İçeriğe atla

Dogecoin

Dogecoin
Denominasyon
ÇoğulDogecoinler
SimgeÐ
Menkul değer sembolüDOGE
Gelişim
Baş sürüm6 Aralık 2013
Geliştirici(ler)Billy Markus, Jackson Palmer
Websitehttps://dogecoin.com/
Ana muhasebe
İhraç planıPlansız, Eğlence Amaçlı
Tedarik limitiSınırsız
Değerleme
Döviz kuru$0.1332, ₺1.85

Dogecoin (sembolü Ɖ ve D, kısaltma: DOGE), anlık, eğlenceli ve geleneksel bankacılık ücretlerinden muaf bir ödeme sistemi kurmaya karar veren yazılım mühendisleri Billy Markus ve Jackson Palmer tarafından icat edilmiş bir kripto paradır. Dogecoin, logosunda ve isminde popüler bir internet meme'i olan ve Doge olarak anılan bir Shiba Inu cinsi köpeği taşır.[1][2][3][4] Litecoin tabanlı[5] bir elektronik para birimidir. 6 Aralık 2013'te tanıtılan Dogecoin, hızlı bir şekilde kendi internet topluluğunu geliştirerek 28 Ocak 2021'de 5,4 milyar ABD Doları tutarında bir piyasa değerine ulaştı.[6] 8 Mayıs 2021'de Dogecoin'in piyasa değeri 94 milyar ABD dolarını aşarak tarihinin en yüksek piyasa değerine ulaştı. 2 Şubat 2021 itibarıyla, r/dogecoin subreddit'inin toplam takipçi sayısı 781.000'e ulaşmıştır.[7] Dogecoin Türkçeye "Aya!" veya "Aya doğru!" olarak çevrilebilen "To the moon!" sloganıyla anılır.[8]

Tarihçe

Dogecoin, eşler arası (peer-to-peer) bir kripto para oluşturma amacıyla yola çıkan Portland, Oregon'dan IBM yazılım mühendisi Billy Markus ve Adobe yazılım mühendisi Jackson Palmer tarafından Bitcoin'den daha geniş bir demografiye ulaşabilme ümidiyle icat edildi. Yaratıcıları ayrıca Dogecoin'i diğer kripto paraların tartışmalı tarihinden uzaklaştırmak istediler.[9] Dogecoin resmi olarak 6 Aralık 2013'te piyasaya sürüldü ve ilk 30 gün içinde Dogecoin.com'ı bir milyondan fazla kişi ziyaret etti.[10]

Palmer o dönemde Adobe Systems'ın Pazarlama Departmanında, Sidney'de çalışmaktaydı ve Dogecoin fikrini gerçeğe çevirmesi ile bilinmektedir.[11] Palmer Dogecoin.com alan adını satın alıp Dogecoin'in logosunu anasayfaya ekledi ve Comic Sans kullanmayı tercih etti. Markus siteyi gördükten sonra Palmer'a ulaştı ve bu kripto para birimini geliştirme çabalarına başladı. Markus, Dogecoin'in protokolünü o zamanki mevcut kripto para birimleri, Luckycoin ve Litecoin temelinde tasarlamıştı[12] ve bu kripto para birimleri emek ispatına dayalı algoritmalarında scrypt teknolojisini kullanıyorlardı.[13] Scrypt kullanımı, kripto madencilerinin SHA-256 Bitcoin madenciliği ekipmanını kullanamayacağı ve bunun yerine üretimi daha karmaşık olduğu bilinen özel FPGA ve ASIC kullanmaları gerektiği anlamına gelmekteydi.[14][15]

19 Aralık 2013'te Dogecoin 72 saat içinde yaklaşık yüzde 300 değer kazanarak milyarlarla ölçülen bir günlük hacim ile US$0.00026'dan $0.00095'e yükseldi.[16] Bu büyüme, Bitcoin ve diğer birçok kripto para biriminin Çin'in, Çin bankalarının Bitcoin ekonomisine yatırım yapmasını yasaklama kararından sarsıldığı bir dönemde gerçekleşti.[12] Dogecoin, üç gün sonra bu olay nedeniyle ve o sırada Dogecoin madenciliği yapmak için gereken az miktarda bilgi işlem gücünden yararlanan büyük madencilik havuzları nedeniyle %80 oranında değer kaybederek ilk büyük çöküşünü yaşadı.[17]

Ocak 2021'de Dogecoin'in değeri Reddit kullanıcılarının ilgisi sonucu olarak 24 saat içinde %800'ün üzerinde arttı. 'GameStop short squeeze' olayları ve Elon Musk'ın Dogecoin'e atıfları da bu değer artışına katkıda bulundu.[18]

Elon Musk'ın Dogecoin için gösterdiği ilgi ve çabanın Reddit veya başka bir toplulukla ilgili olmadığı, ilginin 2019 yılından beridir var olduğu ve Elon Musk'ın Dogecoin'i bir proje olarak görüp uzun zamandır değerlendirdiği Dogecoin geliştiricileri tarafından açıklandı.

