İçeriğe atla

Dokuz Kardeş Herheulidze

Dokuz Kardeş Herheulidze
Anneleri ve Kız Kardeşleri ile birlikte Dokuz Kardeş Herheulidze İkonu
Ölüm1 Temmuz, 1625
Marabda
Yortu3 Ağustos (16)

Dokuz Kardeş Herheulidze (Gürcüce : ცხრა ძმა ხერხეულიძე, tskhra dzma kherkheulidze) Marabda Muharebesi'nde kahramanca ölen savaşçılardır. Efsaneye göre, Eski Marabda'nın eteklerindeki Aziz Marine köyü yakınlarında gömülüdürler. Dokuz kardeş Herheulidze'nin cesur bağlılığının hikâyesi, Gürcü sözlü geleneğine geniş ölçüde yansımıştır. Hepsi anavatanlarını savunurken ölmüştür.

Ölümleri

1625 yılında İran Şahı I. Abbas, en büyük ordusunu Safevi vasalı Gürcü Kartli ve Kaheti krallıklarına karşı yolladı. Bu bölgelerde Kaheti Kralı I. Teimuraz (Tahmuras Han) ve Giorgi Saakadze (Murav-Beg) Safevi hegemonyasına karşı şiddetli bir direniş sergiliyorlardı. Gürcü Ordusu yirmi bin kişiden oluşuyordu, bayrak ise Dokuz Kardeş Herheulidze'ye verildi. İran ordusu, İsa Han'ın komutasındaydı.

İranlılar, Gürcü askerlerinin cesareti ve metaneti ile yüz yüze gelince paniğe kapıldılar, ancak deneyimli komutan İsa Han pes etmedi. Beylerbeyi Şeybani Han, Safevi ordusuna yardıma yetişti ve fazladan kuvvetlerle İranlılar kısa süre sonra Gürcü ordusuna göre avantaj elde ettiler. Gürcü albay Teimuraz Muhranbatoni ölümcül bir şekilde yaralanmıştı ve ölümüne dair söylentiler, yanlışlıkla ölü adamın komutanları Kaheti Kralı I. Teimuraz olduğunu sandıkları için askerleri paniğe sürükledi.

Liderlerinin öldüğüne inanan Gürcü askerleri endişeye kapıldı. Çok geçmeden hatalarını anladılar, ancak savaşın kaderi çoktan kesinleştiği için artık çok geçti.

Askeri liderler ve Rustavi ve Harçaşo piskoposları muharebe sırasında öldürüldü. Sancak taşıyan dokuz Herheulidze kardeş de ölenler arasındaydı. Gürcü ordularını Didgori ve Basiani'deki muzaffer savaşlara götüren sancak, en küçük kardeşin elinden düştüğünde, kız kardeşleri hemen onu yakaladı ve o da öldüğünde, Gürcü yenilmezliğinin sancağı ve sembolü bu savaşta hayatını kaybeden anneleri tarafından yine yükseltildi.

Gürcüler son ana kadar kahramanca savaştı. Şafakta başlayan savaş nihayet o gece Gürcü ordusunun yenilgisiyle sona erdi. Dokuz bin Gürcü, Marabda'daki savaş alanında Mesih ve anavatanları için canlarını verdi. Dokuz Kardeş Herheulidze, anneleri ve kız kardeşleri ile birlikte Marabda'nın 9 bin şehidi kahramanlıklarından dolayı Gürcü Ortodoks Kilisesi tarafından kanonlaştırldı. Dokuz Kardeş'in fedakarlığı Gürcü şiirinde de kendisine yer bulmuştur.

