İçeriğe atla

Dofen

Fransız dofenlerinin hanedan armasında yunus figürleri vardır.

Dofen[1] (Fransızca: Dauphin de France Fransızca telaffuz: [dofɛ̃ də fʁɑ̃s] veya Dauphin de Viennois), 1350-1791 ile 1824-1830 dönemlerinde Fransa Krallığı'nda veliaht olan kişiye verilen ünvan. Bu ünvan Valois Hanedanı ve Bourbon Hanedanı'dan olan Fransa kralının veliahtına verilmiştir. Ünvan genellikle en büyük erkek çocuğuna verilmiştir. "Dofen" ünvanını taşıyan bayana veya dofenin eşine dofin[1] (Fransızca: Dauphine Fransızca telaffuz: [dofin]) denir.

Dofen teriminin kökeni, Fransızca dauphin olup Yunanca delphin (yunus) kelimesinden türemiştir. Ünvanın kökeni güneydoğu Fransa'daki "Dauphiné" bölgesine uzanır. İlk kez, 1349'da bölgenin prensi olan V. Charles'a verilmiştir. Charles kral olunca, bahsi geçen toprakları ve ünvanı en büyük oğluna devretmiştir. Böylece bu ünvan, "tahta en yakın prens veya prenses" yani "veliaht" anlamında kullanılagelmiştir.

Armalar

  • Viennois Dofeni arması
    Viennois Dofeni arması
  • 1519-1536 döneminde Dofen olan Bretonya Dükü Francis'in arması
    1519-1536 döneminde Dofen olan Bretonya Dükü Francis'in arması
  • Kraliçesinin kocası olarak İskoçya kralı olan Fransa Dofeni Francois'nın arması
    Kraliçesinin kocası olarak İskoçya kralı olan Fransa Dofeni Francois'nın arması
  • Fransa Dofeni icin Taç şekilli arma
    Fransa Dofeni icin Taç şekilli arma

