İçeriğe atla

Dolduruşa getirme safsatası

Dolduruşa getirme safsatası ya da suyu bulandırma safsatası, hedefteki kişi hakkında üçüncü kişilerin olumsuz düşüncelere sahip olmasını sağlayacak bilgiler verme eylemine dayanan bir safsatadır. Bu safsata, ad hominemin özel bir türü olarak kabul edilir. İlk kez John Henry Newman tarafından kullanılmıştır.[1] "Biz onların cemaziyülevvellerini biliriz." veya "Volodimir Zelenski'nin eskiden komedyen olduğunu hatırlatmak isterim." gibi önermeler bu safsataya örnek teşkil eder.

Kaynakça

  1. ^ Walton, Douglas N. (1987). Informal Fallacies: Towards a Theory of Argument Criticisms. Pragmatics & beyond companion series. 4. Amsterdam; Philadelphia: John Benjamins Publishing. s. 218. ISBN 1556190107. OCLC 14586031.  See also: "Newman Reader – Apologia (1865) – Preface". newmanreader.org. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Ad hominem, argumentum ad hominem ya da kişi karalama safsatası; kalıplaşmış bir Latince deyimdir. Bir reaksiyonun, belirli bir kişinin herhangi bir konudaki duruşu yerine şahsına yöneltilmesidir. Örneğin bir argümana cevap verirken, argümanı eleştirmekten ziyade, argümanı ortaya atan kişinin konuyla ilgisiz bir özelliğini gündeme getirerek fikirlerini çürütmeye çalışmaktır. Önerme yerine, önerme yapan kişi tartışma konusu edilerek iddialara karşı çıkmak yoluyla yapılır. Ad hominem, mantıksal bir safsata kabul edilir.

Safsata, bir düşünceyi ortaya koyarken ya da anlamaya çalışırken yapılan yanlış çıkarsamadır. Safsatalar ilk bakışta geçerli ve ikna edici gibi görülebilen fakat yakından bakıldığında kendilerini ele veren sahte argümanlardır.

Argumentum ad ignorantiam, Latince bir mantık terimidir. "Bilgi yoksunluğundan kaynaklanan argüman" anlamına gelir. Bir şeyin yanlışlığının ispatlanamamış olması nedeniyle doğru olduğunu veya doğruluğunun ispatlanamamış olması nedeniyle yanlış olduğunu ileri sürme safsatasıdır. Türkçeye "ispatlama mecburiyeti safsatası" şeklinde çevrilmiştir. Bununla birlikte İngilizce kaynaklarda "burden of proof" safsata olarak kabul edilmez ve Latince kökenli hukuki bir terimdir.

Argumentum ad logicam yani safsatadan argüman bir safsata türüdür. En bariz ve kısa şekilde safsata safsatası olarak da adlandırılabilir. Şu genel argüman formundadır:

Eğer P, Q ise.
P bir safsata cümlesidir.
Böylece, Q yanlıştır.

Argumentum ad populum yani ortak tutuma başvurma safsatası, genel kanıya bağlı olarak bir fikrin doğru veya yanlış olduğunu ileri sürme durumudur. Mantıksal bir safsata olarak kabul edilir.

<i>Petitio principii</i> Döngüsel Mantık Safsatası

Petitio principii, kalıplaşmış Latince bir terimdir. Döngüsel nedensellikten doğan safsatayı tanımlar. Bir sonuca neden olan şeyi, o sonucu ispatlamakta kullanma safsatasıdır. Safsatalarla doğru bilgi edinilemez ve bir yere varılamaz. Safsataya giren döngüsel akıl yürütmeler kendi kendilerini ürettikleri için, bir nevi kuyruğunu yakalamaya çalışan aptal bir tilki gibi olduklarından sağlıklı akıl yürütmeler değildirler.

<span class="mw-page-title-main">Paul Newman</span> Amerikalı film yönetmeni ve sinema oyuncusu (1925 – 2008)

Paul Leonard Newman, Amerikalı oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü</span> ödül

En iyi film müziği akademi ödülü, 1934 yılından beri dağıtılmaktadır.

Post hoc ergo propter hoc veya kısaca post hoc bir safsata çeşididir. Bu Latince ifade Türkçeye "bundan sonra, demek ki bundan dolayı" şeklinde çevrilebilir. Post hoc safsatası "peşpeşe gerçekleşen iki olaydan daha önce gelen daha sonra gelenin sebebi olmak zorundadır" şeklinde geçersiz bir akıl yürütmeye dayanır.

