İçeriğe atla

Don Byas

Don Byas
DoğumCarlos Wesley Byas
21 Ekim 1912(1912-10-21)
Muskogee, Oklahoma, U.S.
Ölüm24 Ağustos 1972 (59 yaşında)
Amsterdam, Hollanda
TarzlarBebop, Swing
ÇalgılarTenor Saksafon

Carlos Wesley " Don " Byas (21 Ekim 1912 – 24 Ağustos 1972) Amerikalı bir caz müzisyeni ve tenor saksafon sanatçısıydı. Kariyerini daha çok Bebop ve Swing tarzları üzerine oluşturdu. Count Basie, Duke Ellington, Art Blakey, Dizzy Gillespie ve diğer birçok sanatçıyla birlikte sahne aldı. Ayrıca kendi grubunu da yöneten Byas, hayatının son 26 yılını Avrupa'da yaşadı.

Biyografi

Oklahoma ve Los Angeles

Byas 21 Ekim 1912'de, Oklahoma, Muskogee'de doğdu. Ebeveynlerinin her ikisi de müzisyen olan Byas'ın annesi piyano, babası klarnet çalıyordu. Klasik müziğe keman, klarnet ve alto saksafon çalarak başlayan Byas 1920'lerin sonuna kadar aldığı müzik eğitimini sürdürdü.

Birçok enstrüman çalan Benny Carter, özellikle bu dönemde onun idolüydü. 17 yaşlarında Bennie Moten, Terrence Holder ve Walter Page ile yerel orkestralarda çalmaya başladı. 1931-32 yıllarında Langston College'da kendi üniversite müzik grubunu kurdu ve yönetti.

Byas, West Coast'a taşındıktan sonra tenor saksafon çalmaya başladı ve Los Angeles'ta birkaç müzik grubunda yer aldı. 1934'te, Bert Johnson's Sharps and Flats'in Batı yakası turuna katıldı.[1] 1935 yılında ise Paradise Club'da Lionel Hampton'ın grubunda, aranjör Eddie Barefield ve trombon sanatçısı Tyree Glenn ile birlikte çalıştı. Byas ayrıca Buck Clayton, Lorenzo Flennoy ve Charlie Echols ile birlikte sahne aldı.

New York City

Byas 1937 yılında Eddie Mallory grubuyla çalışmak üzere New York'a taşındı. 1938'de ve daha sonra 1939-1940'ta aranjör Don Redman'ın grubuyla da kısa bir süre çalıştı. Mayıs 1939'da ilk solo kaydı olan "Is This to Be My Souvenir?"i kaydetti. Lucky Millinder, Andy Kirk, Edgar Hayes ve Benny Carter gibi sanatçıların liderleriğindeki gruplarla çaldı.

1940 senesinin Eylül ayında, Byas, Billie Holiday tarafından kaydedilen "Practice Makes Perfect" te sekiz bar solo gerçekleştirdi. Piyanist Pete Johnson, trompetçi Hot Lips Page ve şarkıcı Big Joe Turner'ın da aralarında bulunduğu oturumlarda yer aldı. 1941'de Minton's Playhouse'da Charlie Christian, Thelonious Monk ve Kenny Clarke ile birlikte sahne aldı.

1941'in başlarında, Paul Bascomb'la kısa bir süre çalıştıktan sonra, Count Basie, Byas'ı kendi müzik grubunun bir üyesi olan Lester Young'ın yerini alması için seçti ve grupta yerini alan Byas bu sayede büyük bir çıkış yaptı. Sanatçı, 17 Kasım 1941'de Basie orkestrasıyla "Harvard Blues"un kaydını gerçekleştirdi. 24 Temmuz 1942'de Buck Clayton ve Count Basie, Freddie Green, Walter Page, Jo Jones gibi sanatçılardan oluşan küçük bir grup oturumunun parçası oldu, "Royal Garden Blues" ve "Sugar Blues" kayıtlarını gerçekleştirdi.

