İçeriğe atla

Dolby TrueHD

Dolby TrueHD logo

Dolby TrueHD, Blu-ray Disc oynatıcılar ve A/V alıcıları gibi ev eğlence cihazlarında kullanılan Dolby Laboratories tarafından geliştirilen kayıpsız, çok kanallı bir ses çözücüdür. DVD-Video formatı için ses standardı olarak kullanılan Dolby Digital (AC-3) surround ses çözücü bileşeninin ardıllarından biridir. Bu uygulamada, Dolby TrueHD, DTS'nin kayıpsız bir çözücü bileşeni olan DTS-HD Master Audio ile rekabet eder.

Dolby TrueHD, ses modellerini sıkıştırmak için matematiksel olarak Meridian Lossless Packing (MLP) kullanmaktadır. MLP ayrıca DVD-Audio formatında da kullanılır, ancak Dolby TrueHD ve DVD-Audio'da kullanılan MLP Lossless formatının ayrıntıları büyük ölçüde farklılık göstermektedir. Bir Dolby TrueHD; bit akışı olarak 16 farklı ses kanalı taşıyabilir. Ses derinliği 24 bit/model kadar olan ve 192 kHz'e kadar ses modelleme oranları desteklenir. Daha yaygın kullanılan eski çözücü bileşeni Dolby Digital gibi Dolby TrueHD bit akışları da program metaverilerini taşır.

Meta veriler, kodlama formatından ve sıkıştırılmış ses modellerinden ayrı olmakla birlikte, ses dalga formu ile ilgili bilgileri depolar ve kod çözme işlemi üzerinde kontrol sağlar. Örneğin, diyalog normalleştirmesi ve dinamik aralık sıkıştırması, Dolby TrueHD bit akışında gömülü meta verilerle kontrol edilir. Benzer şekilde, Dolby TrueMD ile kodlanmış bir Dolby Atmos akışı, nesneleri ilgili konumlara ayıklamak ve yerleştirmek için meta veriler içerir. Dolby TrueHD, değişken bir bit oranlı çözücü bileşenidir.

Blu-ray Disc

Blu-ray Disc tanımlarında Dolby TrueHD isteğe bağlı bir çözücü bileşendir. Dolby TrueHD ses parçalarını, 96 kHz'de 8 ayrı ses kanalını (7.1 surround) ve 24-bit seste 20 nesneyi ya da 192 kHz.'de en fazla 6 kanalı (5.1 surround) taşıyabilir.[1] Maksimum kodlanmış bit hızı 18 Mbit / s'dir. Dolby TrueHD isteğe bağlı bir ses çözücü bileşen olduğundan, Dolby TrueHD isteğe bağlı bir codec bileşeni olduğundan, Dolby Digital bit akışı (2.0 192Kbps veya 5.1 448Kbps / 640Kbps) Blu-ray disklerde Dolby TrueHD bit akışına eşlik etmelidir. Blu-ray Disk oynatıcıları, bu iki ses bit akışının birleşimini tek bir mantıksal ses parçası olarak görüyor; ve bir Blu-ray Disk oynatıcı, kod çözme ve / veya ses bit akışı çıkış özelliklerine bağlı olarak Dolby Digital veya Dolby TrueHD bit akışını otomatik olarak seçecektir.

Tüm Dolby TrueHD özellikli Blu-ray Disk oynatıcılar, çözülmüş Dolby TrueHD ses kaydını oynatıcının çıktısı için daha uygun sayıda kanallara indirgeyebilmektedir. Örneğin, tüm Dolby TrueHD özellikli oynatıcılar, 6 kanallı ses parçasından 2 kanallı (stereo uyumlu) bir downmix oluşturabilirler.

