İçeriğe atla

Doğu Yeni Britanya

Koordinatlar: 5°10′G 151°45′D / 5.167°G 151.750°D / -5.167; 151.750
Doğu Yeni Britanya eyaletinin Papua Yeni Gine'deki konumu.
Doğu Yeni Britanya eyaletinin bayarağı

Doğu Yeni Britanya (İngilizce: East New Britain), Papua Yeni Gine'nin 19 eyaletinden biridir.[1]

Tarih

İngiliz korsanlardan William Dampier 27 Şubat 1700 tarihinde Avrupalı olarak ilk defa adaya ulaştı ve Latince ile Nova Britania olarak adlandırdı. 1884 - 1914 yılları arasında Alman İmparatorluğu Neu Ponmern adıyla yönetildi. I. Dünya Savaşı'nda 1914 yılında Avustralya tarafından işgal edildi ve Versailles Barış Antlaşması ile Milletler Cemiyeti'nin mandası oldu. Pasifik Savaşı sırasında 1942 - 1945 yılları arasında Japon İmparatorluğu tarafından işgal edildi.

Coğrafya

Doğu Yeni Britanya eyaleti, Papua Yeni Gine'nin coğrafik bölgelerinden Adalar Bölgesi'nin parçası olan Yeni Britanya Adası'nın doğu kısmında yer almaktadır. Yüzölçümü 15,816 km² 'dir.

İdarî merkezi daha önce Rabaul idi. Fakat 1994 tarihli Tavurur ve Vulcan volkanlarının patlamasıyla kül içine gömüldüğü için Kokopo'ya taşındı.

Diller

Eyalette konuşulan on altı Avustralya dili vardır (tahmini). Bunların arasında başlıca olarak, Gazelle Yarımadası'nda Tolailer tarafından en çok konuşulan Kuanua dili vardır. İlde Baining, Taulil, Ata, Kol, Makolkol ve Sulka dilleri de dahil olmak üzere, pek çok dil mevcuttur ve konuşulmaktadır.[]

Nüfus

Yeni Britanya Adası'nda dede ve torun (Doğu Yeni Britanya eyaleti)

Doğu Yeni Britanya eyaleti, 2000 Nüfus Sayımına göre, 220.133 nüfusa sahiptir.

Ekonomi

Doğu Yeni Britanya eyaletinin başlıca tarım ürünleri Cocoa ve Copra'dır.

İdarî birimlar

Doğu Yeni Britanya eyaleti dört illere ayrılır:

  • Gazelle ili
  • Kokopo ili
  • Pomio ili
  • Rabaul ili

Ulusal Parlamento Üyeleri

Eyalet ve bölgeler, Ulusal Parlamento üyesi tarafından temsil edilmektedir. Bir il seçim bölgesi vardır ve her ilçe açık bir durumdadır.

AdıDoğu Yeni Britanya Eyaleti Nakikus Konga Gazelle Açık Jelta Wong Kokopo Açık Emil Tammur Pomio Açık Elias Kapavore Rabaul Açık Allan Marat

Kaynakça

  1. ^ Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avustralya</span> Güney Yarımkürede yer alan kıta ülkesi

Avustralya, resmî adıyla Avustralya Milletler Topluluğu, Güney Yarımkürede yer alan bir kıta ülkesidir. Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus arasında uzanır. Okyanusya kıtasında bulunur ve kıtanın çok büyük bir bölümünü kaplar. Komşuları Endonezya, Doğu Timor, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Vanuatu, Yeni Kaledonya ve Yeni Zelanda'dır. Başkenti Canberra, en büyük şehri ise Sidney'dir.

<span class="mw-page-title-main">Papua Yeni Gine</span> Okyanusyada bulunan bir ada devleti

Papua Yeni Gine, resmî adıyla Papua Yeni Gine Bağımsız Devleti, Okyanusya'da Yeni Gine adasının doğu yarısı ile Melanezya'daki civar adaları kapsayan bir ülkedir. Yeni Gine adasının batı kısmı ise Endonezya'ya aittir ve sadece Endonezya ile kara sınırı bulunur. Güneyinde Avustralya bulunur. 462.840 km²'lik yüzölçümüyle en büyük üçüncü ada ülkesidir. Başkenti adanın güneydoğu kıyısındaki Port Moresby'dir.

