İçeriğe atla

Donbas Savaşı sırasında insani durum

Kurahove'de hasar görmüş bir bina, 26 Kasım 2014

Ukrayna'nın Donbas bölgesinde Ukrayna hükümetine bağlı güçler ile Rusya yanlısı ayrılıkçılar arasında Nisan 2014'te başlayan ve devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında, birçok uluslararası kuruluş ve devlet, çatışma bölgesinde giderek kötüleşen insani duruma dikkat çekti.

Birleşmiş Milletler'in Mayıs 2014 tarihli bir raporu, Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'ne bağlı Rus ayrılıkçıların elindeki topraklarda insan haklarında "endişe verici bir bozulma" olduğunu söyledi.[1] Ukrayna'daki BM İnsan Hakları İzleme Misyonu, cinayet, işkence ve adam kaçırma vakalarını belgeleyerek bölgede artan kanun dışı olayları bildirdi.[2] İnsan Hakları İzleme Misyonu ayrıca gazetecilere ve uluslararası gözlemcilere yönelik tehditler, saldırılar ve kaçırılmaların yanı sıra Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü destekleyenlere yönelik şiddet ve saldırıları da bildirdi.[2] İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün bir raporu, "Ukrayna'nın doğusundaki Kiev karşıtı güçler, Ukrayna hükümetini desteklediğinden şüphelendikleri veya istenmeyen kişileri kaçırıyor, [onlara] saldırıyor ve [onları] taciz ediyor... Onları desteklemeyen herkesin susması veya gitmesi gerektiği mesajı veriliyor".[3]

Uluslararası Af Örgütü gibi sivil toplum kuruluşları da bazı Ukraynalı gönüllü taburlarının davranışlarıyla ilgili endişelerini dile getirdi. Uluslararası Af Örgütü, taburların sık sık "dönek çeteler" gibi davrandıklarını ve işkence, adam kaçırma ve yargısız infazlara karıştıklarını söyledi.[4][5][6]

Yine Mayıs 2014'te İnsan Hakları İzleme Misyonu'nun bir raporunda,[7] BM İnsan Hakları Genel Sekreter Yardımcısı Ivan Šimonović,[8] Rusya yanlısı tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden cumhuriyetlerde seçim görevlilerinin yasadışı olarak gözaltına alınması, kaçırılması ve tehdit edilmesi hakkında yazdı ve Balkanlar tarzı bir savaşın önlenmesi için acil eylem çağrısında bulundu.[9] Ayrıca, bölgedeki sosyal hizmetlerin yetersizliği ve etkilenen bölgelerden insanların göç etmesi nedeniyle oluşacak insani kriz konusunda uyarıda bulundu.[10] Ekim 2015'te Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyeti, Sınır Tanımayan Doktorlar ve Dünya Gıda Programı gibi sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerini yasakladı.[11] Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından 3 Mart 2016'da yayımlanan bir raporda, ayrılıkçıların kontrolündeki bölgelerde yaşayan insanların "hukukun üstünlüğünün tamamen yok olduğu, keyfi gözaltı emirlerinin, işkence ve tecritin olduğu" bir ortamda "gerçek düzeltme mekanizmalarına erişimleri olmadan" yaşadıkları belirtildi. Buna ek olarak, raporda "ortadan kaybolmalar, keyfi ve kimseyle görüştürülmeden gözaltı ve işkence ve kötü muamele dahil olmak üzere Ukrayna kolluk kuvvetleri tarafından cezasız bir şekilde işlenen ihlal iddialarına" da dikkat çekildi.[12][13]

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre, "Doğu Ukrayna'daki Donetsk Oblastı'ndaki çocuklara yönelik psikososyal bir değerlendirmenin sonuçları son derece rahatsız edici... ve 7-18 yaşındaki tüm çocukların yaklaşık yarısının doğrudan olumsuz etkilere veya mevcut kriz sırasında tehdit edici olaylara maruz kaldığını gösteriyor."[14] AGİT gözlemcileri, Zaporijya'daki Donetsk şehrinden gelen mültecilerle görüştü. Erkeklerin şehri terk etmelerine "genellikle izin verilmediğini", bunun yerine sözde "Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin silahlı kuvvetleri"ne zorla kaydolduklarını veya siper kazmak zorunda kaldıklarını söylediler.[15]

