İçeriğe atla

Douglas Hofstadter

Kontrol Edilmiş
Douglas Hofstadter

Douglas Richard Hofstadter (gen. Douglas R. Hofstadter, d. 15 Şubat 1945), Amerikalı bir bilim insanıdır. Yaygın olarak 1979'da yayınlanan Gödel, Escher, Bach: An Eternal Golden Braid (Gödel, Escher, Bach: Ebedi Güzel Bağlantı, Türkiye'de Gödel, Escher, Bach: Bir Ebedi Gökçe Belik adıyla 2001 yılında yayınlanmıştır) kitabı ile tanınır. 1980 yılında kurgu dışı alanda Pulitzer Ödülünü kazanan bu kitap, binlerce öğrencinin bilgisayar bilimleri ve yapay zekâ konusunda meslekler seçmelerine önayak olmuştur.

Hayatı

Nobel Fizik Ödülü sahibi Robert Hofstadter'in oğludur. 1975'te Oregon Üniversitesi'nden Fizik Doktoru derecesini kazanmıştır. 2005 yılı itibarıyla Bloomington'daki Indiana Üniversitesi'nde (Indiana University at Bloomington, IUB) Bilişsel Bilim öğretim üyesidir. Ayrıca Bilim Tarihi ve Felsefesi, Felsefe, Karşılaştırmalı Edebiyat ve Psikoloji bilim dallarında da bağlantılı profesör olarak görev almaktadır. Burada Kavramlar ve Kavrama Araştırmaları Merkezi11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'ni yönetmektedir.

İsveççe, İtalyanca, İngilizce, Fransızca, Almanca ve bir miktar Rusça bilen Hofstadter, çok dillidir (GEB'in bazı bölümlerini Rusçaya çevirmiştir). Kaybettiği eşi Carol'a adanmış olan kitabı Le Ton beau de Marot'da, kendisini "pi dilli" (3.14159 dilde yetkin) ve "oligoglot" (birkaç dili konuşabilen) olarak nitelemektedir.

İlgi alanları arasında zihnin temaları, yaratıcılık, bilinç, kendine gönderme yapma, çeviri ve matematiksel oyunlar yer almaktadır.

Çalışmaları

IUB'da Melanie Mitchell ve diğerleri ile birlikte "üst düzey algılama"ya ilişkin bir bilişsel model (Copycat) ve birkaç farklı analoji oluşturma ve kavrama modeli geliştirmiştir. Copycat projesi sonradan Hofstadter ve bazı asistanları tarafından yürütülmekte olan 'Metacat'a dönüşmüştür.

Başlardaki fizik kariyeri haricinde, Hofstadter geleneksel akademik yayınlara makaleler vermektense; fikirlerini kendisine daha geniş ifade özgürlüğü verdiğini düşündüğü kitaplarda derlemeyi tercih etmektedir. Bu nedenle bilgisayar bilimleri üzerindeki etkisi dolaylı olmakta, fikirlerinin tetiklemiş olduğu pek çok araştırma projesi genellikle Hofstadter'e formel referanslar taşımamaktadır.

Scientific American dergisinde Marting Gardner tarafından hazırlanan Mathematical Games (Matematiksel Oyunlar) sütununu, Gardner'in emekliliğinin ardından, Hofstadter Metamagical Themas (Sihir hakkında yapılan sihre dair temalar, "Mathematical Games""in bir anagramı) adıyla devralmıştır. Hofstadter, ayrıca Bu Kitap Hakkındaki Görüşler kavramını da ("Metamagical Themas"da ortaya atılan bir fikir olarak) geliştirmiştir:

