İçeriğe atla

Dormen Tiyatrosu

Dormen Tiyatrosu'nun 1960'lardaki logosu.

Dormen Tiyatrosu, İstanbul'da 1957-1977 ve 1987-2001 arasında oyunlar sahneleyen özel tiyatro topluluğu.

120'den fazla oyun sergileyen tiyatro, birçok sanatçının sahneye ilk adım attığı ve yetiştiği yerdir. Repertuvarında daha çok bulvar tipi komedilere ve bazı müzikallere yer vermiştir.

Tarihçe

ABD'de tiyatro eğitimini tamamlayıp 1954 yılında İstanbul'a dönen ve Muhsin Ertuğrul yönetimindeki Küçük Sahne Topluluğu kadrosuna giren Haldun Dormen, 1955 yılında amatör oyuncularla cep tiyatrosu çalışmalarına başladı. Topluluğun ilk oyunu Leyla Erduran'ın "Papaz Kaçtı" adıyla Türkçeye çevirdiği, Philippe King'in "See How They Run" adlı komedisi idi.[1] Eser, ilk defa 20 Ağustos 1955 gecesi Kadıköy Süreyya Salonunda temsil edildi.

Erol Günaydın, Nisa Serezli, Metin Serezli, Ayfer Feray, Erol Keskin topluluğun ilk kadrosunda yer alan oyunculardandır.[2] Yarı profesyonel Cep Tiyatrosu, 1957'de profesyonel olarak Dormen Tiyatrosu adını aldı. Tiyatro, 1957 Eylül'de Atlas Pasajı içindeki Küçük Sahne'nin kendisine teklif edilmesiyle oyunlarını sergilemeye orada devam etti.

Topluluk en parlak dönemini 1957-1972 yılları arasında yaşadı. 1961'de Türkiye'deki ilk Batılı anlamdaki müzikal olan Sokak Kızı İrma'yı sahneledi.Gülriz Sururi'yi buradaki İrma rolüyle Türkiye'ye adını duyurdu.

1962'de Beyoğlu'ndaki tarihi Ses Tiyatrosu'na geçti, 10 yıl süreyle çalışmalarını orada sürdürdü. Oynadığı oyunlar arasında başlıcaları Bit Yeniği, Şahane Züğürtler, Erol Günaydın ve Cemal Reşit Rey'in yazdığı Yaygara 70tir.

Dormen Tiyatrosu, Jacques Deval'in yazdığı komedi tarzındaki Şahane Züğürtler oyununu Türkiye'de ilk kez 22 Ekim 1963'te Asude Zeybekoğlu'nun Türkçeye çevirisiyle sahneledi. İlk geceden itibaren kapalı gişe oynayan oyun sayesinde tiyatronun saygınlığı arttı ve mali sıkıntılar yaşayan tiyatronun borçlarından kurtulmasını sağladı.[3]

Dormen Tiyatrosu, talebin düşmesi gelir gider dengesinin bozulması sonucu 1977 yılında kapandı. 1984 yılında yeniden açıldı. Feriköy'de, tiyatro binası olarak kullanılmaya pek elverişli olmayan bir yerde olan salon hasar görmüştü. Daha sonra oyuncu sayısının giderek düşmesiyle tekrar kapandı.

Dormen Tiyatrosu,13 Mart 2006 Pazartesi tarihinde Maslak Show Center'da düzenlenen ile 50. sanat yılını kutlamıştır.[4]

Sergiledikleri bazı oyunlar

  • Kara Ağaçlar Altında
  • Şahane Züğürtler (1963)
  • Puntila Ağa ve Uşağı Matti (1965)
  • Teyzesi
  • Kamp 17
  • Aşk Otu*
  • Nina
  • Fare Kapanı
  • Samanyolu
  • Sokak Kızı İrma
  • Cinayetin Sesi
  • Ayı Masalı
  • Yer Demir Gök Bakır
  • Altın Yumruk
  • Sözde Melekler
  • Beş Parmak
  • Küçük Kulübe
  • Oyuncakçı Dükkanı
  • Zafer Madalyası
  • Oliver Twist (1968 - 69)
  • Derin Mavi Deniz,
  • Turp Suyu,
  • Eski Çamlar Bardak Oldu
  • Yaygara 70 (1970) Yazar: Erol Günaydın Müzik: Cemal Reşit Rey Yön: Haldun Dormen,
  • Uy Balon Dünya Yazar: Erol Günaydın Yön: Haldun Dormen,
  • İstanbul Masalı Yazar: Erol Günaydın Yön: Haldun Dormen, (Dünya Tiyatro Festivali İçin. Londra ve Roma)
  • İki Efendinin Uşağı Yazar: Goldoni'den adapte Yön: Haldun Dormen,
  • Gigi (1971-1972 Sezonu) Yazarı: Colette)[5]
  • Elden Ele (1971-1972 Sezonu) Yazarı: George Feydeau)
  • Baba Evinde Hayat (1971-1972 Sezonu) Yazarı: Lindsey ve Craise)
  • Otel Paradiso (1984)
  • Her Evde Hır Var

