Dondurma, içine şeker katılmış çeşitli meyve suları ya da sütten soğutmak suretiyle elde edilen soğuk bir tatlıdır. Eş anlamlısı buzkaymak sözcüğüdür. Ayrıca meyveli buz ve freezie türleri de vardır. El ile ya da elektrikli makinelerde yapılabildiği gibi dondurma buzdolapları ile de hazırlanabilir. 100 g dondurma 100-200 kalori verir. A, B, D vitaminleriyle, kalsiyum, yağ, protein ve fosfor yönünden zengin bir gıdadır. Artık piyasada hemen her çeşidi olan dondurmaları servise hazır paket şeklinde her mevsimde bulmak oldukça kolaydır. Yaz kış yenilmesi tavsiye edilir. Her çeşit kuru ve yaş meyve ile hazırlandığı gibi cevizli, fıstıklı, çikolatalı, karamelli vb. olan çeşitleri piyasada sıklıkla tüketilmektedir. Dondurmalar elle, makine yardımıyla ya da döverek yapılabilir. Bazı yörelere has dondurmalar vardır örneğin Kahramanmaraş Dondurması. Kendine has dondurması olan ülkeler vardır. Birleşik Krallık, Japonya, Finlandiya, Yunanistan, Yeni Zelanda, Avustralya, Almanya ve İtalya'nın yanı sıra Türkiye'de de Kahramanmaraş, dondurması ile ünlüdür.
Waffle, Belçika asıllı bir hamur tatlısıdır. Üzerinde erimiş çikolata (pralin), krem şanti ve taze meyveler ile servis yapılan waffle, Belçika'da "Brüksel usulü" olarak adlandırılır. Yine Belçika'nın bir kenti olan Liège ise waffle hamurunun tek başına fırından çıktığı haliyle yenmesine verilen addır. Hamuru biraz daha altın sarısındadır, kremalize olan şekerin gevrekliği hamurun üstünde tadılabilir. Belçika usulü waffle hamuru dikdörtgen, Liège usulü ise uçları erimiş dikdörtgen görünümündedir. Her ikisi de kare şeklindeki derin çukur gözenekleri ile meşhurdur. Bu gözeneklerin derinlikleri 1 cm'yi bulur.
Milkshake, süt, ezilmiş buz, çeşitli meyveler, çikolata, serpinti, çırpılmış krema, krem şanti, yoğunlaştırılmış süt, buharlaştırılmış süt veya vanilya gibi aromaların mikser yardımı ile karıştırılması ile yapılan soğuk bir içecek. Smoothie ve kokteyl ile benzerdir. İngilizce milk (süt) ve shake (sallamak) sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşturulan isim, bazı ülkelerde de "frappé" adıyla anılır.
Smoothie, taze meyve ya da meyve suyu, süt, yoğurt, dondurma ilave edilerek yapılan milkshake tarzı bir içecektir. Malzemelerin bir blenderde püre haline getirilmesiyle yapılır. Milk shake'e ve ice slush'a benzer. Sporcuların özellikle protein tozu ekleyerek kullandığı görülmüştür. Sebzeler, bitkisel süt, kesmik, lor, buz küpü, peynir altı suyu tozu veya besin takviyesi ve başka bileşenler de eklenebilir.
Donmuş yoğurt veya Dondurulmuş yoğurt, yoğurt ve bazen diğer mandıra ürünüleriyle yapılan dondurulmuş bir tatlıdır. Genellikle dondurmadan daha tatsızdır, ayrıca yağ daha düşüktür. Buzlu sütten ve geleneksel "soft serve" dondurmalarından farklıdır. Yoğurdun aksine, donmuş yoğurt ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından düzenlenmemektedir, ancak bazı ABD devletleri tarafından düzenlenmektedir. Dondurulmuş yoğurt canlı veya aktif bakteri kültürleri içerebilir veya içermeyebilir.
Plombir tam yağlı süt veya kremadan yapılmış, süt yağı, yumurta, aromatik ve aroma katkıların ilavesiyle olan bir Rus dondurma türüdür. İsmi glace plombières olarak tanınan 18. yüzyıllın Fransız tatlısından geliyor.
Meyveli buz, su bazlı donmuş bir dondurulmuş tatlıdır. Ayrıca buzlu şeker, donmuş pop, buzlu lolly veya buzlu pop, buz bloku, buzlu direk (Avustralya), buz damlası (Filipinler) veya chihiro isimleri ile de bilinir. Genellikle bir çubuk etrafındaki aromalı sıvının dondurulmasıyla yapılır. Sıklıkla, meyve suyu yapay olarak renklendirilir. Sıvı, dondurarak, katı hale geldikten sonra, çubuk buzu tutmak için bir tutamak olarak kullanılabilir. El şekilli buz parmak türü de vardır. Bir buz popunun sopası olmadığı zaman, freezie denir.
Italian ice, tatlı bir dondurulmuş meyveli buzdur. Meyve veya diğer doğal ve suni gıda tatlandırıcılar ile yapılır. İtalyan buzu, sorbet ve kar konisine benzer, ancak Amerikan usulü şerbetten farklıdır. Yumurta beyazı içerebilse de, süt veya yumurta içeriği içermez. Muhtemelen Sicilyalı granitadan, İtalyan göçmenlerin ABD'ye getirmiş olabileceği ilgili bir tatlıdan türemiştir. Ortak tatlar arasında mavi ahududu, kiraz, limon, mango, portakal, çilek, karpuz ve böğürtlen gibi çeşitli diğer tatlar bulunur.
