İçeriğe atla

Dobrzyń Arazisi

Dobrzyń Arazisi (Lehçeziemia dobrzyńska), orta-kuzey Polonya'da tarihi bir bölgedir. Vistül Nehri'nin kuzeydoğusunda, Drwęca'nın güneyinde ve Skrwa'nın batısında yer alır. Bölge, diğer ilçelerin bazı kısımlarını da kapsamasına rağmen, yaklaşık olarak Kuyavian-Pomeranian Voyvodalığı'ndaki Lipno, Rypin ve Golub-Dobrzyń'ın yarısının bugünkü powiat'larına karşılık gelmektedir. Toplamda yaklaşık 3.000 km 2 ve 200.000 nüfusa sahiptir. Tarihi başkenti, tüm bölgeye adını veren Dobrzyń nad Wisłą'dır (AlmancaDobrin an der Weichsel). En büyük kasabası Rypin'dir .

Tarihi

Bölge, Polonya Dükü I. Mieszko'nun (960-992) yönetimi altında ortaya çıkan Polonya devletinin bir parçası haline gelmiştir. Onun soyundan gelen Dük III. Bolesław Wrymouth'un 1138'de ölümü üzerine, Polonya'nın bir taşra dükalığı olan yeni kurulan Masovia Dükalığı'na tahsis edildi. Masovia Dükü I. Konrad, Prusya Haçlı Seferi'nde, 1228'de kurduğu Alman şövalyelerinin Dobrzyń Tarikatı'na (Prusya'daki fratribus militiae Christi) Dobrzyń mülklerine yerleştirmiştir. Ancak kısa bir süre sonra bu tarikat, komşu Chełmno Arazisi'nde Tarikat Devletini kuran Töton Şövalyeleri tarafından emildi. 13. yüzyılın ikinci yarısının tamamı boyunca Masovia hanedanının yeni kolu olan Kuyavian Piastlarına aitti. Sonunda diğer devletlerle birlikte yeniden birleşmiş Polonya Krallığı'nın bir parçası oldular.

1326-1332 Leh-Töton Savaşı sırasında, Tarikat Devleti'nin güçleri Dobrzyń Arazisi'ni işgal etti, ancak bu topraklar 1343 Kalisz Antlaşması ile Polonya Krallığı'na bırakıldı. Şövalyeler, 1409-1411 Polonya-Litvanya-Cermen Savaşı'nda kontrolü geçici olarak yeniden ele geçirdiler, ancak Grunwald Savaşı'ndaki yenilgilerinin ardından Thorn Barışı'na göre kontrolü tekrar geri vermek zorunda kaldılar. Polonya Krallığı'nın Büyük Polonya Eyaleti'nin Inowrocław Voyvodalığı ve Polonya-Litvanya Birliği'ne dahil edildi. Bununla birlikte, hâlâ Płock Mazovya Piskoposluğu'ndadır (ve Włocławek Büyük Polonya Piskoposluğu'nda değildir).

Dobrzyń Arazisi, 1793'teki İkinci Bölünme sırasında Prusya tarafından ilhak edildi ve yeni kurulan Güney Prusya eyaletine dahil edildi. 1795'ten itibaren 1807'de Tilsit Antlaşmaları'na göre Varşova Napolyon Dükalığı'nın bir parçası haline gelene kadar Yeni Doğu Prusya ile yönetildi. Ancak 1815'te düklüğün dağılmasının ardından, Rus İmparatorluğu'nun yönetimi altındaki Kongre Polonyası'na bağlandı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra, 1918'de Dobrzyń Arazisi, yeniden kurulan bağımsız İkinci Polonya Cumhuriyeti'ne geçmiştir. 1920'de Polonya, bölgedeki Sovyet işgalini püskürtmüştür.

Eylül 1939'da II. Dünya Savaşı'nı başlatan Polonya'nın Alman-Sovyet ortak işgalinin ardından Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. İşgal sırasında Polonya nüfusu toplu tutuklamalar, hapis, köle çalıştırma, çocukların kaçırılması, Nazi toplama kamplarına sürgün ve imha gibi çeşitli suçlara maruz kaldı. Bölgedeki Polonyalıların katledildiği başlıca yerler arasında Skrwilno, Rusinowo, Karnkowo ve Rypin vardır.[1] 1945 yılında Alman işgali sona ermiş ve bölge Polonya'ya iade edilmiştir.