Haziran 2015 itibarıyla çatışma, ülke içinde 1,3 milyon kişinin yerinden olmasına sebep olmuştu.[16] OHCHR'ye göre bu sayı Mart 2016'nın başlarında 1,6 milyon kişiye ulaştı.[17] Aralık 2022 itibarıyla yerinden edilmiş kişilerin toplam sayısı 5,9 milyona yükseldi.[18]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Ukraine crisis: UN sounds alarm on human rights in east". BBC News. 16 Mayıs 2014. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  2. ^ a b Report on the human rights situation in Ukraine (PDF). Ukrayna'daki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları İzleme Misyonu. Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. 15 Mayıs 2014. 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  3. ^ "Ukraine: Anti-Kiev Forces Running Amok". Human Rights Watch. 23 Mayıs 2014. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  4. ^ "Eastern Ukraine: Humanitarian disaster looms as food aid blocked" (Basın açıklaması). Amnesty International. 24 Aralık 2014. 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  5. ^ "Ukraine: Mounting evidence of war crimes and Russian involvement" (Basın açıklaması). Amnesty International. 5 Eylül 2014. 24 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  6. ^ "Eastern Ukraine conflict: Summary killings, misrecorded and misreported" (Basın açıklaması). Amnesty International. 20 Ekim 2014. 12 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  7. ^ "Human Rights Situation in Ukraine Continues To Deteriorate". newsroomamerica.com. 22 Mayıs 2014. 24 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  8. ^ Обращение ДНР ко всему цивилизованному миру [Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin tüm medeni dünyaya hitap etmesi]. Russian World in Ukraine (Rusça). 28 Nisan 2014. 23 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  9. ^ "UN's Ivan Simonovic Fears Ukraine Heading for Bloody Balkans-Style War". IBT. 18 Mayıs 2014. 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  10. ^ "U.N. sees abductions, intimidation of election officials in Ukraine". Reuters. 19 Mayıs 2014. 20 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  11. ^ "Ukraine's Donetsk rebels ban MSF, UN agencies". Yahoo! News. Reuters. 23 Ekim 2015. 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  12. ^ Ukraine: growing despair among over three million civilians in conflict zone – UN report 20 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., United Nations (3 Mart 2016)
  13. ^ Report on the human rights situation in Ukraine 16 November 2015 to 15 February 2016 (PDF). Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. 3 Mart 2016. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  14. ^ "Violence in Eastern Ukraine taking a heavy toll on children: UNICEF Assessment". UNICEF. 1 Temmuz 2014. 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  15. ^ "Latest news from the OSCE Special Monitoring Mission to Ukraine, based on information received until 18:00 hrs, 16 July" (Basın açıklaması). Organization for Security and Co-operation in Europe. 17 Temmuz 2014. 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 
  16. ^ Quinn, Allison (25 Haziran 2015). "UN refugee head confronts Ukraine's atypical challenge". Kyiv Post. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  17. ^ "Over 3 mln people live in conflict zone in Ukraine's east – UN report". Interfax-Ukraine. 3 Mart 2016. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  18. ^ "Ukraine — Internal Displacement Report — General Population Survey Round 11 (25 November - 5 December 2022) | Displacement". displacement.iom.int. 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023. 

Ek kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Af Örgütü</span> insan hakları üzerine çalışmalar yürüten bir sivil toplum örgütü

Uluslararası Af Örgütü, dünya çapında 10 milyondan fazla üyesi ve destekçisi olan insan hakları üzerine çalışmalar yürüten bir sivil toplum örgütüdür. Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi ve diğer uluslararası standartlarca belirlenmiş her türlü insan haklarını savunma ve teşvik etmeyi amaç edinmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beşşar Esad</span> Suriye Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

Beşşaru Hafızı'l-Esed veya kısaca Beşşaru'l-Esed, Suriye devlet başkanı ve Suriye Baas Partisi'nin lideridir. İsminin Beşar Esad, Beşşar Esed gibi formları Türk basın-yayın araçlarıyla meşhur hâle getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği</span>

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, uluslararası hukuk çerçevesinde garantilenen ve 1948 İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nde beyan edilen insan haklarının desteklenmesi ve korunması için çalışan bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur. Komiserlik, 1993 İnsan Hakları Dünya Konferansı sonrasında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Aralık 1993'te kurulmuştur.