Elon Musk, 2021 yılında yaptığı bir açıklamada, ağı iyileştirmek için 2019 yılından beri Dogecoin geliştiricileri ile ağ üzerinde çalıştığını söyledi.[19]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Hillen, Brittany (10 Aralık 2013). ""Dogecoin digital currency takes on Bitcoin with a bit of meme flair"". Slashgear. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020. 
  2. ^ Roose, Kevin (15 Eylül 2017). "Is There a Cryptocurrency Bubble? Just Ask Doge. (Published 2017)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 3 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021. 
  3. ^ "A History of Dogecoin by Usman Chohan :: SSRN". web.archive.org. 3 Haziran 2018. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021. 
  4. ^ ""Wow. Dogecoin is the most Internet thing to happen, ever"". www.digitaltrends.com. Couts, Andrew (December 12, 2013). 14 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021. 
  5. ^ Gilbert, David (20 Aralık 2013). ""What is Dogecoin? The Meme that Became the Hot New Virtual Currency."". International Business Times. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020. 
  6. ^ "The rise and rise of dogecoin, the internet's hottest cryptocurrency". web.archive.org. 31 Mart 2014. 31 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021. 
  7. ^ ""An Interview With The Creator Of Dogecoin: The Internet's Favourite New Currency"". Junkee.com. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2013. 
  8. ^ Couts, Andrew (19 Aralık 2013). ""To the moon! Dogecoin fetches 300 percent jump in value in 24 hours"". Digital Trends. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2014. 
  9. ^ McGuire, Patrick (23 Aralık 2013). "Such Weird: The Founders of Dogecoin See the Meme Currency's Tipping Point". Motherboard. Vice Media. 22 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2013. 
  10. ^ Noyes, Jenny (22 Ocak 2014). "An Interview With The Creator Of Dogecoin: The Internet's Favourite New Currency". Junkee. Junkee Media. 24 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021. Jackson Palmer accidentally invented Dogecoin in early December ... within the first 30 days there were over a million visitors to Dogecoin.com. 
  11. ^ Wile, Rob (19 Aralık 2013). "What is Dogecoin?". Business Insider. 20 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2013. 
  12. ^ a b Gilbert, David (20 Aralık 2013). "What is Dogecoin? The Meme that Became the Hot New Virtual Currency". International Business Times. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2013. 
  13. ^ "Dogecoin: 5 Fast Facts You Need to Know". 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2014. 
  14. ^ Klee, Miles (10 Aralık 2013). "With its own cryptocurrency, Doge has officially conquered 2013". The Daily Dot. 23 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2013. 
  15. ^ "Why Bitcoin mining has a finite cap, and Dogecoin mining doesn't". The Daily Dot (İngilizce). 5 Şubat 2014. 21 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019. 
  16. ^ Couts, Andrew (19 Aralık 2013). "To the moon! DogeCoin fetches 300 percent jump in value in 24 hours". Digital Trends. 19 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2013. 
  17. ^ Wile, Rob (22 Aralık 2013). "Dogecoin Prices Crashed This Weekend". Business Insider. 23 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2013. 
  18. ^ Kharpal, Arjun. "Reddit frenzy pumps up Dogecoin, a cryptocurrency started as a joke, by over 800%". CNBC. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2021. 
  19. ^ "A history of Elon Musk's love affair with Dogecoin, from a crypto-themed SpaceX mission to the moon to a Twitter spat with one of its creators". Business Insider. 16 Ocak 2023. 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bitcoin</span> kripto para birimi

Bitcoin, Satoshi Nakamoto adını kullanmış bilinmeyen bir kişi veya grup tarafından 2008'de icat edilmiş bir kripto paradır. 2009'da bir açık kaynak kodlu yazılım olarak piyasaya sürüldüğünde insanlar tarafından kullanılmaya başlandı. Herhangi bir merkez bankasına veya tek bir yöneticiye bağlı olmamasıyla da bilinen Bitcoin, aracılara ihtiyaç duyulmadan bitcoin ağında kullanıcıdan kullanıcıya transfer edilebilen, merkezi olmayan bir dijital para birimidir. İşlemler, kriptografi yoluyla düğümler tarafınca doğrulanır ve blok zinciri adı verilen halka açık bir ana deftere kaydedilir. El Salvador, 8 Haziran 2021 tarihinde senatodan geçen tasarı sayesinde Bitcoin’i resmi para birimi ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ethereum</span> Programlanabilir işlem fonksiyoneli ile halka açık blok zinciri platformu.

