İçeriğe atla

Doğu Türkistan Milli Uyanış Hareketi

Doğu Türkistan Millî Uyanış Hareketi
KısaltmaDTMUH
KurucuSalih Hudayar
Slogan(lar)Bağımsızlık olmadan insan hakları veya özgürlük olamaz!
Kuruluş tarihi4 Mayıs 2017 (7 yıl önce) (2017-05-04)
MerkezWashington, DC, ABD
İdeolojiSekülerizm, Milliyetçilik, Antikomünizm, Liberal demokrasi
Siyasi pozisyonMerkez sağ
Resmî renkler   Mavi, beyaz
İnternet sitesi

Doğu Türkistan Millî Uyanış Hareketi (DTMUH) (Uygur : Haziran 2017'de kurulan Washington DC merkezli kâr amacı gütmeyen bir insan hakları ve siyasi haklar grubu.[1] Grup, Doğu Türkistan bağımsızlık hareketini destekliyor. Uygur Amerikalı danışman[2] ve yüksek lisans öğrencisi olan Salih Hudayar, önceden kurulmuş Uygur örgütlerinin Doğu Türkistan'ın bağımsızlığını etkin bir şekilde çağırmadığı için grubu kurdu.[3]

Savunma

DTMUH'a göre, Doğu Türkistan devletini uluslararası yasalara uygun olarak eski haline getirmek için Doğu Türkistan (Çin tarafından "Sincan" olarak bilinir) halkı arasında birlik, demokratik değerler ve şefkat oluşturmaya çalışıyor.[4] Doğu Türkistan'ın tüm halklarının ulusal çıkarlarını ve haklarını teşvik etmeye çalışır.

DTMUH; Doğu Türkistan Millî Uyanış Hareketi'nin Uygurlara mahsus olmayıp Kazaklar, Kırgızlar, Özbekler, Tatarlar ve diğerleri de dâhil olmak üzere Doğu Türkistan'ın tüm Türk halklarına has olduğuna inanmaktadır.[5] Grup " Çin'in Doğu Türkistan'ın sömürgeleştirilmesi ve işgalinin sona ermesini cagriyor ve Doğu Türkistan'ın bağımsızlığını geri kazanmaya çalışıyor."[6] DTMUH Uygur ve Doğu Türkistan'ın diğer Türk halklarını zulüm gören bir azınlık olarak değil, işgal altındaki bir devlet olarak gösteren ilk Uygur örgütüdür.[1]

Faaliyetler

DTMUH, kuruluşundan bu yana Doğu Türkistan'ın bağımsızlığını[7][8] ve ABD Kongresi üyelerini, Uygur ve Doğu Türkistan'ın diğer Türk halklarının korunmasına yardımcı olmak için yasa çıkarmaya davet eden sayısız gösteri düzenledi.[9] 20 Aralık 2018'de Çin'in Doğu Türkistan'ı işgalinin 69. yıldönümü anısına grup Beyaz Saray'dan [10] Dışişleri Bakanlığı'na bir yürüyüş düzenledi ve ABD hükûmetini Doğu Türkistan'da meydana gelen soykırımı tanımaya çağırdı ve Birleşmiş Milletler'i BM Soykırım Sözleşmesi'ne göre "hareket etmeye ve 21. yüzyıl Holokostunu durdurmaya çağırdı."[11]

Hareketin kurucusu Salih Hudayar, 9 Nisan 2019'da Şimdiki Tehlike: Çin etkinliğinde bir Komite'de Doğu Türkistan'ın bağımsızlığını geri kazanma desteği için bir konuşma yaptı.[12]

15 Temmuz 2019'da, Washington Free Beacon editörü Bill Gertz, nispeten yeni bir Uygur bağımsızlık grubu olan Doğu Türkistan Milli Uyanış Hareketi'ne sahip araştırmacıların, dokuz aylık açık kaynak istihbarat toplama projesi sırasında yeni kampları keşfettiklerini bildirdi.[13] Doğu Türkistan'daki 37 askeri tesisle birlikte en az 124 toplama kampı,[14] 193 hapishane ve 66 bingtuan çalışma kampı belirlediler.

