gemiler, gün ışırken Drepana açıklarına ulaştıklarında düzensiz biçimde dağınıktılar ve daha kötüsü Konsül Pulcher'in bayrak gemisi geride kalmıştı. Fakat en kötüsü, Kartaca gözcülerinin bu dağınık filoyu saptamalarıydı, böyle olunca da saldırı, sürpriz avantajından yararlanma fırsatını kaçırmış oldu.

Bu arada Konsül Pulcher, Roma dini geleneklerine göre savaş için bir kehanet bulmaya çalışmaktadır. Böylesi durumlarda kullanılması gelenek olmuş yöntem, bu işler için gemide bulundurulan kutsal kabul edilen tavukların yemlenme davranışlarını izlemekti. Geleneğe göre, tavukların verilen tahılı yemeleri, tanrıların savaşı onayladığının bir işareti olarak değerlendirilecektir. Ancak o sabah tavuklar yemi yemedi. Bu, korkunç bir alamet kabul ediliyordu. Bu beklenmedik durumla karşılaşan mürettebat, batıl inançları nedeniyle de ayrıca büyük bir korkuya kapılmıştı. Bu durumda Konsül Pulcher, çarçabuk farklı bir yorum yapmaya çalışmıştır. Bulduğu çözüm tavukları gemiden denize atmak ve "Yemek istemiyorlarsa içsinler" demek oldu.

Diğer tarafta Kartacalılar Roma Donanması'nın tutumunun ne olacağını görmek için beklemedi. Amiral Adherbal, eninde sonunda Roma Filosu'nun limanı ablukaya alacağını hesap ederek hızlı karar verdi ve muharebeyi açık denizde kabul etmek üzere Drepana'nın tahiyesini emretti. Bunun üzerine Kartaca savaş gemileri, Drepana limanından çıkarak güneye yöneldiler ve iki küçük adanın açık denize bakan kıyıları açığına yerleştiler. Sürpriz bir saldırı fırsatının artık bütün bütün kaçırılmış olduğunu gören Konsül Pulcher filosuna, savaş düzenine geçilmesini emretmiştir. Ancak inisiyatif Kartaca Donanması'na geçmişti. Sicilya sahilini arkasına almıştı ve Kartaca Donanması karşısında savaşa hazırdı.

Adherbal, koşulların kendi lehine görerek saldırı emri verdi. Sağ kanadına Roma Filosu'nun en gerideki gemilerine saldırma emri verdi. Sonuç kesin Roma yenilgisidir. Muharebenin devamında Konsül Pulcher komutasındaki hemen hemen tüm gemiler batırıldı.

Publius Claudius Pulcher kurtulmayı başardı ve vatana ihanet suçlamasıyla karşılaşabileceği Roma'ya utanç içinde döndü. Kartaca uygulamasının aksine (Mylae Deniz Muharebesi'ndeki yenilgisinin ardından Hannibal Gisco, kendi adamları tarafından çarmıha gerilmişti) Roma, bu mağlup generalini vatana ihanet suçundan ya da başarısızlığı nedeniyle yargılamadı. Fakat Publius Claudius Pulcher, tavuk olayında kutsal değerlere saygısızlık etmiş olmaktan yargılanmak üzere mahkemeye çıkarılmıştır. Bu yargılamanın sonucunda suçlu bulundu ve sürgüne gönderildi. Böylelikle siyasi kariyeri sona erdi.

Ertesi yıl General Hannibal'in babası Hamilcar Barca, Sicilya'ya başarılı bir sefer düzenlemiş, adeta bir imha fırtınası yaratarak Konsül Junius Paullus komutasındaki Roma Donanması'nın diğer yarısını da imha etmiştir. Uğranılan bu yenilgilerle Roma Cumhuriyeti'nin Sicilya'daki durumu son derece umutsuz bir hale gelmiştir. Bunun üzerine Aulus Atilius Calatinus diktatör atanarak, kara savaşını yürütmesi için Sicilya'ya gönderildi. Drepana'daki bu yenilgi Roma'yı moral olarak da sarsmıştır. Öyle ki yeni bir filo inşa etmek için yedi yıl geçmesi gerekti.

• Kartaca
• Birinci Pön Savaşı

• J.F. Lazenby (1996). "The First Punic War: A Military History" (İngilizce). Stanford: Stanford University Press. ss. 133-134. ISBN 0-8047-2674-4.  Eksik ya da boş |url= (yardım)
• Adrian Goldsworthy (2007). "The Fall of Carthage: The Punic Wars 265-146 BC (Cassell Military Paperbacks)" (İngilizce). Londra: Cassel. ISBN 978-0304366422.  Eksik ya da boş |url= (yardım)
• Polybius (İng.çev.:Evelyn Shirley Shuckburgh) The Histories of Polybius, Vol. I and 2 (İngilizce) Project Guttenberg [1] 12 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.