Dofenler Listesi

Resim İsmi Kime veliaht Doğum Dofen olma tarihi Dofenlikten ayrılma tarihi Ölüm Dofen iken veya olmadan önceki ünvanlar Hükümdarlık
ismi 		Dofenes
Charles,
1. Fransa Dofeni		II. Jean21 Ocak 133822 Ağustos 13508 Nisan 1364
Kral olma		16 Eylül 1380Normandi DüküV. CharlesJoanna Bourbon
Jean,
2. Fransa Dofeni		V. Charles7 Haziran 136621 Aralik 1366––
Charles,
3. Fransa Dofeni		V. Charles3 Aralık 136816 Eylül 1380
Kral olma		21 Ekim 1422VI. Charles–
Charles,
4. Fransa Dofeni		VI. Charles26 Eylül 1386––
Charles, Guyenne Dükü,
5. Fransa Dofeni		VI. Charles6 Şubat 139213 Ocak 1401Guyenne Dükü––
Louis, Fransa Dofeni (1397-1415),
6. Fransa Dofeni		VI. Charles22 Ocak 139713 Ocak 140118 Aralık 1415Guyenne Dükü–Margaret Burgundili (1393-1441)
Jean,
7. Fransa Dofeni		VI. Charles31 Ağustos 139818 Aralık 14155 Nisan 1417Touraine Dükü–Jacqueline, Hainaut Kontesi
Charles,
8. Fransa Dofeni		VI. Charles22 Şubat 14035 Nisan 141721 Ekim 1422
Kral olma		22 Temmuz 1461Ponthieu KontuVII. Charles–
Louis,
9. Fransa Dofeni		VII. Charles3 Temmuz 142322 Temmuz 1461
Kral olma		30 Ağustos 1483XI. LouisMargaret Stewart İskoçyalı
Charlotte Savoyalı
François,
10. Fransa Dofeni		XI. Louis4 Aralık 1466––
Charles,
11. Fransa Dofeni		XI. Louis30 Haziran 147030 Ağustos 1483
Kral olma		7 Nisan 1498VIII. Charles–
Charles-Orlando,
12. Fransa Dofeni		VIII. Charles11 Ekim 149216 Aralık 1495––
Charles,
13. Fransa Dofeni		VIII. Charles8 Eylül 14962 Ekim 1496––
François,
14. Fransa Dofeni		VIII. CharlesTemmuz 1497––
François,
15. Fransa Dofeni		I. François28 Şubat 151810 Ağustos 1536Brötanya Dükü––
Henri,
16. Fransa Dofeni		I. François31 Mart 151910 Ağustos 153631 Mart 1547
Kral olma		10 Temmuz 1559Orléans Dükü, Brötanya DüküII. HenriCatherine de' Medici
François,
17. Fransa Dofeni		II. Henri19 Ocak 154431 Mart 154710 Temmuz 1559
Kral olma		5 Aralık 1560İskoçya Kraliçesi kocası KralII. FrançoisMary, İskoçlar Kraliçesi
Louis,
18. Fransa Dofeni		IV. Henri27 Eylül 160114 Mayıs 1610
Kral olma		14 Mayıs 1643XIII. Louis–
Louis-Dieudonné,
19. Fransa Dofeni		XIII. Louis5 Eylül 163814 Mayıs 1643
Kral olma		1 Eylül 1715XIV. Louis–
Louis, le Grand Dauphin,
20. Fransa Dofeni		XIV. Louis1 Kasım 166114 Nisan 1711–Düşes Maria Anna Bavyeralı
Louis, le Petit Dauphin,
21. Fransa Dofeni		XIV. Louis16 Ağustos 168214 Nisan 171118 Şubat 1712Burgundi Dükü–Prenses Marie-Adélaide Savoyalı
Louis,
22. Fransa Dofeni		XIV. Louis8 Ocak 170718 Şubat 17128 Mart 1712Brötanya Dükü––
Louis,
23. Fransa Dofeni		XIV. Louis15 Şubat 17108 Mart 17121 Eylūl 1715
Kral olma		10 Mayıs 1774Anjou DüküXV. Louis–
Louis,
24. Fransa Dofeni		XV. Louis4 Eylül 172920 Aralık 1765–İnfanta Maria Teresa Rafaela İspanyalı;
Maria Josepha Saksonyalı (1731–1767)
Louis-Auguste,
25. Fransa Dofeni		XV. Louis23 Ağustos 175420 Aralık 176510 Mayıs 1774
Kral olma		21 Ocak 1789'de giyotinle idam edildi Fransa DevrimiBerry DüküXVI. LouisMarie Antoinette, Avusturya Arşidüşesi
Louis-Joseph,
26. Fransa Dofeni		XVI. Louis22 Ekim 17814 Haziran 1789––
Louis-Charles,
27. Fransa Dofeni 		align="center"| XVI. Louis27 Mart 17854 Haziran 17891 Ekim 1791
Prens-Royal adlı yeni ünvan		8 Haziran 1795Normandi DüküXVII. Louis–
Louis-Antoine,
28. Fransa Dofeni		X. Charles6 Ağustos 177516 Eylül 18242 Ağustos 1830
Kral olma/Tahttan indirme Temmuz Devrimi		3 Haziran 1844Angoulême DüküXIX. LouisMarie-Thérèse-Charlotte Fransalı

Edebiyatta dofen

Mark Twain'in "Adventures of Huckleberry Finn" (Huckleberry Finn'in maceraları) adlı eserinde Huck, daha sonradan üçkâğıtçı oldukları anlaşılan iki tuhaf karakterle karşılaşır. Bunlardan biri, servetini yitirmiş bir İngiliz dükü, diğeri de "kayıp dofen" (XVII. Louis) olduğunu iddia eder.

Kaynakça

  1. ^ a b Öztuna, Yılmaz (2005). Devletler ve hânedanlar. 5. s. 191. 
  • "dauphin." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  • İngilizce Vikipedi, dauphin maddesi [1]26 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Burgonya</span> 4 departmandan oluşan Fransız bölgesi

Burgonya, Côte-d'Or, Nièvre, Saône-et-Loire ve Yonne departmanlarından oluşan Fransız bölgesidir. Dijon, Nevers, Mâcon ve Auxerre, Burgonya'nın büyük şehirleri arasında yer alırlar. Fransa'nın eski bölgelerinden olup Kuzeyde Champagne, Doğuda Franche-Comté, Batıda Allier ve Nivernais, güneyde ise Lyonnais ile çevrilidir.

Dük veya duka geleneksel olarak monarşi ile yönetilen Avrupa ülkelerinde imparator, kral ve prensten sonra gelen bir soyluluk ve egemenlik unvanıdır. Kadın düke "düşes" veya "dukessa" veya "duka hanım" denir. Dukalıklar yani düklerin yönettiği devletler genellikle imparatorluk veya krallıklara bağlı yarı bağımsız eyaletlerdir. Dük unvanı babadan oğula geçer. Dükler Krallık yönetiminde çoğu zaman etkili olmuştur. Hanedanlık bağları ve akrabalıklar sayesinde kral veya imparator düklerle beraber karar alırdı.

