İçeriğe atla

Dogri dili

Dogri ve lehçelerinin Hindistan ve Pakistan'da konuşulduğu bölgeler

Dogri (डोगरी veya ڈوگری), Hindistan ve Pakistan'ın Cemmu ve Keşmir (özellikle Cemmu), Himaçhal Pradeş ve Kuzey Pencap bölgelerinde yaklaşık beş milyon kişi[1] tarafından konuşulan Hint-Aryan dili.[2] Dogri konuşurlarına Dogra, Dogri konuşulan bölgelere ise Duggar denir.[3] Eskiden bir Pencap lehçesi olarak görülmüşse de, Dogri artık Batı Pahari dil grubunun bir üyesi olarak kabul edilir.[4] Hint-Avrupa dillerinde alışılmadık bir özellik olan tonlamaya sahip Dogri,[5] bu özelliğini diğer Batı Pahari dilleri ve Pencapça ile de paylaşır.

Dogri, hepsi %80'den fazla sözcüksel benzerliğe sahip çeşitli lehçelere sahiptir.[6] Hindistan'da dil statüsü kazanmadan önce Dogri, Pencapça'nın pek çok lehçesinden biri sayılmaktaydı.[7]

Dogri aslen Dogri alfabesi kullanılarak yazılmıştır.[8] Günümüzde Hindistan'da Devanagari, Pakistan'da ve Keşmir'in Pakistan tarafından yönetilen kısımlarında ise Pers-Arap alfabesinin Nestâlik formunda yazılmaktadır.

Ayrıca bakınız

  • Hindistan'daki diller

Kaynakça

  1. ^ Pandey, Anshuman (4 Kasım 2015). "L2/15-234R: Proposal to encode the Dogra script in Unicode" (PDF). 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Eylül 2019. 
  2. ^ Pandey, Anshuman (4 Kasım 2015). "L2/15-234R: Proposal to encode the Dogra script in Unicode" (PDF). 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Eylül 2019. 
  3. ^ Pandey, Anshuman (4 Kasım 2015). "L2/15-234R: Proposal to encode the Dogra script in Unicode" (PDF). 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Eylül 2019. 
  4. ^ Pandey, Anshuman (4 Kasım 2015). "L2/15-234R: Proposal to encode the Dogra script in Unicode" (PDF). 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Eylül 2019. 
  5. ^ Pandey, Anshuman (4 Kasım 2015). "L2/15-234R: Proposal to encode the Dogra script in Unicode" (PDF). 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Eylül 2019. 
  6. ^ Brightbill, Jeremy D.; Turner, Scott B. (2007). "A Sociolinguistic Survey of the Dogri Language, Jammu and Kashmir" (PDF). SIL International. 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Mart 2016. 
  7. ^ Pandey, Anshuman (4 Kasım 2015). "L2/15-234R: Proposal to encode the Dogra script in Unicode" (PDF). 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Eylül 2019. 
  8. ^ Pandey, Anshuman (4 Kasım 2015). "L2/15-234R: Proposal to encode the Dogra script in Unicode" (PDF). 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Eylül 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hindistan</span> Güney Asyada bir ülke

Hindistan, resmî adıyla Hindistan Cumhuriyeti, Güney Asya'da bulunan bir ülkedir. Dünyanın en büyük yedinci coğrafi alanı ve en büyük nüfusuna sahip olan ülkenin ulusal marşı Jana Gana Mana'dır. Ülkede resmî dilleri İngilizce ve Hintçe oluşturur, ancak 22 adet tanınmış bölgesel dil de bulunur. Hindistan'da baskın din Hinduizm olup, ülke Endonezya ve Pakistan'dan sonra sayıca en kalabalık Müslüman nüfusa sahiptir. Hindistan nominal fiyatlarla dünyanın en büyük on ikinci ekonomisine ve satın alma gücü paritesine göre dünyanın en büyük dördüncü ekonomisine sahiptir.

