İçeriğe atla

Dominique Lapierre

Dominique Lapierre
Doğum30 Temmuz 1931(1931-07-30)
Châtelaillon-Plage, Charente-Maritime, Fransa
Ölüm4 Aralık 2022 (91 yaşında)
MilliyetFransız
EğitimLafayette Koleji
Paris Üniversitesi
MeslekYazar ve tarihçi
Tanınma nedeniIs Paris Burning?
O Jerusalem!
EvlilikDominique Conchon-Lapierre
İmza
Dominique Lapierre'nin İmzası

Dominique Lapierre (30 Temmuz 1931 – 4 Aralık 2022), Fransız yazar ve tarihçi.

İlk yılları ve kariyeri

Dominique Lapierre, 30 Temmuz 1931'de Châtelaillon-Plage, Charente-Maritime, Fransa'da doğdu. On üç yaşında diplomat (Fransa Başkonsolosu) olan babasıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. New Orleans'taki Cizvit okuluna gitti ve New Orleans Item gazetesinde çalışmaya başladı. Seyahat etmeye, yazmaya ve arabalara meraklıydı.

Lapierre, annesinin kendisine verdiği 1927 model Nash marka otomobil'i yenileyerek yaz tatillerinde Amerika Birleşik Devletleri'ni dolaşmaya karar verdi. Geçimini sağlamak için posta kutularını boyadı. Daha sonra Meksika'da Aztekler'i incelemek için burs aldı. Amerika Birleşik Devletleri'nde otostop çekerek maceralı bir yaşam sürdü, makaleler yazdı, kiliselerde cam sildi, konferanslar verdi ve hatta Avrupa'ya dönen bir gemide siren temizleyicisi olarak iş buldu. Bir gün Chicago yolunda onu arabasına alan bir kamyon şoförü bavulunu çaldı. Şoförü polisten önce bulunca özel haber olarak 100 dolar karşılığında Chicago Tribune gazetesine sattı. Cebinde sadece otuz dolarla başladığı yirmi bin millik macerasını anlatan A Dollar for a Thousand kilometers (Bin Kilometre İçin Bir Dolar) adıyla yayınladığı ilk kitabını hazırlamasına kaynak oldu. Kitap savaş sonrası Fransa'da ve diğer Avrupa ülkelerinde en çok satan kitaplardan biri oldu.

Sonraki yaşamı

Lapierre on sekiz yaşında Easton, Pensilvanya'daki Lafayette Koleji'nde ekonomi eğitimi almak üzere Fulbright Bursu kazandı. 1937 model üstü açık eski model Chrysler marka aracı 30 dolara satın aldı ve bir moda editörüne aşık oldu. New York Belediye Binası'nda 21. doğum gününde evlendiler ve balayı için eski Chrysler aracıyla Meksika'ya gittiler. Ceplerinde sadece 300 dolar vardı buda benzin, sandviç ve kamyoncu motellerinde ucuz oda almaya yetiyordu. Los Angeles'ta Campbell Çorbaları için düzenlenen bir radyo yarışma programında 300 dolar daha kazandılar. Ödül üç hafta boyunca tek yiyecekleri olan bir kasa çorbayı içeriyordu. Lapierre, Chrysler marka aracını San Francisco'da 400 dolara sattı ve balayına Japonya'ya gitmek için SS Başkanlık Cleveland'dan iki bilet aldı. Balayı bir yıl sürdü. Bu süre zarfında Japonya, Hong Kong, Tayland, Hindistan, Pakistan, İran, Türkiye ve Lübnan'ın aralarında olduğu ülkeleri gezdiler. Balayı gezisinin ardından Fransa'ya yerleşerek Honeymoon around the Earth (Dünya Etrafında Balayı) adlı ikinci kitabını yayınladı.

