İçeriğe atla

Dombra

Dombra
Kazak dombrası
TürüTelli
Dombra çalan bir sanatçı

Dombra (Kazakça: домбыра, dombyra, Başkurtça: думбыра), uzun boyunlu ve yaylı Türk çalgısıdır. Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan gibi Orta Asya ülkelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Çeşitleri

Enstrüman ülkelere ve bölgelere göre farklılıklar gösterebilir. Kazak dombrasının perdeleri vardır. Teller geleneksel olarak hayvan sinirlerinden üretilirken, modern dombralar genellikle naylon teller kullanılarak üretilir. En büyük dombra sanatçılarından birisi olan Kurmangazi Sağırbayoğlu'nun Kazak müzik kültüründeki etkisi büyüktür.

2012'de elektronik dombra piyasaya çıktı.[1]

Türkistan ve Bedahşan dombraları genellikle dut veya kayısı olmak üzere tek bir tahta bloktan oyulmuş bir gövde ile yapılır.[2]

Tarihçesi

Dombra ilk olarak Orta Çağ'da ortaya çıkmıştır. Türklerin ortak müzik aleti olarak kabul edilir. Nogay Türkleri'nin kültüründe de önemli bir yer tutar.[3] Dombra'nın Kazakistan kültüründeki öneminden dolayı 2018'den itibaren resmi olarak Millî Dombra Günü kutlanmaya başlandı.[4] Millî Dombra Günü temmuz ayının ilk pazar günü kutlanmaktadır.

Kazakistan'da Dombra partisi adlı Facebook grubu, yılın belli zamanlarında toplanıp dombra çalmaktalar.

Detaylar

Aşağıda Kazakistan'ın standart konser dombra priması için en kabul edilen akademik DG ayarlaması gösterilmektedir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2012. 
  3. ^ "Türklerin milli çalgısı dombıra Ankara'da yaşatılacak". TRT Haber. 13 Ağustos 2018. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan</span> Doğu Avrupa ve Orta Asyada yer alan egemen devlet

Kazakistan, resmî adıyla Kazakistan Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Orta Asya'da, küçük bir bölümü Doğu Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kazakistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman çoğunluklu ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan</span> Orta Asyada tarihî ve coğrafi bölge

Türkistan, Orta Asya'da batıda Hazar Denizi ve Aşağı İdil'den başlamak üzere doğuda Moğolistan'daki Altay Dağları'na, güneyde Kopet-Hindukuş-Kunlun dağlarına, kuzeyde Aral ve Balkaş göllerinin ötesinde Kırgız bozkırına kadar uzanan yüzölçümü 6.000.000 km²'den geniş coğrafî ve tarihî bölge. Nüfusu 2001 yılı itibarıyla 43.210.802'dur.

<span class="mw-page-title-main">Tenge</span> Kazakistan para birimi

Tenge, Kazakistan'ın para birimidir. Ülkenin SSCB'den ayrılması sonucu ekonominin yeniden yapılandırılması ve 1993 yılında ulusal para birimi olan tenge, Kazakistan Ulusal Bankası tarafından tedavüle sürüldü. Kazakistan'ın bağımsız bir ekonomik gelişme yolunda ilerleme çabaları 1996 yılından itibaren sonuç vermeye başladı ve bağımsızlık tarihinde ilk defa büyümeye geçmiş, aynı yıl içerisinde enflasyon denetim altına alınmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kazakistan bayrağı (Kazakça: Қазақстан Республикасының мемлекеттiк туы, Qazaqstan Respublikasynyñ memlekettık tuy), Kazakistan Cumhuriyeti’nin ulusal ve resmî bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dutar</span>

İran ve Orta Asya'nın birçok yerinde kullanılan Dutar; Fars, Uygur, Özbek ve Türkmen halklarıyla adeta özdeşleşmiştir. Adı, "iki tel" anlamına gelen دو تار dotār, Farsça kelimeye dayanmaktadır. Dutar'ın gövde ve sap uzunluğu.100–120 cm kadardır. Dombra gibi asıl gövde armudi biçimde ağaç oyma veya yapıştırma olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kazak alfabesi</span>

Kazak alfabesi, Kazakistan'ın resmî dili olan ve Türk dilleri ailesinde yer alan Kazakçayı yazarken kullanılan yazı sistemidir. Kazak alfabesinde tarih boyunca; Kiril alfabesi, Latin alfabesi ve Arap alfabesi olmak üzere üç farklı alfabe türü kullanılmıştır. 2017 yılında, dönemin Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından 2025 yılına kadar Kiril alfabesinden Latin alfabesine kademeli olarak geçileceği belirtilmiştir. Arap alfabesi ile yazılan Kazakça, günümüzde Çin, İran ve Afganistan'da yerel olarak kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kazaklar</span> Orta Asyada yaşayan bir halkı

Kazaklar, Kazakistan'da yaşayan Türk halkı. Kazaklar, 15. yüzyılda Türk ve Moğol kökenli Orta Çağ kabilelerinin birleşmesinden ortaya çıktı. Dilleri Kazakçadır.