Soğdca, Soğutça veya Soğdakça, Orta Asya'da yer alan Soğdiana'da ve Çin'deki Soğd göçmen gruplarının yaşadığı bazı bölgelerde kullanılmış bir Doğu İran dili.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hindistanı</span> Büyük Britanyanın Hindistan kolonisi (1858-1947)

Sömürge Hindistanı, Britanya Hindistanı, Britanya Rajı ya da Hindistan İmparatorluğu 1858'den 1947'ye kadar Birleşik Krallık'ın Hindistan kolonisinin adıdır. Bu dönem ayrıca dominyon periyodu olarak da adlandırılmıştır. İngiltere kontrolündeki bölge güncel kullanımda Hindistan (India) adıyla bugünkü Hindistan, Pakistan Bangladeş ve Myanmar ülkelerini kapsıyordu. Yöneticisi İngiliz Kraliyet ailesi idi. Başkenti Kalküta (1858-1912) ve Yeni Delhi (1912-1947) olmuştu. Hindistan olarak,1945’te San Fransisco’da II. Dünya Savaşı’nın ardından oluşturulan Birleşmiş Milletler'in kurucu üyesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sindhî</span>

Sindhî ya da Sindce, Hint altkıtası'nın batı kesiminde yer alan tarihi Sind bölgesinde yaşayan Sindhiler tarafından konuşulan Hint-Aryan dilidir. Pakistan'ın Sindh eyaletinin resmi dilidir. Hindistan'da Sindhi, merkezi hükûmet tarafından resmi olarak tanınan dillerden biri olmasına rağmen Sindhi Hindistan'daki hiçbir eyaletin resmi dili değildir. Pakistan'ın 2017 nüfus sayımının ilk sonuçlarına göre Sindhi, 30,26 milyon kişinin veya bir başka deyişle ülke nüfusunun %14,57'sinin ana dilidir. Hindistan'ın 2011 verilerine göre 1,68 milyon kişinin ana dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Nepalce</span> Hint-Avrupa Dil Ailesinin Hint-Aryan kolundan Nepalin resmî dili

Nepalce, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-Aryan koluna ait bir Doğu Pahāṛi dili. Dil, Nepal'in resmî dili olup, aynı zamanda Hindistan'daki 22 tanınan dilden biridir. Nepalce Devanagari alfabesi ile yazılır.

<span class="mw-page-title-main">Şalvar</span> ağı çok bol olan, bele bir uçkurla bağlanan geniş pantolon

Şalvar, genellikle ağı çok bol olan, bele bir uçkurla bağlanan geniş bir tür pantolondur. Özellikle Adana'dan başlayıp Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne kadar olan bölgede sıkça giyilen yöresel giysi türüdür. Şalvar bol olduğundan bağ bahçe ve tarlada çalışanlar için uygundur. Bu özelliği nedeniyle şalvarı hâlâ kırsal alanda tarım ve hayvancılık yapan insanlar kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pencapça</span> Pakistan ve Hindistanda konuşulan bir Hint dili

Pencapça, ağırlıklı olarak Pencaplar tarafında Pakistan ve Hindistan'da yer alan Pencap bölgesinde konuşulan bir Hint-Aryan dilidir. Pakistan'daki 80 milyonu aşkın konuşuruyla ülkedeki en yaygın, yaklaşık 31 milyonluk konuşur sayısıyla Hindistan'da ise 11. en yaygın dildir. Toplam ana dil olarak Pencapça konuşan nüfusun 113 milyon kişi olduğu tahmin edilmektedir. Güney Asya dışında Kuzey Amerika, Batı Avrupa ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde de önemli sayıda konuşura sahiptir.

Eski Uygur alfabesi, Eski Uygur Türkçesi döneminin yazımı için kullanılmış olan alfabedir. Uygur topluluğunun ticarete, şehir hayatına ve yerleşik düzene olan temayülleri, onları Orta Asya'nın tüccar kavmi Soğutlara yakınlaştırmıştır. Kısa zaman sonra Soğut alfabesini öğrenip bu alfabeden Uygur yazısını geliştirmişlerdir. Böylece Uygur ağzı, Uygur alfabesi vasıtasıyla klasik bir yazı dili hâline gelmiş; Orta Asya’daki diğer Türk topluluklarının ortak dili de bu ağız özelliklerinin yaygınlaştığı dil olmuştur. Bazı akademik yayınlarda bu alfabe Uygur alfabesi olarak da belirtilir. Çağdaş dönem Uygur Türkçesi için Arap asıllı alfabenin varlığı sebebiyle, ayrım için bu tarihî alfabeye “eski” ibaresi eklenir.

<span class="mw-page-title-main">Cemmu ve Keşmir</span>

Cemmu ve Keşmir, Hint altkıtasının kuzey kesiminde yer alan ve Hindistan kontrolündeki bir eyaletti. Eyalet, 2019 yılında çıkarılan yeni düzenleme sonucunda feshedilerek Cemmu ve Keşmir ile Ladakh olmak üzere merkezi hükûmetçe yönetilen iki birlik toprağına dönüştürülmüştür. Büyük çoğunluğu Himalaya Dağları üzerinde bulunmuş olan eyaletin başkenti kışın Cemmu, yazın ise Srinagar'dı. Eyalet 222,236 km2 alana sahipti.