Larry Collins ile işbirliği

Balayından sonra Paris, Fransa'ya döndüğünde Fransız Ordusu'na girdi. Tank alayında geçirdiği bir yılın ardından tercüman olarak görev yapmak üzere SHAPE karargâhına transfer edildi. Bir gün kafeteryada Yale Üniveresitesi'nden mezun askere yeni alınmış genç Amerikalı onbaşı olan Larry Collins'le tanışarak hemen arkadaş oldular. Collins terhis olduğunda Procter & Gamble'dan iş teklifi aldı. Yeni işine başlamadan iki gün önce, United Press ona Procter & Gamble'ın teklif ettiğinden çok daha az bir ücretle Paris ofislerinde altyazı yazarı olarak iş teklif etti. Collins, Birleşik Basın'dan teklifini değerlendirdikten sonra Newsweek tarafından Ortadoğu Bölesi muhabiri olarak işe alındı. Lapierre, terhisinsden sonra Paris Match dergisinde muhabirliğe başladı. Lapierres'in ilk çocuğu Alexandra'nın vaftiz babası Collins oldu. Collins ve Lapierre, gazetecilikleri döneminde görev esnasında birkaç kez beraber çalışma fırsatı elde ettiler. Arkadaşlıklarına rağmen bazı hikâyeler nedeniyle birbirleriyle rekabete girdiler. Ancak hem Fransız hemde Anglofon izleyicilere hitap edecek büyük bir hikâye anlatmak için güçlerini birleştirmeye karar verdiler. İlk çok satan ortak yazdıkları kitapları Is Paris Burning? otuz dilde on milyona yakın kopya sattı. Bu kitapta modern araştırmacı gazetecilik tekniğini klasik tarihsel araştırma yöntemleriyle harmanladılar.

Ardından O Jerusalem! (Ey Kudüs!) kitabı için İsrail Devleti'nin doğuşunu yeniden inşa etmek üzere Kudüs'te dört yıl geçirdiler. Lapierre, Kudüs'te uzun zaman geçirdikten sonra Kutsal Şehir'deki her sokağı, meydanı, caddeyi ve binayı yakından tanımaktan gurur duyuyordu.

Lapierre'in iki kitabı - Is Paris Burning? (Paris Yanıyor mu?, Larry Collins ile birlikte yazmıştır) ve City of Joy - sonradan filme alınmıştır. Lapierre ve Collins birlikte birkaç kitap daha yazmışlar son olarak birlikte Is New York Burning? (New York Yanıyor mu?, 2005) adlı eseri kaleme aldıktan sonra Collins'te kitabın yayınlandığı aynı yıl olan 2005'te ölmüştür.

Ayrıca Lapierre akıcı Bengalce konuşabilmekteydi.

City of Joy Vakfı ve diğer insani yardım kuruluşları

The City of Joy Kalküta'daki Pilkhana gecekondu mahallesinin isimsiz kahramanları hakkındadır. Lapierre, bu kitaptan kazandığı telif ücretlerinin yarısını Kalküta'da cüzamlı ve çocuk felci çocukları için sığınma merkezleri, dispanserler, okullar, rehabilitasyon atölyeleri, eğitim programları, sıhhi eylemler ve hastane botları dahil olmak üzere çeşitli insani yardım projelerini desteklemek için bağışladı. Hayırsever fonları işlemek ve kanalize etmek için Kalküta'daki cüzamlı insanların çocuklara yardım amacıyla (Fransa'da Action pour les enfants des lépreux de Calcutta resmi adı altında kayıtlı) bir dernek kurdu. Hindistan'daki yolsuzluğun farkında olarak yaptığı tüm fon transferlerini paranın doğru amaç için doğru kişiye ulaşmasını sağlayacak şekilde organize etti. 1980'de evlendiği eşi Dominique Conchon-Lapierre vakıftaki diğer ortağıydı.

Bhopal'de yazdığı Five Past Midnight adlı eserin telif ücretleri 1984 Union Carbide Bhopal felaketinin kurbanlarına ücretsiz tıbbi tedavi sağlayan Bhopal'daki Sambhavna Kliniği'ne hibe edilmiştir. Lapierre ayrıca Five Past Midnight in Bhopal (Bhopal'da Gece Yarısını Beş Geçe) adlı kitabında geçen yerleşim yerlerinden birisi olan Oriya Basti'deki bir ilkokula fon sağlamıştır.

