İçeriğe atla

Doğu Sibirya Dağları

Doğu Sibirya Dağları
RusçaВосточно-Сибирское нагорье
Çerski Dağları'ın kuzeyinden bir görüntü
Harita
En yüksek noktası
Uç noktasıPobeda
Yükseklik3003
Koordinatlar65°10′32″K 146°00′27″D / 65.17556°K 146.00750°D / 65.17556; 146.00750
Coğrafya
Rusya'daki konumu
Rusya'daki konumu
Doğu Sibirya Dağları
Rusya'daki konumu
KonumSaha Cumhuriyeti, Magadan Oblastı, Çukotka Özerk Okrugu, Kamçatka Krayı ve Habarovsk Krayı

Doğu Sibirya Dağları veya Doğu Sibirya Platoları (RusçaВосточно-Сибирское нагорье) Rusya Federasyonu'nun en büyük dağ sistemlerinden biridir. Uzak Doğu Federal Bölgesi ve Kuzeydoğu Sibirya'daki Orta Yakut Ovası ve Bering Boğazı arasında uzanır. Doğu Sibirya Sistemi'nin tamamı çok düşük bir nüfus yoğunluğuna sahiptir.[1] Dağ sisteminin bölgesi, Büyük Rus Bölgeleri'nden biridir .

Doğu Sibirya Dağları'nın Kisilyah Sıradağları ve Oymyakon Platosu gibi bazı bölgelerinde, Yakut kültüründe çok değerli olan kaya oluşumları olan kisiliyahlar görülür.[2]

Coğrafya

Doğu Sibirya Sistemi, Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde ve güneyinde yükselen dağ sıralarının birkaç ayrı bölümünden oluşur. Ana dağ grubu, yaklaşık 3.000 kilometre (1.900 mi) uzunluğundadır ve Lena Nehri vadisinden Çukçi Yarımadası'nın doğu ucundaki Cape Dezhnev'e kadar uzanır. Yaklaşık 1.200 kilometre (750 mi) uzunluğundaki plato bölgesi, orta alanda kuzeye uzanan Doğu Sibirya Ovası tarafından neredeyse yarı yarıya kesilir. Güney Sibirya Dağları sistemiyle örtüştüğü için güneybatıda sınır net bir şekilde sınırlandırılmamıştır. Dağlık arazi nedeniyle, Doğu Sibirya sisteminin büyük bir bölümü ıssızdır. En büyük şehri Magadan'dır.[3]

Dağlar

Yaz aylarında dağ tayga. Kırganay Dağları .
Goltsovoy Madeni, Kolıma Sıradağları yakınlarında, kış.

Hidrografi

Engin bölgenin başlıca nehirleri Yana, İndigirka, Kolima ve kolları Omolon ve Anadır nehirleridir.[4]

İklim, flora ve fauna

Dünyanın yerleşim yerleri içinde gözlemlenen en düşük sıcaklıkları bu bölgede kaydedildi. Doğu Sibirya Dağ Sistemi'nin güneyinde, bölgenin coğrafi Kuzey Kutbu'nun yaklaşık 3.000 kilometre (1.900 mil) güneyinde olmasına rağmen, rekor düşük sıcaklıkların kaydedildiği ünlü Oymyakon Depresyonu alanı bulunmaktadır.[5]

Dağların alt rakımları ve vadiler büyük ölçüde tayga ile kaplıdır.[6] Sistemdeki dağların en alt kesimleri dereciklerinde ve nemli alanlarında, -45 °C (-49 °F) kadar derin dondurucu soğuklarda yaşayabilen bir tür olan[7] Sibirya Semenderine yaşam alanı sağlar,[8]

Kaynakça

  1. ^ Gvozdetsky N. A. & Mikhailov N. I. Physical geography of the USSR. M., Thought, 1978.
  2. ^ "Кисиляхи" (Rusça). 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Google Earth
  4. ^ "Геоморфология России (Geomorphology of Russia)" (PDF). 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021. 
  5. ^ "World Meteorological Organization Global Weather & Climate Extremes". 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021. 
  6. ^ Herbert Hesmer. Einwirkungen der Menschen auf die Wälder der borealen kühlen Zonen der Alten Welt, Ch. Sowjetunion (Taiga), p. 188
  7. ^ "How salamanders survive the deep freeze". New Scientist. 11 Eylül 1993. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2012. 
  8. ^ "JSTOR - Emmett Reid Dunn, The Salamanders of the Family Hynobiidae". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırşehir</span> Kırşehir ilinin merkezi olan şehir