Hindistan rupisi simgesi ₹ Hindistan'a ait resmi para birimi ve döviz olan Hindistan rupisi'nin simgesidir. Hindistan halkı arasında "halka açık bir rekabet" içerisinde yapılan yarışmadaki seçimin ardından, D Udaya Kumar tarafından tasarlanan simge 15 Temmuz 2010 tarihinde Hindistan Hükûmeti tarafından halka sunulmuştur. Simge kabul edilmeden önce, ülkenin para birimi için yerel dildeki kısaltması olan Rs ve Re kullanılıyordu. Yeni simge yalnızca Hindistan rupisi ile ilgili olup, Sri Lanka, Nepal ve Pakistan'da genel kullanımı hala U+20A8 ₨ karakterleri kullanılmaya devam etmektedir.

Likya alfabesi, Likya dilini yazmak için kullanılmıştır. Yunan alfabesinin bir uzantısı olmasına karşılık Yunancada bulunmayan sesler için yarım düzine ek harf içermektedir. Lidya ve Frig alfabesine oldukça benzerlik göstermektedir.

Ukrayna grivnası simgesi (₴), Ukrayna'nın para birimi grivna'nın simgesidir. 2004 yılından bu yana kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nabatî alfabesi</span>

Nabatî alfabesi, Nabatîler tarafından MÖ ikinci asırda kullanılmış olan, sadece ünsüz harflerin bulunduğu alfabedir.

<span class="mw-page-title-main">Poonam Pandey</span> Hintli oyuncu ve model (d. 1991)

Poonam Pandey, Hint sinema oyuncusu ve manken. Çevrimiçi platformlarda çıplak rolleriyle tanınır. 2013 yılında Nasha filmiyle Bollywood'da çıkış yaptı.

Çeyiz cinayetleri, evli kadınların öldürülmesi veya tahrik altında intihar etmesidir. Kocalarının veya kayınpederlerinin çeyizleri hakkında tacizde bulunması nedeniyle bu adı almıştır. Çeyiz cinayetleri ağırlıklı olarak Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve İran'da görülmektedir. Hindistan, 2010 yılında rapor edilen bu tür 8.391 ölümle en yüksek toplam çeyiz cinayeti sayısını bildirmiştir. Bu 100.000 kadın başına 1,4 ölüm anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tekli sayı sistemi</span>

Tekli sayı sistemi, doğal sayıları temsil eden en basit sayı sistemidir: bir N sayısını temsil etmek için, 1'i temsil eden bir simge N kez tekrarlanır.

<span class="mw-page-title-main">Gurmukhi</span>

Gurmukhi, Landa alfabesinden geliştirilen ve ikinci Sih gurusu Guru Angad tarafından standartlaştırılan ve kullanılan bir abugidadır. Yaygın olarak Sih alfabesi olarak kabul edilen Gurmukhi, Hindistan'ın Pencap eyaletinde Pencapça'nın resmi yazısı olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Güney Arap alfabesi</span>

Antik Güney Arap alfabesi, yaklaşık MÖ 9. yüzyılda Proto-Sinaitik yazıdan dallanmıştır. Eski Güney Arap dilleri Sabaic, Qatabanic, Hadramautic, Minaean ve Hasaitic ve D'mt'te kullanılan Etiyopya dili olan Ge'ez yazmak için kullanılmıştır. Bu dillerdeki bilinen en eski yazılar, yazıtlardır. Eritre'nin Kuzey Kızıldeniz Bölgesi'nde bulunmaktadır. Ayrıca, bu yazıtlar MÖ 9. yüzyıla aittir. Matres lectionis ile işaretlenmiş bu alfabede sesli harfler için harf bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Padma Sachdev</span>

Padma Sachdev, Hint şair ve romancı.

Cemmu ve Keşmir, Asya ülkesi Hindistan tarafından birlik toprağı olarak yönetilen bir bölgedir Birlik toprağı, 1947'den bu yana Hindistan ile Pakistan, 1959'dan beri de Hindistan ve Çin arasında bir anlaşmazlığın konusu olan daha büyük Keşmir bölgesinin güney kısmından oluşur. Kontrol Hattı, Cemmu ve Keşmir'i batıda ve kuzeyde Pakistan yönetimindeki Azad Keşmir ve Gilgit-Baltistan topraklarından ayırıyor. Hindistan'ın Himaşal Pradeş ve Pencap eyaletlerinin kuzeyinde ve birlik bölgesi olarak Hindistan tarafından yönetilen Ladah'ın batısında yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.