Otomobil ve seyahat tutkusu

Altı yaşında otomobillere karşı bir tutku geliştirdi. Her yaz büyükbabasının Atlantik kıyısındaki sahil evindeyken amcasının Amerikan arabalarına ilgi duyardı. Lafayette Koleji'nde burslu öğrenciyken bir hurdalıkta bulduğu üstü açılır klasik Chrysler marka üstü açılır arabayı otuz dolara satın aldı. Kırk beş yıl sonra bir Fransız eski model araba dergisinde aynı marka başka bir Chrysler marka aracın fotoğrafını gördü. Otomobil Poitiers'de müzayedeye çıkarılmak üzereydi. Müzayedeye yetişerek teklif verdi ve kazandı. Paris Üniversitesi'nde öğrenciyken kendisinin ve bir sınıf arkadaşının Ankara'ya kadar sürdüğü eski model Amil marka aracı satın aldı. Dağ geçitlerinden geçerken yeterli manevra gücüne sahip olmak için arabayı nasıl geri geri sürdüğüne dair hikâyeler anlattı. Son gezisini kırkıncı yaş gününde aldığı Rolls-Royce marka aracıyla Bombay'dan Pakistan, Afganistan, İran ve Türkiye üzerinden Saint Tropez'i dolaşarak gerçekleştirdi.

Ölümü

Mondadori Yayınevi tarafından Lapierre'nin 4 Aralık 2022'de 91 yaşında öldüğü haberi kamuoyuna duyuruldu.[1]

Ödülleri

Lapierre, 2008'deki Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında şeref holüne alınarak Hindistan'ın üçüncü en yüksek sivil ödülü olan Padma Bhushan Ödülü'ne layık görülmüştür.[2]

Eserleri

Romanlar

  • The Fifth Horseman (Le Cinquième Cavalier) (1980), Larry Collins ile 0-671-24316-0
  • The City of Joy (La Cité de la joie) (1985), 0-385-18952-4
  • Beyond Love (Plus grands que l'amour) (1990), 0-446-51438-1
  • Is New York Burning? (New-York brûle-t-il?) (2005), yazar Larry Collins, 1-59777-520-7

Kurgusal-olmayan

Otobiyografi
Biyografi
  • Chessman Told Me (Chessman m'a dit) (1960)
  • Or I'll Dress You in Mourning (...Ou tu porteras mon deuil) (1968), Larry Collins ile
Tarih
  • Is Paris Burning? (Paris brûle-t-il?) (1965), Larry Collins ile 9780785812463
  • O Jerusalem! (Ô Jérusalem) (1972), Larry Collins ile 0-671-21163-3
  • Freedom at Midnight (Cette nuit la liberté) (1975), Larry Collins ile 0-671-22088-8
  • Five Past Midnight in Bhopal (Il était minuit cinq à Bhopal) (2001), Javier Moro ile 0-446-53088-3
  • A Rainbow in the Night: The Tumultuous Birth of South Africa (Un arc-en-ciel dans la nuit) (2008), 978-1-4332-9156-2
Gezi
  • A Dollar for a Thousand Miles (Un dollar les mille kilomètres) (1949)
  • Once Upon a Time in The Soviet Union (Il était une fois l'URSS) (2005) Jean-Pierre Pedrazzini ile 978-81-216-1247-0 — 1956 yılında Jean-Pierre Pedrazzini ile birlikte Sovyetler Birliği'ne yaptığı yolculuğu anlatıyor.
  • Honeymoon around the Earth (Lune de miel autour de la Terre) (2005)

Adaptasyon

  • Is Paris Burning? (1966), film; yönetmen: René Clément, Is Paris Burning? kitabından alıntı
  • City of Joy (1992), film; yönetmen: Roland Joffé, City of Joy romanından alıntı
  • A cloud over Bhopal (2001), belgesel; yönetmen: Gerardo Olivares ve Larry Levene, Five Past Midnight in Bhopal kştabından alıntı
  • Viceroy's House (2017), film; yönetmen: Gurinder Chadha, Freedom at Midnight kitabından alıntı

