İçeriğe atla

Don Shirley

Don Shirley
OkunuşDan Şörli
DoğumDon Shirley
29 Ocak 1927
Pensacola, Florida, ABD
Ölüm6 Nisan 2013
Manhattan, New York, ABD
Ölüm sebebiKalp hastalığı
EğitimAmerikan Katolik Universitesi Chicago Universitesi
MeslekMüzisyen - besteci
Etkin yıllar1945 - 2013
EvlilikJean C. Hill (1952, boşanmış)
Ebeveyn(ler)Stella Gertrude (1903–1936) Edwin S. Shirley (1885–1982)

Donald Walbridge Shirley (29 Ocak 1927 - 6 Nisan 2013), Amerikalı klasik ve caz piyanisti ve bestecisi. 1950'lerde ve 1960'larda Cadence Records için birçok albüm kaydetti ve klasik bir etki ile cazı denedi. Org senfonileri, piyano konçertosu, viyolonsel konçertosu, üç telli dörtlü, tek perdelik opera, org, piyano ve keman eserleri, James Joyce'un 1939 Finnegans Wake romanından uyarlanan senfonik bir ton şiiri ve 1858'de Yeraltı Dünyasındaki Orpheus operasında bir dizi "Varyasyon" yazdı.

Pensacola, Florida'da doğan Shirley, gelecek vadeden genç bir klasik piyano öğrencisiydi. Kariyerinin başında geleneksel klasik müzik çalarak tanınmasa da çeşitli müzik geleneklerini harmanlamasıyla başarı elde etti.

1960'larda Shirley, bazı Deep South eyaletlerinde bir dizi konser turuna çıktı. Bir süre New York gece kulübü fedaisi Tony "Lip" Vallelonga'yı şoförü ve koruması olarak tuttu.

Hikâyesi, Mahershala Ali tarafından canlandırıldığı 16 Kasım 2018'de vizyona giren Yeşil Rehber filmi olmuştur.

Biyografisi

İlk yılları

Shirley 29 Ocak 1927'de Pensacola, Florida'da doğdu. Öğretmen annesi Stella Gertrude (1903-1936) ve piskoposluk rahibi Edwin S. Shirley (1885-1982), Doğum yeri Kingston, Jamaika olarak verildi, çünkü onu Jamaika doğumlu olarak ilan etti. Shirley iki yaşındayken piyano öğrenmeye başladı. Üç yaşına geldiğinde org çalıyordu.

Kısa bir süre Virginia Eyalet Üniversitesi ve Prairie View College'a kaydoldu, daha sonra Washington DC'deki Amerika Katolik Üniversitesi'nde Conrad Bernier ve Thaddeus Jones ile çalıştı ve 1953'te müzik alanında lisans derecesini aldı. "Dr. Shirley" olarak biliniyordu.

Bazı kaynaklara göre, Shirley piyano ve müzik teorisi okumak için Sovyetler Birliği'ne gitti. Edwin'e göre, plak şirketi Avrupa'da müzik okuduğunu iddia etti ve "onu Siyah bir okuldan siyah bir adamın hiç tanınmayacağı alanlarda kabul edilebilir hale getirdi.

Kariyer: 1945 - 1953

1945'te 18 yaşındayken Shirley, Boston Senfoni Orkestrası ile Çaykovski bemol minör konçertosu'nu seslendirdi. Bir yıl sonra Shirley, bestelerinden birini Londra Filarmoni Orkestrası'nda seslendirdi.

1949'da Haiti hükümetinden Exposition Internationale du Bi-Centenaire de Port-au-Prince'de performansı için davet edildi, ardından Başkan Estimé ve Başpiskopos Joseph-Marie Le Gouaze'den gelecek hafta tekrar performans için bir talep geldi.

Shirley, 23 Aralık 1952'de Cook County, Illinois'deki Jean C. Hill ile evlendi ancak daha sonra boşandılar.