"Bu benim bir fantezim. İçinde (tabii ki yayınlanmasını takiben) gazete ve dergilerde kendisi hakkında çıkmış olan eleştirilerden başka hiçbir şey yer almayan bir kitap görmek ne hoş olurdu. Bu çelişkili gibi görünüyor olabilir ama sıkı çalışma ve iyi planlama sayesinde yapılamayacak iş değil. Önce, önde gelen dergileri kitaba katkıda bulunanlar tarafından hazırlanan eleştirileri yayınlamaya ikna etmek gerekiyor. Böyle olunca eleştirmenler de bu konuda yazmaya başlayacaklardır. Ama bu arada hazırladıkları çeşitli taslakları diğer eleştirmenlere düzenli olarak göndereceklerdir, öyle ki tüm eleştiriler birlikte evrilecek ve nihayetinde fizikte "Hatree-Fock kendi ile tutarlı çözeltisi" olarak bilinen bir durağan duruma ulaşacaktır. Böylece kitap sonunda basılabilir, bunu da önceden anlaşıldığı gibi dergilerdeki eleştirileri takip eder."

Yayınlanmış Eserlerinin Listesi

Kitaplar

Hofstadter tarafından yayınlanan kitaplar (ISBN'ler (mümkün olduğu durumlarda) İngilizce yayınların ciltsiz baskılarına aittir):

  • Gödel, Escher, Bach: an Eternal Golden Braid (ISBN 0-465-02656-7)
  • Metamagical Themas (ISBN 0-465-04566-9) (Scientific Americandaki sütunların derlemesi)
  • Ambigrammi: un microcosmo ideale per lo studio della creatività (İtalyanca)
  • Fluid Concepts and Creative Analogies (ISBN 0-465-02475-0)
  • Rhapsody on a Theme by Clement Marot. The Grace A. Tanner Lecture in Human Values, 1995. (1996' da yayınlanmıştır)
  • Le Ton beau de Marot: In Praise of the Music of Language (ISBN 0-465-08645-4)
  • Aleksandr Pushkin'in eseri Eugene Onegin'in manzum çevirisi (ISBN 0-465-02094-1)
  • I Am a Strange Loop (ISBN 0-465-03078-5) (2007)

Makaleler

Hofstadter'ın pek çok makalesi arasında aşağıdakiler yer almaktadır:

  • "Energy levels and wave functions of Bloch electrons in rational and irrational magnetic fields", Phys. Rev. B 14 (1976) 2239.
  • "A non-deterministic approach to analogy, involving the Ising model of ferromagnetism", in E. Caianiello (ed.), The Physics of Cognitive Processes. Teaneck, NJ: World Scientific, 1987.
  • "Speechstuff and thoughtstuff: Musings on the resonances created by words and phrases via the subliminal perception of their buried parts", in Sture Allen (ed.), Of Thoughts and Words: The Relation between Language and Mind. Proceedings of the Nobel Symposium 92, London/New Jersey: World Scientific Publ., 1995, 217-267.
  • "On seeing A's and seeing As.", Stanford Humanities Review 4,2 (1995) pp. 109-121.
  • "Analogy as the Core of Cognition", in Dedre Gentner, Keith J. Holyoak, and Boicho N. Kokinov (eds.) The Analogical Mind: Perspectives from Cognitive Science, Cambridge, MA: The MIT Press/Bradford Book, 2001, pp. 499–538.
  • Hofstadter ayrıca Center for Research on Concepts and Cognition [Kavramlar ve Kavrama Araştırmaları Merkezi] tarafından yayınlanan ellinin üzerinde makale yazmıştır, Bkz [1]20 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce).

Katkıda Bulunduğu Diğer Kitaplar

Hofstadter önsöz yazarı ya da editör olarak aşağıdaki kitaplara katkıda bulunmuştur:

  • The Mind's I (Daniel Dennett ile birlikte editör) (ISBN 0-465-03091-2)
  • Alan Turing: The Enigma, Andrew Hodges. (Önsöz)
  • Gödel's Proof (2002), Ernest Nagel and James R. Newman, editör Hofstadter (ISBN 0-8147-5816-9). Hofstadter bu kitabın ilk yıllarındaki düşüncesi üzerinde yüksek düzeyde etkili olduğunu belirtmiştir.
  • Who invented the computer? The legal battle that changed computing history. (2003), Alice Rowe Burks.
  • Alan Turing: Life and Legacy of a Great Thinker, Christof Teuscher (Editör)