Kaynakça

  1. ^ "Morto Dominique Lapierre, l'autore de «La città della gioia»". Corriere della Sera. 4 Aralık 2022. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  2. ^ "Padma Bhushan a gift from Sundarbans: Lapierre". 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2008. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Ferrari S.p.A., merkezi ve kuruluş yeri İtalya'nın Modena şehrinin yakınındaki Maranello'da olan İtalyan bir lüks spor otomobili, coupe, süperspor otomobil, spor otomobil üreticisidir. 1929'da Alfa Romeo'nun yarış takımı olarak kurulmuş, 1947'de pist dışına da yasal olarak uygun otomobil üretimine başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Otomobil</span> yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı

Otomobil, yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı. Otomobil, yakıtla çalışan bir motor sayesinde hayvan gücü kullanılmadan, itmeden veya çekmeden hareket edebilen ve üzerindekileri de taşıyabilen bir taşıttır. Halk arasında -ve bundan sonra bu maddede de- "araba" olarak isimlendirilir ve bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Lamborghini</span> İtalyan otomobil üreticisi

Lamborghini, bir İtalyan süperspor otomobil, spor otomobil, SUV ve traktör markasıdır. Ferruccio Lamborghini (1916-1993) tarafından kurulmuştur. Bologna ile Modena arasındaki küçük bir köy olan Sant'Agata Bolognese'da firmanın merkezi ve fabrikası bulunmaktadır. Şirket Audi aracılığıyla Volkswagen AG'ye aittir.

<span class="mw-page-title-main">Quentin Tarantino</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist

Quentin Jerome Tarantino, Amerikalı film yönetmeni, oyuncu ve iki Oscar ödüllü senarist.

<span class="mw-page-title-main">Adidas</span> Almanya merkezli giyim markası

Adidas, dünyanın en büyük spor eşyası üreticilerinden birisidir. Adını kurucusu Adolf (Adi) Dassler'den almıştır. Adolf Dassler, 1920'lerde Nürnberg yakınlarındaki Herzogenaurach şehrinde daha sonra Puma'nın kurucusu olan ortağı ve abisi Rudolf Dassler ile ayakkabı üretmeye başlamıştır. 2005 yılında 3,1 milyar Euro'ya İngiliz rakibi Reebok'ı satın alır. 2006 yılı içinde NBA ile resmî forma ve aksesuar üretimi için anlaşma imzalar.

Netscape Communications Corporation Mountain View, Kaliforniya ve daha sonra Dulles, Virginia merkezli Amerikan bağımsız bir bilgisayar hizmetleri şirketidir. Netscape web tarayıcısı bir zamanlar baskındı 1990'ların ortalarında pazar payı yüzde 90'ın üstündeyken 2006'da yüzde 1'in altına indi. Rakipleri Microsoft Internet Explorer ve diğer tarayıcılara yenik düştü. Aynı zamanda Netscape, en yaygın programlama dili JavaScript'i oluşturan şirkettir.

Hyundai Motor Company, Güney Kore merkezli çok uluslu otomotiv firması. Korece Hyundai kelimesinin Türkçe karşılığı çağdaş, modern anlamındadır. Kia Motors (33,88 %), Genesis Motors, Hyundai Motor Group'un kuruluşudur. Hyundai, aralarında inşaat müteahhitliği, otomobil, gemi yapımı, sigortacılık, elektronik, lojistik de bulunan pek çok alanda etkinlik göstermektedir.

Chrysler Binası New York şehrinde yer alan Art deco tarzında bir gökdelendir. Manhattan'nın doğu tarafındaki Turtle Bay bölgesinde yer alan bina, 42. Cadde ile Lexington Caddesi'nin kesiştiği noktadan yükselmektedir. 319 metre yüksekliğe sahip olan gökdelen, açılışından 11 ay sonra tamamlanan Empire State Binası onu geçene kadar, dünyanın en yüksek binası unvanına sahipti. 1973'te Dünya Ticaret Merkezi'nin İnşaatsıyla New York'taki en yüksek üçüncü bina konumuna gelen Chrysler Binası, 11 Eylül saldırıları sırasında Dünya Ticaret Merkezi'nin yıkılmasının ardından yeniden şehrin en yüksek ikinci binası oldu. Aralık 2007'de Bank of America Kulesi'ne anteninin de eklenmesiyle 365,8 metreye yükseldiğinde, Chrysler, tekrar şehrin en yüksek üçüncü binası oldu. Yine 2007'de açılan New York Times Binası da Chrysler Binası ile aynı yüksekliğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Bugatti</span> Alman Süperspor otomobil şirketi