Millî Güvenlik Bakanlığı veya MNB Türkmenistan hükûmetinin istihbarat kurumudur. Büyük ölçüde Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra kalan KGB organlarının kalıntılarından oluşmakta ve işlevleri de büyük ölçüde aynı kalmıştır. KNB ve Ulusal Polis Gücü İçişleri Bakanlığı başkanlığındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da insan hakları</span>

Kazakistan'da insan hakları, bağımsız gözlemciler tarafından tek tip zayıf olarak tanımlanmaktadır. İnsan Hakları İzleme Örgütü, "Kazakistan toplanma, konuşma ve din özgürlüğünü büyük ölçüde kısıtlıyor. 2014 yılında yetkililer, gazeteleri kapattılar, barışçıl ama onaylanmamış protestolar sonrasında onlarca insanı hapse attılar ya da para cezasına çarptırdılar ve dini devlet kontrolleri dışında uyguladıkları için ibadet edenler para cezasına çarptırıldılar. Muhalefet lideri Vladimir Kozlov da dahil olmak üzere hükûmet eleştirmenleri haksız davalardan sonra gözaltında kaldı. İşkence, gözaltı yerlerinde uygulanmaya devam ediyor."

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi, Birleşmiş Milletler'in (BM) Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi (KSHUS) ile kurulmuş olan 18 üyeli bir organıdır. Komite, yılda üç defa; 4 haftalık otrumlar hâlinde toplanarak 172 devletin KSHUS'ye uyumu ve 116 devlet tarafının KSHUS'nin Birinci Seçimlik Protokolü çerçevesindeki bireysel başvuruları hakkında raporlar çıkartır. Komite, BM'deki her biri ayrı bir anlaşmayı uygulamakla görevli 10 insan hakları kurumundan birisidir.

Kulchabat, Bala-Karz ve Muskizi Katliamı, Kızıl Ordu ve Afganistan Demokratik Cumhuriyeti kuvvetleri tarafından 12 Ekim 1983'te Afganistan'ın Kandehar ilindeki Kulchabat, Bala-Karz ve Muskizi köylerinde antikomünist olmakla suçlanan Afganların ve ailelerinin köylerin meydanlarında kurşuna dizilerek toplu idam edilmesi olayı. Katliamda 20'si kadın ve 20'si yaşlı olmak üzere 360 sivil öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de insan hakları</span> Suriyedeki insan hakları

Uluslararası gözlemciler, Suriye'deki insan hakları durumunun son derece kötü olduğunu düşünüyorlar. Suriye'de 1963'ten Nisan 2011'e kadar, güvenlik güçlerine kapsamlı tutuklama ve gözaltı yetkileri veren olağanüstü hal yürürlükteydi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Ukrayna'yı işgali</span> 2022den bu yana Doğu Avrupada süregelen askerî mücadele

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, 2014 yılında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı dahilinde yaşanan anlaşmazlıklar sonrası 24 Şubat 2022 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da "özel bir askerî operasyon" ilan etmesiyle başladı. İşgal her iki taraftan on binlerce kişinin ölümüyle sonuçlandı ve Avrupa'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşadığı en büyük mülteci krizine neden oldu. Mayıs ayı sonuna kadar tahminî 8 milyon insan ülke içinde yer değiştirdi ve 3 Ekim 2022 itibarıyla 7,6 milyon Ukraynalı da ülkeyi terk etti. İşgalden sonraki beş hafta içinde Rusya, 1917 Ekim Devrimi'nden bu yana en büyük göçünü verdi. İşgal ayrıca küresel çapta gıda kıtlığına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">2022 Çernihiv bombalaması</span>

Çernihiv bombalaması, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin bir parçası olan Çernihiv Kuşatması sırasında 47 kişinin ölümüne neden olan hava saldırılarını ifade eder. Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü, saldırıları bir savaş suçu olarak nitelendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da Uluslararası Ceza Mahkemesi soruşturması</span> Uluslararası Suç Mahkemesi tarafından devam eden soruşturma

Ukrayna'da Uluslararası Ceza Mahkemesi soruşturması veya Ukrayna'daki Durum, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından 21 Kasım 2013'ten bu yana, Onur Devrimi, Rusya-Ukrayna Savaşı, 2014'te Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakı, Donbas'taki savaş ve 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında "açık bir şekilde" işlenmiş olabilecek savaş suçları ve insanlığa karşı suçlara ilişkin devam eden bir soruşturmadır. Tam soruşturma 2 Mart 2022'de yargı yetkisini aldı.