Diğer

  • Victim of the Brain isimli film Hofstadter'ın çalışmalarını temel almış ve filozof Daniel Dennett ile birlikte yönetilmiştir. Dennett The Mind's I kitabının da Hofstadter'la birlikte ortak yazarıdır.
  • Tarafından bestelenmiş piyano eserlerini içeren bir bir müzik CD'si çıkartmıştır. Eserler Jane Jackson, Brian Jones, Dafna Barenboim, Gitanjali Mathur ve kendisi tarafından çalınmıştır.

Öğrencileri

Hofstadter'ın bazı öğrencileri de sonradan tanınan bilim insanları olmuşlardır:

  • David Chalmers - zihin filozofu
  • Melanie Mitchell - Copycat'in yaratıcısı
  • Robert French - analoji araştırmacısı

Alıntı

Hofstadter Yasası: Hofstadter Yasası'nı göz önüne almış olsanız dahi, işler her zaman beklendiğinizden daha uzun sürecektir

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Vikisöz'de Douglas Hofstadter ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kurt Gödel</span> Avusturyalı-Amerikalı matematikçi (1906 – 1978)

Kurt Gödel, Avusturyalı-Amerikalı mantıkçı, matematikçi ve matematik felsefecisidir. Kendi ismiyle anılan Gödel'in Eksiklik Teoremi ile tanınır. Aristoteles'ten bu yana en büyük mantıkçılardan biri olarak kabul edilir.

Belirme, karmaşık bir sistemde yeni ve uyumlu yapılar, desenler ve özelliklerin ortaya çıkması sürecidir. Belirmiş fenomen, sistemin elemanları arasında etkileşim dinamikleri sonucunda oluşur. Belirmiş fenomen çoğunlukla görece basit parçaların görece basit etkileşimlerinden çıkan beklenmedik, sıradan olmayan sonuçlardır. Karmaşık bir sistemi daha az karmaşık olandan ayıran şey, karmaşık sistemde bazı davranımların ve desenlerin, elemanların arasındaki ilişkilerin dokusu gereği ortaya çıkamalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Roger Penrose</span> İngiliz matematiksel fizikçi, eğlence amaçlı matematikçi ve filozof

Sir Roger Penrose OM FRS, İngiliz matematiksel fizikçi, matematikçi ve bilim felsefecisidir. Oxford Üniversitesi Matematik Enstitüsü'nde Matematik Fahri Profesörüdür ve aynı zamanda Wadham Koleji'nde Fahri Akademi Üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Daniel Dennett</span> Amerikalı filozof

Daniel Clement Dennett, Amerikalı filozof ve bilişsel bilimcidir. Araştırmaları genellikle zihin felsefesi, bilim felsefesi ve biyoloji felsefesi üzerine odaklanmıştır, özellikle evrimsel biyoloji ve bilişsel bilimle ilişkisini inceler.

<i>Gödel, Escher, Bach: Bir Ebedi Gökçe Belik</i>

Gödel, Escher, Bach: An Eternal Golden Braid ya da bir diğer bilinen ismiyle GEB, Douglas R. Hofstadter tarafından 1979 yılında yazılmış bir kitaptır. Kısa öyküler, çizimler ve analizler aracılığıyla, "anlamsız" öğelerden oluşmasına rağmen kendine göndermeli önerme (öz-referans) ve formel kurallar ile sistemlerin nasıl anlamlı bir bağlam elde edebileceğini inceleyen kitap, yayıncısı tarafından "Lewis Carroll'un izinde zihinler ve makinelere dair metaforik bir füg" olarak betimlenmiştir. Bunlara ek olarak kitap, iletişimi, bilginin tanımı ve depolanmasını, izomorfizmi sembolik tanımlamanın metotları ve sınırlarını ve hatta "anlamın" temel kavramını ele almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ambigram</span> yazıldığı şekliyle birçok yorumu olan kaligrafik tasarım