<span class="mw-page-title-main">Alaş Orda</span>

Alaş Orda, 1910'lu ila 1920'li yıllar arasında Kazakların ve Kırgızların ilan ettikleri bir devletin ve buna yol açan harekâtın adı. Resmen 1928 yılına kadar var olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Abay Kunanbayoğlu</span>

Abay İbrahim Kunanbayoğlu, Kazak Türkü şair, besteci ve filozof. Liberal İslam'ı da temel alarak Kazak-Türk Medeniyetini Avrupa ve Rus medeniyetlerine yakınlaştırmayı hedefleyen bir reformcuydu. Şiirlerinde genel olarak, Kazak halkının sosyal ve ahlaki sorunlarına değinmiştir.

Kazakistan tarihi günümüzdeki Kazakistan'ın sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir.

Ulytau, Kazak enstrümental folk metal grubu. Grubun müziği keman ve elektro gitarın yanında dombra ile Kazak kültüründen izler taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dombra partisi</span>

Dombra partisi, Kazakların geleneksel müzik aletlerini, özellikle milli saz olarak dombra, geleneksel müziği, unutulmaya yüz tutmuş güzel gelenekleri hatırlatarak yeniden gündeme getirmek ve genelde “Kazakçılığı” yaygınlaştırmak amacıyla ortaya çıkmış flashmob formatında bir harekettir. Dombra partileri, genelde haftanın belirli gününde halk çokça toplanan şehrin önemli ve belirli yerlerinde açık havada düzenlenir.

Nogay Marşı ya da Cengiz Han Marşı olarak da bilinen Göktürk'lerin savaş marşı olarak kullandığı düşünülen Nogay lehçesi'nde söylenmiş Orta Asya temalı 1992 yılında Sankt-Peterburg'da Kazakistan Cumhurbaşkanlığı Orkestra Sanatçısı Arslanbek Sultanbekov tarafından bestelenip seslendirilmiş Kazaklar ve Nogayların millî çalgısı dombra üzerine bestelenmiş Nogay Marşı.

<span class="mw-page-title-main">Kurmangazi Sağırbayoğlu</span>

Kurmangazi Sağırbayoğlu, bir Kazak besteci, çalgıcı ve halk sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan müziği</span>

Çağdaş Kazakistan devleti, Kazak Devlet Kurmangazi Orkestrası Halk Çalgıları, Kazak Devlet Filarmoni Orkestrası, Kazak Ulusal Operası ve Kazak Devlet Oda Orkestrası'na ev sahipliği yapmaktadır. Halk enstrümanları orkestrası 19. yüzyıldan kalma ünlü bir besteci ve dombra yorumcusu Kurmangazi Sağırbayoğlu adını temsil eder.

Kazakistan'da bilim ve teknoloji, geniş bir tarihe dayanmaktadır. Dünyaca ünlü filozoflar ve bilim insanları Kazakistan coğrafyasından çıkmıştır. Günümüzde Kazakistan Cumhuriyeti, bilimi ve teknolojik ilerleme amacıyla hükûmet politikaları geliştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan kültürü</span> Kazakistan ve halkıyla ilişkilendirilen insan faaliyeti ve sembolizm modeli.

Kazakistan, göçebe pastoral ekonomisine dayanan ve iyi ifade edilmiş bir kültüre sahiptir. Kazakistan'da İslam, 7-12. yüzyıllarda tanındı. Koyun dışında birçok geleneksel yemek Kazak kültüründe sembolik değerini günümüzde de korumaktadır. Kazak kültürü büyük ölçüde Türklerin göçebe yaşam tarzından etkilenmiştir. Ayrıca göçebe bir halk olan İskitlerden de güçlü bir şekilde etkilenmiş gözükmektedir.

Maksat Medevbek - Kazakistan Cumhuriyetinin kültürüne ait alanında en iyilerden biri. Uluslararası ve ulusal yarışmaların ödüllü Sanat Doktoru; "Turan" etnofolk topluluğu üyesi; Elektronik ders kitabı "Kobyzbook" yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Türk Dünyası Kültür Mahallesi</span>

Türk Dünyası Kültür Mahallesi veya Topkapı Türk Dünyası, 2009 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından açılmış bir açık hava müzesidir. Müzedeki her bir ev Türkî ülkelerin kendi kültürlerine göre dekore edilmiştir. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Tataristan, Başkurdistan ve Ebu Nasr El Farabi kültür evleri müzede yer almaktadır. Kültür evlerinin yanı sıra, Kazak ve Kırgız yurtları, aslına uygun olarak hazırlanan Orhun Yazıtları, Bakü Kız Kulesi ve Kırgızistan'daki Burana Kulesi maketleri de müze bahçesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Devletleri Teşkilatı-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye, Türk Devletleri Teşkilatı'nın 4 kurucu üyesinden birisidir. Teşkilatın genel sekreterliği İstanbul'da yer almaktadır. Bu zamana kadar 8 zirve ve 1 toplantı Türkiye'de yapılmıştır. Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı'nın üstünde yer alan beyaz hilâl, Türkiye'nin bayrağında yer alan hilâldir.