<span class="mw-page-title-main">2022 Mıkolayiv misket bombalaması</span>

2022 Mıkolayiv misket bombalaması, 13 Mart 2022'de Ukrayna'nın Mikolayiv kentinin Rus güçleri tarafından misket bombası ile vurulmasıdır. Bombardıman sonucu 9 sivil öldü.

Arnavutluk'ta insan haklarıyla ilgili güncel konular arasında aile içi şiddet, münferit işkence vakaları ve polis şiddeti, cezaevlerinin genel durumu, insan ve seks ticareti ve LGBT hakları yer alıyor.

Rusya'da insan hakları, uluslararası kuruluşlar ve bağımsız yerel medya kuruluşları tarafından rutin olarak eleştirildi. En sık atıfta bulunulan ihlallerden bazıları şunlardır: Gözaltında ölümler, güvenlik güçleri ve gardiyanlar tarafından yaygın ve sistematik işkence kullanımı, taciz ritüelleri, Rus Ordusu'nda yaygın çocuk hakları ihlalleri, etnik azınlıklara karşı şiddet ve ayrımcılık, ve gazetecilerin öldürülmesi.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinda Rusya Silahlı Kuvvetleri ve Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, kadınlara çeşitli zaman dilimlerinde cinsel şiddette bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Şubat 2022 Harkiv misket bombalaması</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı İstilası sırasında bir olay

28 Şubat 2022'de, Rusya Silahlı Kuvvetleri tarafından düzenlenen bir dizi roket saldırısı, 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin bir parçası olan Harkiv muharebesi sırasında 9 sivili öldürdü ve 37 sivili yaraladı. Rus Ordusu saldırıda misket bombası kullandı. İnsan Hakları İzleme Örgütü bu saldırıları olası bir savaş suçu olarak nitelendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'daki Rus halk milisleri</span>

Donetsk Halk Cumhuriyeti Halk Milisleri ve Luhansk Halk Cumhuriyeti Halk Milisleri, Rusya Federasyonu'nun genel kontrolü altında, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesindeki Rusya yanlısı paramiliter güçlerdir. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ilk aşaması olan Donbas Savaşı (2014-2022) sırasında, tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'ne bağlıydılar. 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine karşı Rus Silahlı Kuvvetlerini desteklediler. Eylül 2022'de Rusya, Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'ni ilhak etti ve paramiliterler, Rus ordusunun Güney Askerî Bölgesi'ne entegre edildi. Ukrayna hükûmeti tarafından terörist grup olarak nitelendirilmektedirler.

Ukrayna'daki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları İzleme Misyonu Birleşmiş Milletler Genel Sekreteriliği tarafından 2014 yılında Ukrayna'da kurulmuş bir insan hakları gözlemcileri grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde savaş suçları</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı işgali sırasında işlenen savaş suçları

2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlangıcından bu yana, Rus yetkililer ve silahlı kuvvetler, sivil hedeflere yönelik kasıtlı saldırılar, sivilleri katletme, kadınlara ve çocuklara işkence ve tecavüz ve yoğun nüfuslu bölgelerde ayrım gözetmeyen saldırılar şeklinde çok sayıda savaş suçu işledi.

Ukrayna'daki Bağımsız Uluslararası Araştırma Komisyonu, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi tarafından 4 Mart 2022'de, Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgalinde insan hakları ve uluslararası insancıl hukuk ihlallerini araştırmak üzere kurulmuş bir Birleşmiş Milletler soruşturma komisyonudur. Komisyon, raporlarını 18 Ekim 2022 ve 16 Mart 2023 tarihlerinde teslim etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.