İçeriğe atla

Drastamat Kanayan

Drastamat Kanayan (1 Mayıs 1883; Surmali - 8 Mart 1956; Boston), daha çok "Dro" lakâbı ile tanınan Ermeni isyancı, eşkıyâ; daha sonra asker ve siyâsetçi.

Rus İmparatorluğu'nun Erivan Eyâleti'ne bağlı Sürmeli'de (günümüzde Iğdır ilinin Tuzluca ilçesine bağlı Sürmeli köyü) doğdu. Erivan'da okudu. Çarlık yönetimine karşı devrimci harekete katıldı. Ermeni Devrimci Federasyonu (Taşnaksutyun) üyesi oldu. Şubat 1905'te Bakü'de ortaya çıkan Ermeni-Azeri çatışmasında, Ermeni ölümlerinden sorumlu tuttuğu şehrin Rus valisi, Prens Nakashidze'yi, 11 Mayıs 1905'te bombalı saldırıyla sokak ortasında öldürdü.[1]

I. Dünya Savaşı'nda Rusya İmparatorluk Ordusu'na bağlı olarak oluşturulan Ermeni Gönüllü Tugayları'nda görev aldı. 1918 nisanında kurulan Demokratik Ermeni Cumhuriyeti tarafından "Batı Ermenistan yönetimi askerî komiserliği"ne atandı. Kars ve Erzurum cephelerinde Osmanlı Ordusu'na karşı savaştı. Aynı yıl Ermenistan savunma bakanlığına getirildi.

1918 tarihinde birlikleriyle Iğdır üzerine taarruz ederken Melekli-Taşburun arasında, Erivan Gimnazyumu ve Iğdır'dan çocukluk arkadaşı olan Iğdır Cumhuriyeti Başkanı Ali Ekber Tufan komutasındaki milis Türk birliklerine karşı mağlup olmuştur. Esir düşmek üzereyken son anda kurtulmuş ve bölgeye gelen 6.000 kişilik İngiliz birliklerinden silah temin ederek 28 Ekim 1920 tarihinde tekrar taarruz etmiştir.

Mart 1920'deki Ermeni-Azeri Savaşı'nda ve 28 Ekim - 7 Kasım 1920 tarihlerinde gerçekleşen Ermeni-Türk Savaşı'nda Ermeni ordusunu idâre etti. 8 Kasım 1920'de Iğdır Halk Kuvvetleri ve Kâzım Karabekir komutasındaki TBMM ordusu tarafından bozguna uğratılarak Gümrü'yü de teslim etti. Daha sonra 30 Kasım 1920'de kabul edilen Gümrü Antlaşması'nı imzalayan Ermeni heyetinde yer aldı.

1 Aralık 1920'de Ermenistan'ın bolşevikler tarafından işgâli üzerine İran'a geçti. Daha sonra Almanya'ya yerleşti.

II. Dünya Savaşı'nda Alman ordusu (Wehrmacht) bünyesinde Ermenilerden oluşturulan 812'inci taburun başına getirildi.[] Sovyetler Birliği'nin Almanlar tarafından işgâli sırasında, Kırım ve Kuzey Kafkasya cephesinde çatıştı. Savaştan sonra savaş suçlusu ilan edildi, fakat daha sonra affedildi. Ardından Beyrut'a yerleşerek ticarete başladı.[2] Ticaret hayatına yakalandığı hastalıktan dolayı ara vermek zorunda kalan "Dro", ABD'ye götürüldü. 1956'da Boston'da öldü. Mezarı, 2000 yılında ABD'den Ermenistan'a taşındı.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Chalabian, Antranig (2010). Dro (Drastamat Kanayan): Armenia's First Defense Minister of the Modern Era. Indo-European Publishing. ss. 21 -22. ISBN 9781604440782. []
  2. ^ Hacı Ali Ekber Tufan'ın Anıları, Pamukova Gazetesi, 27.11.1964, Iğdır

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Iğdır</span> Iğdır ilinin merkezi olan şehir

Iğdır, Iğdır ilinin merkezi olan şehirdir. Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nin Erzurum - Kars Bölümü'nde yer almaktadır. İl merkezi 3 beldeden ve 49 köyden oluşmaktadır. Iğdır merkez ilçe nüfusu 2020 ADNKS sayımı itibarıyla 96.887 olup, köy ve belde nüfuslarıyla birlikte 142.559'dur.