<span class="mw-page-title-main">Solomon Adaları</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Solomon Adaları, Okyanusya'da 6 büyük ve 900'den fazla küçük adadan oluşan bir ülkedir. Papua Yeni Gine'nin doğusunda ve Vanuatu'nun kuzeybatısındadır. Yüzölçümü 28.400 km² ve nüfusu 650.000 civarındadır. Başkent Honiara, Guadalcanal adasındadır. Ülke ismini üzerinde bulunduğu Solomon Takımadaları'ndan alır, Melanezya'ya dâhil olan bu takımadalar Solomon Adaları ülkesinin yanı sıra Kuzey Solomon Adaları olarak adlandırılan Papua Yeni Gine'ye bağlı Bougainville'i de içerir. Ancak Solomon Adaları'na bağlı olan Santa Cruz Adaları ile Rennell ve Bellona bu takımadalara dâhil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Massachusetts, ABD'nin kuzeydoğu kıyısında, New England bölgesinde yer alan bir eyalettir. En büyük şehri ve başkenti Boston şehridir. Eyaletin adı bir Amerikan yerli kabilesi olan Massachusett kabilesinden gelmektedir ve bu kabilenin dilinde massachusett "büyük tepeler bölgesi" anlamına gelmektedir. Tarihsel olarak Massachusetts ülkenin en liberal ve günümüzde sosyo-ekonomik açıdan en gelişmiş eyaletlerindendir. Kişi başı gelir Connecticut, Maryland gibi benzer özellikteki eyaletlerle birlikte devamlı olarak ülke genelinde ilk 5 içerisinde yer alır. 6 milyonun üzerindeki nüfusu ve nispeten küçük yüz ölçümüyle ülkenin en yoğun nüfus bölgelerinden bazılarını barındırır.

<span class="mw-page-title-main">On İki Ada</span> Ege Denizinde bir grup adaya verilen isim

On İki Ada, Menteşe Adaları veya Dodekanez, Adalar Denizi'nde bulunan bir grup adaya verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya İmparatorluğu</span> Birleşik Krallık tarafından yönetilmiş devletler ve dominyonlardan oluşan imparatorluk

Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur. 16. ve 17. yüzyıllarda İngiltere Krallığı tarafından kurulan denizaşırı sömürgeler ve ticaret karakolları olarak başlamıştı. En güçlü döneminde tarihteki en geniş topraklara sahip devlet olmasının yanı sıra bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücüydü. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve toprakları 33.000.000 km2'lik alanı kapsıyordu. Bu derece geniş bir coğrafyaya hükmettiği için siyasi, dilsel ve kültürel kalıtı hâlen yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, dünya geneline yayılmış toprakları nedeniyle her zaman en az bir bölgesinde gün ışığı olmasından ötürü "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak da tanımlanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız sömürge imparatorluğu</span> 17. asırdan 20. asıra kadar sürdüğü düşünülen Fransa sömürgesi altındaki Afrika bölgeleri

Fransız sömürge imparatorluğu, 19. ve 20. yüzyılda Britanya İmparatorluğu'nun ardından Dünya'nın en büyük ikinci sömürge imparatorluğuydu. İmparatorluğunun yüzölçümü, anavatan ile birlikte 1900 ile 1939 yılları arasında 13.500.000 km²ye ulaştı. Bu büyüklük toplam karasal alanının %10'u idi. İlk Fransız sömürge imparatorluğu, zirvesinde (1680), 10.000.000 km²'nin üzerine yayıldı, o zamanlar dünyanın sadece İspanyol İmparatorluğu'nun arkasındaki en büyük ikinci imparatorluğu. Fransız Sömürge İmparatorluğu'nun toplam alanı, birinci ve ikinci Fransız sömürge imparatorluklarının bir araya gelmesiyle, dünyanın en büyük ikinci olan 24.000.000 km²'ye ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">Admiralty Adaları</span>

Admiralty Adaları, Büyük Okyanusun güneybatısında Bismark Takımadalarının uzantısı olan adalar grubu. 18 adadan oluşan Admiralty Adaları Papua Yeni Gine'ye bağlıdır. Toplam yüzölçümü 2,100 km²'dir. Adalar yüzölçümünün büyük bir bölümünü oluşturan Manus Adası volkanik kökenlidir, adaların ana yerleşim merkezi Lorengau da burada yer alır. Nüfusun tamamına yakını Manus Adası'nda yaşar. Nüfus: 24,000 (1984)

<span class="mw-page-title-main">Alman Yeni Ginesi</span> 1884-1914 arası Okyanusya bölgesinde bulunan Almanya sömürgesi

