Doğu atları - Turkipedia

Doğu atları veya doğu atı ya da oryantal at terimi, Arap atı, Ahal Teke, Barb ve şimdi yok olan Türkmen atı gibi Orta Doğu'da geliştirilen eski at ırklarını ifade eder. İnce derili, uzun bacaklı, ince yapıda ve diğer ırklardan fiziksel olarak daha rafine olma eğilimindedirler ve büyük dayanıklılığa sahiptirler.^[1] Bazen "sıcakkanlı" ırklar olarak anılan oryantal atlar, atletik ve çok yönlü olmalarının yanı sıra hızlı bir şekilde öğrenmelerini sağlayan bir zeka seviyesine de sahiptir. Çevik ve hızlı olmak için yetiştirilirler ve genellikle cesur ve içli oldukları kabul edilir.^[2]

Tarih

"Doğu" atı, batı Asya'da ortaya çıkan, sıcak, kuru iklimlere adapte olan ve modern oryantal ırkların atası olduğu düşünülen uzun, ince, rafine ve çevik bir hayvandı.^[3]^[4] Antik at türlerinin fenotiplerinin orijinal sınıflandırması,DNA sınıflandırmasından önce, atların vücut tiplerine ve konformasyonuna göre yapılıyordu. DNA zamanla bunun yerini almıştır.^[5] Bu gelişmelerden önce, Dört Vakıflar teorisi adlı teori atların insanlar tarafından evcilleştirilmeden önce dört temel "proto" atın çevrelerine adapte olduğunu söylemiştir. Başka bir teori, Doğu atının ayrı bir tür veya alttür olduğunu ileri sürdü (bir zamanlar Equus agilis olarak önerildi.). Bununla birlikte, modern genetik kanıtlar artık sınırlı sayıda aygır için tek bir evcilleştirme olayına işaret etmektedir ve yabani kısraklar evilleştirilmiş olanlarla birleştirilmiştir.

Yüzyıllar boyunca Avrupalı yetiştiriciler, at yarışları ve süvariler için en iyi atı üretmek amacıyla atlarına karakteristik özellikler eklemek istediklerinde üreme için Orta Doğu ve Kuzey Afrika'dan oryantal atları ithal ettiler.^[2] Yetiştiricilerin Arap atlarını ve muhtemelen Barb ve Türkmen atlarını kullanmaları Safkan ırkların geliştirilmesinde etkili oldu. Endülüs atındaki mitokondriyal DNA'sında (mtDNA) Barb atının izleri bulunmuştur.^[6]

Kaynakça

^ DeFilippis, p. 4
^ ^a ^b Henry,' pp. 59-60
^ ^a ^b The Arabian: War Horse to Show Horse. Revised Collectors. Rich Publishing. 1973. ss. 1, 3.
^ Bennett, p. 7
^ Lindgren (2004). "Limited number of patrilines in horse domestication". Nature Genetics. 36 (4): 335–336.
^ Royo, L.J., I. Álvarez, A. Beja-Pereira, A. Molina, I. Fernández, J. Jordana, E. Gómez, J. P. Gutiérrez, and F. Goyache (2005). "The Origins of Iberian Horses Assessed via Mitochondrial DNA". Journal of Heredity. 96 (6): 663-669. 20 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008.

Kaynakça

Conquerors: The Roots of New World Horsemanship. First. Solvang, CA: Amigo Publications, Inc. 1998. ISBN 978-0-9658533-0-9.
The Everything Horse Care Book. Avon, MA: Adams Media. 2006. ISBN 978-1-59337-530-0.
All About Horses. New York, NY: Random House. 1967.

İlgili Araştırma Makaleleri

At, atgiller (Equidae) ailesine (familya) ait otobur bir toynaklı memeli. Evcil olan bu at alt türü, Altay dağlarının her iki yanındaki açık arazilerde yaşayan ve “Prezewalski” denen yaban atlarıyla ve Amerikan bozkırlarında yaşayan, esasen evcil atların sonradan yabanileşmesiyle ortaya çıkan "Mustang" atlarıyla yakın akrabadır. En meşhur at ırkları Arap, İngiliz, Ahal Teke, Rahvan (Türk) ve Midillidir.

Andronovo kültürü, MÖ 2000-900 yılları arasında Altay ve Tanrı dağları, Batı Sibirya ve Hazar'ın kuzeydoğusuna kadar uzanan bölgede yaşamış Tunç Çağı toplumları için kullanılan terim. Afanasiyevo kültürü ile başlayan ve İskit, Hunlar, Moğollara devam eden bozkır konfederasyonu yönetiminin temsilcisidir.

Arap atı, zekâsı, sadakati ve dayanıklılığı ile bilinen bir at cinsidir. Kökeni İlk Çağ'a kadar dayanır. Genellikle Türkçede "Küheylan" olarak adlandırılır.