Grup aynı zamanda ABD Pasifik Filosu istihbarat ve bilgi operasyonları eski müdürü emekli ABD Donanması Kaptanı James E. Fanell tarafından yazılan açık bir mektubu imzalayan tek Uygur grubuydu ve Başkan Donald Trump'ı "rotada kalmaya" çağırdı ve Çin'e karşı sert olma politikasını sürdürüyor.[15] Mektup, Başkan Donald Trump'ı Çin ile işbirliği yapmaya zorlayan Washington Post'ta yazılan "Çin Düşman Değil" başlıklı önceki bir mektubu çürütüyordu.

DTMUH'ın kurucusu Salih Hudayar, 1 Ekim 2019'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin 70. Yıldönümü, New York'taki Birleşmiş Milletler önünde onlarca Uygur, Tibet, Hong Konglu, Moğol ve Kazaklara katıldı. Birleşmiş Milletler'i, Çin'in Uygurlara, Tibetlilere ve diğerlerine karşı yapılan zulmü soykırım olarak tanımasina ve Doğu Türkistan, Tibet ve Güney Moğolistan'ı İşgal Altındaki Topraklar olarak tanımasına çağırdı.[16] 11 Ekim 2019'da Salih Hudayar'ın Beyaz Saray'daki eski Eski Stratejik Planlama Direktörü General Robert Spalding'in katıldığı Üniversite Demokratları ve Amerika Katolik Üniversitesi Kolej Cumhuriyetçilerince düzenlenen Hong Kong için ortak bir mitinge katıldı ve DTMUH Hong Kong'a destek çağrısında bulundu.[17]

12 Kasım 2019'da Doğu Türkistan Cumhuriyetleri'nin 86. ve 75. Yılları DTMUH 182 şüpheli toplama kampının koordinatlarını yayımladıkları bir basın toplantısı düzenlediler ve Doğu Türkistan'ın 209 cezaevi ve 74 çalışma kampları içeren bir harita ortaya çıkardı.[18][19][20] DTMUH, "önümüzdeki haftalarda hapishaneler ve çalışma kamplarının koordinatlarını daha da ortaya koyacağını" açıkladı.[21] Basın toplantısının ardından DTMUH, ABD Başkentinin önünde Doğu Türkistan Sürgün Hükümeti ile ortak bir gösteri düzenledi. ABD Kongresi'ni Uygur İnsan Hakları Politikası Yasası'nı yasa yapmasını ve Doğu Türkistan'ı İşgal Edilen devlet olarak tanımaya çağırdılar.[22] DTMUH, uydu görüntüleri verilerini web sitelerinde herkese açık hale getirdi. Çin Dışişleri Bakanlığı, DTMUH'ı "terör örgütü" olarak nitelendiren bir açıklama yaptı ancak daha sonra ifadesini düzeltti; ancak Çinli diplomat Lijian Zhao bu tweet'ini silmeyi reddetti ve DTMUH'a "DTIH" demeye devam etti.[23]

