İçeriğe atla

Doğu Grubu Anadolu ağızları

Doğu Grubu Anadolu ağızları Türkiye Türkçesi ağızlarının Anadolu ağız bölgesinde yer alan alt ağız gruplarından biridir. Anadolu kolu ana ağız grupları bakımından Doğu Grubu, Kuzeydoğu Grubu ve Batı Grubu olarak üçe ayrılır.[1] Doğu Grubu da söz konusu üç ana alt gruptan birini oluşturur.

Anadolu ağızlarının Doğu Grubu içinde yer alan yerler ve bunların alt gruplar şunlardır:[2]

1. Grup: Ağrı, Van, Muş, Bitlis, Bingöl, Siirt, Diyarbakır, Mardin, Hakkâri, Şanlıurfa (Birecik, Halfeti hariç), Palu, Karakoçan ağızları.

1.1. Ağrı, Malazgirt
1.2. Muş, Bitlis
1.3. Ahlat, Adilcevaz, Bulanık, Van
1.4. Diyarbakır, Şanlıurfa
1.5. Palu, Karakoçan, Bingöl, Karlıova, Siirt

2. Grup: Kars, Erzurum, Aşkale, Ovacık, Narman, Pasinler, Horasan, Hınıs, Tekman, Karayazı, Erzincan, Tercan, Çayırlı, Kemah, Refahiye, Gümüşhane ağızları.

2.1. Kars (yerli ağzı)
2.2. Erzurum, Aşkale, Ovacık, Narman
2.3. Pasinler, Horasan, Hınıs, Tekman, Karayazı, Tercan (kısmen)
2.4. Bayburt, İspir (Hunut grubu hariç), Erzincan, Çayırlı, Tercan (kısmen)
2.5. Gümüşhane
2.6. Refahiye, Kemah
2.7. Kars (Azeriler ve Terekemeler)

3. Grup: Ardahan, Posof, Artvin, Şavşat, Yusufeli, Ardanuç, Oltu, Tortum, Olur, Şenkaya, İspir ağızları.

3.1. Posof, Artvin, Şavşat, Ardanuç, Yusufeli
3.2. Ardahan, Olur, Oltu, Şenkaya, İspir (Hunut grubu), Tortum

4. Grup: Kemaliye, İliç (Erzincan), Elazığ, Keban, Baskil, Ağın, Harput, Tunceli ağızları.

4.1. Kemaliye, İliç, Ağın
4.2. Tunceli, Hozat, Mazgirt, Pertek
4.3. Harput
4.4. Elazığ, Keban, Baskil

Kaynakça

  1. ^ Leylâ Karahan, Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1996, s. 1-2.
  2. ^ Leylâ Karahan, Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1996, s. 57-58.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin doğusundaki coğrafi bölgesi

Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu topraklarındaki konumunda doğuda yer alması nedeniyle Birinci Coğrafya Kongresi tarafından 1941 yılında böyle isimlendirilmiştir. Ülkenin, nüfus yoğunluğu ve nüfusu en az olan bölgesidir. Bunda bölgenin yüzölçümünün büyük olması başlıca etkilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Erzincan (il)</span> Türkiyenin Doğu Anadolu Bölgesinde bir il

Erzincan, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Bölümü'nde Tarihi İpek Yolu'nun üzerinde yer alır. 2020 nüfus sayımına göre il nüfusu 234.431'dir. Bu nüfusun %81,5'i şehirlerde yaşamaktadır. İlin yüzölçümü 11.815 km2'dir. İlde km2'ye 20 kişi düşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kemaliye</span> Erzincanın ilçesi

Kemaliye, eski adıyla Eğin, Erzincan ilinin ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Erzincan</span> Erzincan ilinin merkezi olan şehir

Erzincan, Türkiye'de Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Erzincan ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Otlukbeli</span> Erzincanın ilçesi

Otlukbeli, eski ismiyle Karakulak, Erzincan'a bağlı olan 9 ilçeden biridir ancak Karadeniz Bölgesi'nde yer alır. Nüfusu 2.423 kişi olup bu bakımdan 922 ilçe arasında sondan yedincidir.

<span class="mw-page-title-main">Aşkale</span> Erzurum ilçesi

Aşkale, Erzurum'un ilçelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin ilçeleri</span> Türkiyenin ikinci seviye idari bölümü

Türkiye'nin ilçeleri, Türkiye'de illerden sonraki gelen idari bölümlerdir. Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında ilçeler kaza olarak bilinmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Davut Sulari</span>

Davut Sularî, gerçek adıyla Davut Ağbaba,, Türk halk müziği sanatçısı ve âşık.

<span class="mw-page-title-main">Dersim aşiretleri</span> Yerel insan grupları

Dersim aşiretleri, Doğu ve İç Anadolu Bölgesi'nde Tunceli, Sivas, Tokat, Erzincan, Bingöl, Muş, Kahramanmaraş, Kayseri, Amasya, Gümüşhane, Elazığ, Adana, Adıyaman, Malatya, Ardahan, Erzurum çevresine yayılmışlardır. Aşiretlerin çıkış noktası "İç Dersim" olup aşiretlerin Dersim ile birlikte en yoğun olduğu diğer yöre, zamanla çeşitli nedenlerle verdiği göçlerle, Dersimlilerin yoğun ve hakim olduğu iki bölgeden biri haline gelen Koçgiri yöresidir.