Siyahi müzisyenler için fırsat eksikliğinden cesaretini kıran Shirley, piyanoyu bir süre terk etti. Chicago Üniversitesi'nde psikoloji okudu ve Chicago'da psikolog olarak çalışmaya başladı. Orada müziğe geri döndü. 1950'lerin başlarındaki savaş sonrası dönemde patlak veren müzik ve çocuk suçları arasındaki ilişkiyi incelemek için bir hibe verildi. Küçük bir kulüpte oynarken, izleyicilerin nasıl tepki verdiğini belirlemek için sesle deneyler yaptı. İzleyiciler deneylerinden ve öğrencilerin tepkilerini ölçmek için yerleştirildiklerinden habersizdi.

Kariyer: 1954 - 2013

Arthur Fiedler'in daveti üzerine Shirley, 1954 Haziran'ında Chicago'da Boston Pops'ta birlikte göründü. 1955'te Ellington'ın Carnegie Hall'daki Piyano Konçertosunun galasında NBC Senfonisi ile sahne aldı. Ayrıca Arthur Godfrey ve Arkadaşlarıda televizyonda göründü.

Shirley'nin ilk albümü Cadence Records için Tonal Expressions'dı. 1955'te Billboard'un En Çok Satan Pop Albüm listesinde 14'üncü sıraya ulaştı. 1950'lerde ve 1960'larda Cadence için birçok albüm kaydetti ve cazı klasik bir etkiyle denedi. 1961'de single'ı "Water Boy", Billboard Hot 100'de 40'üncü sıraya ulaştı ve 14 hafta boyunca listede kaldı. New York'ta Basin Street East'te sahne aldı ve Duke Ellington onu duydu ve bir arkadaşlık kurdular.

1960'larda Shirley, bazı Güney eyaletlerinde, performanslarıyla bazı fikirleri değiştirebileceğine inanan bir dizi konser turuna çıktı. İlk turu için 1962'de New York gece kulübü fedaisi Tony "Lip" Vallelonga'yı şoförü ve koruması olarak işe aldı. Hikâyesi, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki siyah sürücüler için bir seyahat rehberinin adı olan 2018 filmi Green Book'da dramatize edildi. Film Shirley'i ailesinden uzaklaşmış ve diğer Afrikalı Amerikalılardan yabancılaşmış olarak tasvir ederken, Shirley'nin hayatta kalan aile üyeleri buna itiraz ediyor. Sivil Haklar Hareketine dahil olduğunu, 1965 Selma'dan Montgomery'ye yürüyüşüne katıldığını ve diğer Afrikalı Amerikalı sanatçıları tanıdığını söylüyorlar. Ayrıca ailesine iletişim halinde olduğu üç erkek kardeşi vardı. 1990'larda besteci Luther Henderson aracılığıyla Shirley ile tanışan ve arkadaş olan yazar David Hajdu şöyle yazdı: "Tanıdığım adam, Ali'nin Yeşil Kitap'ta titiz bir zarafetle canlandırdığı karakterden oldukça farklıydı. Serebral ama silahsızlandırıcı dünyevi, merhametli, kendini koruyan ve her şeydeki kusurlara karşı hoşgörüsüz, özellikle müzik, sui generis müziği kadar karmaşık ve kategorize edilemezdi.

1968'in sonlarında Shirley, Çaykovski 1. Piyano Konçertosu Detroit Senfonisi'ni seslendirdi. Ayrıca Chicago Senfonisi ve Ulusal Senfoni Orkestrası ile çalıştı. New York Filarmoni ve Philadelphia Orkestrası. Milano'daki La Scala opera Binası'nda orkestra ile solist olarak adanmış bir programda çaldı. Shirley'nin hayranı olan Rus asıllı besteci Igor Stravinsky onun hakkında şunları söyledi: "Onun virtüözlüğü Tanrılara layıktır."

Ölümü

Shirley 6 Nisan 2013'te 86 yaşında kalp hastalığından öldü.