Çeşitli

Bölgenin en büyük şehri Rypin'deki Dobrzyń Arazisi Müzesi

Bölgede Golub-Dobrzyń, Górzno, Lipno, Skępe, Rypin ve tarihi başkent Dobrzyń nad Wisłą olmak üzere altı kasaba bulunmaktadır. Toruń ve Włocławek şehirlerinin yanı sıra Ciechocinek ve Sierpc kasabaları da sınırının hemen yanında yer almaktadır. Dini olarak Włocławek ve Płock piskoposlukları arasında bölünmüştür. 1793'ten sonra başkenti Płock ve Varşova'da olan idari birimlerin bir parçası olmuştur; 1938'den beri Toruń ve Włocławek'e aitti. Diyalektolojik olarak genellikle Chełmno Ülkesine bitişiktir. Bu nedenle, çeşitli zamanlarda yakın tarihsel bağlara sahip olduğu üç komşu bölge olan Kuyavia, Mazovya ve Chełmno Toprakları arasında geçici bir alt bölge olarak kabul edilir.

Kaynakça

  1. ^ Wardzyńska, Maria (2009). Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion (Lehçe). Varşova: IPN. ss. 173-175. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri</span> Hristiyan tarikatı

Töton Şövalyeleri ya da Teutonik Şövalyeler, yahut tam adıyla Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı, bir Cermen-Roma dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. Adlarını özellikle Orta Çağ’da Haçlı Seferleri'ne katılarak duyurdular. Normalde asıl üyelerin sayısı her zaman sınırlıydı ancak ihtiyaç durumunda gerek gönüllülerin gerekse paralı askerlerin katılımıyla sayıları hayli artmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Krallığı</span> Alman devleti (1701-1918)

Prusya Krallığı (Almanca: Königreich Preußen, [ˈkøːnɪkʁaɪç ˈpʁɔʏsn̩] olarak telaffuz edilir) 1701 ile 1918 yılları arasında Alman İmparatorluğu'nun Prusya eyaletini oluşturan bir krallıktı. 1866'da Almanya'nın birleşmesinin arkasındaki itici güçtü ve 1918'de dağılıncaya kadar Alman İmparatorluğu'nun önde gelen devletiydi. Adını Prusya denilen bölgeden alsa da merkezi Brandenburg Margravlığı'ydı. Başkenti Berlin'di.

Mazovya. Polonya'nın ortadoğu kesiminde uzanan düzlüklerle kaplı bölge.

<span class="mw-page-title-main">Leh-Litvan-Töton Savaşı</span> Töton Şövalyeleri ile Polonya ve Litvanya ittifakı arasındaki savaş (1409–1411)

Leh-Litvan-Töton Savaşı, Büyük Savaş olarak da bilinen, 1409-1411 yılları arasında Töton Şövalyeleri ile müttefik Polonya Krallığı ve Litvanya Büyük Dükalığı arasında meydana geldi. Yerel Samogit ayaklanmasından tetiklenen savaş, Ağustos 1409'da Polonya'nın Töton işgali ile başladı. Her iki taraf da tam ölçekli bir savaşa hazır olmadığından, Bohemyalı IV. Wenceslaus dokuz aylık bir ateşkes sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri Devleti</span> 13. yüzyıl Kuzey Haçlı Seferleri sırasında Töton Tarikatı tarafından kurulan haçlı devleti

Töton Tarikatı Devleti, Orta Avrupa'da Baltık Denizi'nin güneydoğu kıyısında yer alan bir Orta Çağ haçlı devletidir. Prusya bölgesinde 13. yüzyıl Kuzey Haçlı Seferleri sırasında Töton Şövalyeleri tarafından kurulmuştur. Livonyalı Kılıç Kardeşleri şövalyeleri, 1237'de Prusya Töton Düzeni ile birleşti ve onun kolu olan Livonya Tarikatı olarak bilinirken, devletleri Töton Tarikatı Devleti'nin bir parçası oldu. En geniş toprak boyutunda, 15. yüzyılın başlarında, Chełmno Arazisi, Kurlandiya, Gotland, Livonya, Neumark, Pomerelia, Prusya ve Samogitya, yani günümüzde Estonya, Letonya, Litvanya, Almanya, Polonya, Rusya ve İsveç'te yer alan topraklardır.