Şubat ayının sonlarında DTMUH uluslararası toplumu dikkatlerini koronavirüs pandemisinin ortasında Uygurların ve Doğu Türkistan'daki diğer Türk halklarının durumlarına çevirmeye çağırdı.[24] Mart ayının başlarından itibaren, kısa süre önce Doğu Türkistan Sürgün Hükûmeti Başbakanı olarak secilen DTMUH'ın Kurucusu Salih Hudayar, Çin'in Uygur ve diğer Türk halklarının zorla çalıştırılmak üzere Çin eyaletlerine zorla aktarılması hakkında çok sayıda gazeteci ve medya kuruluşuyla konuştu ve "köle emeği" olarak nitelendirdi.[25][26][27] DTMUH'ın Kurucusu Salih Hudayar, 13 Nisan 2020'de Steve K. Bannon'un Savaş Odası Pandemi şovunda özel bir konuk olarak yer aldı ve kısaca Doğu Türkistan ve Uygurlar hakkında konuştu.[28] 19 Haziran 2020'de DTMUH, Beyaz Saray'ın önünde Başkan Donald Trump ve ABD'ye Uygur İnsan Hakları Politikası Yasası'nı geçtiği ve imzaladığı için bir gösteri düzenledi.[29] DTMUH ayrıca Doğu Türkistan için bağımsızlık çağrısında bulundu ve Çin'in Uygur ve diğer Türk halklarına yönelik baskılarını kınadı.[30]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Lepeska. "Uighurs accuse Turkey of betrayal, seek new friends". Ahval News. Ahval News. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  2. ^ Luxner. "Muslim Uyghurs, urging freedom for 'East Turkestan,' picket Chinese Embassy in Washington". The Times of Israel. The Times of Israel. 23 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  3. ^ Shenoy. "As families are lost to China's 're-education camps,' US Uighurs are split". PRI's The World. Public Radio International. 21 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  4. ^ "About ETNAM – East Turkistan National Awakening Movement". nationalawakening.org. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2018. 
  5. ^ "Amerikida Otkuzuliwatqan 2 Ayliq Namayish Toghrisid Mexsus Sohbet". Uyghur Nida Television and Radio. Uyghur Nida Television and Radio. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  6. ^ Shimron. "A young Uighur American cries out for justice". Religion News Service. Religion News Service. 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  7. ^ Pasquini. "Rally for Uyghurs Held Outside White House". Washington Report on Middle East Affairs. Washington Report on Middle East Affairs. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  8. ^ Shafik. "Uighurs marking 'independence day' call for international help". Al Jazeera. Al Jazeera. 1 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  9. ^ Essa. "'If we remain silent, it might get worse': Uighurs fear for loved ones in China". Middle East Eye. Middle East Eye. 21 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  10. ^ "Gallery: The best photos from around the worl". The Sydney Morning Herald. The Sydney Morning Herald. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  11. ^ "ABD Uygur Türklerini baskı altına alan Çin'e ABD'de protesto". Euro News. Anadolu Agency. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  12. ^ "Salih Hudayar Speaks at 'Committee on the Present Danger: China' Event". YouTube. Secure Freedom. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2019. 
  13. ^ Gertz (15 Temmuz 2019). "Network of Chinese Concentration Camps for Uighurs Uncovered". The Washington Free Beacon. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2019. 
  14. ^ Lake (16 Temmuz 2019). "China's Campaign Against the Uighurs Demands a Respons". Bloomberg. Bloomberg. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2019. 
  15. ^ Fanell (21 Temmuz 2019). "Dear President Trump: Stay the Course on China". American Greatness. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2019. 
  16. ^ "Only Independence Can Save Us". 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020 – www.facebook.com vasıtasıyla. 
  17. ^ "Students Stand in Solidarity with Hong Kong". 17 Ekim 2019. 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  18. ^ "China has 500+ Uighur camps and prisons and is holding far more than one million, activists say". 12 Kasım 2019. 12 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  19. ^ "Uighur activists say China running hundreds more camps". www.aljazeera.com. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  20. ^ "Uighur activists say China is running nearly 500 detention camps and prisons in East Turkistan ("Xinjiang") based on satellite images". Business Insider. 14 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  21. ^ "COORDINATES". 12 Kasım 2019. 17 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020. 
  22. ^ "New Chinese Labor Camp Coordinates Released by Uyghur Activists | Subverse News". 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020 – www.youtube.com vasıtasıyla. 
  23. ^ "ETNAM". Twitter. 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  24. ^ Hudayar (26 Şubat 2020). "EXCLUSIVE: Uyghurs Languishing, Starving Under China's Coronavirus Quarantines". War Room Pandemic. War Room. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  25. ^ "How the coronavirus impacts religious minorities encountering human rights abuses in China". One America News Network. 24 Mart 2020. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  26. ^ "Persecution of Ehtnic Minorities in China - Salih Hudayar". YouTube. Dove Tv. 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  27. ^ "East Turkistan Government in Exile Prime Minister Salih Hudayar on CBN". Christian Broadcasting Network. 9 Nisan 2020. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  28. ^ "WATCH NOW – Steve Bannon Presents Descent into Hell: Life of the Chinese under the CCP". The Tennessee Star. 11 Nisan 2020. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  29. ^ "https://nationalawakening.org/etnam-holds-demonstration-to-thank-the-united-states-for-signing-passing-the-uyghur-act/". East Turkistan National Awakening Movement. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  30. ^ Dvorak (19 Haziran 2020). "'This feels good': Hope and commerce near the White House". Washington Post. 13 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uygurlar</span> Doğu Türkistanda yaşayan Türk soylu halk ve bu halktan olan kimse