Gümrü Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında 3 Aralık 1920'de imzalanan antlaşmadır. Ayrıca TBMM'nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Antlaşması (1921)</span> Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile TBMM Hükûmeti arasında 16 Mart 1921de imzalanan antlaşma

Moskova Antlaşması, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma ve devamı niteliğindeki antlaşmalarla belirlenmiş olan sınırlar günümüzde Türkiye, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında hâlen geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının bir cephesi

Doğu Cephesi, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 1919-1921 yılları arasında Türk-Ermeni Savaşı dahil olmak üzere, Doğu Anadolu ve Güney Kafkasya'da gerçekleşen muharebelerden meydana gelen cephe.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Cephesi</span> Osmanlı Cephesi

Kafkasya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun 2. ve 3. orduları ile Rus İmparatorluğu Kafkas Ordusu'nun karşı karşıya geldikleri cephe. Kafkasya Cephesi, savaş sırasında Doğu Anadolu Bölgesi içlerine kadar genişlemiş, Trabzon, Bitlis, Muş ve Van şehirlerine kadar yayılmıştır. Kara harbi, Karadeniz Bölgesinde bulunan Osmanlı İmparatorluğu deniz gücü ve Rus donanması tarafından desteklenmiştir.

Serdarabad Muharebesi, 21 Mayıs-29 Mayıs 1918 tarihinde Ermeni düzenli ordusu, Ermeni milisi ve Osmanlı ordusunun karşılaştığı savaştır. Serdarabad Anıtı bu savaş anısına dikilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti</span> Kafkaslarda tarihi devlet (1918-1920)

Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti, varlığı boyunca kullandığı resmi adıyla Ermenistan Cumhuriyeti, resmi olmayan adıyla Birinci Ermenistan Cumhuriyeti, Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti'nin dağılmasından sonra Ermeni Devrimci Federasyonu tarafından kurulan bir de facto bir hükûmetti. Uluslararası alanda tanınmamış ve 28 Mayıs 1918 tarihinde kurulduğu zaman eski Rus İmparatorluğu'nun Erivan Guberniyası ve Kars Oblastı'nda yüzölçümü 8.913 kilometrekarelik arazide iddialarda bulunmuştur. Kızıl Ordu'nun 29 Kasım 1920 tarihinde Erivan'a girmesiyle son bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Küllük, Iğdır</span>

Küllük, Iğdır ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür. Iğdır Ovasında yer alan köyün sınırları içerisinde Iğdır Havalimanı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karabulak, Tuzluca</span>

Karabulak, Iğdır ilinin Tuzluca ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Ermenistan Savaşı (1918-1920)</span> 1918-20 Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki toprak çatışmaları serisi

1918–1920 Azerbaycan–Ermenistan Savaşı, 1917'de Ekim Devrimi yani Bolşevik Devrimi'nden sonra başlamıştır. Çoğu saldırı düzenli ordu biçiminde olmadı. Daha sonra Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti kuruldu. Osmanlı İmparatorluğu'nun Erivan'ı boşaltıp Iğdır Ovası'na çekilmesi ile savaş başlamış oldu (1920).

<span class="mw-page-title-main">Kars Muharebesi</span>

Kars Muharebesi, 30 Ekim 1920'de Ankara Hükûmeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında yapılan savaştır. Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir komutasındaki Türk Ordusu'nun Kars'ı geri almasıyla sonuçlanmıştır.

Gümrü Muharebesi, 7 Kasım 1920'de Ankara Hükûmeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında yapılan savaştır. Savaş Türk Ordusu'nun Gümrü'yü almasıyla sonuçlanmış fakat daha sonra Sovyet Rusya'yla yapılan Kars Antlaşması'yla bu kent Ermenilere geri verilmiştir.