<span class="mw-page-title-main">Terra Mariana</span> Kutsal Roma İmparatorluğunda prenslik

Terra Mariana Orta Çağ Livonya ya da Eski Livonya için kullanılan resmi isimdir.. Livonya Haçlı Seferi'nin ardından kuruldu ve toprakları günümüzdeki Estonya ve Letonya'dan oluşmaktadır. 2 Şubat 1207'de Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir prensliği olarak kurulmuş, ancak 1215'te Papa III. Innocentius'in doğrudan Kutsal Makam'a tabi olduğunu ilan etmesiyle bu statüsünü kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ulrich von Jungingen</span>

Ulrich von Jungingen, 1407'den 1410'a kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 26. Büyük Üstadıydı.. Litvanya Büyük Dükalığı ve Polonya Krallığı'na karşı uyguladığı politikası Leh-Litvan-Töton Savaşını ateşleyecek, Tarikatı ve kendisi için büyük felaketlere yol açacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich von Plauen</span>

Heinrich von Plauen, Kasım 1410'dan Ekim 1413'e kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 27. Büyük Üstadıydı. Grunwald Muharebesi'nin ardından Büyük Üstat olduktan sonra, Litvanya ve Polonya ile olan savaşı sert bir şekilde uzatma taraftarıydı. Ailesinin tüm erkek üyeleri Heinrich (Henry) olarak vaftiz edildiğinden, akrabası Heinrich Reuß von Plauen ile ayırt edilebilmesi için bazen kendisine Büyük Heinrich von Plauen denir.

<span class="mw-page-title-main">Raciążek Barışı</span>

Raciążek Barışı, 22 Mayıs 1404'te Polonya Krallığı ileLitvanya Büyük Dükalığı ve Töton Tarikatı arasında Dobrzyń Arazisi ve Samogitya'nın kontrolüne ilişkin imzalanan bir antlaşmaydı. Antlaşma, Lehler özünde 1342 Kalisz Antlaşması'nı ve Litvanya - 1398 Salynas Antlaşması'nı geçerli kıldı. Antlaşma istikrarlı değildi ve durum kısa süre sonra 1409-1411 Leh-Litvan-Töton Savaşı ile değişti.

<span class="mw-page-title-main">Leh-Töton Savaşı (1326-1332)</span>

Leh-Töton Savaşı (1326-1332) Polonya Krallığı ile Töton Tarikatı Devleti arasında Pomerelia üzerinde 1326'dan 1332'ye kadar yapılan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Dobrzyń Tarikatı</span>

Dobrzyń Tarikatı veya Dobrin Tarikatı, Dobrzyń Kardeşleri olarak da bilinir, 13. yüzyıl Prusya Haçlı Seferi sırasında Baltık Prusyalı'ların akınlarına karşı koymak için Mazovya ve Prusya sınırında oluşturulan askeri bir Tarikattı.

<span class="mw-page-title-main">Werner von Orseln</span> Töton Tarikatı büyük üstadı (1280-1330)

Werner von Orseln, 1324'ten 1330'a kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 17. Büyük Üstadıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kalisz Antlaşması (1343)</span>

Kalisz Antlaşması, Polonya Kralı III. Casimir yönetimindeki Polonya Krallığı ve Töton Tarikatı'nın Büyük Üstadı Ludolf König von Wattzau yönetimindeki Töton Tarikatı Devleti arasında 8 Temmuz 1343'te Kalisz'de imzalanan bir Barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Chełmno</span>

Chełmno, Polonya'nın kuzeyinde, Vistül Nehri yakınında, Aralık 2021 itibarıyla 18.915 nüfusuyla bir kasabadır. Kuyavian-Pomeranian Voyvodalığı'ndaki Chełmno İlçesinin merkezi ve Chełmno Arazisi'nin tarihi başkentidir.