Ambigram, diğer bir deyişle tersine çevirme (inversion), sunulduğu şekliyle okunabildiği gibi, tam tersine çevrildiğinde de okunabilen grafiksel figürlerdir. Douglas R. Hofstadter ambigramı "2 farklı okunuşu, birbirinin aynı eğrileri tıkıştırmak için yöneten bir kaligrafik dizayn" olarak tanımlamıştır. Ambigram sanatı ilk olarak kelimenin orijinini arkadaşına atfeden Hofstadter tarafından yayınlanmıştır. Hofstadter'in 1999 yayını Gödel, Escher, Bach kapakta 3 boyutlu bir ambigramı belirtiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sheldon Glashow</span> Amerikalı teorik fizikçi

Sheldon Lee Glashow "temel parçacıklar arasındaki zayıf ve elektromanyetik etkileşimlerin birleşik kuramına katkıları ve bu çalışmaları kapsamında zayıf nötr akımı öngörmeleri" nedeniyle Steven Weinberg ve Abdus Salam ile birlikte 1979 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikalı fizikçidir.

Dr. Alexander Graham Cairns-Smith özellikle tartışmalara yol açan Yaşamın Kökenine Dair Yedi İpucu(1985) kitabı ile ünlenen Glasgow Üniversitesi'nde görev yapan organik kimyacı ve moleküler biyolog. Kitap, yazarın "bir solüsyon/çözeltide bulunan kil kristallerinin kendi kendilerini kopyalamaları sonucu cansız madde ile organik yaşam arasındaki basit gelişmiş basamağın kurulabileceği" temel iddiası ile 1960'ların ortalarından beri savunduğu bir teoriyi kamuya maletmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gerald Edelman</span> Amerikalı biyolog (1929 – 2014)

Gerald Maurice Edelman, Amerikalı biyolog. 1972 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü Rodney Robert Porter ile bağışıklık sistemi ile ilgili çalışmaları nedeniyle paylaşmıştır. Antikorların yapısıyla ilgili keşifleri Nobel Ödülü'nü kendisine kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lawrence Krauss</span> Amerikalı fizikçi

Lawrence Maxwell Krauss, Kanada asıllı Amerikalı kuramsal fizikçi ve kozmolog. Fizik profesörü ve Arizona State Üniversitesi'nde Origins Project müdürü. The Physics of Star Trek ve A Universe from Nothing gibi çok satan kitapların yazarı. Bilimsel kuşkuculuk, bilim eğitimi ve ahlak bilimi gibi konuların savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Fiziğin altın çağı</span>

Fiziğin altın çağı, fizik bilimlerindeki ilerlemeleri ve kozmoloji ve astronomideki şu anki ve önceki gelişmeleri kapsayan belirli dönemlerini tanımlamak için kullanılır. Her bir “altın çağ” teorik ve deneysel önemli gelişmeleri ortaya çıkarır. Mekaniğin Galileo (1564-1642) ve Newton (1642-1727) sayesindeki gelişimi “altın çağ” oluşturan zaman dilimlerine elle tutulur örnektir. Altın çağ olarak görülen diğer küçük önemli zaman dilimi ise 19. Yüzyılın diğer önemli isimlerinden olan Faraday, Maxwell sayesinde elektriğin birleşmesi, manyetizma ve optiktir.

<span class="mw-page-title-main">Blinkenlights</span>

Blinkenlights, genellikle eski anabilgisayarlarlar, minibilgisayarlar, çok eski mikrobilgisayar ve modern ağ donanımlarının ön panellerde bulunan tanılama ışıkları için kullanılan bir hacker terimidir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Basov</span>

Nikolay Gennadiyevich Basov, Sovyet fizikçi ve eğitmendir. Lazer ve maser'in gelişmesini sağlayan kuantum optiği alanındaki temel çalışmalarından dolayı, Basov 1964 yılında Nobel Fizik Ödülünü Alexander Prokhorov ve Charles Hard Townes ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Shepard melodisi</span>

Shepard melodisi, oktavlarla ayrılmış sinüs dalgalarının üst üste gelmesi sonucu oluşan, sanki ses sürekli inceliyormuş gibi hissetmemizi sağlayan ses illüzyonunun adıdır. Adını kendisini keşfeden Roger Shepard'dan alır. Yukarı veya aşağı doğru hareket eden tonun bas perdesi ile çalındığında, buna Shepard ölçeği denir. Bu illüzyon, perdede sürekli olarak yükselip alçalıyormuş gibi bir işitsel yanılsama yaratır, ancak gerçekte yükselip alçalmaz.