Bugatti, Volkswagen AG yan kuruluşu olan İtalyan asıllı lüks spor otomobili, performanslı araba, süperspor otomobil, spor otomobil markasıdır. 1909 yılında yüksek performanslı otomobiller üretmek için Ettore Bugatti tarafından Fransa'da Molsheim ilçesinde kuruldu. II. Dünya Savaşı'nın başlamasına kadar dünyanın en prestijli ve hızlı otomobillerinden bazılarını üretmiştir. Savaşın başlaması ile başlayan maddi sorunlar ve Ettore Bugatti'nin oğlunun ölümü sonrasında iflas etmiş ve uçak parçası fabrikası da satılmıştır. 1998 yılında Volkswagen grubu isim haklarını satın alarak Bugatti markasıyla yeniden üretime başlamıştır. Firmanın VW kontrolü altında ürettiği ilk modeli olan Bugatti Veyron, 407 km/s son hıza ulaşabilmektedir ve 1001 beygir gücüne sahiptir. 4 Milyon Euro'luk fiyatıyla seri üretim halindeki en pahalı otomobillerden biridir. Tarihsel olarak bakıldığında da, bilinen şimdiye kadar en yüksek fiyatla satılmış otomobil, sadece 6 adet üretilmiş olan 1926 model "Bugatti Royale" dır. Japonya'da 15 milyon dolara satılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Opel</span> fransız-italyan otomotiv firması

Opel Automobile GmbH veya kısaca Opel, Alman otomobil üreticisidir. Opel 1929'dan 2017'ye kadar, Amerikan otomobil üreticisi General Motors'a aitti. General Motors'dan ayrılan Opel, 2017'de Group PSA bünyesine geçti. 16 Ocak 2021'de Groupe PSA ve Fiat Chrysler Automobiles'ın birleşimi ile meydana gelen Stellantis otomotiv şirketine katıldı. Opel araçları Birleşik Krallık'ta Vauxhall markası altında satılmaktadır. Bazı Opel araçları, Avustralya'da Holden markası altında, Kuzey Amerika ve Çin'de ise Buick markası altında üretilmektedir.

McLaren 1963'te Yeni Zelandalı Bruce McLaren (1937-1970) tarafından kurulan Formula 1 takımıdır. McLaren F1 Takımı, Formula 1'in en eski ve başarılı takımlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Paris Hilton</span> Amerikalı sosyetik ve medya kișiliği

Paris Whitney Hilton, Amerikalı medya kişiliği, oyuncu, iş insanı, model, şovmen ve sosyetiktir. New York'ta doğup orada ve Beverly Hills, California'da büyümüş, Hilton Hotelleri'nin kurucusu Conrad Hilton'ın torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Bernard Arnault</span> Fransız girişimci (d. 1949)

Bernard Arnault Fransız iş insanı. Fransız LVMH holdinginin CEO'sudur.

<span class="mw-page-title-main">Warner Bros.</span>

Warner Bros. Entertainment, Inc. Warner Brothers (Warner Kardeşler) veya kısaca Warner Bros. dünyanın en büyük film yapım ve televizyon yayın şirketlerinden biridir. AT&T'nin WarnerMedia grubunun bir iştiraki konumundadır ve merkezi Burbank, Kaliforniya, ABD'dir. 1923 yılında Harry, Albert, Sam ve Jack Warner tarafından kurulan şirket, Warner Brothers, kısaca Warner Bros. ismini almıştır. Amerikan film endüstürisinin büyük isimlerinden olan Warner Bros. aynı zamanda Motion Picture Association of America (MPA) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Frédéric Joliot-Curie</span> Fransız bilim insanı (1900 – 1958)