Dolby TrueHD, yüksek tanımlı bir ses çözücü olarak en popüler kullanımında Blu-ray Discleri görmektedir. Bazı başlangıç model Blu-ray oynatıcılar Dolby TrueHD kodlamayı desteklemiyor ve bazı durumlarda oynatıcı bunu standart Dolby Digital olarak yeniden modelliyor olabilir. Mevcut Blu-ray oynatıcıların tümü, Dolby TrueHD'yi ve ayrıca ses kaynağını daha yüksek çözünürlüklü bir biçimde (Bitstream veya LPCM) upmix yapabilir veya oynatıcı ekipmanın gereksinimlerine bağlı olarak daha düşük bir ses kanal biçiminde downmix özelliğini desteklemektedir. Buna rağmen, Dolby TrueHD, 2009'un sonlarına ve 2010'un başlarına kadar DTS-HD Master Audio ile rekabet edebilmek için kayıpsız sesli pazar payını her geçen gün kaybetmiştir.[2] Bu eğilim, Dolby Atmos tarafından kodlanmış Dolby TrueHD sürümlerinin rakip ses çözücülerden daha fazla olması ile 3D ses durumunda ters ters bir durum oluşturmuştur.

Taşıma

Dolby TrueHD kullanılarak kodlanmış ses, oynatıcı ve/veya alıcının desteğine bağlı olarak A/V alıcılarına üç yoldan biriyle taşınabilir:[3][4]

  • Analog ses olarak 6 veya 8'den fazla RCA konnektörü, oynatıcının dahili kod çözücüsünü ve dijital-analog dönüştürücüyü (DAC) kullanarak.
  • HDMI 1.1 (veya üstü) bağlantıları 6 ya da 8 kanallı Linear PCM, oynatıcı kod çözücüsünü ve AV alıcısının DAC'ı kullanarak.
  • HDMI 1.3 (veya daha üstü) bağlantıları orijinal Dolby TrueHD bit akışı olarak, kod çözme ve DAC her ikisi de AV alıcısı tarafından yapılır.

Kaynakça

  1. ^ "Dolby TrueHD". Dolby Laboratories. 22 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2014. 
  2. ^ "DTS-HD Master Audio Becoming the Blu-ray Standard". Blu-raystats.com. 15 Ocak 2010. 13 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2010. 
  3. ^ Maestra, Rodolfo La (8 Ağustos 2006). "HDMI Part 5 - Audio in HDMI Versions". HDTV Magazine. 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2010. 
  4. ^ "HDMI versions". 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2017.  Thursday, 19 January 2017

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">DVD</span>

DVD, CD-ROM görünümünde elektronik kayıt ortamıdır. İngilizce Digital Versatile Disc sözcüklerinin akronimidir. CD'ye göre, çok daha yüksek kayıt kapasitesine sahiptir. DVD-Video, DVD-Audio, DVD-ROM, DVD-RAM, DVD-R ve DVD-RW gibi çeşitleri vardır. Gündelik yaşamda, teknik tanımı dikkate alınmadan ve sözcüğün açılımı düşünülmeden, yaygın olarak, DVD üzerine kaydedilmiş, film ya da video anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Blu-ray</span>

Blu-ray Disc (BD), genellikle basitçe Blu-ray olarak bilinen, bir sayısal optik disk depolama biçimidir. DVD formatının yerini alması için ve birkaç saatlik yüksek çözünürlüklü ve ultra yüksek çözünürlüklü (2160p) videoyu depolayabilecek şekilde tasarlanmıştır. Uzun metrajlı filmler gibi video materyaller ve PlayStation ve Xbox gibi oyun konsolları için hazırlanan video oyunlarının fiziksel dağıtımları Blu-ray'in ana uygulama alanlarındandır ve ayrıca üzerinde her türlü sayısal veri güvenli bir şekilde saklanabilir. "Blu-ray" adı, diski okumak için kullanılan mavi lazere atıfta bulunur ve bu, bilgilerin DVD'ler için kullanılan daha uzun dalga boylu kırmızı lazerle mümkün olandan daha yüksek bir yoğunlukta saklanmasına olanak tanır.

