İçeriğe atla

Domestikos

Domestikos (Yunancaδομέστικος, Latincedomesticus, "ehlibeyt" kelimesinden gelir), Geç Roma İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu dönemi sivil, askeri ve kilise ile ilgili unvan.

Askeri kullanımı

Domestikoi, protectores domestici isimli geç dönem Roma ordusunun muhafız birliğine dayanır ve 3. yüzyılın sonlarında kurulmuştur. Bu birlikler doğrudan İmparatorun kurmay heyeti gibi çalışırken aynı zamanda subay yetiştiren birer okuldular.[1] Bunlar, geç 6. yüzyıla kadar Doğu Roma İmparatorluğu'nda varlıklarını sürdürdüler. Bizans ordusunda, eski protectores domestici 7. yüzyılda ortadan kalktı ve belirli bir muhafız birliğinin sadece bir ismi olarak kaldı. 8. yüzyılın ortalarında, Tagmata'ların kurulmasından sonra, Optimatoi yanında Tagmata'ların dört tanesi (Scholae Palatinae, Exkoubitoi, Hikanatoi ve Noumera) bir domestikos tarafından yönetilirdi.[2] Onlara geç 10. yüzyılda, kısa ömürlü bir Tagmata olan Athanatoi eklenmiştir.[3]

Sivil ve Saray kullanımı

355'ten itibaren sivil domestici, farklı birçok dairenin yöneticileri ile ilşkiliydi ve farklı birçok yüksek idari görevde domestikos unvanı geç Bizans İmparatorluğuna kadar devam etmiştir..[4] Bazı saray görevleri, yönettikleri daireler bağımsızlaştıkça yeniden isimlendirilmiştir. Domestikos tēs basilikēs trapezēs ("İmparatorluk Masasından sorumlu Domestikos"), 680 yılında, eski castrensis palatii unvanının yeni hali olmuştur.[5]

Kilise kullanımı

Kilise metinlerine göre, domestikos özellikle koro şarkıcıları gibi kilise ritüelleri ile ilgili grubun başıdır. Korobaşı olup, şarkı söylemeye ve imparator ve patriğin alkışlanmasına önderlik ederlerdi.[4][6]

Kaynakça

Özel
  1. ^ Southern & Dixon (1996), pp. 56-57
  2. ^ Kajdan (1991), pp. 646-647
  3. ^ Kajdan (1991), p. 220
  4. ^ a b Kajdan (1991), p. 646
  5. ^ Haldon (1997), pp. 186, 193
  6. ^ Moran (1986), pp. 15-17
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

Latince: Augusta, kadınlarda Augustus unvanına karşılık gelen unvandır. Genellikle Roma İmparatorlarının eşlerine, yakınlarına verilirdi. Üçüncü yüzyılda Augustae olanlar Mater castrorum ve Mater patriae unvanları da aldılar.

<span class="mw-page-title-main">Leo Fokas (genç)</span>

Leo Fokas ya da Phocas (Yunanca: Λέων Φωκᾶς,, Orta 10. yüzyıl Bizans Generali. Ağabeyi İmparator II. Nikiforos ile beraber doğu cephesinde birçok başarı kazanmıştır. Ağabeyinin hükümdarlığında, baş vezir olarak hizmet etmiştir, ancak ağabeyinin ardılı I. İoannis tarafından görevden alınmış ve tutuklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Opsikion</span> Bizans Bölgesi (thema)

Opsikion Theması basitçe Opsikion, kuzeybatı Küçük Asya'da bulunan bir Bizans themasıdır. İmparatorluk maiyet ordusundan yaratılan Opsikion, Konstantinopolis'e en yakın konumda bulunan ilk themaların en büyük ve en prestijli olanıydı. 8. yüzyılda çeşitli isyanlara karıştı, yaklaşık 750'de üçe bölündü ve eski üstünlüğünü kaybetti. Dördüncü Haçlı Seferi sonrasına kadar orta kademe bir thema olarak hayatta kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Ekskubitores</span>

Excubitores erken dönem Bizans imparatorlarının imparatorluk muhafızları olarak yaklaşık 460 yılında kurulmuştur. Komutanları kısa sürede büyük etki sahibi olmuş, aralarından 6. yüzyılda bir dizi imparator çıkmıştır. Excubitores geç 7. yüzyılda kayıtlarında görülmemeye başlamışlardır, fakat 8. yüzyıl ortalarında, orta dönem Bizans ordusunun çekirdeğini oluşturan seçkin "tagmata" birliklerinden birine dönüşmüşlerdir. Excubitores hakkında son kayıt 1081 yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Makedonya Theması geç 700ler ile erken 800ler arasında kurulan Bizans İmparatorluğu theması. Bizans Makedonyası ayrıca Trakya bölgesiyle bağlantılıydı ve Edirne, themanın başkentiydi.

<span class="mw-page-title-main">Tagma</span>

Tagma tabur ya da alay büyüklüğünde askerî birlik.

<span class="mw-page-title-main">Bizans ordusu</span> ordu

Bizans ordusu veya Doğu Roma ordusu, Bizans donanmasının yanında hizmet veren Bizans silahlı kuvvetlerinin başlıca askeri organıydı.

