İçeriğe atla

Doğu sarı akrebi

Doğu sarı akrebi
Mesobuthus eupeus (ortadaki)
Odontobuthus doriae (sağdaki)
Kalın kıskaçlı akrep (soldaki)
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
Şube: Arthropoda
Alt şube: Chelicerata
Sınıf: Arachnida
Takım: Scorpiones
Alt takım: Neoscorpionina
İnfra takım: Orthosterni
Üst familya: Buthoidea
Familya: Buthidae
Cins: Mesobuthus
Tür: M. eupeus
İkili adlandırma
Mesobuthus eupeus
(C.L. Koch, 1839)

Doğu sarı akrebi ya da halk arasında kısaca Sarı akrep (Mesobuthus eupeus), Buthidae familyasından insan sağlığı açısından tehlikeli bir akrep türü.

Morfoloji

Küçük boylu akrepler olup 3,5 ilâ 5,5 cm boyundadır. Vücutları sarımsı-kahverengi; yürüme bacakları açık sarımsı-kahverengidir. Karapaks özellikle karinaların bulunduğu kısımlarda siyahımsı kahverengi olup, sırtta siyahımsı 5 tane boylamasına çizgi bulunur. II. ve III. kuyruk segmentinin ventro-median karinaları iyi gelişmiş dişli ve granüllerin yüksekliği posteriore doğru artar. IV. kuyruk segmenti 8 karinalıdır. Tarak organı dişide 16-23, erkekte 24-28 dişlidir.

Alt türleri

Alt türleri iki dal (clade) hâlinde gelişim gösterir:

  • Kuzey dalı (Northern clade)
    • Mesobuthus eupeus eupeus (Syn: Mesobuthus eupeus philippovitschi)
    • Mesobuthus eupeus afghanus
    • Mesobuthus eupeus thersites
  • Güney dalı (Southern clade)
    • Mesobuthus eupeus phillipsii
    • Mesobuthus eupeus kirmanensis

Türkiye'de iki alt türle temsil edilir. İki alt türü birbirinden ayıran doğal engel Toros dağlarının doğu uzantısıdır:

  • Mesobuthus eupeus phillipsii : Açık renkli olup telson soğanımsıdır (özellikle dişilerde). Doğu Anadolu'da yoğunlaşmışlardır. Konya'da da görülür. Türkiye'de de bulunduğu yeni keşfedilmiş alt tür olup 2011 yılında yayımlanmıştır. Türkiye'den başka Ermenistan, Azerbaycan ve İran'da da bulunur.
  • Mesobuthus eupeus eupeus : Daha koyu (özellikle de orman populasyonları) renkte olup telson uzuncadır (her iki cinste de). Güneydoğu Anadolu'da yoğunlaşmışlardır. Türkiye'den başka Suriye ve İran'da da bulunur.

Habitat

Bozkır ve ormanlık alanlarda bulunur. Daha çok açık alanlarda, özellikle steplerde, yerleşim bölgelerinde, binalarda ve harabelerde rastlanır. Vertikal dağılışı, 1800 m'ye kadar çıkmaktadır.

Tehlikesi

Tehlikeli akrepler olsa da zehri ölümcül değildir. Halk sağlığı açısından zehirleri önemlidir. Ancak daha çok kusma, sancı, yüksek ateş vs. şeklinde 24 saat kadar süren etkileri görülür.

Yayılımı

Türkiye'den ve kuzeyde Rusya'dan Çin'e kadar Palearktik bölgede yayılım gösterir. Bölgenin en geniş yayılımlı akrep türüdür.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akrep</span> araknid (örümceğimsi) takımı

Scorpiones (Akrep), Arachnida (örümceğimsiler) sınıfına bağlı bir eklembacaklı takımıdır. Genellikle sıcak ve nemli bölgelerde yaşayan, vücutları sert kitin bir tabaka ile örtülü, kıvrık ve kalkık kuyruğunda zehir iğnesi bulunan, örümceklerle ilişkili hayvanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Yeşilbaş</span>

Yeşilbaş, Ördekgiller familyasından bir yüzücü ördek türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kara semenderi</span>

Kara semenderi, Salamandridae familyasından bir semender türü.

<i>Spinus uropygialis</i>

Spinus uropygialis, Fringillidae (ispinozgiller) familyasından ötücü bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas keleri</span>

Kafkas keleri, Kafkaslarda ve Doğu Andolu'da yaşayan bir tür keler türü.

<span class="mw-page-title-main">Kara akrep</span> Zehirli bir akrep türü

Kara akrep, Buthidae familyasından insan sağlığı açısından çok tehlikeli bir akrep türü.

<span class="mw-page-title-main">Sarı akrep</span> Bir akrep türü

Sarı akrep, Buthidae familyasından insan sağlığı açısından çok tehlikeli endemik bir akrep türü. Zehri insanlar için ölümcül olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kalın kıskaçlı akrep</span> Scorpionidae familyasından akrep türü

Kalın kıskaçlı akrep, Scorpionidae familyasından insan sağlığı açısından fazla tehlikeli olmayan bir akrep türü.

Artvin akrebi, Iuridae familyasından Türkiye'ye özgü endemik bir akrep türüdür.

Iurus dufoureius, Iuridae familyasından tehlikesiz bir akrep türüdür.

Iurus kadleci, Iuridae familyasından tehlikesiz bir akrep türüdür.

Iurus kinzelbachi, Iuridae familyasından tehlikesiz bir akrep türüdür.

Mardin akrebi, Buthidae familyasından bir tehlikeli akrep türüdür.

<i>Mesobuthus</i> akrep cinsi

Mesobuthus, Buthidae familyasına bağlı bir hayvan cinsidir. Küçük boylu akrepler olup 40 – 80 mm boyundadır. Sarıdan açık kahverengiye değişen tonlarda renklere sahiptir. İlk iki mesosomal segment üç karinalıdır. Pedipalplerin hareketli kısmın dış yanların distal kısmında dört ve terminalde bir granül bulunur. Tehlikeli akrepler olsa da zehri ölümcül değildir.

<i>Compsobuthus</i> Buthidae familyasından Palearktik bölgede görülen akrep cinsi

Compsobuthus, Buthidae familyasına bağlı Palearktik bölgede görülen akrep cinsidir. Küçük boylu akrepler olup 40 – 50 mm boyundadır. Açık sarıdan sarı-kahverengine değişen tonlarda renklere sahiptir. Kuyrukları incedir. İlk iki mesosomal segment üç karinalıdır.

Uzun kuyruklu akrep, Buthidae familyasından bir akrep türüdür.

Zagros akrebi, Buthidae familyasından bir akrep türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu sarı akrebi</span>

Anadolu sarı akrebi ya da halk arasında kısaca Sarı akrep, Buthidae familyasından insan sağlığı açısından tehlikeli bir akrep türü. Anadolu'nun en yaygın akrep türüdür.

Siyah benekli sarı akrep, Buthidae familyasından Türkiye'de ve Suriye'de endemik ve insan sağlığı açısından tehlikeli bir akrep türü.

Kafkas akrebi, Buthidae familyasından insan sağlığı açısından tehlikeli bir akrep türü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.