Domna Visvizi

Domna Visvizi (Yunanca: Δόμνα Βισβίζη Dómna Visvízi; 1783, Sakız Adası - 1850, Atina), Yunan kökenli deniz kaptanı. Yunanistan Bağımsızlık Savaşı'nda boy göstermiştir. Başlangıçta, yeni bir Yunan devletinin kurulması için kocası Chatzi Visvizis'inin gemisi Kalomoria ile Sakız Adası'ndan yola çıkmıştır. Temmuz 1822 yılında kocası savaşta ölünce geminin kaptanı oldu ve savaşa devam etti. Savaştan sonra Yunanistan Krallığı için Evia (Eğriboz) adasını fethetmiştir. Savaştan sonra ciddi mal kaybı yaşayan Visvizi, devletin sağladığı fonların bitmesi ve ek fon talebinin reddedilmesi sonucu gemisini devretmek zorunda kalmıştır. 1824 yılında kısa süreliğine Yunan Donanmasına girdi. Daha sonra buradan ayrıldı ve 1850 yılına kadar yoksul bir hayat yaşayarak öldü.

Visvizi, zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Ailesi o kadar zengindi ki Sakız Adası'nda onlarca toprakları vardı. 1808 yılında 25 yaşında iken Hacı Visvizis ile evlenmiştir. Visvizi o zamanlar yetenekli bir armatördü ve Osmanlı'nın Yunanlar üzerindeki baskısından hiç haz etmiyordu. Bunun için Filiki Eterya Cemiyeti'ne üye olmuştur. Beş çocukları olmuştur.

Yunan İsyanı'nın patlak vermesiyle Osmanlı hızlı bir şekilde Konstantiniyye'de bulunan birlikleriyle çevredeki Yunan kasabalarına saldırdı ve harap etti. Bunları duyan karı koca, hemen hazırlanarak ertesi gün yoğun miktarda erzak ve 5 çocuklarıyla Kalomoria gemisine bindiler ve Ege Denizine doğru yola koyuldular. Gemi aynı zamanda Ortodoks kilisesi için önem arz eden ikonalar, Visvizi'nin ailesine ait kemik parçaları ve birkaç torba toprak içeriyordu. Savaşın başlarında Emmanouel Pappas komutasında Athos, Midilli ve Samos kıyıları için savaştılar. 1822 yılında kocası Eğriboz yakınlarında yeniçeriler tarafından gerçekleşen operasyonda öldürüldü. Anlatılanlara göre o ve kocası 30 gemilik büyük bir filoyu Mali Körfezine götürürken yeniçeri askerleri tarafından baskın yapılarak gözleri önünde kocası öldürülmüştür. O günden sonra komuta artık ondaydı. Visvizi yeniçerilerin yaptığı baskını geri püskürtmeyi başarmıştır ve bu olay Osmanlı cephesinde paniğe yol açmıştır. Filoyu güvenle limana ulaştırdıktan sonra Skiatos adasına gitti. Burada Odisseas Andruços kuvvetlerine silah ve teçhizat tedariki sağlamıştır. Sık sık Osmanlı'ya ait Ege ve Trakya kıyılarındaki köyleri, kasabaları ve surları bombalamasıyla ün salmıştır. Visvizi 1823 yılına kadar Kalomoria gemisiyle savaşmıştır. Ancak gemi artık eskimeye ve hasar görmeye başlamıştı. O zamanlar o kadar çok para harcıyordu ki geminin tamiri için gerekli parayı uzun süre sağlayamamıştır. Yunan hükûmetine her ne kadar yardım çağrısı yapsa da hükûmet bu çağrıları kaideye almadı. 1824 yılında iflasın eşiğine geldiği için mecburen gemiyi Yunan Donanmasına devretmiştir. Aynı yıl Kalomoria gerekli bakımları yapıldıktan sonra denize tekrar açılmıştır ve Osmanlı gemisi olan Hazne Gemnisi'yi batırmıştır.

Visvizi ve çocukları yoksul bir hayata başlamışlardır. Önce Nafplio, daha sonra Ermupolis kentinde yaşamışlardır. Nafplio kentinde Visvizi geçimini sağlamak adına bir kafe açmaya karar vermiştir. Kafe için bir keşişle ortaklık kurmuştur fakat keşiş gizlice Visvizi'nin bütün paralarını çalmıştır. Yunan Bağımsızlık Savaşı'nda yüzlerce kadın boy göstermesine rağmen gereken desteğin verilmemesine ve hafife alınmalarından son derece şikayetçiydi. Mavrogenus gibi ünlü kadın denizcilerin olduğu dönemde Visvizi, pek fazla tanınmıyordu ve neredeyse bütün savaşlarda kendi bütçesinden silah ile teçhizat almıştır.

Yunan hükûmetine ek fon sağlamaları için ne kadar dilekçe yazarsa yazsın, hükûmet kendisine sadece aylık 30 Drahmi yardımda bulunuyordu. Visvizi'nin çocuklarından biri 1826 yılında açlıktan ölmüştür. İlk çocuğu Themistokles Dimitrios, üstün başarısı nedeniyle Fransız Philhellenic Committee tarafından okuması için Paris'e getirilmiştir. Burada iyi bir eğitim alan Dimitrios, 1845-1876 yılları arasında Naksos kentinin valisi olacaktı. 1845 yılında Visvizi Pire'de bulunan eski bir liman kulübesinde hayatını sürdürüyordu. 1850 yılında 67 yaşındayken yoksulluk içinde ölmüştür.

Aleksandrupolis'de onun anısına 2005 yılında bir heykel dikilmiştir. Ayrıca Atina'da Bağımsızlık Savaşı'nda boy göstermiş kahramanları onurlandırmak için açılan Pedion tu Areus'ta bir büstü vardır.

• Yunan İsyanı