Uygurlar veya Uygur Türkleri, Orta ile Doğu Asya'dan kaynaklanan ve kültürel olarak bu bölgelerle bağlı bir Türk azınlık etnik grubudur. Uygurlar Çin'in resmî olarak tanıdığı 55 etnik azınlıktan biridir. Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Uygurların memleketi olarak tanınır. Bununla birlikte, Çin Hükûmeti, Uygurları yalnızca çok kültürlü bir ulusa ait olan bölgesel bir azınlık olarak tanır ve Uygurların yerli bir halk olduğu yönündeki kavramı reddetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan</span> Orta Asyada tarihî bir bölge

Doğu Türkistan veya Uyguristan, bağlam ve kullanıma bağlı olarak birden çok anlamı olan bir terimdir. Doğu Türkistan, Orta Asya'nın orta bölümünde yer alan Büyük Türkistan'ın doğu kesimidir. "Doğu Türkistan" kavramının coğrafî kapsamı, farklı zamanlarda ve farklı belgelerde hep farklılık göstermiştir; kimi kaynaklara göre Tarım Havzası bölgesini – yani günümüz Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin güney ve batı kesimlerini – kimi kaynaklara göre Xinjiang'ın tümünü kapsar.

"Kurtuluş Yolida" Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti'nin ulusal marşı ve Doğu Türkistan Sürgün Hükûmeti'nin fiili ulusal marşı olarak hizmet eden bir Uygur vatansever şarkısıdır. 1933 yılında Mehmet Ali Tevfik tarafından yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uygur Sorunu</span> Doğu Türkistandaki etnik çatışma

Uygur Sorunu ya da Uygur-Çin Sorunu, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde 1960'lı yıllardan beri devam eden dini-etnik bir çatışmadır. Uygurlar eskiden Sovyetler Birliği'nin desteğiyle kurulmuş olan Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin Çin tarafından 1949 yılında ilhak edildiğini ve halen Çin işgali altında bulunduklarını iddia etmektelerdir. Ayrılıkçı hareketler, çeşitli milliyetçi ve İslamcı organizasyonlar tarafından örgütlenmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan Kurtuluş Örgütü</span>

Doğu Türkistan Kurtuluş Örgütü, Sincan'da "Doğu Türkistan" adlı bağımsız bir devlet kurma amacındaki ayrılıkçı bir örgüt idi. Örgüt, çoğunlukla Uygur, Han, Kazak ve diğer Türki topluluklarının yaşadığı Sincan bölgesinde Çin yönetimine karşı savaşmak amacıyla 1990'larda Türkiye'de kurulmuştur. DTKÖ, Çin, Kazakistan ve Kırgızistan hükümetleri tarafından terör örgütü ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İlham Tohti</span>

İlham Tohti Çin'de, bölücülük suçlamasıyla müebbet hapis cezasına çarptırılmış Uygur ekonomist ve aktivist. Uygur-Han ilişkileri üzerine yaptığı araştırmalarla tanınmaktadır. Bunun yanı sıra, Çin'de bölgesel özerklik konusunda yasal düzenlemelerin tam olarak uygulanması için mücadele etmektedir. Ayrıca Uygurlarla ilgili konuların tartışıldığı Uyghur Online adlı internet sitesinin sahibidir. 2009'da Urumçi'deki ayaklanmadan kısa bir süre sonra, Çin hükûmetinin, Sincan'da Uygurlara karşı yürüttüğü politikalara getirdiği eleştiriler gerekçe gösterilerek gözaltına alınmıştır. Sonrasında serbest bırakılmış, ancak Ocak 2014'te tekrar hapsedilmiştir. Çalışmaları ve çektiği sıkıntılar sebebiyle Barbara Goldsmith ödülüne layık görülmüştür (2014). İlham Tohti, Uygurların haklarını savunan çalışmalarıyla 2019 yılında Saharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Sincan yeniden eğitim kampları</span>

