İçeriğe atla

Dor Heksapolisi

Aiol-ion-dor şehirleri

Dor Heksapolisi (GrekçeΔωρικὴ Ἑξάπολις, Dorike Heksapolis ya da GrekçeΔωριέων Ἑξάπολις, Dorieon Heksapolis; Dor Altı Kenti), altı Dor kentinin bir araya gelerek oluşturdukları birlik. Muadili Panionion gibi bir konfederasyon konumundadır. Heksapolis (Grekçe: Ἑξάπολις) altı şehirden oluşan coğrafi birlik ya da kurum anlamına gelmektedir. Bunun yanında dînî bir birliktir ve Apollon tapınağı etrafında şekillenir. Herodotos'a göre bu heksapolisi teşkil eden Dor kentleri şunlardır: Halikarnassos, Knidos, Lindos, Ialysos, Kameiros, Kos. (I.144)[1]

Etimoloji

Yunanca 'altı' anlamına gelen heksas (Grekçe: ἑξάς) ve 'şehir (-devlet)' anlamında gelen polis'ten(Grekçe: πόλις) oluşur.

Heksapolisin Pentapolise Dönüşmesi

Büyük Kiros'un (MÖ 6. yüzyıl) Lydia'yı ele geçirip Anadolu'nun büyük bölümüne hakim olması sonrası tehlike, diğer Yunanlara yöneldiğinde Dor Heksapolisi çoktan bozulmuş, Halikarnassos'un birlik dışı bırakılmasıyla heksapolis pentapolise, yani beş şehirden oluşan bir birliğe dönmüştü. Yine Herodotos'un anlatımına göre, Apollon onuruna düzenlenen oyunların birinde ödül olarak kazandığı üçayağı âdet üzere tapınağa bırakması gereken Halikarnassoslu Agasikles bu âdete uymayıp ödülü evine götürünce; bunu tapınağa saygısızlık olarak gören diğer beş kent, Halikarnassos'tan gelenleri bir daha tapınağa yaklaştırmamıştı. Böylece Halikarnassos birlik dışı kalmış, heksapolis pentapolis olmuştu.

Kaynakça

  1. ^ Herodotos, Herodot Tarihi, (çev. Müntekim ÖKMEN), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları,2002

İlgili Araştırma Makaleleri

Kastabos (Κασταβος), Muğla ili Marmaris ilçesi yakınlarında bir antik kenttir.

Pidasa, Muğla'nın Bodrum ilçesinde bulunan Roma dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Myndos</span>

Myndos ya da Türkçede okunuşuyla Mindos, Antik yazarların sıkça sözünü ettiği, Mausolos'un kurmuş olduğu şehridir. Yerleşim Bodrum yarımadasının en batısına düşen, bugünkü Gümüşlük ilçesinin bulunduğu bölgede yer almıştır. Ege Denizi ile Akdeniz'in kesişme noktasında bulunan kent, MÖ 640 yılında Anadolu'nun en eski medeniyetlerinden Lelegler tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halikarnas</span> Antik Karya kenti, Türkiyede günümüz Bodrum

Halikarnas, Günümüzde Muğla'nın Bodrum ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Knidos</span> Muğlanın Datça ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşim

Knidos, Muğla'nın Datça ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Panionion</span>

Panionion, Aydın ilinin Kuşadası ilçesine bağlı Güzelçamlı mahallesinde yer alan tarihî sit alanı. Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Millî Parkı'na bir kilometre mesafede yer alan antik kent, Samson Dağı'nın Ege Denizi'ne bakan kuzey yamacında bulunmaktdadır.

<span class="mw-page-title-main">Priene</span>

Priene, Aydın Söke'de Selçuk-Efes'e yaklaşık 100 km uzaklıkta kurulmuş bir İyon şehridir. Şehir Menderes nehrinin 10 km kuzeyindedir. Şehir kurulduğunda deniz kıyısındaydı. Menderesin alüvyonu nedeniyle şehir şimdi kilometrelerce kara içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Karya</span>

Karya, Anadolu'nun güneybatısında günümüzde Muğla kuzey kısımları Denizli güneyi ve içerideki bölgeye denk gelen coğrafyanın eski çağlardaki ismi. Bölgenin oluşumu Antik Yunan kavimlerinin Anadolu'nun Ege kıyılarında koloniler kurmaya başlamalarından öncesine dayanmaktadır ve bir uygarlık düzeyi yaratmış olan Karyalıların Anadolu'nun yerli halkı olduğu konusunda tarihçiler arasındaki mutabakat genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolis</span> Denizlide bir antik Roma kenti

Hierapolis, Pamukkale (Denizli) yakınlarında bulunan ve Frigler döneminde ana tanrıça Kibele kültünün merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermiş bir antik kenttir. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aiolis</span> Batı Anadolunun kabaca kuzey bölgesinin antik adı

Aiolis, Batı Anadolu'nun kabaca kuzey bölgesinin antik adı.

