İçeriğe atla

Don Giovanni Tenorio

Don Giovanni Tenorio

Giuseppe Gazzaniga portresi
Özgün isimDon Giovanni o sia Il convitato di pietra
MüzikGiuseppe Gazzaniga
LibrettoGiovanni Bertati[1]
Gala5 Şubat, 1887
İlk gösterim yeri"Teatro San Moise" Tiyatrosu, Venedik
Oyuncular
  • Don Giovanni, Aşırı çapkın soylu bir genç, tenor
  • Il Commendatore, Don Anna'nin babası, bas
  • Pasquariello, Don Giovanni'nin uşağı, bas
  • Donna Anna, Il Commandatore'nin kızı, Don Giovanni'nin kandırdığı kız, soprano
  • Donna Elvira, Don Giovanni tarafından terk edilmiş eski nişanlısı bir kadın, soprano
  • Donna Ximena, Don Giovanni tarafından aldatılmış İspanyol bir kadın, mezzosoprano
  • Duca Ottavio, Donna Anna'ya nişanlı asil, tenor
  • Biagio, köylu erkek, Maturina'nın nişanlısı, bas
  • Maturina, köylu kadın, Biaglo'nun nişanlısı, soprano
  • Lanterna, Don Giovanni'nin diğer bir uşağı, tenor
  • Korolar: Köylu erkek ve kadınlar, uşaklar, yerden gelen sesler


'Don Giovanni Tenorio veya tüm ismiyle (İtalyanca: Dön Giovanni o sia Il convitato di pietra) Giuseppe Gazzaniga tarafından bestelenen 1-perdelik dramma giocoso janrında bir operadır. Giovanni Bertati tarafından İtalyanca olarak yazılan opera librettosu, orijinal "Tirso de Molina" tarafından İspanyolca olarak hazırlanmış El burlador de Sevilla y convidado de piedra (Sevilla'lı Aldatıcı ve Taştan Misafir oyunundan uyarlanmıştır.

Bu opera eserinin prömiyer temsili 5 Șubat, 1787'da Teatro de Moise Tiyatrosu, Venedik'te yapılmıştır. Bu eserin İtalyan besteci Giuseppe Gazzaniga'nın (d.1745 - ö.1818) en güzel opera eseri olduğu kabul edilmektedir.

Bu opera eseri, yine 1787'de yapımlanıp ama prömiyeri temsili 29 Ekim'de Prag'da yapılan ve aynı konuyu işleyen Lorenzo Da Ponte librettosu ile Wolfgang Amadeus Mozart'ın bestelediği Don Giovanni opera eserinden ayrılmak için, bu eserdeki kahramanın bir tenor rolü olmasından dolayı, "Tenorio" olarak anılmaktadır. Bu eser Don Giovanni'nin maceralarının içinde konunun daha gülünç taraflarını ele almaktadır. Mozart'ın eseri 2 perde olmasına karşılık bu eser daha kısa olup 1 perdeden oluşmaktadır.

Temsiller

Kısa olduğu için bu eserin ilk temsili diğer bir kısa bir opera eseri olan "İl capriccio drammatıco" adlı eserle aynı gece yapılmıştır.

Bu opera eseri günümüzde dünya operaevleri tarafından ender olarak yapımlanıp temsil edilmektedir. Bu eserin dünya operaevleri tarafından 2005-2010 döneminde değişik yapımının "Operabase websitesi istististiklerine gore 3 değişik tane olduğu bildirilmektedir.

Roller

Rol Ses tipi Prömiyerde roller, 5 Şubat, 1787
(Orkestra şefi: )
Don Giovanni, Aşırı çapkın soylu bir gençTenor
İl Commendatöre, Don Anna'nın babasıBas
Pasquariello, Don Giovanni'nin uşağıBas
Donna Anna, İl Commandatore'nin kızı, Don Giovanni'nin kandırdığı kızSoprano
Donna Elvira, Don Giovanni tarafından terk edilmiş eski nişanlısı bir kadınSoprano
Donna Ximena, Don Giovanni tarafından baştan çıkartılmış ve aldatılmış İspanyol bir kadınMezzosoprano
Duca Ottavio, Donna Anna'ya nişanlı bir soyluTenor
Bıagio, köylü erkek, Maturina'nın nişanlısıBaş
Maturina, köylü kadın, Biagio'nun köylü nişanlısıSoprano
Lanterna, Don Giovanni'nin diğer bir uşağıTenor
Korolar: Köylü erkek ve kadınlar, uşaklar, yerden gelen sesler