Sincan yeniden eğitim kampları ya da Çin Hükûmeti'nin resmi / örtmeceli tanımıyla "Mesleki Beceri Eğitim Merkezleri", Çin Hükûmeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde 2014 yılından bu yana işlettiği ve başta Uygur Türkleri olmak üzere çoğunluğu Müslümanlardan oluşan çeşitli etnik gruplara ait insanları tuttuğu kamplardır. Çeşitli devletler ve sivil toplum kuruluşları tarafından "toplama kampları", "enterne kampları" ve "endoktrinasyon kampları" olarak tanımlanan bu kamplar ilk kez Genel Sekreter Şi Cinping'in yönetimi altında 2014 yılında kuruldu. Sert tutumuyla bilinen parti sekreteri Chen Quanguo'nun Ağustos 2016'da özerk bölgenin başkanlığına getirmesinden beri kampların sayısı ve kapsamı görülmemiş bir şekilde yoğunlaştı. Bu kampların gizlice ve yasal sistemin dışında işletildiği, birçok tutuklunun herhangi bir yargılama veya suçlama yapılmadan kamplara alındığı bildirilmiştir. Raporlara göre yerel makamlar bu kamplarda yüzbinlerce Uygur ve diğer etnik azınlıklara ait Müslümanları tutmuştur; bu tutuklamaların amacının aşırılık ve terörizmle mücadele etmenin yanı sıra Çinlileştirme (中国化) olduğu belirtilmektir.

Abdurehim Heyit, Uygur halk sanatçısı ve bestekâr. Şubat 2019'da Türkiye hükûmet kaynakları, Heyit'in vefat ettiğini bildirmişti, ancak bu iddia sonradan Çinli kaynaklar tarafından yalanlandı.

Doğu Türkistan Enformasyon Merkezi, Doğu Türkistan bağımsızlık hareketine bağlı bir gruptur. Örgüt, 1996 yılında kurulmuş olup merkezi Münih'te yer almaktadır ve Washington, DC'de bir ofisi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan Maarif ve Dayanışma Derneği</span>

Doğu Türkistan Maarif ve Dayanışma Derneği, Doğu Türkistan bağımsızlık hareketine bağlı bir örgüttür. Örgüt, 2006 yıl Mayısta kurulmuş olup merkezi İstanbul'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan bağımsızlık hareketi</span>

Doğu Türkistan bağımsızlık hareketi veya Uygur bağımsızlık hareketi, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin Doğu Türkistan adıyla Uygur halkının anavatanı olarak bağımsızlığını isteyen siyasi ve sosyal bir harekettir. Sincan bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından Çin Cumhuriyeti'nin Sincan Eyaleti'ni Çin Halk Cumhuriyeti yönetimine geçmesinden bu yana sürekli kontrol edilmektedir.

Kazakistan'daki Uygurlar, öncelikle İslam'ı uygulayan bir Türk etnik grubudur. 1999 nüfus sayımına göre, Uygurlar ülkenin yedinci en büyük etnik grubunu oluşturuyor.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan Sürgün Hükûmeti</span>

Doğu Türkistan Sürgün Hükûmeti, Doğu Türkistan'lı Uygur, Kazak ve diğer Türk halklar tarafından sürgünde kurulan bir hükûmet düzenidir ve Doğu Türkistan'ı Çin yönetiminden kurtarılana kadar Doğu Türkistan'ı ve halkını temsil etmeye yetkili tek organ olduğunu iddia eder. Doğu Türkistan Sürgün Hükûmeti, Eylül 2004'te kuruluşundan bu yana ona karşı çıkan Çin tarafından tanınmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Salih Hudayar</span>