Bilimsel Biyografi Sözlüğü, baş editörü Princeton Üniversitesi'nden bilim tarihçisi Charles Gillispie ile birlikte 1970'ten 1980'e kadar yayıncı Charles Scribner's Sons tarafından, yayınlanan bilimsel bir referans çalışmasıdır. Yeni Bilimsel Biyografi Sözlüğü tarafından sürdürülmektedir. Bu yayınların her ikisi de Complete Dictionary of Scientific Biography adlı bir elektronik kitaptan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yapay zeka felsefesi</span> Overview of the philosophy of artificial intelligence

Yapay zeka felsefesi, yapay zekayı ve yapay zekanın, etik, bilinç, epistemoloji ve özgür irade bilgi ve anlayışı üzerindeki etkilerini araştıran teknoloji felsefesinin bir dalıdır. Ayrıca teknoloji, yapay hayvanların veya yapay insanların yaratılmasıyla ilgilidir, bu nedenle disiplin, filozoflar için oldukça ilgi çekicidir. Bu faktörler yapay zeka felsefesinin ortaya çıkmasına katkıda bulunmuştur. Bazı akademisyenler, AI topluluğunun felsefeyi reddetmesinin zararlı olduğunu savunur.

Mars and the Mind of Man, 12 Kasım 1971'de Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde halka açık bir sempozyumu anlatan kurgusal olmayan bir kitaptır. Panel, bilim, edebiyat ve gazeteciliğin önde gelen beş isimden oluşuyordu: Ray Bradbury; Arthur C. Clarke; Bruce C. Murray; Carl Sagan ve Walter Sullivan. Bu beş kişi bu kitabın ortak yazarlarıdır. Sempozyum, Mariner 9 uzay sondası Mars'ın yörüngesine girmeden kısa bir süre önce gerçekleşmişti. Kitap 1973 yılında merkezi New York'ta bulunan Harper and Row tarafından yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Bilimsel bilginin sosyolojisi</span>

Bilimsel bilgi sosyolojisi, özellikle bilimin sosyal koşullarını, etkilerini, sosyal süreçlerini mercek altına alan bir bilimin incelemesidir. Bilimsel cehalet sosyolojisi de bilimsel bilgi sosyolojisinin tamamlayıcısı görevini görmektedir. Bilimsel bilgi sosyolojisi, insan bilgisinin etkisini, etki alanlarını ve toplumlar üzerinde hakim olan fikirleri ve ortaya çıkışına neden olan sosyal etkileri incelemektedir.

Solvitur ambulando, Latince "Yürüyerek çözülebilir" anlamına gelen bir deyiştir. Düşünce deneylerinin pratik deneyle çözülecebileceğini ifade eder. Augustinus'a atfedilir.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan bilinci</span>

Hayvan bilinci veya hayvan farkındalığı, bir hayvanın içindeki öz farkındalığın veya kendi içindeki bir dış nesnenin veya bir şeyin farkında olmasının niteliği veya durumudur. İnsanlarda bilinç şu şekilde tanımlanmaktadır: duyarlılık, farkındalık, öznellik, qualia, tecrübe veya hissetme yeteneği, uyanıklık, benlik duygusuna sahip olma ve zihnin yürütme kontrol sistemi. Tanımdaki tüm güçlüklere rağmen, pek çok filozof bilincin ne olduğu hakkında geniş ölçüde ortak bir temel sezginin var olduğuna kanaat getirmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.