Konu özeti

Don Giovanni, uşağı Pasquariello dışarıda gelen gideni patronuna haber vermek için nöbet tutmakta iken, Don Giovanni Donna Anna kandırmak için girişimde bulunmaktadır. Donna Anna'nın babası olan İl Commendatore bunu şerefine hakaret bulup Don Giovanni'yi kendisi ile düello etmeye çağırır. Düelloda Don Giovanni İl Commendatöre'yi öldürür. Donna Anna'nın nişanlısı olan Duca Ottavio bunun intikamını almaya yemin eder. Bu arada Don Giovanni'nin çapkınlığı durmaz; önce eskiden kandırmış olduğu Donna Elvira'yı tekrar kandırmaya çalışır ve sonra bir İspanyol kadın olan Donna Ximena'ya kur yapmaya başlar. Uşak Pasquariello Donna Elvira'ya Dön Giovanni'nin kandırdığı kadınlarının ayrıntılı bir listesini verir. Bu sırada köylü Maturina ve Bıagio bir köylüler partisi ile sahneye gelirler. Maturina ve Bıagio birbiriyle söz kesilmiş yakında nikâhları kıyılacak nişanlılardır. Fakat Don Giovanni buna hiç aldırmayıp Maturina'ya kur yapmaya başlar. Buna içerleyen Bıagio'yu Don Giovanni korkutup kaçmasına neden olur. Ama Maturina nişanlısına sadıktır ve Don Giovanni'nin kendini kandırma girişimlerini boşa bıraktırır.

Duca Ottavio, İl Comendatöre'nin üzerinden kendi heykeli bulunan mezarında ziyaret gider. Onu Don Giovanni ve Pasquariello görünmeden gizlice takip ederler. Mezar üzerinde olan heykel birden bu ikisine konuşmaya başlar ve onlara bu akşam yemek davetini kabul ettiğini bildirir. Bu Pasquariello'yu çok korkutur. O akşam Don Giovanni'nin evinde hazırlanan yemek sofrasında bulunan Donna Elvira Don Giovanni'ye artık kadın kandırma girişimlerinden vazgeçip tövbe etmesini ister. Ama Dön Giovanni buna yanaşmaz ve bunun üzerine Donna Elvira oradan arılır. Yalnız kalan Don Giovanni ve Pasquariello sofraya oturup hazırlanmış ziyafet yemeklerini yeyip içmeye başlarlar. Keyifleri yerine gelince yemekleri, içecekleri ve Venedikli kadınları öven şarkılar söylemeye başlarlar. Birden hiç beklemedikleri bir şekilde İl Commandatore'nin taştan heykeli oraya gelir. Don Giovanni'yi yakalar ve öldürür. Ottavio ve diğer kadınlarda sahneye gelirler. Öldürülmüş olan Don Giovanni'nin uşakları Pasquariello ve Lanterna Don Giovanni'nin nasıl korkunç bir şekilde öldürüldüğünü onlara anlatırlar. Orada bulunanların hepsi Don Giovanni'nin bu türlü korkulu sonunu sevinçle karşılayıp eğlenmeye koyulurlar. .

Eserdeki müziksel parçalar

  • 0 Uvertür Senfoniya
  • 1 Giriş La gran bestia è il mio padrone (Pasquariello, Don Giovanni, Donna Anna, Il Commendatore)
  • 2 Arya Vicin sperai l'istante (Duca Ottavio)
  • 3 Kavatina Povere femmine (Donna Elvira)
  • 4 İkili Dell'Italia ed Alemagna (Pasquariello, Donna Elvira)
  • 5 Arya Per voi nemmeno in faccia (Don Giovanni)
  • 6 Koro icin kavatina Bella cosa per una ragazza (Maturina, Biagio)
  • 7 Arya A me schiaffi sul mio viso (Biagio)
  • 8 Arya Se pur mi fate degna (Maturina)
  • 9 İkili Per quanto ben ti guardo (Donna Elvira, Maturina)
  • 10 İkili Signor Commendatore (Pasquariello, Don Giovanni)
  • 11 Arya Sposa più a voi non sono (Donna Elvira)
  • 12 Finale Far devi un brindisi alla città (Don Giovanni, Pasquariello, Lanterna, Il Commendatore, Donna Elvira, Maturina, Donna Ximena, Duca Ottavio)