Salih Hudayar, Uygur-Amerikan bir politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sincan (Çin Cumhuriyeti eyaleti)</span>

Sincan Eyaleti veya Xinjiang Eyaleti, Çin Cumhuriyeti'nin eski bir eyaletidir. İlk başta 1884 yılında Çing Hanedanı'nın bir eyaleti olarak kurulmuş Xinjiang Eyaleti'nin kapsadığı toprakların çoğu artık 1955 yılında Çin Halk Cumhuriyeti devleti tarafından kurulmuş Sincan (Xinjiang) Uygur Özerk Bölgesi'nde bulunur. Kuomintang'ın Çin İç Savaşı'nı kaybetmesi sonrasında Xinjiang Eyaleti'nin özgün eyalet hükûmeti, "Sinkiang Eyalet Hükümeti Ofisi" (新疆省政府辦事處) ismi altında Taipei'ye taşındı, fakat 1992 yılında bu kuruluş feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">Uygur Soykırımı</span> Xi Jinping yönetimi altında kuzeybatı Çinde etnik ve dini azınlıklara yönelik devam eden zulüm

Uygur Soykırımı, Çin Hükûmeti tarafından Uygurlar'a karşı uygulanan şiddet ve İnsan hakları ihlallerine verilen genel isimdir. Bu politika çoğunluğu Uygur olan bir milyondan fazla Türk Müslümanın herhangi bir yasal işlem olmaksızın, gizli gözaltı kamplarında tutulmasına yol açtı. Söz konusu politikayı eleştirenler genel olarak bunu Çin hükûmetinin Sincan'ı Çinlileştirme çabasının bir sonucu olarak tanımladılar ve bunu bir Kültürel soykırım olarak nitelendirdiler. Bu politikalar, Sincan yerel Komünist Parti sekreteri Chen Quanguo tarafından uygulanmıştır. Birçok aktivist, bağımsız STK, insan hakları uzmanı, hükûmet yetkilileri ve Sürgündeki Doğu Türkistan Hükümeti bu olayları bir Soykırım olarak adlandırdı. Uygurlulara karşı uygulanan şiddet, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana etnik ve dini kimlikleri nedeniyle en fazla kişinin tutuklandığı, şiddet gördüğü ve öldürüldüğü olay oldu.

Doğu Türkistan Milli Futbol Takımı, günümüzde Çin sınırları içerisinde bulunan Doğu Türkistan bölgesini temsil eden milli futbol takımıdır. Takım, Uygur Milli Futbol Takımı olarak da bilinmektedir. Doğu Türkistan Milli Futbol Takımı, CONIFA üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Uygur milliyetçiliği</span>

Uygur milliyetçiliği, Çin'de etnik bir azınlık olan Uygur halkının ayrı bir ulus olduğunu ileri süren milliyetçi bir harekettir. Uygur milliyetçiliği, bağımsız bir grup veya bölgesel bir grup olarak Uygur halkının kültürel birliğini teşvik eder. Uygurlar çoğunlukla Batı Çin'de bulunan eyalet düzeyinde özerk bir bölge olan Sincan'da yaşar. Dilleri Uygurca Türkî bir dildir ve çoğu Sünni İslam'a mensuptur. Çin hükûmeti tarafından resmi olarak "56 çiçekten" biri olarak tanınırlar.

<span class="mw-page-title-main">Gülçehre Hoca</span>

Gülçehre Hoca, 2001'den beri Özgür Asya Radyosu'nda çalışan Uygur-Amerikalı gazeteci. Kasım 2019'da Hoca, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde devam eden insan hakları krizine ilişkin haberciliği nedeniyle Magnitski İnsan Hakları Ödülü'nü aldı ve 2020'de Uluslararası Kadın Medya Vakfı'nın Gazetecilikte Cesaret Ödülü'nü aldı. ve vakfın En Etkili 500 Müslüman listesi arasında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Uygurları</span>

Amerika Uygurları veya Amerikalı Uygurlar A.B.D' de yaşayan Uygur Türklerini ifade eder. Çoğu 1980'lerin sonunda Doğu Türkistan'dan göç etmişlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.