Kertenkele Birliği veya Kertenkele Ligi 1397'de Culmerland'da kurulan Prusyalı soylular ve şövalyelerden oluşan bir örgüttür. Her ne kadar gizli bir şekilde Culmerland'ın Töton Şövalyeleri'nden Polonya'ya transferini talep etse de beyan edilen amacı kanunsuzlukla mücadele etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Konfederasyonu</span>

Prusya Konfederasyonu 21 Şubat 1440'ta Kwidzyn'de 53 soylu ve din adamından oluşan bir grup ve Prusya'daki 19 şehir tarafından Töton Şövalyeleri'nin keyfiliğine karşı çıkmak için kurulan bir organizasyondur. Daha önce 1397'de Chełmno Arazisi soyluları tarafından kurulan Kertenkele Birliği'ne benzer bir organizasyona dayanmaktadır.

Bernhart von Zinnenberg Moravya şövalyesi ve paralı askerdir. Szumborski, On Üç Yıl Savaşlarının bir parçası olan Chojnice Muharebesi sırasında Töton Şövalyeleri tarafından işe alındı ve kuşatma altındaki Chojnice şehrini kurtarmak için 15.000 adamla birlikte gönderilmiştir. Polonya Kralı IV. Kazimierz Jagiellon, Töton hatlarının arkasına süvari saldırıları göndermiş ve Szumborski yakalanmıştır. Ancak Töton şövalyeleri toplandı ve paniğe neden olmuştur. Szumborski kaçmayı başarmış ve kaçan Polonya ordusunun takibini organize etmiştir. 24 Ekim 1457'de Szumborski, 2000 paralı askerle birlikte Chełmno'yu (Kulm) ele geçirdi ve hain olduğunu iddia ederek belediye başkanı Michal Segemund'u öldürmüştür. Kuvvetleri Pomerelia ve Chełmno Arazisi'nin diğer kasabalarını ele geçirmiş ve 21 Mart 1458'de Szumborski, ordusuyla birlikte Toruń'a (Thorn) yaklaşarak banliyölerini yakmış, ancak ağır tahkim edilmiş şehri ele geçirmeyi başaramamıştır. 19 Eylül 1460'ta Szumborski, Golub-Dobrzyń kasabasını ele geçirmiş, ancak kalesindeki Andrzej Puszkarz komutasındaki Polonyalı garnizon onu engellemeyi başarmıştır. Ağustos 1466'da, Töton Şövalyelerinin elçisi olarak Szymborski, Kral IV. Kazimierz ve onun elçileri Jan Długosz ve Jan Sapienski ile görüşmek üzere Bydgoszcz'a gönderilmiştir. Müzakereler 19 Ekim 1466'da İkinci Toruń Barışı'nın imzalanmasıyla sona ermiştir. Çok zalim bir adam olarak kabul edilen Szymborski, 7 Ocak 1470'te ölmüştür. Jan Długosz'un kaydettiği üzere, Chełmno'da yaşayan bir kadın tarafından zehirlenmiştir.

Rahipler Savaşı (1467-1479) Polonya'nın Warmia eyaletinde, Polonya Kralı IV. Kazimierz ile Warmia bölümü tarafından - kralın onayı olmadan - seçilen Warmia'nın yeni piskoposu Nicolaus von Tüngen arasında bir çatışmadır. Nicolaus von Tüngen, yakın zamanda imzalanan İkinci Toruń Barışı'nın revizyonunu isteyen Polonya'nın vasalları olan Töton Şövalyeleri tarafından desteklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Leh-Töton Savaşı (1431-1435)</span> 15. yüzyılda Kuzey Avrupada gerçekleşmiş bir savaş

Leh-Töton Savaşı (1431-1435), Polonya Krallığı ile Töton Şövalyeleri arasındaki silahlı çatışmadır. Brześć Kujawski Barışı ile sona ermiş ve Polonya için bir zafer olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Chełmno Arazisi</span> Polonyanın orta-kuzeyindeki tarihi bölge

Chełmno Arazisi (Lehçe: ziemia chełmińska,