Ahal teke bir Türkmen atıdır. Hız, dayanıklılık, zeka ve ayırt edici metalik parlaklıkları ile ünlüdürler. Parlak derileri sayesinde ''Altın Atlar'' olarak bilinirler. Var olan en eski at ırklarından biri olduğu düşünülmektedir. Orta Asya'da Türk halkları arasında özellikle Türkmenistan'da yaygındır. 2012'de yapılan bir sayıma göre Dünyada yaklaşık 6.600 Ahal Teke vardır. Çoğunluğu Türkmenistan'da bulunur. Gır at adı Manas ve Dede Korkut gibi Türk destanlarında geçer ve Türkmenistan'ın Ahal vilayetinde yaşayan Teke Türkmenlerinden gelmektedir.

Cemal Abdünnâsır Hüseyin, 1954'ten 1970'teki ölümüne kadar Mısır'ın ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yapan Mısırlı bir subay ve politikacıydı. Nâsır, 1952 Mısır Devrimi'ne öncülük etti ve ertesi yıl geniş kapsamlı toprak reformlarını başlattı. 1954'te bir Müslüman Kardeşler üyesinin suikast girişiminin ardından örgüte baskı uyguladı. Kendisine karşı yapılan bir suikast girişimine adı karışan Devlet Başkanı Muhammed Necib'i ev hapsine aldı ve idari görevi üstlendi. Haziran 1956'da resmen başkan seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Greyhound</span>

Greyhound, genelde koşu ve av için kullanılan bir tazı ırkı. Otuza yakın tazı ırkı olmasına rağmen Türkçede tazı sözcüğü sıklıkla greyhound anlamında kullanılır. Yarış için yetiştirilmiş İngiliz tazısı uzun boyu, güçlü bacakları, uzun çenesi ve aerodinamik yapısıyla saatte 72 km hıza 1,5 saniyede erişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Anglo-Irak Savaşı</span>

Anglo-Irak Savaşı, II. Dünya Savaşı esnasında Birleşik Krallık ve Irak'ın Raşid Ali Geylani'nin asi hükûmeti arasında bir çatışmadır. 2-31 Mayıs 1941 tarihleri arasında yer almıştır. Harekât, Irak'tan sürülen Abdülillah'ı destekleyen İngiliz silahlı kuvvetleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Savaş, sürgünde ki kralın Irak'a dönüşü ve tüm Irak'ın yeniden Britanya tarafından işgaliyle sonuçlandı. Bu sonuç, Britanya tarafından desteklenen Haşimoğulları monarşisine karşı Irak'ta milliyetçi direnişi daha fazla alevlendirmiştir.

Endülüs atı veya Saf İspanyol Atı binlerce yıldır İber Yarımadası'nda yaşamakta olan bir at cinsidir. Endülüs atı 15. yüzyıldan beri bir tek cins olarak kabul edilmiştir ve yüzyıllar boyunca çok az değişmiştir. Tarihi boyunca bir savaş atı olarak kahramanlık unsuru olarak bilinmektedir ve soylular tarafından ödüllendirilmektedir. İspanyol hükümeti tarafından diplomasinin bir aracı olarak kullanılmış, Avrupa'da krallar İspanyol atlarına sahip olmuşlardır. 19. yüzyılda savaş, hastalık ve melezleme gibi nedenlerle sayıları azalmış, 19. yüzyılın sonlarında bazı toparlanmalara rağmen, eğilim 20. yüzyılda da devam etmiştir. 2010 yılında dünya genelinde 185.000'den fazla kayıtlı Endülüs atı mevcuttur.

Delik-Taş 1, 1938'de Orta Asya'daki Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde, Bajsuntau Dağları'ndaki Delik Taş mağarasında keşfedilen bir Neandertal iskeletidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmen atı</span> Doğu atlarının en önemlilerinden olan Türkmen kabilelerinin yetiştirdiği at cinsi.

Türkmen atı veya Türkmene, Türkmen çöllerinde var olmuş ve günümüzde nesli tükenmiş safkan bir oryantal at ırkıdır. En yakın modern torunun Ahal Teke olduğu düşünülmektedir. Thoroughbred adlı at cinsi de dahil olmak üzere birçok modern at ırkını etkilemiştir. Bugün İran ve Türkmenistan'da yetiştirilen bazı atlara hâlâ Türkmen atı denmektedir ve bu atlar asıl Türkmen atıyla benzer özelliklere sahiptir.

