İçeriğe atla

Dolmuş

İstanbul'da bir dolmuş

Dolmuş, kişisel taşımacılık ile geleneksel otobüs taşımacılığı arasında bir noktaya düşen, genellikle otobüslerdeki gibi belli bir güzergâhı olan, fakat otobüslerin aksine yolcu indirip bindirmek için en fazla birkaç durağı olan ve otobüslere kıyasla daha hızlı bir ulaşım sunan ve kalkış-varış vakitleri belirli olmayan bir ulaşım aracıdır. Dolmuşlar, standart 4 koltuklu arabalardan minibüslere kadar çeşitli boylarda olabilir. Rusya'daki adı "marşrutka"dır (маршрутка). "Güzergâhlı taksi" anlamına gelen "marşrutnoye taksi"nin (маршрутное такси) kısaltılmış hâlidir.

Dolmuş taşımacılığı ilk olarak yoğun göç ile hızlı nüfus artışının yaşandığı ve şehrin alan olarak büyüdüğü bir dönemde İstanbul'da başlamıştır.[1][2] Devletin ulaşım yatırımlarının yetersiz oluşu ve şehirde otobüs ve tramvay taşımacılığı yapan İETT'nin ihtiyaca cevap verememesi sonucunda halkın kendisinin bulduğu bir ulaşım çözümüdür.

Önceleri otomobillerin, zamanla küçük minibüslerin de kullanıldığı dolmuş taşımacılığında yola çıkmadan önce bütün koltukların dolması beklenir ve araç tamamıyla dolmadan hareket edilmezdi. Bu nedenle kullanılan araçlara dolmuş denilmiştir.

Kaynakça

Özel
  1. ^ "Dolmuşu icat eden adam". Hürriyet Gazetesi. 1 Nisan 1969. 31 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2015. 
  2. ^ "Dolmuşu İcat Eden Adam : Aşçı Halit". sabah.com.tr. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2015. 
Genel
  • Tekeli, İlhan; Okyay, Tarık (1981). "Dolmuşun Öyküsü". Çevre ve Mimarlık Bilimleri Derneği Yayınları.

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilkent</span> Çankayada bir mahalle

Bilkent, Ankara'da Bilkent Üniversitesi'nin bulunduğu semttir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi arazileri arasında kuruludur. Eskişehir otobanından Bilkent köprüsü ile ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Deniz Otobüsleri</span> İBB tarafından kurulmuş bir şirket

İDO İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul'un deniz ulaşımına ve trafik sorununun çözümüne katkıda bulunmak amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 1987 yılında kurulmuştur. 2005 Mart ayında, TDİ'ye bağlı Şehirhatları İstanbul Deniz Otobüsleri'ne devredilmiştir. İDO günümüz itibarıyla 103 gemi ve 88 iskelesiyle dünyanın en büyük araç ve yolcu deniz taşımacılığı şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">İETT</span> İstanbulda toplu taşımacılıktan sorumlu belediye kuruluşu.

İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri veya resmî kısaltmasıyla İETT, İstanbul'da İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı toplu taşıma hizmeti veren kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Emniyet kemeri</span> araç içi güvenlik ekipmanı

Emniyet kemeri, ulaşım araçlarında yolcuların güvenliklerini sağlamak üzere otomotiv üretici firmaları tarafından hazırlanmış ve insanların ulaşım esnasında can güvenliklerinin sağlanması amacıyla kullanılan düzenekdir. Araba koltuğu'na bağlanır. Trafik kazası zamanı hava yastığı ile beraber otomobil güvenliği ve trafik güvenliği'ne büyük katkı sağlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Otobüs</span> insan taşımak için üretilmiş büyük karayolu taşıtı

Otobüs, kara yolu taşıma yönetmeliğine göre sürücü dahil 17 kişiden fazla yolcu kapasitesi olan motorlu kara taşıtıdır. Ortalama araba veya furgonlardan önemli ölçüde daha fazla yolcu taşımak üzere tasarlanmıştır. Otobüslerin kapasitesi 300 yolcuya kadar çıkabilir, ortalama bir otobüs genellikle 30 ile 100 arasında yolcu taşır. Türkiye Cumhuriyeti hukuk kurallarına göre bu aracı kullanacak sürücülerin E sınıfı ehliyete, SRC belgesine sahip olması ve en az 26 yaşından gün alması gereklidir.

<span class="mw-page-title-main">Toplu ulaşım</span> Halkın kullanımı için ortak ulaşım hizmeti

Toplu taşımacılık veya kamu taşımacılığı, kişisel araç kullanılmadan yapılan yolculuklar için kullanılan tüm ulaşım sistemlerine verilen genel addır. Bazı özel insanlar için ücretsiz toplu taşıma hizmeti mevcuttur. Özel ulaşım ve paylaşımlı ulaşımdan farklı, tipik olarak bir tarifeye göre yönetilen, belirlenmiş güzergahlarda işletilen ve her yolculuk için ilan edilen bir ücret vardır. Bu taşıma sisteminde birden fazla yolcu taşınmakla, enerji tasarrufu yapılır. Toplu taşımacılık, şehir içi ve şehirlerarası olabilir. Toplu taşımacılık, genel olarak tren, otobüs, tramvay, troleybüs, metro için kullanılsa da, havayolları, feribotlar ve dolmuşları da kapsamakta, halkın bir yerden başka bir yere ulaşımını sağlamayı amaçlamaktadır. Personel ve öğrenci taşımacılığı da Türkiye'de toplu taşımacılığa özel sektörün katkılarının bir göstergesidir.