<span class="mw-page-title-main">Aigai</span>

Aigai, Manisa ilinin Yunusemre ilçesinde Köseler Köyü'nün 2 km güneyindeki Yunt Dağlarının tepelerinden birisi olan Gün Dağı'nın zirvesinde kurulmuş olan, kısmen ayaktaki harabelerden ibaret bir antik kenttir. Nemrut Kale adıyla da bilinir. Tüm Aiolis bölgesinin en sağlam kalmış kentidir. Denizden 365 metre yüksekliktedir ve çevresi, yüksekliği 1500 metreyi bulan surlarla çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">İyonya</span> Anadoluda bugünkü İzmir ve Aydın illerinin sahil şeridine Antik Çağda verilen ad

İyonya, Anadolu'da bugünkü İzmir ve Aydın illerinin sahil şeridine Antik Çağ'da verilen addır. Dor istilası sonucu Yunanistan'dan kaçan Akalar tarafından Ayvalık, Efes, Foça, İzmir, Kuşadası, Milet ve Milas çevresinde kurulmuşlardır. Dünyanın yedi harikası arasında gösterilen Efes Artemis Tapınağı İyonyalılar döneminde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Poseidon</span> Yunan mitolojisinde denizler tanrısı

Poseidon (Ποσειδῶν), Yunan mitolojisinde yer alan denizler ve depremler tanrısı. Kronos ile Rheia'nın oğlu. Zeus ve Hades'in kardeşi. Roma mitolojisi'nde Neptün (Neptunus) olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Misyalılar</span> Antik Çağda Anadolunun kuzeybatısındaki Misya bölgesinde yaşamış halk

Misyalılar veya Misler, Antik Çağ'da Anadolu'nun kuzeybatısındaki Misya bölgesinde yaşamış olan halk.

Bir pentapolis (Yunanca πέντε, 'beş' anlamına gelen penta ve πόλις, 'şehir ' anlamında gelen polis'ten oluşan bu kelime beş şehirden oluşan coğrafi birlik ya da kurum anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hattuşa</span> Hititlerin Geç Tunç Çağı dönemindeki başkenti

Hattuşa ya da Hattuşaş, Hititler'in Geç Tunç Çağı dönemindeki başkentidir. Çorum il merkezinin 82 km güneybatısındaki Boğazkale ilçesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pamfilya</span> Anadolunun güneyinde var olmuş antik bölge

Pamfilya, Anadolu'nun güneyinde Aksu çayının doğusundan başlayarak Antalya ilinin doğusuna kapsayan antik Likya Birliği ve Kilikya arasında kalan bölgedir. Pamfilya, büyük ölçüde Hititler döneminde Tarhuntaşşa adıyla bilinen bölgeye denk düşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Didyma</span>

Didyma, İyonya sahili üzerinde yer alan bir Antik Yunan kutsal alanıdır. Bu yer Apollo tapınağını içermektedir. Delphi'nin yanında Didyma, Helen dünyasının en ünlü kehanet merkezidir. İlk olarak Homeros'un Apollo'ya ilahisinde bahsedilmiştir. Kuruluşu okuma-yazma öncesi, hatta Ionia'nın Helen kolonizasyonundan da öncedir.

<span class="mw-page-title-main">Hekataios (MÖ 550 doğumlu tarihçi)</span>

Hekataios, erken dönem Grek tarihçi ve coğrafyacı. Yaklaşık MÖ 550 yılında Hegesandros adında bir zatın oğlu olarak Perslerin Lidya satraplığına bağlı Miletos'da doğan Hekataios Pers-Yunan savaşları öncesi Perslerin gücüne karşı koyamayacaklarını öne sürerek savaşa girilmemesini salık vermiş ancak bu yönde ikna edemeyince denizde üstünlük sağlanması gerektiğini savunmuştur. Mali kaynak sağlamak içinse Kroisos'un şehirdeki Apollon Tapınağı'na sunduğu hazinenin kullanılmasını önermiş, bu öneri de kabul edilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Magnesia (Aydın)</span>

Magnesia veya Menderes Magnesia'sı, tarihi İyonya bölgesinde yer almış bir Antik Yunan kenti. Kent kalıntıları günümüzde Aydın ilinin Germencik ilçesinde yer alan Ortaklar-Söke kara yolu üzerinde, Ortaklar'a 4 km mesafede bulunmaktadır.