<span class="mw-page-title-main">XVII. Louis</span> Fransa ve Navarra kralı (1785-1795)

XVII. Louis, Normandiya Dükü Louis-Charles ya da Veliaht Louis Charles (1789-93) olarak da bilinir., Kral XVI. Louis ile Kraliçe Marie Antoinette'nin ikinci oğlu. XVI. Louis'in idam edilmesinin ardından kralcılar tarafından tahtın vârisi olarak ilan edilmiş ve 1793'ten ölümüne değin Fransa Kralı ünvanı taşımıştır.

<span class="mw-page-title-main">VI. Gustaf Adolf</span> İsveç kralı (1882-1973; hd. 1950-1973)

VI. Gustaf Adolf 29 Ekim 1950'den ölümüne kadar İsveç Kralı idi. Kral V. Gustaf ve eşi Baden Prensesi Victoria'nın en büyük oğluydu ve babasının hükümdarlığında geçen 43 yıl boyunca İsveç Veliaht Prensi idi. 90 yaşındaki ölümünden kısa bir süre önce, İsveç monarşisinin son itibari siyasi güçlerini ortadan kaldıran anayasa değişikliklerini onayladı. Özellikle Eski İtalyan kültürleriyle ilgilenen, ömür boyu amatör bir arkeologdu.

<span class="mw-page-title-main">XVIII. Louis</span> Fransa kralı (17 Kasım 1755 - 16 Eylül 1824)

XVIII. Louis, 1795'ten sonra Fransa kralı unvanını taşıyan ve Napolyon'un yeniden imparatorluğunu ilan ettiği Yüz Gün (1815) dışında, 1814-1824 arasında tahtta kalan hükümdar.

<span class="mw-page-title-main">Dauphiné</span>

Dauphiné, Fransa'nın güneydoğusunda, Isère, Hautes-Alpes ve Drôme illerini içine alan tarihsel ve kültürel bölge. Eskiden Dauphiné ilinin bulunduğu toprakları kapsar.

Taştan aletler, bundan yaklaşık 1.8 milyon yıl önce Fransa'da ilkel insanın bulunduğunu kanıtlamaktadır. Bölgede ilk modern insan 40.000 yıl önce ortaya çıkmıştır. Fransa tarihi için ilk yazılı kayıtlar Demir Çağı'ndan itibaren bulunmaktadır. Günümüzdeki Fransa, Galya olarak bilinen bir Roma İmparatorluğu eyaletinin üstüne kuruludur. Romalı tarihçiler, bölgede, dil farkıyla ayrılan üç büyük etnik grubun varlığını ortaya koymuşlardır: Galyalılar, Akuitanlar ve Belgalar. En büyük ve bölgeye en hakim grup olan Galyalılar, Galyaca konuşan Keltlerdi.

York dükü Birleşik Krallık'ta kullanılan asalet unvanlarından biridir. 15. yüzyıldan bu yana genellikle İngiltere ve Britanya hükümdarlarının ikinci oğullarına verildi. İskoçya'da kullanılan eşdeğer unvan Albany düküdür.

<span class="mw-page-title-main">I. Mary (İskoçya kraliçesi)</span> İskoçya Kraliçesi ve Fransa Konsort Kraliçesi

I. Mary, Mary Stuart veya İskoç kraliçesi Mary olarak da bilinir, 14 Aralık 1542'den 1567'de zorla tahttan indirilene kadar İskoçya kraliçesi idi.

<span class="mw-page-title-main">Flandre</span>

Flandre, Kuzey Denizi kıyısında eski Flandra Kontluğu ve etrafındaki topraklardan oluşan tarihi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Bourbon Hanedanı</span>

Bourbon Hanedanı, Avrupa'nın önemli kraliyet ailelerinden biri ve Capetlerin bir alt koludur. Bourbon kralları ilk olarak Navarra krallığına ve Fransa'ya onaltıncı yüzyılda hükmettiler. On sekizinci yüzyılla beraber Bourbon hanedanı üyeleri İspanya, Napoli, Sicilya ve Parma'da da saltanatı ele geçirmiş bulunmaktaydı. İspanya ve Lüksemburg hâlâ bu ailenin alt kollarının üyelerinin yönetici olduğu monarşilerle yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">IV. Henry</span> 1377 - 1399 yılları arasında İngiltere ve İrlanda kralı.