Diskografisi

  • Tonal Expressions (Cadence, 1955)
  • Orpheus in the Underworld (Cadence, 1956)
  • Piano Perspectives (Cadence, 1956)
  • Don Shirley Duo (Cadence, 1956)
  • Don Shirley with Two Basses (Cadence, 1957)
  • Don Shirley Solos (Cadence, 1957)
  • Improvisations (Cadence, 1957)
  • Don Shirley (Audio Fidelity, 1959)
  • Don Shirley Plays Love Songs (Cadence, 1960)
  • Don Shirley Plays Gershwin (Cadence, 1960)
  • Don Shirley Plays Standards (Cadence, 1960)
  • Don Shirley Plays Birdland Lullabies (Cadence, 1960)
  • Don Shirley Plays Showtunes (Cadence, 1960)
  • Don Shirley Trio (Cadence, 1961)
  • Piano Arrangements of Spirituals (Cadence, 1962)
  • Pianist Extraordinary (Cadence, 1962)
  • Piano Spirituals (1962)
  • Don Shirley Presents Martha Flowers (1962)
  • Drown in My Own Tears (Cadence, 1962)
  • Water Boy (Columbia, 1965)
  • The Gospel According to Don Shirley (Columbia, 1969)
  • Don Shirley in Concert (Columbia, 1969)
  • The Don Shirley Point of View (Atlantic, 1972)
  • Home with Donald Shirley (2001)
  • Don Shirley's Best (Cadence, 2010)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Swing (müzik)</span>

Swing 1930'lu yıllarda ortaya çıkan caz akımı. 20. yüzyılın en popüler caz hareketlerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Necil Kazım Akses</span>

Necil Kazım Akses, Türk besteci.

<span class="mw-page-title-main">Fazıl Say</span> Türk piyanist ve besteci

Fazıl Say, Türk klasik batı müziği piyanisti ve besteci.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem Zeki Ün</span>

Ekrem Zeki Ün, Türk besteci, orkestra şefi, keman eğitimcisi.

Türk Beşleri özellikle Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş döneminde eserleriyle kendilerinden söz ettirmiş aşağıdaki beş Klasik Batı Müziği bestecisini bir arada tarif etmek için kullanılan uluslararası bir deyimdir. Türk müziği için çok önemlidirler. Bu kişiler:

Yalçın Tura,, Türk besteci.

<span class="mw-page-title-main">Chick Corea</span> Amerikalı besteci ve caz müzisyeni (1941 – 2021)

Armando Anthony " Chick " Corea Amerikalı bir caz bestecisi, klavyeci, grup lideri ve ara sıra perküsyonistti. Besteleri "Spain", "500 Miles High", "La Fiesta", "Armando's Rhumba" ve "Windows", geniş çapta caz standartları olarak kabul edilir. 1960'ların sonunda Miles Davis'in grubunun bir üyesi olarak caz füzyonunun doğuşuna katıldı. 1970'lerde Return to Forever grubunu kurdu. Herbie Hancock, McCoy Tyner, Keith Jarrett ve Bill Evans ile birlikte, John Coltrane sonrası dönemin önde gelen caz piyanistlerinden biri olarak kabul edilir.

Hasan Ferit Alnar, Türk bestecidir. Türk Beşleri arasında yer alır.

Caz, ilk kez ABD'nin güney eyaletlerinde, 1900'lerin başında gelişmeye başlamış bir Afro-Amerikan müzik türüdür. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında New Orleans, Louisiana'daki Afrikalı-Amerikalı topluluklarda ortaya çıktı. Caz müziği, mavi notalar, senkop, swing, çoklu ritim, atışma ve doğaçlama tekniklerini kullanır; Afrikalı-Amerikalı ve Batı müziği tekniklerinin harmanlanmasıdır. Bu müziğin dünya ile tanışması ise 1917 yılında Dixieland Jazz Band'in ilk plaklarının piyasaya çıkmasıyla olmuştur. 1920 ile 1930'larda popülerliğinin artmasıyla başta ABD olmak üzere tüm dünya genelinde Caz Çağı yaşanmıştır. Caz yalnızca geçmişte değil, bugün dahi çok sevilen ve ünü gün geçtikçe artan müzik türlerinden biridir. 1920'lerin Caz Çağı'ndan bu yana, geleneksel müzik ve popüler müzikte önemli bir müzikal ifade biçimi olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Oscar Peterson</span>

Oscar Emmanuel Peterson, Kanadalı piyanist, caz ustası, besteci.

