İçeriğe atla

Doğu Ermenicesi

Doğu Ermenicesi
Ermeniceարևելահայերեն
Dil ailesi
Modern Ermenice
Dil kodları
ISO 639-1hy
ISO 639-3hye
Glottolognucl1235[1]

Doğu Ermenicesi (Ermenice: Արևելահայերեն), bir Hint-Avrupa dili olan çağdaş Ermenicenin standartlaşmış iki biçiminden biridir. Kafkas Dağları'nda (özellikle Ermenistan, Dağlık Karabağ ve Gürcistan) ve İran'daki Ermeni topluluğu tarafından konuşulmaktadır. Konuşanların bazılarının Ermenistan ve İran'dan Ermeni diasporasına göçünden dolayı diasporadaki bazı kişiler tarafından konuşulmaktadır; ancak Batı Ermenicesi diasporada daha yaygındır.[2]

Kaynakça

  1. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Doğu Ermenicesi". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  2. ^ "Ermenice - Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi". 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ermenice</span> Hint-Avrupa dili

Ermenice, Ermeniler tarafından kullanılan Hint-Avrupa dil ailesinden bir dildir. Kendi alfabesi ve Doğu Ermenicesi ve Batı Ermenicesi olarak iki lehçesi vardır. Doğu Ermenicesi Ermenistan'ın resmî dilidir. Türkiye'de ve Ermeni diasporasında çoğunlukla Batı Ermenicesi kullanılır. Hint-Avrupa dil ailesi'nin bağımsız bir alt grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Ermeniler</span> anayurdu Ermeni Yaylaları olan bir halk

Ermeniler, anayurdu Batı Asya'daki Ermeni Yaylaları olan etnik grup ve millettir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni alfabesi</span>

Ermeni alfabesi, Ermenicede kullanılan 38 harfli alfabedir. Ermenistan'da, Diaspora'daki Ermeni okullarında, kiliselerde, gazetelerde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Davtaşen</span>

Davtaşen, Ermenistan'ın başkenti Erivan'ın ilçelerinden birisidir.

Tsa ya da Batı Ermenicesi'nde dza, Ermeni alfabesinin 14. harfidir. Klasik Ermenice'de, Doğu Ermenicesi'nde, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:

Ken ya da Batı Ermenicesi'nde gen, Ermeni alfabesinin 15. harfidir. Klasik Ermenice'de, Doğu Ermenicesi'nde, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:

Çe ya da Batı Ermenicesi'nde ce, Ermeni alfabesinin 19. harfidir. Klasik Ermenice'de, Doğu Ermenicesi'nde, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:

Yi ya da hi, Ermeni alfabesinin 21. harfidir. Klasik Ermenice'de, Çağdaş Ermenice 'de ise ya da sesi yapar. Harfin Unicode kodları:

Pe ya da be, Ermeni alfabesinin 26. harfidir. Klasik Ermenice'de, Doğu Ermenicesi'nde, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:

Ra, Ermeni alfabesinin 28. harfidir. Klasik Ermenice'de, Çağdaş Ermenice 'de ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:

Ermeni Demokrat Liberal Parti veya Ramgavar Partisi, Armenakan'ın dışında Sosyal Demokrat Hınçak Partisi, Ermeni Anayasal Demokrat Partisi ve diğer Ermeni liberal demokrat kuruluşlardan ayrılmış olanların birleşmesiyle 1 Ekim 1921 tarihinde İstanbul'da toplanarak Ramgavar Azatakan Partisi'ni kurdular.

Sosyal Demokrat Hınçak Partisi (SDHP) veya Hınçak olarak da bilinen, en eski ikinci Ermeni siyasi partisidir. Hınçak, Ermenice Çan anlamına gelir. Zamanla Rusların etkisi altında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı bir cephe olarak örgütlenmiştir. 1887 yılında Marksist ideolojiye inanmış Avedis Nazarbekyan, Meryem Vardanyan, Kevork Haraciyan, Ruben Han-Azat, Hristofor Ohanyan, Gabriel Kafyan ve Manuel Manuelyan adlı öğrenciler tarafından İsviçre'nin Cenevre kentinde kuruldu. Osmanlı Devleti ve İran'daki ilk sosyalist parti oldu. Çalışma bölgesi olarak Doğu Anadolu Bölgesi'ni seçen komite, bir zaman sonra merkezini İsviçre'den Londra'ya taşıdı.