IV. Henry veya Henry Bolingbroke, 1399 - 1413 yılları arasındaki İngiltere ve İrlanda kralı. Plantagenet Hanedanı'nın 9. kralı ve bu hanedanın Lancaster Hanedanı koluna mensup ilk hükümdardır. Büyükbabası olan III. Edward gibi meşru Fransa Kralı olma iddiasında da devam etmiştir. Norman Fethi'nden bu yana ana dili Fransızca yerine İngilizce olan ilk İngiltere kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">V. Henry</span> İngiltere ve İrlanda kralı

V. Henry, döneminde İngiltere ve İrlanda kralı. Plantagenet Hanedanı'nın 10. kralı ve bu hanedanın Lancaster Hanedanı koluna mensup 2. hükümdarıdır. Büyükbabası olan III. Edward gibi meşru Fransa Kralı olma iddiasında da devam etmiştir. Fransa'ya bir ordu ile geçerek Fransa'ya karşı Agincourt Muharebesi'ni kazanmış ve 21 Mayıs 1420'de imzalanan Troyes Antlaşması ile nerede ise Fransa Krallığını eline geçirmiştir ama 8 Ağustos 1422 günü beklenmedik şekilde Fransa'da Vincennes Şatosu'nda ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Charles</span>

VIII. Charles 1483 - 1498 arasında hüküm sürmüş olan Fransa kralı. 13 yaşında babası XI. Louis'nin yerine tahta geçer. İktidarı sırasında feodal derebeyleri merkezî iktidara karşı ayaklanarak 1485 - 1488 yılları arasında Mad Savaşı çıkartmış ancak yenilmişlerdir. Napoli Krallığında hak iddia etmek için İtalya'yı işgal edecek ve sonunda geri çekilmek durumunda kalacağı İtalya Savaşlarını başlatacaktır.

<span class="mw-page-title-main">VI. Charles</span> Fransız hükümdar (1368-1422)

VI. Charles, Sevilen ya da Deli olarak adlandırılır. 1380-1422 yılları arasında Fransa kralı.

<span class="mw-page-title-main">V. Charles</span> Fransız hükümdar (1338-1380)

V. Charles, Bilge olarak adlandırılır, 1364'ten 1380'deki ölümüne kadar Fransa kralı. Saltanatı, Fransa için erken bir zirve noktası oldu. Yüz Yıl Savaşları sırasında orduları İngilizlerin elindeki toprakların çoğunu geri aldı.

<span class="mw-page-title-main">Bonapart Hanedanı</span>

Bonapart Hanedanı, Fransız Devrimi'nden sonra 1804 yılında Fransa Krallığı'nı imparatorluğa yükselten Fransız askeri lider ve siyaset adamı I. Napolyon'un kurmuş olduğu hanedanlık. Napolyon, Grande Armée'yi büyük Avrupa askerî gücüne çevirdi ve Napolyon Savaşları sırasında Avrupa'da başarılar kazandı. Hanedanının gücünü genişleterek aile üyelerini kurdurduğu kukla devletlerin tahtlarına yerleştirdi.

Cambridge Dükü, Birleşik Krallık'ta şu anda mevcut sekiz kraliyet dükünden biri, Britanya kraliyet ailesindeki belirli bir soyluluk rütbesi ünvanıdır. Ünvan adını Cambridge, İngiltere'den alır. Britanya kraliyet ailesinde birkaç kez verilmiştir. Primogenitür yoluyla ünvan sahibinin erkek vârislerine geçer ve ünvan sahibinin eşi Cambridge Düşesi ünvanını taşır.

<span class="mw-page-title-main">Bavyeralı Maria Anna Victoria</span>

Maria Anna Victoria, Bavyera elektörü Ferdinand Maria ve Savoy prensesi Henriette Adelaide'nin kızıydı. XIV. Louis'in oğlu Dofen Louis ile evlendi ve Dofin oldu. 1690'da öldü.

<span class="mw-page-title-main">Loren Dükalığı</span> Loren bölgesinde eski bir dükalık

Loren Dükalığı yada Lorraine Dükalığı, aslen Yukarı Loren, günümüzde Fransa'nın kuzeydoğusunda bulunan Loren bölgesinin sınırları içinde kalan bir dükalıktı. Başkenti Nancy'dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.