Ağustos 1942'de grup, 'Reveille with Beverly' ve sonrasında yine başka bir film olan 'Stage Door Canteen'in çekimleri için Hollywood'a gitti. Byas, Kasım 1943'e kadar Basie'nin grubunda yer almaya devam etti.

Byas, Coleman Hawkins orkestrası (1944) da dahil olmak üzere New York'taki kulüplerde küçük gruplarla birlikte çaldı ve 1944'ün başlarından itibaren Onyx Club'da Dizzy Gillespie, Charlie Parker, George Wallington, Oscar Pettiford ve Max Roach gibi bebop tarzında eserler veren sanatçılarla tanıştı. Mayıs 1944'te, Three Deuces kulübünde gerçekleşen performanslarda kendi grubunu yönetti. Bu dönemde bir dizi küçük plak şirketi (Savoy, Jamboree, National, Disc, Arista, Super, American, Hub, Gotham) için kayıt yapan Byas, hemen ardından David Raskin'in bestelediği 'Laura'yla büyük bir hit yaptı, 'Laura' aynı zamanda Otto Preminger'in aynı isimli filminin tema melodisiydi.

Don Byas, 9 Ocak 1945'te Gillespie ve Trummy Young ile birlikte "Be Bop", " Salt Peanuts " ve " Good Bait" albümlerini kaydetti. 9 Haziran'da Slam Stewart'la The Town Hall'da canlı düet yaptı. Byas, 1945-46 yılları arasında Savoy için birkaç oturumluk küçük bir grup yönetti.

Ocak 1946' Esquire All-American Ödüllerinde tenor saksafon sanatçısı kapsamında ikinci oldu ve aynı yılın Şubat ayında Gillespie ile " 52nd Street Theme " ve " Night in Tunisia " kayıtlarını yaptı.[2]

Sanatçı, Bebop tarzına olan bağının yanı sıra bir yandan da swing'e derin bir merak saldı. Bu yola Coleman Hawkins'i örnek alarak başlayan Byas üzerinde Art Tatum'un da büyük bir etkisi olduğu söylenir.

Paris

Don Byas, 1946 yılının Eylül ayında, Don Redman'ın grubuyla Danimarka, Belçika, İsviçre ve Almanya'da turneye katılmak üzere Avrupa'ya gitti. Redman ve ekibi savaştan hemen sonra eski kıtayı gezen ilk sivil caz grubu oldu.[3] Byas Avrupa'da kaldı. Belçika ve İspanya'da çeşitli sahnelerde yer aldıktan sonra Paris'e yerleşti.

Byas, Cenevre'de olduğu sıralarda "Laura" ve " How High the Moon" kayıtlarını yaptı. Ardından Aralık 1946'da Redman, Tyree Glenn ve Peanuts Holland gibi isimlerle Fransa'daki ilk kaydını gerçekleştirdi.

Sanatçı, 1948'den itibaren sadece Paris'teki Saint-Germain-des-Prés çevresinde değil, aynı zamanda Riviera'da da tanıdık bir figür haline geldi.1949'un başlarında Bill Coleman ile sahne alan Byas, aynı yılın sonbaharında Buck Clayton ile tura çıktı. 1953'te Andy Kirk ile işbirliği sayesinde Vogue'da kayıt gerçekleştirdi.

Hollanda

Byas, 1950'lerin başında Hollanda'ya taşındı; 1955 senesinde Johanna "Jopie" Eksteen ile evlendi.[4]

Avrupa'da, genellikle gezen Amerikalı müzisyenlerle yoğun bir şekilde çalıştı. Ayrıca Avrupa'da bulunduğu sırada fado şarkıcısı Amália Rodrigues ile kayıt yaptı. Byas, 1970'te Newport Caz Festivali'nde sahne alana kadar ABD'ye geri dönmedi.

Don Byas, 1972'de 59 yaşındayken akciğer kanserinden öldü.

Byas'ın kullandığı son Dolnet tenor saksafonu Rutgers Üniversitesi Caz Araştırmaları Enstitüsü'nde sergilenmektedir.