<span class="mw-page-title-main">Batı Ermenicesi</span> Ermenice dilinin iki standart biçiminden biri

Batı Ermenicesi, Türkiye Ermenicesi veya İstanbul Ermenicesi, bir Hint-Avrupa dili olan çağdaş Ermenicenin iki standartlaşmış biçiminden birisidir. 1915'e kadar İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde konuşulmaktaydı. Ermeni Kırımı ve dış ülkelere yapılan göçlerden dolayı bugün daha çok Ermeni diasporası tarafından konuşulmaktadır. Türkiye'de ise ancak İstanbul şehrindeki Ermenilerin küçük bir bölümü konuşmaktadır. Batı Ermenicesi Türkiye'deki Ermeni toplumunda sadece küçük bir azınlık tarafından konuşulmaktadır. Ana dili olarak Türkçenin Batı Ermenicesinin yerini almasından dolayı Türkiye'de yok olma sürecine girmiştir ve UNESCO, Türkiye'de Ermeni dilini Dünya yıllık "Atlas of the World's Languages in Danger" na eklemiştir ve burada Türkiye'de Batı Ermeni dilini "definitely endangered language" olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vahe Tilbian</span>

Vahe Tilbian Etiyopyalı Ermeni şarkıcı. 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Ermenistan'ı Genealogy grubunu bir üyesi olarak temsil etti.

<span class="mw-page-title-main">Haçatur Abovyan</span> Ermeni yazar, aktivist ve akademisyen (1809-1848)

Haçatur Abovyan, Ermeni yazar ve 19. yüzyılın başlarında ulusal halk figürü. 1848'de gizemli bir şekilde kayboldu ve sonunda ölü olduğu tahmin edildi. O bir eğitimci, şair ve modernleşmenin savunucusudur. Modern Ermeni edebiyatının babası olarak nitelendirilen sanatçı, "Ermenistan'ın Yaraları" adlı eseriyle hatırlanıyor. 1841'de yazılmış ve 1858'de ölümünden sonra yayınlanan bu kitap, modern Ermeni dilinde, Klasik Ermenice yerine Erivan lehçesine dayanan bir Doğu Ermenicesi dili kullanılarak yayınlanan ilk romandır.

Fransa Ermenileri, Ermeni asıllı Fransız vatandaşları. Fransız Ermeni topluluğu, bugüne kadar Avrupa Birliği'nin en büyük ve dünyanın üçüncü büyük Ermeni topluluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Paytakaran</span>

Paytakaran Ermenistan Krallığı'nın en doğudaki vilayeti. Vilayet, Hazar Denizi'ne yakın Kura ve Aras nehirlerinin alt kesimlerinde yer almaktaydı. Bölge günümüzde güneydoğu Azerbaycan ve kuzeybatı İran topraklarında yer almaktadır.

Ermenistan'da İslam, yedinci yüzyılda Ermeni Yaylası'na girmeye başladı. Arap ve daha sonra Kürt aşiretler, ilk Arap istilalarının ardından Ermenistan'a yerleşmeye başladı ve Ermenistan'ın siyasi ve sosyal tarihinde önemli bir rol oynadı. On birinci ve on ikinci yüzyıldaki Selçuklu istilaları ile Türk unsuru Arap ve Kürt unsurlarının yerini almıştır. İranlı Safevi Hanedanı, Afşar Hanedanı, Zend Hanedanı ve Kaçar Hanedanlığı'nın kurulmasıyla Ermenistan, nispeten bağımsız bir Hristiyan kimliğini korurken Şii dünyasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.

Demokrat Liberal Parti (Ermenistan) (Ermenice: Ռամկավար Ազատական Կուսակցություն (Հայաստան), Ramgavar Azatakan Kusaktsutyun (Hayastan) olarak telaffuz edilir), 3 Haziran 2012'de kurulan ve daha sonra 2016'da feshedilen bir Ermeni siyasi partisiydi. Parti, kuruluşundan bu yana önemli bir iç bölünme yaşadı ve bu farklılıklar uzlaştırılmadı.