MPEG tarafından geliştirilen ve geliştirilmesine devam edilen çoklu-iletişim görüntü kodlama standardı. MPEG-4 standardı, şu anda kullanılan MPEG-2 standardına göre daha yüksek sıkıştırma olanakları ve yeni kodlama araçları sunmayı amaçlamaktadır. MPEG-4 sesli ve görsel(İngilizce: Audio Visual, "AV") sayısal verilerin görüntü sıkıştırmasını tanımlayan metotlar bütünüdür. İlk olarak 1998 yılı sonlarında yayınlanmıştır ve ISO/IEC ile MPEG 'in ISO/IEC 14496 standardı olarak üzerinde uzlaştıkları bir grup ses ve görüntü kodlama formatı ile, ilgili teknolojilerin standardizasyonunu ifade eder. Kullanım alanları arasında AV web dosyaları, kompakt disk (CD), ses ve televizyon yayınları sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek çözünürlüklü televizyon</span>

Yüksek çözünürlüklü televizyon ya da yüksek tanımlamalı televizyon geleneksel TV yayın standartlarından daha yüksek çözünürlük sağlayan bir yayın standardıdır.

<span class="mw-page-title-main">FLAC</span> ses kodlama formatı

FLAC dijital sesin kayıpsız olarak sıkıştırılması için kullanılan bir ses kodlama formatıdır ve aynı zamanda referans kod çözümü uygulamasının adıdır. FLAC algoritması ile sıkıştırılmış sayısal ses orijinal boyutunun% 50-60'ına kadar indirgenebilir ve orijinal ses verilerinin özdeş bir kopyasına dek sıkıştırma yapabilir. Örneğin sıkıştırılmamış 1 dakikalık WAV dosyası boyutu yaklaşık 10 MB iken, FLAC dosyası 4,2-6,3 MB arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">TOSLINK</span>

TOSLINK, fiber optik bağlantı sistemidir. Özellikle CD, MiniDisc, DAT gibi tüketici grubu ses sistemleri arasında dijital ses sinyalini taşımak için kullanılır. Toslink bağlantı kablosu uygulama ve ihtiyaç duyulan band genişliğine göre plastik korumalı ucuz optik fiber, kaliteli çok katmanlı optik fiber ve hatta quartz sınıfı optik fiberden yapılabilir.

HD DVD ya da High-Definition DVD yüksek tanımlamalı videolar veya veri taşınması için artık geliştirilmeyen bir optik depolama teknolojisidir.

<span class="mw-page-title-main">HDMI</span> yüksek kalitede ses ve görüntü verisi aktaran ara birim

Yüksek çözünürlüklü çokluortam arayüzü veya kısaca HDMI, 2003 yılında ses (audio) ve görüntü (video) verilerini sıkıştırılmadan dijital olarak aktarmak için geliştirilmiş bir arabirimdir. HDMI; blu-ray disk çalar, HD-DVD disk çalar, bilgisayar, oyun konsolu, dijital uydu alıcısı gibi cihazları uyumlu ses ve görüntü cihazlarına bağlar. 2006 yılında HDTV, kameralar ve dijital fotoğraf makinelerinde de görülmeye başlamıştır.

Çözücü veri ve sinyallerin dijital ortamda sıkıştırılarak kodlanması ve tekrar çözülmesini sağlayan yöntemdir. Herhangi bir video formatından başka bir video formatına dönüştürme işlemine Transcode de denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">LaserDisc</span>

LaserDisc veya Laserdisc (LD) ticari kullanıma sunulmuş ilk optik disk depolama ortamıdır. Laserdisc'in depolama kapasitesi oldukça yeterliydi ancak yedekleme ortamı olarak yetenekleri çok sınırlıydı. Temelde bu teknoloji pahalı ama yüksek kaliteli bir ev videosu formatı idi. Bugün yerini tamamen DVD'ye bırakmış durumdadır ve artık ne diskleri ne de bunları oynatacak cihazlar üretilmektedir. İlk laserdisc film 1978'de piyasaya verilmişti, son laserdisc film ise 2001'de üretildi. VHS'den çok daha kaliteli görüntü ve ses sunduğu halde pahalı ve hantal oluşu, sınırlı kapasitesi ve kayıt yapma imkânının olmayışı yüzünden bu teknoloji yaygınlaşamadı, hatta ABD ve Japonya dışındaki ülkelerin çoğuna uğramadı bile.

<span class="mw-page-title-main">AC3Filter</span>

AC3Filter, AC3 biçimi ile seslendirilmiş AVI ve MPEG2 (DVD) filmlerinin oynatılması için gerekli olan bir çözücüdür. Çünkü oynatıcılar bu tür eklentiler olmadan böyle filmleri oynatamazlar. Mutlaka güncellenmeleri gerekir. Yazılım, ücretsiz ve açık kaynak kodludur.