Ethereum, ERC-20 kod sistemi sayesinde birçok kripto para biriminin altyapısını oluşturan merkeziyetsiz ve açık kaynak kodlu bir blok zinciridir. Ethereum blok zincirinin kurumsal kripto para birimi ise Ether'dir. Ether, Bitcoin'den sonra en büyük piyasa değerine sahip sanal paradır.

<span class="mw-page-title-main">Kripto para</span> İşlemleri güvence altına almak ve mülkiyet transferini doğrulamak için defter üzerinde kriptografi kullanan dijital değişim aracı

Kripto para veya kısaca kripto, bir değişim aracı olarak çalışmak üzere, işlemleri güvence altına almak için matematiğin bir dalı olan kriptografi kullanılarak tasarlanmış bir dijital unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal dövizdir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Twitter bitcoin dolandırıcılığı</span>

15 Haziran 2020'de, saat UTC'ye göre 20:00-22:00 arasıyken, 130 ünlü kişinin hesabı bir bitcoin dolandırıcılığı gerçekleştirmek için ele geçirilmiştir. Twitter ve diğer medya kaynakları hesabı ele geçirenlerin Twitter'in özel erişim aletlerine sahip olduklarını ve bu sayede her türlü hesaptan direkt olarak tweet atabildiklerini düşünmektedir. Dolandırıcılar, özel aletlere Twitter çalışanlarına sosyal mühendislik yaparak erişmiştir.

Airdrop, bir kripto para belirteci veya paranın, genellikle ücretsiz olarak çok sayıda dijital cüzdana dağıtılmasıdır. Airdrop'lar öncelikle dikkat çekmenin ve yeni takipçiler kazanmanın bir yolu olarak uygulanmakta, bu da daha büyük bir kullanıcı tabanı ve daha geniş bir para kullanımı ile sonuçlanmaktadır.

Diem, Amerikan sosyal medya şirketi Meta, Inc. tarafından önerilen izinli bir blok zinciritabanlı ödeme sistemidir. Plan ayrıca bir kripto para birimi olarak uygulanan özel bir para birimini de içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bitcoin Cash</span> Bitcoin çatalı bir kripto para birimi

Bitcoin Cash, Bitcoin'in bir çatalı olan Kripto para. Bitcoin Cash, 2017 yılında oluşturulan bir spin-off ürün veya altcoin.

BitLicense, şirketler için tasarlanmış yönetmelikler uyarınca New York Eyaleti Finansal Hizmetler Departmanı (NYSDFS) tarafından sanal para faaliyetlerine ilişkin verilen bir işletme lisansı için kullanılan ortak terimdir. Yönetmelikler New York eyaleti veya bir New York sakini içeren faaliyetlerle sınırlıdır. New York Eyaleti'nde ikamet eden, iş yeri olan veya iş yapan kişiler bu düzenlemeler kapsamında New York sakini olarak kabul edilmektedir. Lisans, New York'un ilk Finansal Hizmetler Müfettişi Benjamin Lawsky tarafından Temmuz 2014'te tanıtıldı ve tasarlandı. İmtiyazlı kuruluşlar için bir BitLicense gerekmemektedir, bunun yerine NYDFS tarafından onaylanan sınırlı amaçlı güven sözleşmeleri yoluyla sanal para faaliyetlerine devam edebilmektedirler.

JPM Coin, Şubat 2019'da kurumdan kuruma hizmet amacıyla hizmet vereceği açıklanan büyük banka JP Morgan Chase tarafından planlanan dolar destekli bir kripto para birimidir (stabilcoin).

Verge, işlem yapan katılımcıların konumunu ve İnternet Protokolü (IP) adresini gizleyerek tamamen anonim işlemler sunmayı amaçlayan açık kaynaklı, merkezi olmayan bir kripto para birimidir. Verge, XVG sembolü ile kripto para borsalarında işlem görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dash (kripto para birimi)</span> Altcoin

Dash, açık kaynaklı bir kripto para birimidir. Bitcoin protokolünden çatallanan bir altcoindir. Aynı zamanda, "ana düğümler" adı verilen, kullanıcılarının bir alt kümesi tarafından yönetilen, merkezi olmayan bir özerk organizasyondur (DAO). Para birimi, izlenemeyen işlemlere izin verir.

<span class="mw-page-title-main">Firo (kripto para birimi)</span>

Eskiden Zcoin olarak bilinen Firo, kullanıcıları için Bitcoin gibi diğer kripto para birimlerine kıyasla daha yüksek gizlilik sağlamak için kriptografiyi kullanmayı amaçlayan bir kripto para birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Coinye</span>

Coinye, eski adıyla Coinye West, West'in projeyle hiçbir ilişkisi olmamasına rağmen, Amerikalı hip hop sanatçısı Kanye West'e benzer bir figürün maskot olarak kullanılması sonucu ticari marka ihlali davasına karışan ve artık kullanılmayan scrypt tabanlı kripto para birimidir. Proje, West'in kendilerine karşı ticari marka ihlali davası açmasının ardından orijinal geliştiricileri tarafından terk edildi.