Kaynakça

  1. ^ Halit Kıvanç, Yeni Bir Sanat Topluluğu Doğuyor: Haldun Dormen Tiyatrosu, Milliyet gazetesi, 10 Ağustos 1955
  2. ^ Ergün, Selda (2010). "1923-1960 yılları arasında Türk Tiyatrosu'nda Özel Tiyatro Çalışmaları" (PDF). Tiyatro Araştırmaları Dergisi. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  3. ^ "Haldun Dormen ve Dormen Tiyatrosu" (PDF). Bilkent Üniversitesi HIST 200 dersi 2017-2018 bahar dönemi proje final ödevi. 
  4. ^ "Dormen Tiyatrosu'na Emeği Geçenlere 50. Yıl Vefa Gecesi". Hürriyet. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021. 
  5. ^ Hürriyet 1973 Ansiklopedik Yıllığı s.586

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Başar Sabuncu</span> Türk yazar, yönetmen, çevirmen, sahne tasarımcısı ve oyuncu

Fuat Başar Sabuncu, Türk oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni, çevirmen, sahne tasarımcısı, oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Haldun Dormen</span> Türk oyuncu ve yönetmen

Ahmet Haldun Dormen, Türk tiyatro oyuncusu ve yönetmeni, oyun yazarı, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Tuncel Kurtiz</span> Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (1936–2013)

Tuncel Tayanç Kurtiz, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu, yönetmen, yapımcı ve senarist.

Devekuşu Kabare, Haldun Taner'in öncülüğünde Ahmet Gülhan, Zeki Alasya ve Metin Akpınar tarafından kurulan, 1967-1992 yılları arasında İstanbul'da oyunlar sahneleyen tiyatro topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Gülriz Sururi</span> Türk tiyatrocu

Özhan Gülriz Cezzar, Türk tiyatro oyuncusu ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Erol Günaydın</span> Türk oyuncu

Erol Günaydın Türk sinema ve tiyatro sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Altan Erbulak</span>

Altan Erbulak, Türk karikatürist, tiyatro ve sinema oyuncusu, gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Metin Serezli</span> Türk oyuncu

Ahmet Metin Serezli, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Göksel Kortay</span> Türk aktris

Göksel Kortay, Türk oyuncu, seslendirme sanatçısı, çevirmen, öğretim görevlisi.

<span class="mw-page-title-main">Nisa Serezli</span> Türk tiyatro sanatçısı

Nisa Serezli, doğum adıyla Nurinisa Ersan, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu, çevirmen ve seslendirme sanatçısıdır.

Suna Keskin, Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu.

İsmet Üstekin, Türk ressam, fotoğraf sanatçısı, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Sahne</span>

Küçük Sahne, İstanbul'da Atlas Pasajı içinde 1951-2018 arasında hizmet vermiş tiyatro sahnesi.

<i>Bozuk Düzen</i> (film)

Bozuk Düzen, yönetmenliğini Haldun Dormen'in yaptığı 1965 yapımı Türk filmi. Güner Sümer'in aynı adlı tiyatro oyunundan uyarlanan film. Haldun Dormen'in yönetmenlik yaptığı ilk sinema filmidir.

<i>Şahane Züğürtler</i> (oyun)

Şahane Züğürtler, Fransız bulvar tiyatrosunun öncülerinden aktör, yazar ve yönetmen Jacques Deval'in 1933'te yazdığı komedi tarzındaki tiyatro oyununun Türkiye'deki adı.

Fatma Esin Eden, Türk tiyatro oyuncusu, yemek kitabı yazarı ve çevirmendir.

Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu, İstanbul'da 1962-1990 yıllarında faaliyet gösteren özel tiyatro topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Sahne Topluluğu</span>

Küçük Sahne Tiyatrosu, Muhsin Ertuğrul'un İstanbul'da 1951 yılında kurduğu ve 1957'de perdelerini kapatan tiyatro topluluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Sokak Kızı Irma (müzikal)</span>

Sokak Kızı İrma, ilk defa 1956'da Paris'te sahnelenmiş olan müziği Marguerite Monnot'e, sözleri Alexandre Breffort'a ait iki perdelik bir Fransız müzikalidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.