Anadolu ağızları, Türkiye Türkçesi ağız bölgesinin Anadolu kolunda yer alan ağızlardır. Eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulan Türkiye Türkçesi Anadolu'da çeşitli ağızlarla konuşulmaktadır. Ağızların sebebi, göçler, iklim, coğrafya ve dilin kendisine ait özelliklerdir. İletişim ve medya teknolojileri ile bütün yurtta İstanbul ağzı genelleşmekte, yöresel ağızlar giderek azalmaktadır.

Ali Fuat Güven, Türk bürokrat

<span class="mw-page-title-main">Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi</span> Erzincanda kurulu devlet üniversitesi

Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, 1976 tarihinde Atatürk Üniversitesi'ne bağlı kurulmuş, 1 Mart 2006 tarihinde 5467 sayılı kanun ile Erzincan'da üniversite halini almıştır. Üniversite, 12 fakülte, 3 yüksekokul, 3 enstitü ve 12 meslek yüksekokulu ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Üniversite uluslararası alana da açılmış ve Avrupa Üniversiteler Birliği, Karadeniz Üniversiteler Birliği, Kafkasya Üniversiteler Birliği, Magna Charta ve Erasmus gibi programlara üye olmuştur. Ulaştırma Bakanlığı ve Çelebi Holding işbirliğiyle Ali Cavit Çelebioğlu Sivil Havacılık Yüksekokulu 2010-2011 eğitim-öğretim döneminde eğitime başlamış yüksekokulunun bulunduğu Yalnızbağ Yerleşkesinde, Fokker F27 tipi bir uçak bulunmaktadır. Ayrıca Türkiye'de sadece 2 üniversitede bulunan Raylı Sistemler Programlarından biri de bu üniversitede bulunmaktadır.

Kırmançça veya Kırmancca veya Kırmanca Zazacanın bir diğer adıdır. Bu isimlendirme yeni kaynaklarda Zazacanın bir şivesi veya lehçesi olan Kuzey Zazaca için de kullanılmaktadır. Kırmançlar tarafından kullanılır. Alevice, Dersimce (Dersimki), So-Bê, Zonê Ma olarak da bilinir. Diğer yörelerde ise Dımıli/Dımılki, Kırdki ve Zazaki gibi isimler kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Türkçesi ağızları</span>

Türkiye Türkçesi ağızları, Hazar Denizi’nin batısında, Azerbaycan sahasının hemen batısında başlayıp Anadolu, Irak, Suriye, Balkanlar coğrafyasında konuşulan tarihî Osmanlı Türkçesinin bugünkü devamı olan Türkiye Türkçesi ağızlarıdır. Uluslararası dil bilimsel ölçülere göre her dilin konuşma biçimi, yerel farklılıkları bir ve halkın bir bölümünün kullandığı farklı bir çeşidi lekttir. Eğer lektler bir coğrafî bölgeye aitse o zaman diyalekttir ya da ağızdır.

Alevî nüfusu, Türkiye'de üçte biri İstanbul bölgesinde yaşayan Alevîler’in daha sonra en yoğun olarak bulundukları yöreler arasında Ankara, Adana, Bursa, Antalya, Aydın Damal ve Zile şehirleriyle, Orta ve Doğu Anadolu'da yer alan Erzincan, Sivas, Malatya, Tunceli illeri gelmektedir. Türkiye'de en çok Alevî köyü ise 60'ı karışık olmak üzere toplam yaklaşık 460 adet köy olup Sivas ilinde yer almaktadır. Bunların ardından sırasıyla, Tunceli, Erzincan, Tokat, Çorum, Kahramanmaraş, Bingöl, Amasya, Erzurum, Malatya, Adıyaman, Yozgat, Hatay, Elazığ, Muş, Balıkesir, Mersin, Kars, Adana, Ankara, Eskişehir, Gaziantep, İzmir, Kırıkkale, Kütahya ve Ordu illeri gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dersim</span> Coğrafi bölge

Dersim, Türkiye'nin doğu kesiminde tarihi bir bölgenin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum'un ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Erzurum iline bağlı 20 ilçe bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erzincan'ın ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Erzincan ilinin ilçeleri,

Çarekan Aşireti, XVI yy ilk yıllarında Palu'dan gelerek Kiği-Pülümür ve Tercan ilçelerinin tam ortasında yer alan Bağır Baba Dağı yakınlarındaki aşirete adını veren Çarek yaylasına gelip yerleşen büyük bir Zaza aşiretidir

13 Kasım 1955 Yerel Seçimleri'nde Erzurum Belediyesi ile 12 ilçe ve 2 beldenin belediye başkanlarının belirlenmesi için belediye meclis üyelerinin seçimi yapılmıştır. Erzurum il merkezinde Demokrat Parti 32 belediye meclis üyeliğinin tamamını kazanmıştır. İspir ve Tekman'da DP birer üyelik kazanırken bağımsızlar 11'er üyelik kazanmıştır. Erzurum il merkezinde kazanan DP üyeleri, belediye başkanlığına Edip Somunoğlu'nu getirmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.