Yomut atı, bir hafif at ırkıdır. İsminin kökeni diğer Türkmen atı ırklarında olduğu gibi, onu yetiştiren Türkmen kabilesi olan Yomutlardan gelmektedir. Hem atın adı hem de Türkmen klanının adı Iomud, Yomud, Yamud ve Yomut gibi birçok şekilde hecelenebilir. Yomut atı Türkmenistan'da, özellikle Daşoğuz'un vilayetlerinde ; Özbekistan'da ; Karakalpakstan'da, özellikle Harezm bölgesinde; Irak, İran ve Türkiye'de yetiştirilir. Akhal-Teke'den farklı olarak, genellikle çölde veya yarı çöl alanlarda sürüler halinde tutulur.

Şablon:Infobox horse Kazak atı ağırlıklı olarak Kazakistan'da, aynı zamanda Çin, Moğolistan, Rusya ve Özbekistan'da yaşayan Kazak halkının bir at cinsidir. Esas olarak binicilik atı olarak kullanılır ve sertliği ve dayanıklılığı ile bilinir.

Atlar, güçlü bir savaş ya da kaç tepkisine sahip av hayvanlardır. Bir tehtide ilk tepkileri ürkmek ve genellikle kaçmak olmaktadır ancak kaçmanın imkansız olduğu veya yavrularının tehdit edildiği durumlarda yerde durup kendilerini savunmaktadırlar. Ayrıca meraklı olma eğilimindedirler. Ürktüklerinde, genellikle korkularının nedenini bulmak için bir an tereddüt ederler ve tehdit edici olmadığını düşündükleri bir şeyden her zaman kaçamayabilirler. Çoğu hafif binicilik türü hız, çeviklik, uyanıklık ve dayanıklılık için geliştirilmiştir. Bunlar vahşi atalarından uzanan doğal niteliklerdir. Bununla birlikte, seçici yetiştirme yoluyla bazı at türleri, özellikle de bazı yük atları oldukça uysaldır.

Fergana atı, Çin'in Orta Asya'daki bir bölgeden kaynaklanan en eski büyük ithalatlarından biriydi. Bu atlar, toprak Tang Hanedanı mezar figürlerindeki tasvirlerden anlaşılacağı üzere, "Baktriya Kralı I. Eucratides'in altın madalyası üzerindeki hayvanları andırmaktadır."

Parahippus, soyu tükenmiş bir atgil, modern atların, eşeklerin ve zebraların ilkel akrabasıdır. Miohippus'a çok benziyordu, ancak biraz daha büyüktü, omuzları yaklaşık 1 metre boyundaydı.

Thoroughbred (Safkan), en çok at yarışlarında yer almalarıyla bilinen bir at ırkıdır. Thoroughbred kelimesi bazen herhangi bir safkan at cinsine atıfta bulunmak için kullanılsa da, teknik olarak sadece Thoroughbred cinsine atıfta bulunur. Thoroughbred cinsi atlar, çeviklikleri, hızları ve ruhları ile tanınan "sıcakkanlı" atlar olarak kabul edilir.

Klidestal atı, İskoç bir koşum atı türüdür. İsimlendirilmesi, ortaya çıkış yaptığı, Lanarkshire vilayetindeki Clydesdale bölgesine ya da River Clyde vadisine dayanmaktadır.

Rahvan binicilik Rahvan atın 'tek ayak' koşma stiline verilen isimdir. Atın aynı taraftaki ayaklarının birlikte hareket ettiği ve binicisini sarsmayan bir koşu şeklidir. Atı rahvan yürütmekten amaç; üzerindeki binici ve teçhizat yükünü en uzun mesafeye, en kısa zamanda biniciyi yormadan ve en az enerji harcayarak yürütülmesini sağlamaktır.

Kikkuli, Hurrice "Mitanni ülkesinin usta at terbiyecisi [assussanni]" ve Hitit Yeni Krallığı'na tarihlenen, esas olarak Hitit dilinde yazılmış bir savaş arabası atı eğitim metninin yazarıydı. Metin, hem bir Hint-Avrupa dili olan Hititçe'nin, Hurrice'nin gelişimi hakkında verdiği bilgiler hem de içeriği açısından dikkate değerdir. Metin, 1906 ve 1907 yıllarında Boğazkale ve Ḫattuša'da yapılan kazılarda bulunan çivi yazılı tabletler üzerine yazılmıştır.

Kabardey atı veya özgün ismiyle Çerkes atı, Çerkesya kökenli at cinsidir. Tarihsel olarak cins en az 400 yıldır bilinmektedir. Dayanıklılıkları ve zorlu ortamlara uyum sağlama kolaylıklarıyla dikkat çekerler, özellikle dağlık koşullara uyumludurlar. İsmini Çerkeslerin Kabardey boyundan alır. Türkiye'deki Çerkesler tarafından üretilen Uzunyayla atı bu at ile macar atlarının kırması olarak oluşmuştur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.