Dolby Digital, Dolby Laboratuvarları tarafından geliştirilen veri ve ses sıkıştırma teknolojilerinin ismidir. Orijinal ismi, 1994'e kadar Dolby Stereo Digital olarak kullanılmıştır.

Dolby Laboratories, ses gürültü azaltma, ses kodlama ve sıkıştırma konusunda uzmanlaşmış bir Amerikan şirketidir. Dolby teknolojileri, tüketici elektroniği firmaları tarafından lisans bedeliyle kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">DTS-HD Master Audio</span>

DTS-HD Master Audio, DTS tarafından geliştirilen ve seçeneğe bağlı olarak kayıpsız veya kayıplı ses iletimi yapabilen format.

<span class="mw-page-title-main">Ev sineması</span>

Ev sineması özel ses sistemleri ve büyük ekran televizyon ile sinemada yaşanılan deneyimin ev ortamında yaratılmasıdır. Sinemadakine benzer bir ses deneyimi yaşatmak için çok hoparlörlü bir düzen kurulur. Merkez hoparlörü görüntü kaynağının üstüne ya da altına yerleştirilir ve bu hoparlör konuşmaları aktarır. Ekranın sağına ve soluna konulan hoparlörler ses efektlerinin yanı sıra konuşmaların sağdan ya da soldan geldiği duygusunu vermeye yarar. Arka ya da yan hoparlörler çevresel sesleri ve efektleri verir. Subwoofer hoparlörü ise derin bas sesleri üretir. 5.1 ses düzeni 1 merkez, 2 ön 2 arka hoparlör ve 1 adet subwoofer kullanıldığı anlamına gelir.7.1 sistemlerde sağ ve sol yanlara birer hoparlör daha ilave edilir.

<span class="mw-page-title-main">DVD Oynatıcı (macOS)</span>

macOS DVD Oynatıcı Apple Inc. tarafından yapılan, MacOS'da varsayılan DVD oynatıcısıdır. Birden çok ses, video ve altyazı parçası, ayrıca Dolby Digital 5.1 geçidi, DVD erişim URL'leri ve altyazılar gibi tüm standart DVD özelliklerini destekler. Bazı durumlarda, kullanıcılar açacakları VOB dosyasını seçebilirler. DVD Oynatıcı ayrıca DVD Studio Pro ve iDVD'nin yazdığı DVD'lerle tam uyumludur; bunlara DVD Studio Pro'nun HD DVD'leri dahildir. 2016'dan itibaren, macOS varsayılan uygulamaları arasında kalan tek 32 bitlik uygulamadır.

<span class="mw-page-title-main">Microsoft Expression Encoder</span>

Microsoft Expression Encoder, Microsoft Windows için kodlayıcı ve doğrusal olmayan bir video düzenleme yazılımıdır.

Apple Lossless Apple Lossless Audio Codec (ALAC), or Apple Lossless Encoder (ALE) gibi de bilinir, bir ses depolama ortamı ve referans ses çözücü uygulamasıdır. Apple tarafından dijital müzikte kayıpsız veri sıkıştırması için geliştirilmiştir. Başlangıçta 2004 yılında kuruluşundan bu yana tescilli olarak kaldıktan sonra, 2011 sonlarında Apple codec'i açık kaynak ve telif ücretsiz olarak hazırladı. Geleneksel olarak, Apple codec bileşenini Apple Lossless olarak adlandırdı, ancak daha yakın zaman önce kısaltılmış terim ALAC'ı kullanmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">5.1 çevresel ses düzeni</span>

5.1 çevresel ses düzeni, altı kanallı üç boyutlu ses sistemleri için kullanılan ortak addır. 5.1, ev sinemalarında en sık kullanılan yerleşim düzenidir. Beş tam bant genişliği kanalı ve bir düşük frekans efekt kanalı kullanır. Dolby Digital, Dolby Pro Logic II, DTS, SDDS ve THX, ortak 5.1 sistemlerdir. 5.1 aynı zamanda dijital yayın ve müziğin standart üç boyutlu ses bileşenidir.