Alman Yeni Ginesi 1884-1914 yılları arasında hüküm sürmüş eski bir Alman bölgesidir. Bölge, Yeni Gine'nin kuzeydoğusu ve birçok yakın ada öbeğini içine almaktaydı. Alman Yeni Ginesi günümüzde tümüyle Papua Yeni Gine sınırları içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Britanya</span> Papua Yeni Gineye bağlı ada

Yeni Britanya Adası, Papua Yeni Gine'deki Bismark Takımadaları'nın en büyüğüdür. Papua Yeni Gine'ye aittir. Yeni Gine Adası'ndan Dampier Boğazı ile ayrılır. Başlıca şehirleri Rabaul, Kokopo ve Kimbe'dir.

<span class="mw-page-title-main">Rabaul</span>

Rabaul, Papua Yeni Gine'deki Doğu Yeni Britanya eyaletinde bulunan bir kasabadır. Kasaba, vilayet başkentidir ve 1994'te volkanik bir patlamadan çıkan küller sonucunda yıkılana kadar eyaletteki en önemli yerleşim alanıydı. Patlama sırasında kül, binlerce km havaya karışmıştır. Binaların çökmesine sebep olan yağmura sebep olmuştur. Rabaul'daki binaların %80'i çökmüştür. Patlamanın ardından başkent, yaklaşık 20 kilometre uzaklıktaki Kokopo'ya taşınmıştır. Rabaul geniş bir volkanın kabarmış kalderası olan Rabaul kalderasının yanında inşa edildiğinden dolayı devamlı olarak yanardağ aktivitesi tarafından tehdit edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Birleşik Krallık</span>

Britanya'nın Almanya'yla bir savaşa ilişkin korkuları 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla gerçeğe dönüştü. Britanya'nın Almanya ve müttefiklerine karşı savaş ilan etmesi, ölçülemeyecek değerde askeri, mali ve malzeme alanında destek sağlayan koloni ve dominyonları da kapsamaktaydı. Dominyonların ordularında bulunan 2.5 milyon askerin savaşa katılmasının yanı sıra kraliyet kolonilerinden de binlerce gönüllü savaşta yer aldı. Almanya'nın Afrika'daki denizaşırı kolonilerinin çoğu kısa süre içinde işgal edildi, Pasifik'teyse Avustralya ve Yeni Zelanda Alman Yeni Ginesi ve Samoa'yı işgal etti. Osmanlı İmparatorluğu'na karşı 1915 yılında Çanakkale Savaşı'nda Avustralya, Newfoundland ve Yeni Zelanda'dan gelen birliklerin katkıları bu bölgelerdeki ulusal bilinç üzerinde önemli bir etki yarattı ve Avustralya'yla Yeni Zelanda'nın kolonilikten bağımsızlığa geçiş süreçlerinde önemli bir dönüm noktası oluşturdu. Bu iki ülkede bu olay halen Anzac Günü adı verilen özel bir günde anılmaktadır. Kanadalılar ise Vimy Ridge Muharebesi'ne benzer bir bakış açısıyla yaklaşmaktadırlar. Dominyonların savaşa olan önemli katkısı 1917 yılında Britanya başbakanı David Lloyd George'un dominyon başbakanlarını 1917 yılında emperyal politikaları düzenlemek için toplanan Emperyal Savaş Kabinesi'ne çağırmasıyla hükûmet tarafından da onaylanmış oldu.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Kuzey Amerikası</span> Kuzey Amerika kıtasında Britanya İmparatorluğunun kolonilerini ve yönettiği toprakları ifade etmek için kullanılır

Britanya Kuzey Amerikası, Kuzey Amerika kıtasında Britanya İmparatorluğu'nun kolonilerini ve yönettiği toprakları ifade etmek için kullanılır. Bu terim ilk kez resmi olarak 1783'te kullanıldı, ancak 1839'daki "Durham Raporu" olarak bilinen "Britanya Kuzey Amerika Olayları Raporu"'na kadar yoğun olarak kullanılmadı.