<span class="mw-page-title-main">Bizans askerî talimatları</span>

Bu makale, "Askerlik sanatı üzerine" Bizans İmparatorluğu'nda üretilmiş çok miktarda makalelerin en önemlilerini listeler ve kısaca haklarında bilgi verir.

Drungarios, Geç Roma ve Bizans dönemlerinde drungos olarak bilinen yapının komutanına verilen rütbe.

<i>Katepano</i>

Katepánō Kıdemli Bizans İmparatorluğu rütbesi. Kelime Batı dillerine capetanus/catepan şeklinde geçmiştir, anlamı İtalyanca "capitaneus" ile birleşmiş gibi görünmektedir. Bu hibrid terim İngilizcede captain ve diğer dillerde benzer terimlere dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Domestikos ton sholon</span>

Domestikos tōn scholōn Bizans İmparatorluğu'nda kıdemli bir askeri makam, 8. yüzyıl ile en az 14 yüzyıl başlarına kadar kullanılmıştır. Başlangıçta basitçe seçkin tagmata alayları kıdemlisi Scholai komutanıydı, Domestikos hızlıca öne çıktı: 9. yüzyıl ortalarında unvanı taşıyanlar temelde İmparatorun yanında Bizans ordusu baş komutanıydı. Makam 12. yüzyılda Megas Domestikos ile çakıştı ve Paleologos Hanedanı döneminde sadece onursal orta seviye saray unvanlığına indi.

<span class="mw-page-title-main">Bukellarion</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Bukellarion Thema, daha layıkıyla Bukellarion'ların Theması olarak bilinir, Kuzey Küçük Asya'da Bizans İmparatorluğu theması. 8. yüzyıl ortasında antik Paflagonya bölgesinin büyük kısmı ile Galatia ve Frigya'nın bazı bölgelerinden oluşturulmuştur.

Megas domestikos unvanı 11 ile 15. yüzyıllar arası Bizans ordusu başkomutanına verilen unvan. Domestikos tōn scholōn'un önceki makamlarından evrilmiş ve Bizans İmparatorluğu'nun son yüzyıllarında devletin en kıdemli derecelerinden biri olan bir rütbeye gelmiştir. Ayrılan Trabzon İmparatorluğu yanında 14. yüzyılda Sırp İmparatorluğu tarafından benimsenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vestiaritai</span>

Vestiaritai Bizans İmparatorluğu'nda imparatorluk muhafız birlikleri ve malî memurlar, 11 ile 15. yüzyıllar arasında kayıtlarda görülürler.

<span class="mw-page-title-main">Dazimon Muharebesi</span>

Dazimon Muharebesi, 22 Temmuz 838 tarihinde Dazimon yakınlarında Bizans İmparatorluğu ile Abbâsîler arasında gerçekleşen çarpışma. Theofilos'in kumandanlığındaki 25 bin ila 40 bin kişi arasında olduğu düşünülen Bizans ordusu ile Afşin kumandasındaki 20 bin-30 bin kişilik Abbâsî ordusu Dazimon'da çarpışmış, zafer kazanan Abbâsîler Amorium'a yürüyerek şehri yağmalamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Optimatoi</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Optimatoi, başlangıçta seçkin bir Bizans askerî birliği olarak kuruldu. Ancak, 8. yüzyılın ortalarında bir arz ve lojistik grubuna indirgendi ve kuzey-batı Küçük Asya'da eyalet (thema) olarak atanmıştır. Bir idari birim olarak, Optimatoi Theması, 14. yüzyılın ilk yıllarında Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar ayakta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hetaireia</span>

Hetaireia ya da Hetaeria, Bizans İmparatorluğu döneminde bir muhafız birliği için kullanılan terim. "Bölük" anlamına gelir, antik Makedon muhafız atlı birliği ve Antik Yunanistan aristokratlarının katıldığı Sempozyum yansımasıdır.

Aleksios Mosele ya da Musele/Mousele, İmparator I. Romanos'un hükümdarlığının başlarında, Bizanslı amiraldir. Bizans-Bulgar Savaşı (913-927) sırasında, Bulgar çarı I. Simeon'in kuvvetlerine karşı Domestikos ton sholon Pothos Argyros komutasındaki imparatorluk tagmata kuvvetinin yanında imparatorluk denizcilerinden teşekkül birliğe komuta etmiştir. Bizanslılar Pegae Muharebesi'nde mağlup olmuşlar ve geri çekilme sırasında, Mosele savaş gemilerinden birine binmeye çalışırken kayıp boğulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Selanik (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Selanik theması Orta ve Batı Makedonya ile imparatorluğun ikinci önemli şehri Selanik'i içeren güney Balkanlar'da Bizans İmparatorluğu theması.

<span class="mw-page-title-main">Allagion</span>

Allagion veya Allagia, 50-400 askerden oluşan asker birliğini tanımlayan Bizans askerî terimdi. İlk olarak 10. yüzyılın ortalarından sonlarına doğru ve 13. yüzyılda Bizans ordusunun daimi alayları için kullanılan en sık askerî terim haline gelmiş ve 14. yüzyılın sonlarına kadar kullanılmıştır.