Seçilmiş disk kayıtları

Yıl Roller
(Don Giovanni,
Pasquariello,
Donna Elvira,
Maturina,
Duca Ottavio)
Opera evi ve Orkestra,
Orkestra şefi
Marka
1956 Herbert Handt,
Carlo Cava,
Rosanna Carteri,
Anna Maria Rota,
Antonio Pirino
,
Nino Sanzogno
CD, Andromeda
1963 Fernando Jacopucci,
James Loomis,
Maria Luisa Giorgetti,
Maria Grazia Ferracini,
Rodolfo Malcarne
RCA Italiana Orkestrasi ve Korosu
Herbert Handt
CD, Nuova Era
1991 John Aler,
Jean-Luc Chaignaud,
Pamela Coburn,
Julie Kaufmann,
Robert Svendens
,
Stefan Soltesz
CD, Orfeo
1991 Douglas Johnson, <br/Ferruccio Furlanetto,
Luciana Serra,
Elzbieta Szmytka,
Carlo Alemanno
Kammerchor Stuttgart, Tafelmusik Baroque Orkestrasi
Bruno Weil
CD, Sony Vivarte SK 46693

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Don Giovanni Dramma giocoso." maddesi kaynaklıdır. [1] 6 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  1. ^ "İtalyanca libretto'nun online metni". 27 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017. 

Dış kaynaklar

  • Hunter, Mary (1998), "Don Giovanni", Kaynak:Stanley Sadie (ed.), The New Grove Dictionary of Opera, Cilt 2, Londra: MacMillan Publishers, Inc. SBN 0-333-73432-7 ISBN 1-56159-228-5. (İngilizce)
  • Gossett, Philip ve Brauner, Patricia (2001), Kaynak: Holden, Amanda (ed.), The New Penguin Opera Guide, New York: Penguin Putnam. ISBN 0-14-029312-4 (İngilizce)

Dış bağlantılar

  • YouTube websitesinde "G. Gazzaniga: DON GIOVANNI - Pietro Bottazzo - 1973" maddesinde 1973 yapimi G. Gazzaniga "Don Giovanni" operasının tümünün audio kaydı. Online: [2] 20 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Erişim tarihi:8.11.2017).
  • YouTube websitesinde "G. Gazzaniga: Don Giovanni - Piccola Scala 1974" maddesinde 1974 Picolo Scala'da G. Gazzaniga "Don Giovanni" operasının tümünün audio kaydı. Online: [3] (Erişim tarihi:10.12.2017).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Don Juan</span>

Don Juan, hikâyesi defalarca farklı yazarlar tarafından anlatılmış efsanevi ve kurgusal bir karakterdir. Don Juan ismi mecazi olarak "zampara" anlamında kullanılır.

Leyla Demiriş, Türk soprano ve opera sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Anna Netrebko</span> Rus soprano ve opera sanatçısı

Anna Jurjevna Netrebko, , Avusturya vatandaşlığı da bulunan Rus soprano, opera sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Don Giovanni</span>

Don Giovanni, müziği Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş, İtalyanca librettosu Lorenzo Da Ponte tarafından yazılmış olan iki perdelik bir opera eseridir. Bu eserin prömiyeri 29 Ekim 1787'de Prag'da Ulusal Tiyatro'da oynanmıştır. Mozart bu opera eserini "opera buffa" olarak sınıflandırmıştır. Da Ponte'nin liberettosu çok kere dramma giocoso olarak bilinmekte ve komik opera anlamı vermektedir. Bunu için opera çok kere komik opera veya komik (buffa) opera ile (seria) opera karışımı eşi bulunmayan bir tip opera olarak görülmektedir. Bu eser komedi, melodram ve olağanüstü fantezi elemanlarını kapsayıp birleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cosi fan tutte</span> Cosi Fan Tutte Operasının konusu