Fotoğraf Galerisi

Ayrıca bakınız

  • Herheulidzeler

Kaynakça

  • Gürcistan Tarihi Üzerine Denemeler, dördüncü cilt, Tiflis, 1974
  • Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi, on birinci cilt, Tiflis 1987

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Krallığı</span> Orta Çağda kurulmuş Gürcü krallığı

Gürcistan Krallığı ya da Gürcü İmparatorluğu, Orta Çağ'da kurulmuş olan Gürcü devleti. Gürcistan pek çok alanda, Altın Çağ olarak adlandırılan dönemi bu krallık zamanında yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çıldır Muharebesi</span>

Çıldır Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti orduları arasında 9 Ağustos 1578'de Çıldır'da yapılan ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan askerî çarpışmadır.

<span class="mw-page-title-main">1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1578-1590 yılları arasında yapılmış savaş

1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında tüm Kafkaslar ile Güney Azerbaycan'da cereyan eden ve Osmanlıların zaferiyle sonuçlanan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Giorgi Saakadze</span>

Giorgi Saakadze 1484-1762 yılları arasında Tiflis merkezli olarak hüküm süren Kartli Krallığı'nda 17. yüzyılda etkili olmuş Gürcü siyasetçi ve komutan. Hizmetine girdiği Safevî Devleti'nde Mūrāv-Bey, Osmanlı İmparatorluğu'nda da Magrav-Han olarak tanınırdı. Kızı Ana'nın Erzurum kentindeki türbesinin kitabesinde adı Murav (موراو) olarak geçer ve bu isim Gürcüce "Mouravi"den (მოურავი) gelir.

<span class="mw-page-title-main">Kaheti Krallığı</span>

Kaheti Krallığı Doğu Gürcistan'da, Kaheti bölgesinde kurulmuş ilk başkenti Gremi ve daha sonra Telavi olan Geç Orta Çağ/Erken Modern Çağ monarşisiydi. 1465 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılması süreciyle ortaya çıkmış ve birkaç kısa aralıklarla 1762 yılında Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısıyla Kaheti ve komşusu Kartli Krallığı'nın birleşmesi dönemine kadar varlığını sürdürmüştür. Karışık tarihinin büyük bir kısmında Kaheti, Gürcü Krallığı'nı etki alanında tutmak için çaba gösteren bunun sonucu olarak birçok askeri çatışma ve sürgünlere yol açan Safevi Devleti'nin vasalıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">I. Teimuraz</span>

I. Teymuraz (1589–1663), Bagrationi hanedanından 1606-48 arasında Kaheti kralı. 1625-32 arasında aynı zamanda Kartli kralıydı. On altı yaşında tahta çıktı ve bundan dolayı krallığı bir süre annesi Ketevan idare etti. Teymuraz şair olarak da Gürcü edebiyatında önemli yere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Samtshe Atabeyliği</span>

Samtshe Atabeyliği ya da Samtshe-Saatabago, Samtshe Prensliği olarak da bilinir, Gürcistan'ın Zemo Kartli bölgesinde hüküm sürmüş Orta Çağ Gürcü prensliğidir. 1268'de kurulan prenslik 1334 yılından itibaren "atabagi" unvanı taşıyan Gürcü hükümdarlar tarafından yönetilmiştir. En geniş sınırlara sahip olduğu dönemde sınırları Taşiskari’den Erzurum’a kadar uzanan Samtshe-Saatabago, Cavaheti’nin bir kısmı ile Eruşeti, Kola, Artaani, Acara, Tao, Klarceti ve Şavşeti bölgelerinden oluşuyordu. Osmanlıların eline geçtikten sonra Çıldır Eyaleti’ne dönüştürülen bölge, 1574 ve 1595 tarihli Osmanlı kayıtlarında Gürcistan Vilayeti olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bahtrioni Ayaklanması</span>

Bahtrioni Ayaklanması, 1659 yılında Safevi İran'ın siyasi egemenliğine karşı Doğu Kaheti Krallığı'nda gerçekleşen bir isyandı. İsyan, Bahtrioni kalesinde meydana geldiği için savaşın adı olarak kayıt edilmiştir.