Kırşehir, Kırşehir ilinin şehir merkezidir. 1941 yılında Ankara'da toplanan I. Coğrafya Kongresi'nde bu bölgeye ve bölgenin Orta Kızılırmak Bölümü'ne alındı. Özellikle son yıllarda köylerin göç vermesiyle nüfus merkez ilçede yoğunlaşmıştır. 1927'de 13.000 olan 1990'da 73.538'e, 2000'de 88.105'e çıkmıştı. 2010'da 110.000 olan merkez ilçe nüfusu 2021 itibarıyla 160.737'dir.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya</span> Rusyanın, Ural Dağlarından Büyük Okyanusa kadar uzanan toprakları

Sibirya, Rusya'nın, Ural Dağları'ndan Büyük Okyanus'a kadar uzanan topraklarına verilen ad. Sibirya, Kazakistan ve Orta Asya'yı meydana getiren diğer cumhuriyetleri de ihtiva eder. Yaklaşık olarak 13 milyon km²'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Sibirya bölgesinde 30 milyon civarında insan yaşar. Kuzeyinde Arktik Okyanusu, doğusunda Pasifik Okyanusu, güneyinde Kazakistan, Moğolistan ve Mançurya ülkeleri bulunur. Batısında ise Ural Dağları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tanrı Dağları</span> Orta Asyada yer alan sıradağlar

Tanrı Dağları ya da Tien-Şan, Orta Asya'da bulunan büyük dağ sistemlerinden birini oluşturan sıradağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Soğuk iklimler</span>

Asya'nın kuzeyinde yer alan Sibirya, 12.800.000 km²'lik yüzölçümüyle Rusya'nın yüzde 60'tan fazlasını kaplar. Batıda Ural Dağları'ndan doğuda Büyük Okyanus'a kadar uzanır. Kuzeyinde Arktik Okyanusu vardır. Sibirya'nın güneyinde, batıdan doğuya doğru, Kazakistan, Moğolistan ve Çin yer alır. Sibirya'nın nüfusu yaklaşık 40 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Altay Dağları</span> Orta Asyada bir sıradağ

Altay dağları, Orta ve Doğu Asya'da bulunan; Rusya, Çin, Moğolistan ve Kazakistan'ın birleştiği ve İrtiş ve Obi nehirlerinin kaynaklarının bulunduğu sıradağdır. Sıradağ, kuzeydoğuda Sayan Dağları ile birleşir ve güneydoğuda giderek alçalarak Gobi Çölü'nün yüksek platosuyla birleşir. Yaklaşık 45° ila 52° K ve yaklaşık 84° ila 99° D arasında uzanır.

<span class="mw-page-title-main">İran coğrafyası</span>

İran, Güneybatı Asya'da, Umman Körfezi, Fars Körfezi, Hazar Denizi, Irak, Türkiye ve Pakistan arasında bir coğrafik konuma sahiptir. İran yeryüzündeki en dağlık ülkelerden biridir. Dağlar, üzerlerinde ana tarım ve yerleşim bölgelerinin yer aldığı çok sayıda dar havza veya platoyu çevrelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sayan Dağları</span> Asya sıra dağları

Sayan Dağları, Göktürk Kağanlığı devrindeki adı : Kögmen Dağları) Moğolistanın kuzeybatısında, Sibiryanın güneyindeki sıra dağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Urallar</span>

Güneyli Ural veya Başkurt Ural – Ural Dağları'nın en geniş kısmı, Ural Nehri ve Karaizel Nehri arasında uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Yana Nehri</span>

Yana Nehri, Rusya'nın Saha Cumhuriyeti'nde bulunan bir nehirdir. Nehir, 872 km uzunluğunda olup batıda Lena ve doğuda İndigirka nehirleri arasında yer alır ve Laptev Denizi'ne dökülür.

