İçeriğe atla

Dokuz taş

Yenikapı'da yapılan kazılarda bulunmuş, Bizans dönemine ait oyun zemini

Dokuz taş, bir zeka oyunudur. Tarihte ilk defa Mısır'da, MÖ 1400 yılında görülmüştür. 1993 yılında Ralph Gasser, oyunun en kötü ihtimalle berabere bitirilebileceğini göstermiştir.

Oyunun kuralları

İki oyuncu ile oynanır. Yer, Kağıt veya tahta üzerine çizilmiş üç tane iç içe geçmiş, kenar ortaları üst ve altta dikey, kenarlarda yatay çizgi ile bağlantılı kare üzerinde dokuzar taşla yapılan bir mücadeledir.

  • İlk dokuzar hamlede oyuncular taşlarını 24 noktadan bir boş olanına koyarlar.
  • Aynı çizgide bir üçlü oluşturan rakibin yerleştirilmiş taşlarından birini oyundan çıkarır.
  • Daha sonraki hamlelerde sırayla birer kendi taşını yanı başındaki bir boş noktaya oynatarak oynanır.
  • Hiçbir taşının yanı başında boş yer bulamayan bir hamle bekler.
  • Aynı çizgide bir üçlü oluşturduğunda rakibin hala oyundaki taşlarından birini oyundan çıkarır.
  • En çok taşı oyundan çıkarıp karşısındakini iki taşa ilk indiren oyunu kazanır.
  • Kimileri üç taşı kalıp yenilmeye bir taş kalana istediği herhangi bir boş yere geçme (atlama/zıplama) ayrıcalığı veren bir kural ile oynarlar.

Değirmen taktiği: bir taşın iki ayrı ikili arasında gide gele her hamlede bir yeni "aynı çizgide üçlü" oluşturarak sürekli rakip taşları oyun dışı etmesine değirmen denir; değirmen kurmak büyük üstünlük sağlar.

Çeşitleri

Üç taş

Üç taş. İki kişi üçer taşla oynanır. İlk üç hamlede oyuncular taşlarını 9 noktadan bir boş olanına koyar, aynı çizgide bir üçlü oluşturan kazanır, yoksa şu iki kurallardan birine göre oyuncular dan biri aynı çizgide bir üçlü oluşturana kadar sırayla birer taş oynatarak oynanır.

  1. Taş herhangi bir boş yere.
  2. Taş en yakınındaki bir boş yere (kenardan boş olan orta noktaya, ortadan boş olan bir kenar noktaya ya da kenardan yanı başındaki bir boş kenar noktaya).

Altı taş

Altı taş Dokuz taş gibi ama üç yerine iki iç içe kare çizip oynanır. Üç taşı kalanın zıplama hakkı bu oyunda olmaz.

On iki taş

On iki taş Dokuz taş gibi ama köşeleri de dörder diyagonal çizgi ile birbirine bağlayıp o yönlerde harekete de olanak vererek oynanır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tavla</span> iki kişilik bir oyun

Tavla, özel bir platform üzerinde 2 zar ve 15 siyah, 15 beyaz tavla pulu ile oynanan iki kişilik bir oyundur. Tavla anlamında Osmanlıca ﻧﺮﺩ /nerd/ sözcüğü de kullanılırdı. Tavlanın eş anlamlısı olarak nert, nerttahta verilmektedir. Dünyadaki en eski oyunlardan birisidir ve mirası pek çok millet tarafından sahiplenilir. Oyunun ilk ortaya çıktığı devirde tavladaki zarlar ve taşların kemiklerden yapıldığı düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Voleybol</span> ortada file olmak üzere filenin batısında ve doğusunda iki takım olmak üzere oynanan bir spor dalı

Voleybol, file ile ikiye bölünmüş bir oyun alanı üzerinde altı kişilik iki takım ile oynanan, voleybol topuna eller ve kollarla vurarak file üzerinden karşı tarafın oyun alanına gönderme ve yere değmesini sağlama esasına dayalı bir takım sporudur.

<span class="mw-page-title-main">Dama</span> iki kişiyle oynanan bir strateji oyunu

Dama, iki kişinin karşı karşıya oynadığı bir masa oyunudur. Genellikle 8×8, 10×10 ya da 12×12'lik dama tahtaları üzerinde oynanır. Satrancın aksine bütün taşlar aynı biçimde hareket eder.

<span class="mw-page-title-main">Satranç</span> İki oyuncu ile oynanan, turnuvaları düzenlenen ve birçok farklı türü olan zeka oyunu

Satranç, iki oyuncu arasında satranç tahtası ve taşları ile oynanan bir masa oyunudur. Dünya çapında turnuvaları düzenlenir ve bir spor dalı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Tenis</span> raket ile oynanan bir spor

Tenis, raket ve topla iki kişi arasında ya da ikişer kişilik iki takım arasında oynanan olimpik bir spor. Oyuncular raketleri ile içi boş lastik bir tenis topunu ağ (file) üzerinden rakibinin sahasına (kort) atmaya çalışırlar. Kort toprak kort, çim kort ve sert kort türlerinde olur. Kurallar dahilinde en çok puanı alan oyuncu kazanır.