Così fan tutte, Wolfgang Amadeus Mozart tarafından hazırlanmış 2 perdelik bir opera buffa eseridir. Eserin librettosu Lorenzo da Ponte yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kaderin Gücü</span>

Kaderin Gücü, İtalyan besteci Giuseppe Verdi tarafından hazırlanmış 4 perdelik bir opera eseridir. Eserin librettosu 1835 de İspanyol "Rivas Dükü Ángel de Saavedra" nın Don Álvaro, o La fuerza del sino adlı oyunu ve Friedrich Schiller'in "Wallensteins Lager" adlı oyunundan uyarlanarak "Francesco Maria Piave" tarafından yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir'de İtalyan kız</span>

Cezayir'de İtalyan Kız Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş 2 perdelik bir "drama giocoso" türünde bir operadır. Eserin librettosunu, İtalyanca olarak daha önce 1808'de "Luigi Mosca" tarafından yazılmış bir libretto metninden uyararak, "Angelo Anelli" yazmıştır. Eserin prömiyeri 22 Mayıs 1813'te Venedik'te "Teatro San Benedetto"da yapılmıştır. Bu opera çok tutulmuştur ve Rossini'nin bu eseri yapılan bazı değişikliklerle sonraki iki yılda Vicenza, Milano ve Napoli'de sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Külkedisi (opera)</span>

Külkedisi Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş iki perdelik opera veya dramma giocosodir. Eserin librettosu, Fransız yazar Charles Perrault tarafından yazılmış Külkedisi masalından uyarlanarak Jacopo Ferretti yazılmıştır. Ancak eserin hazırlandığı sıralarda tiyatrolarda özel efektler çok sınırlı olduğu için, eser orijinal masalda bulunan fantezi peri sihirlerinden arındırılmış ve daha gerçekçi olarak sunulmuştur. Eserin prömiyeri 25 Ocak 1817'de Romada "Teatro Valle"de verilmiştir

<span class="mw-page-title-main">Don Pasquale</span> İtalyan operası

Don Pasquale İtalyan besteci Gaetano Donizetti tarafından hazırlanmış opera buffa, yani komik opera, janrında üç perdelik bir operadır. Eserin librettosu İtalyanca olarak "Stefano Pavesi"'nin Ser Marcantonio adlı oyunundan uyarlanarak Angelo Anelli'in hazırladığı librettodan esinlenerek "Giovanni Ruffini" tarafından yazılmıştır. Operanın prömiyer yapımı 3 Ocak 1843de Paris'te "Théâtre Italien" tiyatrosunda yapılmıştır. Devlet Opera ve Balesi, Ankara Opera Sahnesi'nde ilk defa 1955'te temsil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Gazzaniga</span>

Giuseppe Gazzaniga Napoli ekolüne mensup İtalyan opera bestecisidir. 51 opera eseri bestelemiştir ve opera buffa janrında eserler hazırlayan tanınmış İtalyan opera bestecilerinin sonuncusu olduğu kabul edilir.

Frances Ginsberg Amerikalı bir opera sanatçısıydı. Opera News dergisi onun performansları sebebi ile "1980'ler ve 1990'larda New York Operası ve diğer ABD şirketlerinde izleyicilerin favorisi yapan çarpıcı mizaçlı bir lirico-spinto soprano" olarak tanımladı.

<span class="mw-page-title-main">La finta giardiniera</span>

Finta Giardiniera İtalyanca adı ile genellikle anılan; Türkçe adı Bahçıvan Taklidçisi Genç Kız olan, bestesi daha 18 yaşında olan Wolfgang Amadeus Mozart tarafından, İtalyanca liberettosu tartışmalı olarak günümüzde Giuseppe Petrosellini'ye atıfedilen ama uzun bir dönem Ranieri de Cazalbigi'ye atıflı olan bir uvertür ve 3 perde ihtiva eden bir opera buffa janrında opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">Elizabet, İngiltere kraliçesi</span>