Titcoin, aynı anda işlem yaparken farkı para birimlerinin çevrilmesi işlemleri için merkezi olmayan bir eşzamanlı ağda pornografi kullanan, kripto para cinsindeki dijital para birimidir. Titcoin, bitcoin kaynak kodunun, işlem hızlarını ve ağ karmaşıklığını büyük ölçüde artıran önemli yazılım değişiklikleriyle oluşturulmuş bir türevidir. Titcoin, para biriminin sahiplerinin kredi kartlarında görünen ödeme geçmişlerini suçlama korkusu olmadan yetişkinlere yönelik ürün ve hizmetler için ödeme yapmalarına izin vermek için özel olarak yetişkin eğlence endüstrisi için tasarlandı ve pazarlandı.

<span class="mw-page-title-main">Shiba Inu (kripto para birimi)</span> Kripto para

Shiba Inu veya kısaltmasıyla SHIB, aynı zamanda Shiba Token olarak da bilinir, Ağustos 2020'de Ryoshi olarak bilinen anonim bir kişi tarafından oluşturulan merkezi olmayan bir kripto para birimidir. "DOGE Killer", olarak adlandırılan kripto para, Dogecoin'den sonra piyasaya sürülmüştür. Mayıs 2021 itibarıyla 6 milyar doların üzerinde piyasa değerine sahiptir. Fiyatı oldukça düşüktür, bu sayede kullanıcıların "milyarlarca hatta trilyonlarca tane satın almasına" olanak tanımaktadır. Şu anda yaklaşık 400 trilyon Shiba Token dolaşımdadır. Transfer ücretlerini düşürmek için Shibarium ağı üzerinde çalışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kripto para birimleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kripto para, işlemleri güvenceye almak için kriptografi yani şifreleme kullanan, çalışma şekli nakite alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık, bir sanal unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz’dir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir. Kripto para birimleri geleneksel anlamda para birimi olarak kabul edilmez ve bunlara emtia, menkul kıymetler ve para birimleri olarak sınıflandırma da dahil olmak üzere çeşitli işlemler uygulanmış olsa da, kripto para birimleri genellikle ayrı bir varlık sınıfı olarak görülür. Ancak, geleneksel para birimlerine kıyasla, kripto paralar, altın veya gümüş gibi fiziksel bir mal tarafından desteklenmez ve değerleri, kullanıcı ve yatırımcıların kabul ve kullanım seviyelerine ve piyasa koşullarına göre belirlenir.

Blok zincirinde çatal kavramı çeşitli şekillerde tanımlanır:

Yatırımcıların geleneksel para birimleri veya diğer dijital para birimleri gibi diğer varlıklar için kripto para birimleri ve dijital para birimleri ticareti yapmasına olanak tanıyan platformlardır. Borsalar, dijital para birimleri veya kripto para birimleri karşılığında kredi kartı ödemelerini, banka havalelerini veya diğer birçok ödeme şekillerini kabul edebilir. Bir kripto para borsası, genellikle alış-satış işlemleri için işlem komisyonu olarak alan veya eşleşen bir platform olarak sadece üyelik ücreti alan bir piyasa yapıcı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bitcoin ATM</span>

Bitcoin ATM'leri, bir kişinin nakit veya banka kartı kullanarak Bitcoin ve diğer kripto paraları satın almasına izin veren makinelerdir. Bazı Bitcoin ATM'leri, hem Bitcoin satın alınmasını hem de Bitcoin'in nakit olarak satılmasını sağlayan çift yönlü işlem yapılabilmesine olanak tanır. Bitcoin ATM'leri, kullanıcıların makinede işlem yapabilmeleri için mevcut bir kripto para hesabına sahip olmaları gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Meme coin</span> Mizah amaçlı üretilmiş kripto para çeşidi

Meme coin bir kripto para birimi türüdür. Genellikle bir İnternet meme'inden türemiştir veya başka bir mizahi niteliğe sahiptir. Kripto para piyasasını eleştirmek amacıyla ortaya çıktığı kabul edilir. Bazıları belirli meme'lere dayanır, bazıları ünlülerle ilgilidir. Bazıları pump-and-dump planları için veya kripto parayı daha erişilebilir hale getirmek için kullanılabilir. Terim genellikle küçümseyici bir şekilde kullanılır ancak bazı meme coin'lerin yüksek piyasa değeri kazandığını gözlemlemektedir. Dikkat çeken örnekler arasında Dogecoin ve Shiba Inu bulunur.