Londra Antlaşması (1840) 15 Temmuz 1840 tarihinde bir taraf olarak Osmanlı Devleti ve ikinci taraf olarak Mısır Hidivliği, Birleşik Krallık, Avusturya İmparatorluğu, Prusya, Rusya devletlerinden oluşan Büyük Avrupa Güçleri arasında imzalanmış bir barış ve düzenleme antlaşmasıdır. 1839-1841 Osmanlı-Mısır Savaşını sona erdirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pattani (il)</span> Taylandın güneyinde Malezya sınırına yakın idari bölge

Pattani İli veya Pattani Bölgesi, adını baş yerleşim birimi Pattani'den alan Tayland'ın güneyinde Malezya sınırına yakın idari bölge.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Yeni Ginesi</span>

Britanya Yeni Ginesi, Yeni Gine adasının güneydoğu kısmında yer alan ve 1884 ile 1906 yılları arasında var olan Birleşik Krallık kolonisiydi. Adanın batı kısmı, Hollanda Yeni Ginesi adıyla Hollanda kolonisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Papua Bölgesi</span> 1883ten 1975e kadar Okyanusyadaki Britanya ve Avustralya kolonisi

Papua Bölgesi, 1902'den 1949'a kadar var olan Yeni Gine adasının güneydoğusunda fiilî bir Avustralya sömürgesiydi. Bölge daha önce Londra'dan Britanya Yeni Ginesi olarak yönetiliyordu ve Papua Yeni Gine 1975'te bağımsızlığını kazanana kadar Birleşik Krallık'ın hukuken elinde kaldı. Bölge, şu anda Papua Yeni Gine'nin yaklaşık yarısı olan Güney Yaylaları, Batı, Körfez ve Orta eyaletlerin yanı sıra Oro ve Milne Körfezi'nden oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Gine Bölgesi</span> 1919–1949 arası Yeni Gine adasının kuzeydoğusundaki Avustralya bölgesi

Yeni Gine Bölgesi, 1914'ten 1975'e kadar Yeni Gine adasında Avustralya tarafından yönetilen bir Birleşmiş Milletler vesayet bölgesiydi. 1949'da bölge Papua Bölgesi ile birleştirilerek Papua ve Yeni Gine Bölgesi adıyla idarî bir birlik kuruldu. Bu idarî birliğin adı 1971'de Papua Yeni Gine olarak değiştirildi. Bir idarî birliğin parçası olmasına rağmen, Yeni Gine Bölgesi, Bağımsız Papua Yeni Gine Devleti' kuruluşuna kadar her zaman ayrı bir yasal statü ve kimlik haklarını korudu.

<span class="mw-page-title-main">Solomon Takımadaları</span>

Solomon Takımadaları, Avustralya'nın kuzeydoğusunda, güney Büyük Okyanus'un batısındaki bir adalar grubudur. Takımadalar, Okyanusya'nın Melanezya alt bölgesinde ve biyolojik bölgesinde yer alır ve Solomon Denizi'nin doğu sınırını oluşturur. Takımadaların birçok adası Papua Yeni Gine ve Solomon Adaları ülkeleri arasında dağılmıştır. Takımadalardaki en büyük ada, Bougainville Özerk Bölgesi'nin bir parçası olan Bougainville Adası, Buka Adası, Nukumanu Adaları ve yakınlardaki birkaç küçük adadır. Geri kalanının çoğu Solomon Adaları topraklarına giriyor ve Ontong Java, Sikaiana atollerini, Bellona ve Rennell'in yükseltilmiş mercan adalarını ve yüksek Choiseul, Guadalcanal, Makira, Malaita, New Georgia, Nggelas, Santa adalarını içeriyor. Isabel ve Shortlands, Santa Cruz Adaları, takımadaların bir parçası değildir.

<span class="mw-page-title-main">Solomon Adaları Savaşı</span>

Solomon Adaları Savaşı, İkinci Dünya Savaşı Pasifik Savaşı'nın önemli bir harekâtıydı. Sefer, 1942'nin ilk altı ayında Japonların çıkarma yapması ve Britanya Solomon Adaları ile Yeni Gine Bölgesi'ndeki Bougainville'deki çeşitli bölgeleri ele geçirmesiyle başladı. Japonlar bu yerleri işgal etti ve Yeni Gine'deki Japon taarruzunun kanatlarını korumak, Yeni Britanya'daki Rabaul'daki büyük Japon üssü için bir güvenlik bariyeri oluşturmak ve saldırıları durdurmak, Amerika Birleşik Devletleri'nin Müttefik güçleri ile Avustralya ve Yeni Zelanda arasındaki tedarik hatlarını engellemek için üsler sağlamak amacıyla çeşitli deniz ve hava üslerinin inşasına başladı.