<i>Bir Cinayetin Tahlili</i> 1959 ABD yapımı dramatik mahkeme filmi

Bir Cinayetin Tahlili, 1959 ABD yapımı dramatik mahkeme filmidir. Özgün adı Anatomy of a Murder olan bu siyah-beyaz film 1962 yılında Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir. Amerikan sinemasının ürettiği en önemli hukuk ve yargılama filmlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">John Adams (besteci)</span> Amerikalı besteci

John Coolidge Adams, Amerikalı günümüz klasik Batı müziği bestecisi, opera bestecisi ve orkestra şefidir.

<span class="mw-page-title-main">Ragtime</span>

Ragtime – ayrıca rag-time,ya da rag time olarak da yazılır –,1895 ve 1918 yılları arasında popüler olmuş piyano ağırlıklı müzik türü. Bu müzik türünün kökeni St. Louis gibi Afro-Amerikan toplulukların yıllar önce piyano için yayınladığı popüler müzik notalarıdır. Ernest Hogan (1865-1909), Ragtime piyanistidir ve ilk Ragtime müzik bestesini o oluşturmuştur. Hogan'ın oluşturduğu beste "LA Pas Ma LA" adıyla çağrılıyordu ve 1985 yılında yayınlanmıştır. Ragtime müzisyeni Ben Harney'in ilk Ragtime bestesi olan "You've been a good old wagon but you done broke", Ragtime müzik türünün popülerleşmesinde önemli katkıları olmuş bir bestedir. Harney bestesini 1885 yılında çıkarmıştır fakat 1886'da yayınlanmıştır. Ragtime bestecisi Scott Joplin (1868–1917), ''Maple Leaf Rag'' (1889) ve ''The Entertainer'' (1902) bestelerini yayınlayarak büyük popülerlik kazanmıştır. Ragtime müzik türü 1918 yılından sonra gözden düşmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zoltán Kocsis</span> Macar piyanist ve opera şefi

Zoltán Kocsis, Macar piyanist, besteci ve orkestra şefi.

<i>Yeşil Rehber</i>

Yeşil Rehber, yönetmenliğini Peter Farrelly'nin yaptığı 2018 çıkışlı Amerikan yapımı biyografik komedi-drama filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Faik Şener</span>

Ahmet Faik Şener, ağız armonikası virtüözüdür.

<span class="mw-page-title-main">Lang Lang</span> Çinli piyanist

Lang Lang, Çinli konser piyanisti.

1973 Grammy Ödülleri, Grammy Ödülleri'nin on beşincisidir. 3 Mart 1973'te düzenlendi ve CBS'de canlı olarak yayımlanan ilk tören oldu. CBS, o zamandan beri Grammy Ödüllerine ev sahipliği yapmaktadır. Bu yılki tören Nashville'de gerçekleştirildi, bundan önceki törenler ya New York'ta ya da Los Angeles'ta düzenlenmişti.

4. Grammy Ödülleri; 29 Mayıs 1962'de Chicago, Los Angeles ve New York'ta düzenlendi. Henry Mancini törende 5 ödül kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Yasushi Akutagawa</span> Japon besteci ve orkestra şefi (1925 – 1989)

Yasushi Akutagawa, Japon besteci ve aynı zamanda bir orkestra şefiydi. Kendisi Tabata’da doğup büyümüştür. Babası Japon hikâyelerinin babası olarak da anılan Ryūnosuke Akutagawa idi.