Elizabet, İngiltere kraliçesi Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş iki perdelik dramma per musica janrinda operadır. Eserin librettosu, İngiliz yazar "Sophie Lee" tarafından İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth'in hayatı hakkında İngilizce yazdığı tarihsel roman olan The Recess, or a Tale of other Times (1783-1785) adlı eserinden uyarlanarak İtalyanca Carlo Federici tarafından hazırlanmış Il paggio di Leicester (Leicester'in Genç Erkek Hizmetlisi adli tiyatro oyunundan uyarlanarak İtalyanca olarak Giovanni Schmidt tarafından yazılmıştır. Eserin prömiyer temsili 4 Ekim 1815'te Napoli'de San Carlo Tiyatrosu'nda verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Falstaff (Salieri)</span>

Falstaff veya Üç Șaka İtalyan asıllı ama Viyana'da çalışıp yaşayan Antonio Salieri tarafından bestelenmiş iki perdelik, bazen "dramma giocoso" janrında olarak nitelendirilen, bir opera eseridir. Eserin librettosu İngiliz oyun yazarı William Shakespeare'in Windsor'un Şen Kadınları tiyatro komedi oyunundan uyarlanarak İtalyanca olarak Carlo Prospero De Franceschi tarafından hazırlanmıştır. Eserin prömiyer temsili 3 Ocak 1799'de Viyana'da Theater am Kärntnertor'da yapılmıştır.

Hoyrat Şarkıcılar (İtalyanca:) Le cantatrici villane, Valentino Fioravanti tarafından bestelenmiş bir "dramma giocoso" türünde iki perdelik komik opera eseridir. Opera'nın librettosu Giuseppe Palomba tarafından hazırlanmıştır. Bu eserin prömiyer temsili Ocak 1799'da Teatro dei Fiorentini, Napoli'de sahneye konulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Le astuzie femminili</span>

Kadınlık Fendi, bestesi Domenico Cimarosa tarafından, librettosu "Giuseppe Palomba" tarafından Giovanni Bertati'nin L'amor rende sagace adlı liberettosundan uyarlanarak İtalyanca olarak hazırlanmış, 2 perdeden oluşan, melodramma giocoso janrında bir opera eseri. Eserin prömiyer temsili 26 Agustos 1794'te Teatro dei Fiorentini, Napoli'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Una Cosa Rara</span>

Nadir Şey, bestesi İspanyol Katalan asıllı ama Viyana'da çalışan Vicente Martín y Soler tarafından, librettosu ("Lorenzo Da Pontei" tarafından "Luis Vélez de Guevara" tarafından yazılmış olan "La luna de la Sierra" adlı tiyatro oyunundan uyarlanarak, İtalyanca olarak hazırlanmış, 2 perdeden oluşan, dramma giocoso janrında bir opera eseri. Eserin prömiyer temsili 17 Kasım 1786'de Burgtheater, Viyana'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sevil Berberi (Paisiello)</span>

Sevil Berberi Opus:R 1.64, libretto'su İtalyanca olarak "Giuseppe Petrosellini" tarafından Fransız Pierre Augustin Caron de Beaumarchais'nin yazdığı "Le Barbier de Séville" adlı komedi tiyatro oyunundan uyarlanarak yazılmış; besteci Giovanni Paisiello tarafından hazırlanmış "dramma giocoso" janrında bir 2 perdelik opera buffadır. İlk temsili 26 Eylül 1782'de Sankt-Peterburg Rusya'da Ermitaj Sarayı'nda "Zimnevo Dvortsa" salonunda yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nina (opera)</span> Giovanni Paisiellodan bir opera

Nina, , libretto'su İtalyanca olarak "Giambatista Lorenzi" tarafından yazılmış; besteci Giovanni Paisiello tarafından hazırlanmış "a commedia per musica" adı verilen komedi janrında bir opera buffa'dır.

Marina Rebeka, hem opera hem de konser sahnelerinde aktif olan Letonyalı bir sopranodur. Öncelikle 19. yüzyıl İtalyan ve Fransız repertuarı olmak üzere Verdi'nin La traviata'sında Violetta rolünde, Gioachino Rossini'nin eserlerinde, ayrıca Mozart'ın Don Giovanni'deki Donna Anna rolünde sık sık rol alan bir performans sergilemektedir.