<span class="mw-page-title-main">Şogi</span> oyun

Japon satrancı veya Kumandanlar Oyunu olarak da bilinen Şogi ya da Shōgi, Japonya kökenli, satrançla akraba iki kişilik soyut kombinatoryal ve eksiksiz enformasyonlu bir strateji oyunudur. Satranç ailesi içinde Japonya’da en yaygın oynanan çeşit olup 17 Kasım’da bayramı kutlanır. Shōgi, Japoncada kumandanın masa oyunu anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk oyunu</span> çocuklara yönelik oyun

Çocuk oyunları, genellikle çocukların oynadığı ancak bazen yetişkinlerin de eşlik ettiği veya kendi aralarında oynadığı oyunlardır. Bazı oyunlar için açık alan gerekirken diğerleri bina içerisinde oynanabilir. Tek kişilik çocuk oyunları olduğu gibi onlarca kişi ile oynanan oyunlar da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Mankala</span> Bir oyun

Mankala dünya çapında bilinen ve oynanan bir oyundur. Ancak oyundaki çukur ve kullanılan taş sayısı milletlere göre değişebilmektedir. Dünyada Mancala, Mankalah, Mangala ve benzeri isimlerle bilinmektedir. Türkiye'de ve Türk dünyasındaki genel adı Köçürme'dir. Oyun, bin yıl önce yazılan Kaşgarlı Mahmut'un Divan-ı Lügat'it Türk adlı kitabında da bu adla geçmektedir. Türkiye'de ve Türk dünyasında; Kale, Kuyu, Kuyu Gayası, Kuyucuk, Mankala, Mangala, Melle Kayası, Güç Oyunu, Gırrık, Tokuz Korgool, Dokuz Kumalak vb. 231 değişik adla bilinmekte ve hâlen oynanmaktadır. Bir iddiaya göre Arapçadaki hareket ettirmek kelimesinden türemiş bir isimdir. Kesin olan Avrupa'ya Türkler vasıtasıyla geçen bir oyun olduğudur. Mankala veya Mangala belirli bir oyunun adı değil, oyunların genel adıdır. Üzerinde farklı sayılarda çukurlar bulunan, genelde tahta bir tabla üzerinde, sayılı misket veya taşlarla oynanır.

<span class="mw-page-title-main">Abalone (oyun)</span>

Abalone, iki kişi ile oynanan bir zeka oyunudur. 1989 yılında Michel Lalet ve Laurent Lévi tarafından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Senet (oyun)</span>

Senet, Antik Mısır döneminde oynanan ve geçmişi M.Ö. 5000 yıllarına dayanan, bilinen en eski masa oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Domino</span>

Domino, iki ya da daha çok kişi arasında "pul", "kart", "domino" gibi adlar verilmiş 28 tane dikdörtgen, yassı taşla oynanan bir salon oyunudur. Her taşın bir yüzü enlemesine çizgiyle ikiye ayrılmış ve üzerine sayılar tıpkı zarda olduğu gibi, boş kareyle belirtilen 0-0 'dan 6-6 'ya kadar noktalarla işaretlenmiştir. Oyunda amaç uç sayıları ortak olan taşları eşleştirerek dizmektir. Örnek verilecek olursa, 6-1 taşı ile 1-5 taşı, birler uç uca gelecek biçimde konulur.

<span class="mw-page-title-main">Misket</span> oyun

Misket,, çocukların oyuncak olarak kullandığı, genellikle kemik, cam veya demirden yapılan küçük, sert, küre biçimindeki toplara denir.

<span class="mw-page-title-main">Reversi</span>

Reversi ya da Othello 8x8 karelik tek renkli bir tahtada iki oyuncuyla oynanan oyun.

<span class="mw-page-title-main">Halat çekme</span> bir halatın karşıt uçlarını tutan iki takımın birbirlerini ortadaki çizgiye çekmeye çalıştığı spor karşılaşması

Halat çekme, bir halatın karşıt uçlarını tutan iki takımın birbirlerini ortadaki çizgiye çekmeye çalıştığı spor karşılaşması.

Arimaa bir satranç takımıyla oynanabilen iki kişilik bir strateji oyunudur. Arimaa şimdiye dek bilgisayarlar için satrançtan daha zor bir oyun olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türk daması</span>

Türk daması, damanın yaygın olarak Türkiye, Yunanistan, Mısır, Kuveyt, Lübnan, Suriye, Ürdün, Akdeniz, Orta Doğu ve diğer birçok yerde oynanan bir çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Cirit</span> Türk millî sporu

Cirit, at üzerinde oynanan spor dallarından biridir. At üzerindeki sporcunun ciridini rakibe karşı isabetli bir şekilde atmasını, muharebe anında kendisine ve bineğine olan hakimiyetini sağlayarak rakibine üstün gelmesini amaç edinen, kuralları olan bir spordur. Genellikle Kars, Bayburt, Ardahan, Uşak ve Erzurum'da oynanır.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya daması</span>

Brezilya daması, damanın bir çeşididir. Brezilya daması, uluslararası dama ile aynı kural ve gelenekleri takip eder, tek fark daha küçük oyun tahtasıdır ve oyuncu başına daha az pul vardır.

Jarmo, iki oyuncu ile birlikte tahta üzerinde oynanan bir savaş stratejisi oyunudur. Tatar söylencesine göre Cengiz Han'ın torunu Altınordu Devleti'nin kurucusu Batu Han, askeri seferleri sırasında bu oyunu yanında taşırdı.