Oltu Muharebesi, 25 Haziran-5 Eylül 1920 tarihlerinde Ankara Hükûmeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında yapılan savaştır. Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir komutasındaki Türk Ordusu'nun kesin zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Garegin Njdeh</span> Ermeni siyasetçi ve filozof (1886-1955)

Garegin Ter-Harutyunyan veya savaşlardaki bilinen adıyla Garegin Njdeh (Njdeh Ermenicede "sürgün" veya "göçebe” anlamındadır., , Ermeni devlet adamı, asker, stratejist, gerilla lideri. Ermeni Devrimci Federasyonu üyesi olarak Ermeni Ulusal bağımsızlık hareketlerine katılmıştir. Balkan Savaşları ve 1.Dünya Savaşında Bulgaristan ve Rusya lehine Ermeni Taburlarını yöneterek Osmanlı'ya karşı çarpışmıştır. Başarıları yanında yönettiği birlikler müslüman halka, Türklere, Pomaklara, Kürtlere yaptığı katliamlarla bilinmektedir. Savaş sonrası ilk Ermeni Cumhuriyeti olan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti 'nin önde gelen politik ve askeri figürlerindendir.Bu sebeple pek çok Ermeninin gözünde karizmatik ulusal kahramandır. Anti-bolşevik faaliyetleri ile Dağlık Ermenistan Cumhuriyeti'nin esas kurucularından olmakla birlikte Sünik bölgesinin Sovyet Azerbaycan'a değil Sovyet Ermenistan'a bağlanmasındaki temel faktörde kendisi olmuştur. İkinci Dünya Savaşı sırasında ise Sovyetler Birliği'ne karşı Nazi Almanyasını desteklemiş ve Wehrmacht için Ermeni Taburları kurarak Sovyetler Birliği'nin Nazilerce işgali onlarla birlikte Ermenistan'ı Sovyetlerden kurtarıp Türkiye'yi işgalini ve buralardan da bir kısım toprakların Ermenilere verilmesini sağlayıp tamamen bağımsız Büyük Ermenistan kurma hayali ile çarpışmıştır. 1944 sonrası ise bu defa SSCB'yi Türkiye'ye savaş açıp işgali için kışkırtmış ancak kendisine itibar eden olmamıştır. Adı çeşitli savaş suçlarına karıştığından Nazi işbirlikçisi olduğundan aynı zamanda 1920-1921 yılları arasında Sovyetlere karşı devrimci faaliyette bulunduğundan bahisle Sovyetlerce yakalanıp tutuklanmış sonrasında hapishanede 1955'te ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ali Ekber Tufan</span>

Ali Ekber Tufan,, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Hatisyan</span> Fransız siyasetçi (1874-1945)

Aleksander Hatisyan, Ermeni siyasetçi ve gazeteci. 28 Mayıs 1919 ile 5 Mayıs 1920 tarihleri arasında Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin başbakanlık görevini yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu'nun Ermenistan'ı işgâli</span>

Kızıl Ordu'nun Ermenistan'ı işgâli veya Ermenistan'ın Sovyetleştirilmesi, Rus-Ermeni savaşı, Sovyet Rusya'nın 11. Ordusunun, Eylül ayından başlayarak 4 Aralık 1920 tarihine kadar geçen sürede, eski Rus İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu toprakları üzerinde kurulmuş olan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nde yeni Sovyet hükûmeti kurmak için gerçekleştirdiği askerî seferdir. Müdahale, Ermeni Bolşeviklerin başkent Erivan ve diğer şehirlerde çıkardıkları ayaklanma ile de eş zamanlıdır. Müdahale, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığının sona ermesine ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kurulmasına neden olmuştur.

Iğdır Millî Cumhuriyeti, Ekim 1917 Sovyet Devrimi ardından Iğdır ve çevresinde oluşan otorite boşluğu sonrasında bölgede yaşayan Ermenilerin teklifiyle kurulan Iğdır İcra Hükûmetinin devamı olarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Misak Torlakyan</span>

Misak Torlakyan, 1921'de Azerbaycan'ın eski İçişleri Bakanı Behbud Han Cevanşir'i öldüren suikastçıdır. Torlakyan, Ekim 1921'de İngiliz askeri mahkemesi tarafından zihinsel durumu gerekçe gösterilerek "suçlu ama sorumlu değil" kararıyla beraat etti.

<span class="mw-page-title-main">Baş Abaran Muharebesi</span> muharebe

Baş Abaran Muharebesi (Ermenice: Բաշ Աբարանի ճակատամարտ Bash Abarani chakatamart, 1918'de Baş Abaran yakınlarında gerçekleşen I. Dünya Savaşı'nın Kafkasya Cephesi'nin bir muharebesidir. Baş Abaran, Serdarabad ve Karakilise'deki Ermeni zaferleri, Doğu Ermenistan'da Osmanlı ilerleyişini durdurmuş ve kısa ömürlü Birinci Ermenistan Cumhuriyeti'nin kurulmasına yardım etmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.