Popsicle, Good Humor-Breyers'in meyveli dondurma, freezie, buz parmak ve buzlu meyve markasıdır.
Dondurulmuş gıda deniz ürünleri, et, süt ürünleri, balık, meyve, sebze, püre, meyve suyu konsantresi gibi ürünlerin dondurulma ve daha uzun süre saklama yöntemidir. Donma işlemi, kalan nemi buza çevirerek, çoğu bakteri türünün çoğalmasını engelleyerek ayrışmayı yavaşlatır. Gıda endüstrisinde iki süreç vardır: mekanik ve kriyojenik. Donma kinetiği, gıda kalitesini ve dokusunu korumak için önemlidir. Daha hızlı dondurma, daha küçük buz kristalleri üretir ve hücresel yapıyı korur. Kriyojenik dondurma, 196 °C (−320 °F) düşük nitrojen sıcaklığı nedeniyle mevcut en hızlı dondurma teknolojisidir. Ev tipi mutfaklarda modern zamanlarda yemeklerin muhafaza edilmesi, ev tipi buzdolabı dondurucular kullanılarak sağlanır.
Dondurmalı pasta, pasta ve dondurmadan oluşan bir tatlıdır. Bir kek şeklinde dondurma, çikolata, sünger kek veya kurabiye parçalarının arasında yer alır. Popüler bir form, iki kat kek arasında bir dondurma tabakası olan üç katmanlı bir pastır.
Koyu krema pişirilmiş bir süt veya krema ve yumurta sarısı karışımına dayanan çeşitli mutfak terkipleridir. Ne kadar yumurta veya kıvam arttırıcı kullanılmasına bağlı olarak, muhallebi, ingiliz kreması veya pasta kremasına kadar değişebilir. En yaygın olan koyu krema tatlılar veya tatlı sosu olarak kullanılır ve tipik olarak şeker ve vanilya içerir. Bazen un ve mısır nişastası, pasta kreminde veya krem peyniri olarak eklenir.
İngiliz kreması, tatlı krema veya sos olarak kullanılan hafif bir koyu kremadır. Genellikle vanilya ile tatlandırılmış şeker, yumurta sarısı ve sıcak süt karışımıdır.
Çırpılmış krema, hafif ve kabarık olana kadar bir çırpacak veya karıştırıcı ile çırpılmış kremadır. Genellikle tatlandırılır ve bazen vanilya ile tatlandırılır. Buna Chantilly krem veya krem şanti de denir. Çırpılmış krema, ağır krema mekanik havalandırmaya tabi tutulduğunda üretilen bir mutfak kolloididir.
Çikolatalı dondurma, doğal veya yapay çikolata tadında dondurmadır. Çikolata, Amerika Birleşik Devletleri'nde vanilyadan sonra ikinci en yaygın dondurma lezzetidir.
Kwality Wall's Hindistan'da tüketim ürünleri şirketi Hindistan Unilever'in sahip olduğu dondurulmuş tatlı markasıdır. Hindistan, Butan, Brunei, Nepal, Sri Lanka ve Malezya'da dondurulmuş tatlı ürünlerinin ana üreticisi ve dağıtıcısıdır.
Sorbet tatlandırıcılı tatlandırılmış sudan yapılan donmuş bir tatlıdır. Granitalar ve diğer buzlar gibi, sorbet bir dondurma makinesi olmadan da yapılabilir. Donma noktasını düşürmek ve daha yumuşak sorbetesler yapmak için alkol, bal veya mısır şurubu eklenebilir. Şaraplı sorbet, şampanya, konyak, beyaz şarap, kırmızı şarap, Porto şarabı, portakal, limon, baharat, yakut limanı ve yumurta akı ile yapılabilir. Muskat sorbet, tatlı şarap, limon suyu ve yumurta akı ile yapılır.
Fieldbrook Foods, Dunkirk, New York merkezli 100 milyon dolarlık özel etiketli dondurma ve donmuş tatlı üreticisi. Nisan 2019'da Fieldbrook, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki üçüncü büyük dondurma üreticisi olan Wells Enterprises tarafından satın alındı.
Dondurulmuş muhallebi dondurmaya benzeyen sütlü bir tatlıdır. Amerika'nın Wisconsin eyaletindeki Milwaukee şehrinde çok tutulan bu dondurulmuş tatlının içinde süt ve şeker dışında yumurta'da vardır. Dondurmadan daha fazla yumurta içerdiği için dondurulmuş muhallebi daha yumuşak olur.
Kulfi veya Qulfi 16. yüzyılda Hint Yarımadası'nda ortaya çıkmış bir dondurulmuş sütlü tatlıdır. Genellikle "geleneksel Hint dondurması " olarak tanımlanır. Günümüz Hindistan, Sri Lanka, Pakistan, Bangladeş, Afganistan, Nepal, Burma (Myanmar) ve Orta Doğu'da popülerdir ve dünya çapında Hint mutfakları sunan restoranlarda yaygın olarak bulunur.