Temsa, 1968 yılında kurulan ve otobüs ve midibüs segmentinde üretim ve ihracat yapan, ayrıca Mitsubishi marka otomobillerin ithalat ve satışını gerçekleştiren Türkiye merkezli otomotiv şirketi.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'da toplu taşıma</span> Toplu taşıma ağı

İstanbul'da toplu taşıma, 5712 km²'lik bir alana yayılmış 15 milyondan fazla nüfusa hizmet veren banliyö treni, metro, tramvay, nostaljik tramvay, füniküler, teleferik, otobüs ağı, metrobüs, vapur ve deniz otobüsü gibi çeşitli hizmetlerinden oluşmaktadır.

Yenikent, Eskişehir ilinin Odunpazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz otobüsü</span> feribotlardan daha hızlı, yalnızca yolcu ve kargo taşıyan deniz aracı

Deniz otobüsü feribotlardan daha hızlı ve farklı olarak sadece yolcu ve kargo taşıyan deniz aracıdır. Hız için daha aerodinamik yapılırlar. Körfez içi insan taşımacılığı için en konforlu ve hızlı ulaşım aracıdır. Ancak bu araçların bir takım dezavantajları da vardır. Genelde katamaran tipinde imal edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Taksi</span> Genellikle kent içinde yolcu taşıyan ve ücreti taksimetreyle belirlenen ticari otomobil.

Taksi, şoför ve taksici tarafından kullanılan, daha çok kent içinde ya da yakın çevresinde bir yerden bir yere gitmek için tutulan ulaşım aracıdır. Genellikle sarı renkli ticari araçtır. Taksi durağı'ndan veya telefon ve uygulama ile çağrılarak alınan taksi, arabası olmayanlar için kolaylık sağlar. Taksiye binmenin belirli bir ücreti vardır. Bu ücret de taksimetre yardımıyla belirlenir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz taksisi</span> toplu taşıma sağlamak için kullanılan deniz aracı

Bir deniz taksisi veya deniz otobüsü her gün devamlı olarak işi ile evi arasında gidip gelen yolcuları taşıyarak toplu taşıma hizmetini sağlayan bir bottur. Hizmet çok duraklı olarak tarifelenmiş olabilir, bir otobüse benzer şekilde hizmet verir. Bir bot hizmeti iki nokta arasında mekik dokur şekilde verilirse bu normal olarak taksi veya otobüsten daha ziyade feribot olarak tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">BURULAŞ</span> Bursada bulunan ulaşım işletmesi

Bursa Ulaşım Toplu Taşıma İşletmeciliği (BURULAŞ) Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin ulaşım işletmesidir. BursaRay, BurTram ve otobüs işletmeciliği ile Bursa kent içi ulaşımı sağlar. Bursa Şehirlerarası Otobüs Terminali'ni de BURULAŞ işletmektedir. Terminal-Sabiha Gökçen Havalimanı arasında çalışan BBBUS otobüslerini de işletmektedir. Şehir içi otopark işletmesi Burbak'da Burulaş tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Erzincan Yıldırım Akbulut Havalimanı</span> Havalimanı

Erzincan Yıldırım Akbulut Havalimanı, Türkiye'nin Erzincan iline hizmet veren havalimanıdır. 1988 yılında hizmete girmiştir. Toplam 4.034.100 m²'lik alana kurulu bulunan havalimanında 1.242 m²'lik 3.000.000 yolcu/yıl kapasiteli iç hatlar terminali mevcuttur. 3.000×45 m boyunda beton kaplamalı piste ve 334 araç ve 11 otobüs kapasiteli otoparka sahiptir. Yıllık 3.000.000 yolcu kapasiteli 1.000 m² yolcu kullanım alanı olan terminal binasında PTT şubesi, araç kiralama ofisleri, büfe ve sağlık hizmeti olanağı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Ulaşım</span> İstanbulda kamu taşımacılığı şirketi

İstanbul Ulaşım A.Ş. ya da önceki adıyla İstanbul Otobüs AŞ, toplu taşımacılık hava taksi, servis, otobüs hizmetleri ve taksiler için çağrı merkezi desteği veren, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait iştirak şirketidir.

Türkkar, Bursa / Kestel yeni sanayi bölgesindeki, kendisine ait 7.500 m²’lik alana yayılmış tesislerinde faaliyet gösteren, sektörde yaklaşık 30 yıllık bir deneyime sahip bir Türk firmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kırklar, Buca</span> Bucanın bir mahallesi

Kırklar, İzmir ilinin Buca ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de ulaşım</span>

Türkiye’de ulaşım, bu ülkenin kamusal ve özel ulaşım sistemiyle ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Uber</span> Özel taşımacılık hizmeti

Uber, San Francisco, Kaliforniya menşeli Amerikan uluslararası ulaşım ağı şirketidir. Hizmetlerine, araç çağırma, yemek teslimi, paket teslimi, kuryecilik, yük taşımacılığı dahildir. Uber mobil uygulaması geliştirir, pazarlar ve işletir. 28 Mayıs 2015 itibarıyla, bu hizmet dünya çapında 58 ülkede ve 300 şehirde kullanılmaktadır. Lime şirketi ile ortaklıkla, elektrikli bisiklet ve motorlu trotinet kiralaması da yapılır. Uber'in başlamasından beri, "Uberification" olarak bilinegelen meyil ile diğer birçok şirket onun ticâri modeli benzerini veya daha iyisini yapmaya çalışmıştır. Esnek çalışan sayısına göre Uber dünyada en büyük şirketlerden biridir. Careem, Jump, Otto, Postmates şirketleri Uber bünyesine katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dingil mesafesi</span> Ön ve arka tekerler arası mesafe

Dingil mesafesi, aks mesafesi, aks açıklığı, aks aralığı, dingil açıklığı ya da dingil aralığı, ön tekerlek merkezi ile arka tekerlek merkezi arasındaki yatay uzaklıktır.