Diskografi

Lider olarak

  • Don Carlos Meets Mary Lou (Vogue, 1954)
  • Jazz at Saint-Germain Des Prés (Verve, 1957)
  • April in Paris! Don Byas with Strings (Battle, 1963)
  • Don Byas' 30th Anniversary Album (Fontana, 1964)
  • Anthropology (Black Lion, 1964)
  • Don Byas Meets Ben Webster (Prestige, 1969)
  • Midnight at Minton's (Onyx, 1973)
  • A Tribute to Cannonball (Columbia, 1979)
  • Autumn Leaves (Jazz House, 1998)
  • Don Byas at Nalen (Riverside, 2012)

Yardımcı olarak

Kaynakça

  1. ^ "Behind the Scenes with Harry". The California Eagle. 12 Ekim 1934. s. 6. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2021. 
  2. ^ "Dizzy Gillespie Discography". 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Don Redman's 1946 European Tour". 30 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013. 
  4. ^ "Carlos Wesley Byas". CCM. 9 Ekim 2002. 6 Eylül 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Swing (müzik)</span>

Swing 1930'lu yıllarda ortaya çıkan caz akımı. 20. yüzyılın en popüler caz hareketlerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Tuna Ötenel</span> Türk caz müzik sanatçısı

Tuna Ötenel, Türk caz müzisyeni, piyanist, saksofoncu ve besteci

<span class="mw-page-title-main">Anita O'Day</span> Amerikalı caz sanatçısı (1919 – 2006)

Anita O'Day, Amerikalı bir caz şarkıcısıdır. Ella Fitzgerald ve Billie Holiday gibi caz ustalarıyla birlikte, cazın kraliçelerinden sayılır. "Beyaz tenli caz vokalistleri"nin vazgeçilmezlerindendir. Asıl adı "Anita Belle Colton"dur. "Swing" ve "bebop" zamanlarının sanatçılarındandır. Sesinin berraklığı ve tüm caz türlerinde verdiği eserler sayesinde, yaşadığı yüzyılın en büyük caz sanatçılarından biri olarak kabul görmüştür. 86 yaşında iken, "Indestructible!" adlı albümü çıkarmıştı.

Caz, ilk kez ABD'nin güney eyaletlerinde, 1900'lerin başında gelişmeye başlamış bir Afro-Amerikan müzik türüdür. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında New Orleans, Louisiana'daki Afrikalı-Amerikalı topluluklarda ortaya çıktı. Caz müziği, mavi notalar, senkop, swing, çoklu ritim, atışma ve doğaçlama tekniklerini kullanır; Afrikalı-Amerikalı ve Batı müziği tekniklerinin harmanlanmasıdır. Bu müziğin dünya ile tanışması ise 1917 yılında Dixieland Jazz Band'in ilk plaklarının piyasaya çıkmasıyla olmuştur. 1920 ile 1930'larda popülerliğinin artmasıyla başta ABD olmak üzere tüm dünya genelinde Caz Çağı yaşanmıştır. Caz yalnızca geçmişte değil, bugün dahi çok sevilen ve ünü gün geçtikçe artan müzik türlerinden biridir. 1920'lerin Caz Çağı'ndan bu yana, geleneksel müzik ve popüler müzikte önemli bir müzikal ifade biçimi olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ella Fitzgerald</span> Amerikalı caz sanatçısı (1917 – 1996)

Ella Jane Fitzgerald, yirminci yüzyılın en önemli Amerikalı caz vokalistlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Stéphane Grappelli</span> Fransız caz müzisyeni (1908 – 1997)

Stéphane Grappelli Fransız caz kemancısı. Django Reinhardt ile birlikte tamamen telli veya yaylı enstrümanlardan oluşan "Quintette du Hot Club de France" grubunu kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Charlie Parker</span> Amerikalı caz müzisyeni (1920 – 1955)

Charles "Bird" Parker, Jr. Amerikalı caz sanatçısı ve saksofon yorumcusudur.

<span class="mw-page-title-main">Oscar Peterson</span>

Oscar Emmanuel Peterson, Kanadalı piyanist, caz ustası, besteci.