I. Abbas'ın Kaheti ve Kartli seferleri, Safevi Şahı I. Abbas'ın, Osmanlı-Safevi Savaşı (1603-18) sırasında Doğu Gürcü vasal krallıkları olan Kartli ve Kaheti'de 1614-1617 yılları arasında yürüttüğü dört seferdir. Seferler, I. Abbas'ın eskiden en sadık Gürcü gulamları olan Kartli Kralı II. Luarsab ve Kaheti Kralı I. Teymuraz tarafından gösterilen itaatsizliğe ve ardından çıkarılan isyana bir yanıt olarak başlatıldı. Tiflis tamamen yakıp yıkıldı, ayaklanma bastırıldı, 100.000 kadar Gürcü katledildi ve 130.000 ila 200.000 kişi İran'a sürgün edildi. Bunun sonucunda Kaheti ve Kartli geçici olarak İran egemenliği altına alındı.

<span class="mw-page-title-main">I. Simon</span> 1556dan 1569a ve 1578den 1599a kadar Gürcü Kartli kralı

I. Simon ya da diğer bir bilinen adıyla Svimon, 1556–1569 ve 1578–1599 yılları arası hüküm süren Gürcü Kartli kralıdır. İlk yönetim süresi boyunca Gürcistan'daki Safevi hâkimiyetine karşı savaştı. 1569'da Safeviler tarafından esir alındı ve dokuz yıl boyunca esaret altında kaldı. 1578'de serbest bırakıldı ve Kartli'de yeniden başa geçti. Bu dönemde, Gürcistan'ın Osmanlı hâkimiyetine karşı bir İran tebaası olarak savaştı. 1599'da Simon, Osmanlılar tarafından esir alındı ve esaret altında öldü. 1557'den 1569'a kadar Mahmud Han ve 1578'den 1599'a kadar Şahnavaz Han olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Koyungeçidi Muharebesi</span>

Koyungeçidi Muharebesi, 9 Eylül 1578'de Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında yapılan ve Osmanlıların zaferiyle biten meydan savaşı.

Martkopi Muharebesi Gürcü Kartli Krallığı ile Safevi İran arasındaki 1625 yılında meydana gelen askeri çatışmadır. General Giorgi Saakadze liderliğindeki Gürcüler, Şah Abbas'ın İran müfrezesini imha ettiler.

Ağaiani Muharebesi, Kaheti Krallığı'nın soyluları ile Safevî Devleti'nin orduları arasında 1625'te meydana gelen savaş.

Bazaleti Muharebesi 1626 sonbaharında Kaheti Kralı I. Teimuraz ve ona muhalif Gürcü asilzade Giorgi Saakadze arasındaki muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Marabda Muharebesi</span>

Marabda Muharebesi İran Safevi ordusu ve Gürcü ordusu arasında 30 Haziran 1625 veya 1 Temmuz 1625 tarihlerinde gerçekleşen muharebedir. Bu savaş, aynı yıl İran ordusunun bozguna uğradığı Martkopi Muharebesi'nden sonra meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kahetililer</span>

Kahetililer, Gürcücenin Kaheti lehçesini konuşan Gürcülerin etnik bir boyudur. Kahetililer, Doğu Gürcistan'da ülkenin şarabının büyük bölümünü üreten verimli bir vadi olan tarihi Kaheti bölgesinin yerli halkıdır. Günümüzde çoğunlukla Gürcü Ortodoks Kilisesi'nin takipçileridir.

Şah İsmail'in Gürcistan seferleri; Safevi şahı I. İsmail (1501-1524) döneminde, günümüz Gürcistan topraklarına yapılan Kızılbaş yürüyüşleri olarak bilinir.

I. Tahmasb'ın Gürcistan seferleri - Safevi imparatorluğunun ikinci hükümdarı I. Tahmasb'ın Günümüz Gürcistan topraklarında bulunan Kartli ve Kaheti krallıklarının topraklarına yaptığı seferler olarak bilinir.