Jean Frédéric Joliot-Curie, Irene Joliot-Curie'nin eşi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi Fransız fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Elektrikli otomobil</span> şarj edilebilir pillerde depolanan enerjiyi kullanan bir elektrik motoruyla hareket eden otomobil

Elektrikli otomobil, elektrik enerjisi ile çalışan otomobillere verilen isimdir. Elektrikli otomobillerin, otomotiv endüstrisinde önemli bir etkisi olmaktadır. Bu model arabalar yakıt tasarrufu yanında şehir kirliliğini ve karbon emisyonunu azaltmaktadır. Karbondioksit emisyonunun azalma derecesi elektrik üretimine bağlı olup %50'lik bir azalma beklenmektedir. Karbondioksit emisyonunun azalma derecesi elektrik üretimine bağlı olup %50'lik bir azalma beklenmektedir. Enerji toplamaları için şarj istasyonu kurulur.

"A Picture Is Worth a 1,000 Bucks'", komedi dizisi Family Guy'ın ikinci sezonunun on birinci bölümü olup, Fox kanalında 16 Nisan 2000'de yayımlandı. Murphy Brown rolünde Candice Bergen, Corky Sherwood rolünde Faith Ford ve Jim Dial rolünde Charles Kimbrough yer aldı. Mila Kunis, bu bölüm ile birlikte Lacey Chabert'ten Meg karakterini seslendirme görevini üzerine aldı.

<span class="mw-page-title-main">Geely</span>

Geely, Çin merkezli bir çok uluslu otomotiv şirketidir. Şirket, Çinli girişimci Li Shufu'ya ait olup ağırlıklı olarak otomotiv sektöründe faaliyet göstermektedir. Şirket 1986 yılında buzdolabı üretmek amacıyla kurulmuş ve 1997 yılında Çin’in Zhejiang Eyaleti, Taizhou Şehrinde ‘Geely Auto’ markasıyla otomotiv endüstrisine girmiştir. Geely Automobile Çin'de bir otomobil üreticisi olarak onaylanan ilk özel girişim haline geldi. Şirket, Çin'in en büyük özel otomotiv şirketidir. Geely'nin başlıca ürünleri; otomobiller, motosikletler, motorlar, şanzımanlardır. Geely 2004 yılından bu yana Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem görmektedir. Buna ek olarak Geely, Aralık 2005'te 61. Frankfurt Otomobil Fuarı'na katıldı. Böylece, fuardaki ilk Çinli otomobil üreticisi oldu. 2008'de Detroit'te Geely Auto, Kuzey Amerika Uluslararası Otomobil Fuarı'na katıldı. Şirketin merkezi Hangzhou'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">John DeLorean</span> Amerikalı mühendis (1925 – 2005)

John Zachary DeLorean ; General Motors'taki çalışmaları ile ve DeLorean Motor Company'nin kurucusu olarak bilinen, ABD otomobil endüstrisinde mühendis, mucit ve yöneticidir. DeLorean kariyeri boyunca Pontiac GTO, Pontiac Firebird, Pontiac Grand Prix, Chevrolet Cosworth Vega ve 1985 yapımı Geleceğe Dönüş filminde yer alan DMC DeLorean spor otomobili de dahil olmak üzere bir dizi aracın geliştirilmesini yönetmiştir. General Motors tarihinin en genç bölüm başkanıydı. Daha sonra 1973'te DeLorean Motor Company'yi (DMC) başlatmak için ayrılmıştır. Üretimde gecikmeler, DMC'nin ilk otomobilinin depresif bir satın alma piyasasında eleştirmenlerden ve halktan gelen eleştirilerle daha da kötüleştiği 1981 yılına kadar tüketici pazarına ulaşmamıştır. Bir yıl sonra, DeLorean 175 milyon dolarlık yatırım maliyetlerini telafi edememiş ve satılamayan otomobiller birikmiştir. Bu durum nedeniyle şirket mali sıkıntıya girmiştir.

Procter & Gamble (P&G), dünya çapında pazarlanan birçok markaya sahip bir Amerikan tüketim malları şirketidir.