<span class="mw-page-title-main">Tom Harrell</span>

Tom Harrell, Amerikalı caz trompetçisi ve kompozitörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kenny Clarke</span> Amerikalı caz müzisyeni (1914 – 1985)

Kenny Clarke,, , Amerikalı caz davulcusu, vurmalı çalgılar yorumcusu, bebop tarzı önderlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Kerem Görsev</span> Türk piyanist

Kerem Görsev, Türk caz sanatçısı, piyanist ve besteci.

<span class="mw-page-title-main">Blues Alley</span>

Blues Alley, 1965 yılında kurulan, Washington'un Georgetown semti, Wisconsin caddesinde bulunan caz müzik gece kulübü ve restoran. Kulüp, her gece farklı caz müzisyenlerinin sahne almasıyla tanınmıştır. 2008 yılının üç yüz altmış gecesinde caz müzisyeni sahne almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bruce Swedien</span> Amerikalı ses mühendisi (1934 – 2020)

Bruce Swedien, Grammy ödüllü Amerikalı ses mühendisi ve müzik prodüktörü. Quincy Jones ile birlikte yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır.

Ozan Musluoğlu,, Caz sanatçısı, Basçı, Besteci.

<span class="mw-page-title-main">Kenny Barron</span> Amerikalı caz müzisyeni

Kenny Barron, Amerikalı caz piyanist sanatçıdır. Lirik tarzdaki üslubu ve bebop tarzında yaptığı jazz kayıtlarıyla bu tarzın önde gelen sanatçıları arasında gösterildi ve ünlendi.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Dai</span> Türk müzisyen

Yahya Dai, Türk caz müzisyeni.

<span class="mw-page-title-main">Flora Purim</span> Şarkıcı

Flora Purim, özellikle füzyon caz çalışmaları ile bilinen Brezilyalı kadın şarkıcıdır. Chick Corea ve Stanley Clarke ile Return to Forever grubunda yer alması ile tanındı. Dizzy Gillespie, Gil Evans, Opa, Stan Getz, George Duke, Mickey Hart’ın Grateful Dead, Santana, Jaco Pastorius ve eşi Airto Moreira ile pek çok kayıt yaptı ve konser verdi.

<span class="mw-page-title-main">Fletcher Henderson</span> Amerikalı aranjör, besteci ve piyanist (1897 – 1952)

James Fletcher Hamilton Henderson Amerikalı bir piyanist, grup lideri, aranjör ve bestecidir, big band caz ve swing müziğinin gelişiminde önemli bir figürdür. Henderson, oldukça üretken siyah müzik aranjörlerinden biriydi ve Duke Ellington ile birlikte caz tarihinin en etkili aranjör ve grup liderlerinden biri olarak kabul edilir. Henderson'ın etkisi çok büyüktür. Dixieland ve hareketli dönemler arasındaki boşluğun kapatılmasına yardımcı oldu. "Smack" Henderson olarak da bilinir..

<span class="mw-page-title-main">Joe Henderson</span> Amerikalı caz müzisyeni (1937 – 2001)

Joe Henderson Amerikalı bir caz saksafon sanatçısıydı. Kırk yılı aşan kariyerinde Henderson, zamanının önde gelen Amerikalı müzisyenlerin birçoğuyla çaldı ve Blue Note, Milestone ve Verve dahil olmak üzere birçok önemli plak şirketi ile kayıt yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Dexter Gordon</span> Amerikalı caz müzisyeni (1923 – 1990)

Dexter Gordon Amerikalı bir caz tenor saksofoncusuydu. Charlie Parker, Dizzy Gillespie ve Bud Powell gibi diğer isimleri de içeren en etkili erken dönem bebop müzisyenleri arasındaydı. Gordon'un boyu 6 fit 6 inç (198 cm) olduğundan "Uzun Dexter" ve "Sofistike Dev" olarak da biliniyordu. Stüdyo ve performans kariyeri 40 yılı aşkın bir süre devam etmiştir.