<span class="mw-page-title-main">John Newman</span> İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen

John Newman İngiliz şarkıcı, söz yazarı, müzisyen. Birleşik Krallık müzik listelerinde bir numaraya kadar yükselen Love Me Again adlı şarkısıyla bilinir. Rudimental's grubunun 2012'de yayınladıkları Feel the Love ve Not Giving In şarkılarında onlara vokallik yapmıştır. BRIT 2014 ödüllerinde En İyi Erkek Solo Şarkıcı, Yılın en iyi single'ı kategorilerinde aday gösterilmiştir.

<i>Paranın Rengi</i>

Paranın Rengi , Walter Tevis 'in 1984 yılında kaleme aldığı aynı adlı romandan sinemaya uyarlanmış 1986 yapımı Hollywood filmidir. Richard Price'ın senaryosunu yazıp Martin Scorsese'nin yönetmenliğini üstlendiği filmin başrollerini Paul Newman, Tom Cruise, Mary Elizabeth Mastrantonio, Helen Shaver ve John Turturro paylaşmaktadır. Filmdeki performansı Paul Newman'a En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazandırmıştır.

Epistemoloji'de Kanıt yükümlülüğü anlaşmazlık durumunda olan bir tarafın anlaşmazlık durumundaki pozisyonuna dair hakli sebep gösterme zorunluluğudur.

"My Last Breath", James Newman tarafından seslendirilen şarkı. Şarkı 27 Şubat 2020 tarihinde yayınlanmıştır. 2020 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Birleşik Krallık'yı temsil edecek. Şarkı İngilizce dilinde seslendirilmiştir.

James Richard Newman, İngiliz şarkıcı. James süperstar John Newman'ın kardeşidir. Newman, 2020 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Birleşik Krallık'ı "My Last Breath" adlı şarkıyla temsil edecek.

Felsefi mantıkta, epistemik safsata, Leibniz yasasını bir argümanda aykırı bir biçimde kullandığında işlenir. Leibniz yasası, A ve B aynı nesne ise, A ve B'nin ayırt edilemez olduğunu belirtir. Modus tollens ile bunun anlamı, eğer bir nesne belirli bir özelliğe sahipken, başka bir nesne aynı özelliğe sahip değilse, iki nesne aynı olamaz. Yanılgı "epistemiktir" çünkü bir öznenin bir nesneye ilişkin bilgisi ile nesnenin kendisi arasında doğrudan bir özdeşlik olduğunu varsayar.

Varoluşsal safsata veya varoluşsal örnekleme biçimsel bir safsatadır. Varoluşsal safsatada, biri yapmaması gerektiği halde bir kümenin (sınıf) üyeleri olduğunu varsayar; yani, kişi dış dünyada karşılığı olmayan bir adı tutan öğeler hakkında çıkarımda bulunur.

Cımbızlama safsatası, bastırılmış kanıt veya cherry picking, belirli bir görüşü onaylayan durum veya verilerin kullanılmasını, ancak konu ile ilişkili ama bu görüşle çelişki içinde olabilecek önemli miktarda durum veya verinin görmezden gelinmesini tanımlayan safsata. Cımbızlama, kasıtlı veya kasıtsız olarak gerçekleştirilebilir. Safsata, kamuoyu tartışmalarında yer alan önemli bir problem olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Embers</span>

"Embers", İngiliz şarkıcı James Newman tarafından seslendirilen şarkı. Şarkı Hollanda'nın Rotterdam şehrinde 2021 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Birleşik Krallık'ı temsil etmiştir.

Sümen altı safsatası veya tesadüfe başvurma, çıkarım için güçlü kanıtlara karşın tümevarımsal bir argümanın sonucunun yadsındığı safsatadır. Buna örnek olarak, altı ay içinde bir düzine kazaya karışmış birinin bunu ihmal veya dikkatsizlikten çok tesadüf sonucu yaşadığını iddia etmektir. Safsatanın mantıksal biçimi şudur: X, Y'ye neden olmaktadır. Ancak iddia makamı, Y'nin başka bir şeyden kaynaklandığını savunuyor.

Yenilik safsatası veya yeniliğe başvurma, bir fikrin yalnızca yeni veya modern olmakla doğru veya üstün olabileceğini savunan bir safsatadır. Status quo ile yeni buluşlar arasındaki tartışmalarda yeniliğe başvurma geçerli bir argüman olarak kabul edilmez. İşbu safsata iki şekilde icra edilebilir. Yeni veya modern olanı, güncel duruma bakmaksızın abartmak veya mevcut durumu gereğinden fazla hafife almak.