<span class="mw-page-title-main">İndigirka</span> Rusyada bir nehir

Indigirka batıda Yana ve doğuda Kolima nehirleri olan Rusya bünyesindeki Yakutistan'da bir nehirdir. Nehrin uzunluğu 1.726 km2dir. Drenaj alanının büyüklüğü 360.000 km2dir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Sibirya Dağları</span>

Güney Sibirya Dağları, Rusya Federasyonu'nun en büyük dağ sistemlerinden biridir. Dağ silsilesi sisteminin toplam alanı 1,5 milyon km²'den fazladır. Güney Sibirya Dağları, Rusya'nın Sibirya ve Uzak Doğu Federal Bölgelerinde ve kısmen Moğolistan'da yer almaktadır. Dağ sistemi bölgesi, Büyük Rus Bölgeleri'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Rus Bölgeleri</span>

Büyük Rus Bölgeleri, Rusya Federasyonu'nda karakteristik kabartma biçimleri sergileyen sekiz jeomorfolojik bölgedir. Yedi tanesi Uralların doğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Orta Yakut Ovası</span>

Orta Yakut Ovası veya Orta Yakut Ovaları, ayrıca Orta Yakut Düzlükleri veya Vilyuy Ovası olarak da bilinir, Sibirya, Rusya'da yer alan alçak rakımlı bir alüvyon ovasıdır.

Doğu Sibirya Ovası, Yana-Kolima Ovası olarak da bilinir, Rusya'nın Kuzeydoğu Sibirya'sında geniş yer alan bir ovadır. Ova bölgesi, Büyük Rus Bölgeleri'nden biridir. İdari olarak Saha Cumhuriyeti'nin (Yakutistan) bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Oymyakon Platosu</span>

Oymyakon Platosu Rusya'nın Uzak Doğu Federal Bölgesi'ndeki Saha Cumhuriyeti'nde yer alan bir dağ platosudur.

<span class="mw-page-title-main">Suor Uyata</span>

Suor Uyata, Saha Cumhuriyeti, Uzak Doğu Federal Bölgesi, Rusya'da bir yer alan dağ silsilesidir. Aşağı Kolima Bölgesi'nin küçük bir yerleşim yeri olan Andryushkino'nun 70 kilometre (43 mi) güney güneydoğusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan coğrafyası</span>

Bulgaristan coğrafyası, Bulgaristan'nın coğrafi özelliklerini tanımlar. Bulgaristan, Tuna Nehrinin güneyinde tamamı Balkan Yarımadasında bulunan ve Karadeniz'e kıyısı olan bir Güneydoğu Avrupa devletidir. Kuzey'de Romanya ile 605 km'lik sınırı vardır. Bu sınırın büyük bölümünü Tuna Nehri oluşturur. Batı'da Sırbistan (344 km) ve Kuzey Makedonya (162 km) ile sınır komşusudur. Güney'de Yunanistan (472 km) ikinci en uzun sınır komşudur. Güneydoğu'da Türkiye (223 km) ile ve Doğu'da Karadeniz ile çevrilidir. Tarihsel olarak Mezya, Trakya ve Makedonya bölgelerini kapsar. Günümüzde Doğu-Batı doğrultusunda uzanan Balkan Dağları, ülkeyi Kuzey Bulgaristan ve Güney Bulgaristan olmak üzere 2'ye böler.

<span class="mw-page-title-main">Suriye coğrafyası</span> Suriyenin coğrafi özellikleri

Suriye, Batı Asya'da, Arap Yarımadası'nın kuzeyinde, Akdeniz'in doğu ucunda yer almaktadır. Kuzeyde Türkiye, batı ve güneybatıda Lübnan ve İsrail, doğuda Irak ve güneyde Ürdün ile komşudur. Batıda sıradağlardan ve iç kesimlerde sarp bir alandan oluşur. Doğuda Suriye Çölü, güneyde ise Cebel el-Dürzi Sıradağları yer almaktadır. İlk bölge Fırat Vadisi tarafından ikiye bölünür. Fırat üzerinde 1973 yılında inşa edilen bir baraj, Suriye'nin en büyük gölü olan Esad Gölü adında bir rezervuar oluşturur. Suriye'nin en yüksek noktası Lübnan sınırındaki 2,814 metre yüksekliğindeki Hermon Dağı'dır. Nemli Akdeniz kıyısı ile kurak çöl bölgeleri arasında, ülkenin dörtte üçüne yayılan ve çöl boyunca esen sıcak ve kuru rüzgarları alan yarı kurak sarp bir bölge yer alır. Suriye'de toprakların yüzde 28'i ekilebilir, yüzde 4'ü kalıcı ürünlere ayrılmış, yüzde 46'sı çayır ve mera olarak kullanılırken sadece yüzde 3'ü orman ve ağaçlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Kündülün</span> Yakutistandaki bir dağ silsilesi

Kündülün, Rusya'nın Uzak Doğu Federal Bölgesi'ndeki Saha Cumhuriyeti'nde bulunan bir dağ sıilsilesidir. Dağın en yakınındaki havaalanı Ust-Yanski ilçesindeki Ust-Kuyga Havalimanı'dır.